際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
PuberteitsontwikkelingPuberteitsontwikkeling
Dr. R. SchatsDr. R. Schats
IVF CentrumIVF Centrum
VU mcVU mc
PuberteitPuberteit
 Van kind naar volwasseneVan kind naar volwassene
 Rijping endocriene systeemRijping endocriene systeem
 Afnemen gevoeligheid voor E2 vanAfnemen gevoeligheid voor E2 van
de hypothalamusde hypothalamus
 Het op gang komen van deHet op gang komen van de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
 VruchtbaarheidVruchtbaarheid
Gebeurtenissen in deGebeurtenissen in de
PuberteitPuberteit
GroeispurtGroeispurt
SchaambeharingSchaambeharing
BorstontwikkelingBorstontwikkeling
OkselbeharingOkselbeharing
MenarcheMenarche
Over HAAR gesprokenOver HAAR gesproken
 Sexuele haar:Sexuele haar:
Schaam- en okselbeharingSchaam- en okselbeharing
 Bij de man: baard maar ook:Bij de man: baard maar ook:
kaal worden !!kaal worden !!
 Ander soort haarAnder soort haar
 Deels rasgebondenDeels rasgebonden
Borstontwikkeling enBorstontwikkeling en
SchaambeharingSchaambeharing
Indeling volgens TannerIndeling volgens Tanner
Vijf, zes stadiaVijf, zes stadia
Stadium zegt iets overStadium zegt iets over
fase van de ontwikkelingfase van de ontwikkeling
Met andere woorden: deMet andere woorden: de
hormonale statushormonale status
Borstontwikkeling: StadiaBorstontwikkeling: Stadia
volgens Tannervolgens Tanner
 I. Niets, prepuberaalI. Niets, prepuberaal
 II. Klierschijf < 4 cmII. Klierschijf < 4 cm
 III. Kegelvormige borst door groeiIII. Kegelvormige borst door groei
klierschijfklierschijf
 IV. Vetafzetting: kegelvorm wordt meerIV. Vetafzetting: kegelvorm wordt meer
rond, areola verheven boven op de borstrond, areola verheven boven op de borst
 V. Volwassen half bolronde vorm, areola inV. Volwassen half bolronde vorm, areola in
niveau, pigmentatie areolaniveau, pigmentatie areola
Schaambeharing:Schaambeharing:
Stadia volgens TannerStadia volgens Tanner
 I. Niets, prepuberaalI. Niets, prepuberaal
 II. Enkele haren langs de labia majora,II. Enkele haren langs de labia majora,
weinig gepigmenteerdweinig gepigmenteerd
 III. Gepigmenteerde gekrulde haren opIII. Gepigmenteerde gekrulde haren op
labia majora, begin op mons pubislabia majora, begin op mons pubis
 IV. Peervormig op mons pubis,IV. Peervormig op mons pubis,
 V. Driehoekige beharingV. Driehoekige beharing
 VI. Verdere uitbreiding zoals bij de manVI. Verdere uitbreiding zoals bij de man
normaal isnormaal is
Borstontwikkeling enBorstontwikkeling en
Schaambeharing (1)Schaambeharing (1)
Borstontwikkeling enBorstontwikkeling en
Schaambeharing (1)Schaambeharing (1)
MammaontwikkelingMammaontwikkeling
De eicellen in de ovariaDe eicellen in de ovaria
 Maximaal: eind tweede trimester vanMaximaal: eind tweede trimester van
de zwangerschap: ongeveer 6 miljoen!de zwangerschap: ongeveer 6 miljoen!
Geen oergeslachtscellen, dus geenGeen oergeslachtscellen, dus geen
deling meerdeling meer
 Geboorte: 1 叩 2 miljoenGeboorte: 1 叩 2 miljoen
 Menarche: ongeveer 600.000Menarche: ongeveer 600.000
 Menopauze: enkele honderden, teMenopauze: enkele honderden, te
weinig voor een cyclusweinig voor een cyclus
Eicelvoorraad en LeeftijdEicelvoorraad en Leeftijd
(Faddy et al, Hum Reprod 1992; 1342-46)(Faddy et al, Hum Reprod 1992; 1342-46)
Kans op syndroom van DownKans op syndroom van Down
en maternale leeftijden maternale leeftijd
0,0936 0,0965 0,1017 0,1112 0,1284
0,1597
0,2169
0,3215
0,5102
0,855
1,4925
2,6316
4,7619
0,01
0,1
1
10
20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44
Maternale leeftijd
%risico
Ontwikkeling uitwendigeOntwikkeling uitwendige
geslachtsorganengeslachtsorganen
 Tussen geboorte en puberteit gebeurtTussen geboorte en puberteit gebeurt
er niets door de afwezigheid vaner niets door de afwezigheid van
oestrogenenoestrogenen
 Met name de labia minora en clitorisMet name de labia minora en clitoris
vertonen groeivertonen groei
Stoornissen in deStoornissen in de
puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling
 Pubertas praecox: pseudo of veraPubertas praecox: pseudo of vera
 Pubertas tardaPubertas tarda
Stoornissen in deStoornissen in de
puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling
 Pubertas praecoxPubertas praecox
Pseudo: schijn, van buiten afPseudo: schijn, van buiten af
* 21-hydroxylase defici谷ntie* 21-hydroxylase defici谷ntie
Stoornissen in deStoornissen in de
puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling
 Pubertas praecoxPubertas praecox
Vera: vruchtbaarheidVera: vruchtbaarheid
Na gebeurtenissen met CZS:Na gebeurtenissen met CZS:
ontstekingen, traumasontstekingen, traumas
Puberteitsontwikkeling:Puberteitsontwikkeling:
SamenvattingSamenvatting
 Van kind naar volwassene, zowelVan kind naar volwassene, zowel
lichamelijk als geestelijklichamelijk als geestelijk
 Het endocriene systeem rijptHet endocriene systeem rijpt
 Dit uit zich in het afnemen van deDit uit zich in het afnemen van de
gevoeligheid voor E2 van degevoeligheid voor E2 van de
hypothalamushypothalamus
 Resultaat: menstruele cyclusResultaat: menstruele cyclus
 VruchtbaarheidVruchtbaarheid

More Related Content

Klinische les puberteit

  • 1. PuberteitsontwikkelingPuberteitsontwikkeling Dr. R. SchatsDr. R. Schats IVF CentrumIVF Centrum VU mcVU mc
  • 2. PuberteitPuberteit Van kind naar volwasseneVan kind naar volwassene Rijping endocriene systeemRijping endocriene systeem Afnemen gevoeligheid voor E2 vanAfnemen gevoeligheid voor E2 van de hypothalamusde hypothalamus Het op gang komen van deHet op gang komen van de menstruele cyclusmenstruele cyclus VruchtbaarheidVruchtbaarheid
  • 3. Gebeurtenissen in deGebeurtenissen in de PuberteitPuberteit GroeispurtGroeispurt SchaambeharingSchaambeharing BorstontwikkelingBorstontwikkeling OkselbeharingOkselbeharing MenarcheMenarche
  • 4. Over HAAR gesprokenOver HAAR gesproken Sexuele haar:Sexuele haar: Schaam- en okselbeharingSchaam- en okselbeharing Bij de man: baard maar ook:Bij de man: baard maar ook: kaal worden !!kaal worden !! Ander soort haarAnder soort haar Deels rasgebondenDeels rasgebonden
  • 5. Borstontwikkeling enBorstontwikkeling en SchaambeharingSchaambeharing Indeling volgens TannerIndeling volgens Tanner Vijf, zes stadiaVijf, zes stadia Stadium zegt iets overStadium zegt iets over fase van de ontwikkelingfase van de ontwikkeling Met andere woorden: deMet andere woorden: de hormonale statushormonale status
  • 6. Borstontwikkeling: StadiaBorstontwikkeling: Stadia volgens Tannervolgens Tanner I. Niets, prepuberaalI. Niets, prepuberaal II. Klierschijf < 4 cmII. Klierschijf < 4 cm III. Kegelvormige borst door groeiIII. Kegelvormige borst door groei klierschijfklierschijf IV. Vetafzetting: kegelvorm wordt meerIV. Vetafzetting: kegelvorm wordt meer rond, areola verheven boven op de borstrond, areola verheven boven op de borst V. Volwassen half bolronde vorm, areola inV. Volwassen half bolronde vorm, areola in niveau, pigmentatie areolaniveau, pigmentatie areola
  • 7. Schaambeharing:Schaambeharing: Stadia volgens TannerStadia volgens Tanner I. Niets, prepuberaalI. Niets, prepuberaal II. Enkele haren langs de labia majora,II. Enkele haren langs de labia majora, weinig gepigmenteerdweinig gepigmenteerd III. Gepigmenteerde gekrulde haren opIII. Gepigmenteerde gekrulde haren op labia majora, begin op mons pubislabia majora, begin op mons pubis IV. Peervormig op mons pubis,IV. Peervormig op mons pubis, V. Driehoekige beharingV. Driehoekige beharing VI. Verdere uitbreiding zoals bij de manVI. Verdere uitbreiding zoals bij de man normaal isnormaal is
  • 11. De eicellen in de ovariaDe eicellen in de ovaria Maximaal: eind tweede trimester vanMaximaal: eind tweede trimester van de zwangerschap: ongeveer 6 miljoen!de zwangerschap: ongeveer 6 miljoen! Geen oergeslachtscellen, dus geenGeen oergeslachtscellen, dus geen deling meerdeling meer Geboorte: 1 叩 2 miljoenGeboorte: 1 叩 2 miljoen Menarche: ongeveer 600.000Menarche: ongeveer 600.000 Menopauze: enkele honderden, teMenopauze: enkele honderden, te weinig voor een cyclusweinig voor een cyclus
  • 12. Eicelvoorraad en LeeftijdEicelvoorraad en Leeftijd (Faddy et al, Hum Reprod 1992; 1342-46)(Faddy et al, Hum Reprod 1992; 1342-46)
  • 13. Kans op syndroom van DownKans op syndroom van Down en maternale leeftijden maternale leeftijd 0,0936 0,0965 0,1017 0,1112 0,1284 0,1597 0,2169 0,3215 0,5102 0,855 1,4925 2,6316 4,7619 0,01 0,1 1 10 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 Maternale leeftijd %risico
  • 14. Ontwikkeling uitwendigeOntwikkeling uitwendige geslachtsorganengeslachtsorganen Tussen geboorte en puberteit gebeurtTussen geboorte en puberteit gebeurt er niets door de afwezigheid vaner niets door de afwezigheid van oestrogenenoestrogenen Met name de labia minora en clitorisMet name de labia minora en clitoris vertonen groeivertonen groei
  • 15. Stoornissen in deStoornissen in de puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling Pubertas praecox: pseudo of veraPubertas praecox: pseudo of vera Pubertas tardaPubertas tarda
  • 16. Stoornissen in deStoornissen in de puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling Pubertas praecoxPubertas praecox Pseudo: schijn, van buiten afPseudo: schijn, van buiten af * 21-hydroxylase defici谷ntie* 21-hydroxylase defici谷ntie
  • 17. Stoornissen in deStoornissen in de puberteitsontwikkelingpuberteitsontwikkeling Pubertas praecoxPubertas praecox Vera: vruchtbaarheidVera: vruchtbaarheid Na gebeurtenissen met CZS:Na gebeurtenissen met CZS: ontstekingen, traumasontstekingen, traumas
  • 18. Puberteitsontwikkeling:Puberteitsontwikkeling: SamenvattingSamenvatting Van kind naar volwassene, zowelVan kind naar volwassene, zowel lichamelijk als geestelijklichamelijk als geestelijk Het endocriene systeem rijptHet endocriene systeem rijpt Dit uit zich in het afnemen van deDit uit zich in het afnemen van de gevoeligheid voor E2 van degevoeligheid voor E2 van de hypothalamushypothalamus Resultaat: menstruele cyclusResultaat: menstruele cyclus VruchtbaarheidVruchtbaarheid