際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Inleiding tot deInleiding tot de
EndocrinologieEndocrinologie
Dr. R. SchatsDr. R. Schats
IVF CentrumIVF Centrum
VU mcVU mc
Onderwerpen 1e lesOnderwerpen 1e les
 Wat zijn hormonenWat zijn hormonen
 Soorten hormonenSoorten hormonen
 RegelmechanismenRegelmechanismen
 Menstruele cyclus: welke organenMenstruele cyclus: welke organen
zijn erbij betrokken:zijn erbij betrokken:
Wat zijn hormonen ?Wat zijn hormonen ?
 Stoffen die biologische processenStoffen die biologische processen
versnellenversnellen
 Specifieke eindorganenSpecifieke eindorganen
 BiokatalysatorenBiokatalysatoren
Twee soorten hormonenTwee soorten hormonen
 Eiwithormonen: PeptidenEiwithormonen: Peptiden
groot moleculaire stoffengroot moleculaire stoffen
 Vethormonen: Stero誰denVethormonen: Stero誰den
klein moleculaire stoffenklein moleculaire stoffen
Plaats van werking:Plaats van werking:
aangrijpingspuntaangrijpingspunt
Peptiden: celmembraanPeptiden: celmembraan
Stero誰den: celkernStero誰den: celkern
RegelmechanismenRegelmechanismen
 Het lichaam streeft naar eenHet lichaam streeft naar een
evenwicht: homeostaseevenwicht: homeostase
 Principe van negatieve feedbackPrincipe van negatieve feedback
Regulatie indelingRegulatie indeling
 Centraal orgaanCentraal orgaan
 Uitvoerend orgaanUitvoerend orgaan
 DoelorgaanDoelorgaan
 EindorganenEindorganen
Een bedrijf: VU mcEen bedrijf: VU mc
 Centraal orgaan: DirectieCentraal orgaan: Directie
 Uitvoerend orgaan: ManagersUitvoerend orgaan: Managers
 Doelorgaan: PersoneelDoelorgaan: Personeel
 Eindorganen: Pati谷ntenEindorganen: Pati谷nten
Regulatie indelingRegulatie indeling
 Centraal: HypothalamusCentraal: Hypothalamus
 Uitvoerend orgaan: HypophyseUitvoerend orgaan: Hypophyse
 Doelorgaan: diverseDoelorgaan: diverse
 Eindorganen: veleEindorganen: vele
Regelmechanisme:Regelmechanisme:
voorbeeld: Schildkliervoorbeeld: Schildklier
 Hypothalamus: TRHHypothalamus: TRH
 Hypophyse: TSHHypophyse: TSH
 Doelorgaan: schildklier: T4, T3Doelorgaan: schildklier: T4, T3
 Eindorganen: veleEindorganen: vele
De menstruele cyclusDe menstruele cyclus
 Welke organen zijn erbij betrokken ?Welke organen zijn erbij betrokken ?
 Wat is het doel ?Wat is het doel ?
 ZwangerschapZwangerschap
 WelvaartsverschijnselWelvaartsverschijnsel
Regelmechanisme:Regelmechanisme:
voorbeeld: Ovariumvoorbeeld: Ovarium
 Hypothalamus: GnRH (LHRH)Hypothalamus: GnRH (LHRH)
 Hypophyse: FSH / LHHypophyse: FSH / LH
 Doelorgaan: ovarium: E2, P4Doelorgaan: ovarium: E2, P4
 Eindorganen: o.a. uterus, cervix,Eindorganen: o.a. uterus, cervix,
vagina, huid, etcvagina, huid, etc
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
FSH
FSH (I U/ L)
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
200
400
600
800
1000
1200
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
oestradiol
Oestradiol (pmol/ L)
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
FSH
0
200
400
600
800
1000
1200
oestradiol
FSH Oestradiol
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
20
40
60
80
100
120
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
LH
LH (I U/ L)
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0
10
20
30
40
50
60
70
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
progesteron
Progesteron (ng/ ml)
Hormonen in deHormonen in de
menstruele cyclusmenstruele cyclus
0,1
1
10
100
1000
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28
cyclusdag
LH,FSH,P4
0
200
400
600
800
1000
1200
oestradiol
FSH LH Progesteron Oestradiol
ConclusiesConclusies
 Hormonen zijn biokatalysatorenHormonen zijn biokatalysatoren
 Peptide- en VethormonenPeptide- en Vethormonen
 HomeostaseHomeostase
 Negatieve feedbackNegatieve feedback

More Related Content

Klinische les

  • 1. Inleiding tot deInleiding tot de EndocrinologieEndocrinologie Dr. R. SchatsDr. R. Schats IVF CentrumIVF Centrum VU mcVU mc
  • 2. Onderwerpen 1e lesOnderwerpen 1e les Wat zijn hormonenWat zijn hormonen Soorten hormonenSoorten hormonen RegelmechanismenRegelmechanismen Menstruele cyclus: welke organenMenstruele cyclus: welke organen zijn erbij betrokken:zijn erbij betrokken:
  • 3. Wat zijn hormonen ?Wat zijn hormonen ? Stoffen die biologische processenStoffen die biologische processen versnellenversnellen Specifieke eindorganenSpecifieke eindorganen BiokatalysatorenBiokatalysatoren
  • 4. Twee soorten hormonenTwee soorten hormonen Eiwithormonen: PeptidenEiwithormonen: Peptiden groot moleculaire stoffengroot moleculaire stoffen Vethormonen: Stero誰denVethormonen: Stero誰den klein moleculaire stoffenklein moleculaire stoffen
  • 5. Plaats van werking:Plaats van werking: aangrijpingspuntaangrijpingspunt Peptiden: celmembraanPeptiden: celmembraan Stero誰den: celkernStero誰den: celkern
  • 6. RegelmechanismenRegelmechanismen Het lichaam streeft naar eenHet lichaam streeft naar een evenwicht: homeostaseevenwicht: homeostase Principe van negatieve feedbackPrincipe van negatieve feedback
  • 7. Regulatie indelingRegulatie indeling Centraal orgaanCentraal orgaan Uitvoerend orgaanUitvoerend orgaan DoelorgaanDoelorgaan EindorganenEindorganen
  • 8. Een bedrijf: VU mcEen bedrijf: VU mc Centraal orgaan: DirectieCentraal orgaan: Directie Uitvoerend orgaan: ManagersUitvoerend orgaan: Managers Doelorgaan: PersoneelDoelorgaan: Personeel Eindorganen: Pati谷ntenEindorganen: Pati谷nten
  • 9. Regulatie indelingRegulatie indeling Centraal: HypothalamusCentraal: Hypothalamus Uitvoerend orgaan: HypophyseUitvoerend orgaan: Hypophyse Doelorgaan: diverseDoelorgaan: diverse Eindorganen: veleEindorganen: vele
  • 10. Regelmechanisme:Regelmechanisme: voorbeeld: Schildkliervoorbeeld: Schildklier Hypothalamus: TRHHypothalamus: TRH Hypophyse: TSHHypophyse: TSH Doelorgaan: schildklier: T4, T3Doelorgaan: schildklier: T4, T3 Eindorganen: veleEindorganen: vele
  • 11. De menstruele cyclusDe menstruele cyclus Welke organen zijn erbij betrokken ?Welke organen zijn erbij betrokken ? Wat is het doel ?Wat is het doel ? ZwangerschapZwangerschap WelvaartsverschijnselWelvaartsverschijnsel
  • 12. Regelmechanisme:Regelmechanisme: voorbeeld: Ovariumvoorbeeld: Ovarium Hypothalamus: GnRH (LHRH)Hypothalamus: GnRH (LHRH) Hypophyse: FSH / LHHypophyse: FSH / LH Doelorgaan: ovarium: E2, P4Doelorgaan: ovarium: E2, P4 Eindorganen: o.a. uterus, cervix,Eindorganen: o.a. uterus, cervix, vagina, huid, etcvagina, huid, etc
  • 13. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0 2 4 6 8 10 12 14 16 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag FSH FSH (I U/ L)
  • 14. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0 200 400 600 800 1000 1200 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag oestradiol Oestradiol (pmol/ L)
  • 15. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0 2 4 6 8 10 12 14 16 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag FSH 0 200 400 600 800 1000 1200 oestradiol FSH Oestradiol
  • 16. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0 20 40 60 80 100 120 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag LH LH (I U/ L)
  • 17. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0 10 20 30 40 50 60 70 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag progesteron Progesteron (ng/ ml)
  • 18. Hormonen in deHormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus 0,1 1 10 100 1000 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 cyclusdag LH,FSH,P4 0 200 400 600 800 1000 1200 oestradiol FSH LH Progesteron Oestradiol
  • 19. ConclusiesConclusies Hormonen zijn biokatalysatorenHormonen zijn biokatalysatoren Peptide- en VethormonenPeptide- en Vethormonen HomeostaseHomeostase Negatieve feedbackNegatieve feedback