Kompanzasyon nedir
- 1. Kompanzasyon Nedir? Kompanzasyon, ak脹m ile gerilim aras脹ndaki faz fark脹n脹n en ideal olabilecek a巽脹ya getirilerek, sistemi olumsuz etkileyen reaktif g端巽lerin s脹f脹ra yaklat脹r脹lmas脹 olay脹d脹r. Yani g端巽 fakt旦r端 cos d端zeltilir. B旦ylece enerji iletim hatlar脹n脹n ve ebekenin gereksiz yere y端klenmesine sebep olan ve kay脹plar脹 art脹ran reaktif g端巽, olabildiince minimum seviyede tutulur. G端巽 巽geni Nedir? Bir devreye ait aktif, reaktif ve g旦r端n端r g端巽ler aras脹ndaki ba脹nt脹lar empedans kavram脹nda olduu gibi bir dik 端巽gen yard脹m脹 ile bulunabilir.
- 2. KAPAS聴T聴F REAKT聴F: Yukar脹daki ekilde g旦r端ld端端 gibi k脹rm脹z脹 iaretli olan faz sinyali mavi renkli ak脹m sinyalinden ileridedir. Buda burada kapasitif reaktif g端巽 olumas脹na neden olmaktad脹r. Dikkat edilirse Yeil olan k脹s脹mlar kullan脹lan ak脹m younluudur, yani ak脹m脹n tamam脹n脹 kullanamamaktay脹z. Ak脹m脹n kullan脹lamayan k脹sm脹 sar脹 olan k脹s脹mlard脹r Buda kapasitif reaktif g端巽t端r. Sistem i巽erisinde hi巽 bir ie yaramamakta ve ebekeden daha fazla ak脹m 巽ekilmesine neden olmaktad脹r. ENDKT聴F REAKT聴F:
- 3. Yukar脹daki ekilde g旦r端ld端端 gibi k脹rm脹z脹 iaretli olan mavi renkli ak脹m sinyalinin gerisinde kalm脹t脹r. Buda burada end端ktif reaktif g端巽 olumas脹na neden olmaktad脹r. Dikkat edilirse Yeil olan k脹s脹mlar kullan脹lan ak脹m younluudur, yani ak脹m脹n tamam脹n脹 kullanamamaktay脹z. Ak脹m脹n kullan脹lamayan k脹sm脹 sar脹 olan k脹s脹mlard脹r Buda end端ktif reaktif g端巽t端r. Sistem i巽erisinde hi巽 bir ie yaramamakta ve ebekeden daha fazla ak脹m 巽ekilmesine neden olmaktad脹r. KOMPANZASYON SALANMI ( OM聴K ); Yukar脹daki ekilde g旦r端ld端端 gibi k脹rm脹z脹 iaretli olan faz sinyali mavi renkli ak脹m sinyali ile ayn脹 periyottan ge巽mektedir. Dikkat edilirse yeil b旦lge yani ak脹m tam olarak kullan脹lmakta, kullan脹lamayan hi巽 bir b旦lge bulunmamaktad脹r. Bu t端m sistemlerde olmas脹 istenen bir durumdur. 聴yi bir kompanzasyon devresi yap脹l脹rsa ve 3 faz da bu ekilde ayarlan脹rsa ne reaktif end端ktif ne de reaktif kapasitif b旦lge oluur. 旦yle bir 旦rnek verirsek 2 Kw'l脹k bir g端巽le 巽al脹an bir motorumuz, eer sistem yukar脹daki gibi kompanze edilirse 2 Kwl脹k bir y端kle 巽al脹acak demektir.
- 4. Kompanzasyon Avantajlar脹: Fatura edilen reaktif bedel d端er. Elektrik iletim kay脹plar脹 d端er. Kablo kesitleri k端巽端l端r. Gerilim d端端m端 azal脹r. Kullan脹labilir g端巽 miktar脹 artar. Kompanzasyon Dezavantajlar脹: Bak脹m ve onar脹mlar脹 zordur. Pahal脹d脹rlar. Kompanzasyon eitleri Her t端keticinin m端stakil kompanzasyonu olan tek tek kompanzasyon, gurup kompanzasyonu ve merkezi kompanzasyon olmak 端zere 端巽 巽eit kompanzasyon uygulamas脹 vard脹r. 1) Tek Tek (Bireysel) Kompanzasyon
- 5. Tek tek kompanzasyonda kondansat旦rler dorudan y端k 巽脹k脹lar脹na balan脹rlar. Ve ortak bir anahtarlama cihaz脹 ile y端kle birlikte devreye al脹n脹p 巽脹kar脹l脹r. Kondansat旦r g端c端, doru bir ekilde y端ke g旦re se巽ilmelidir. Bu kompanzasyon ayn脹 zamanda en etkin ve en g端venilir olan脹d脹r. 端nk端 , bir kondansat旦r端n bozulmas脹 halinde meydana gelen ar脹za, ar脹zal脹 b旦l端m端 devre d脹脹 b脹rak脹r. Ancak, bu sistem dier sistemlerin en pahal脹s脹d脹r. Buna kar脹l脹k, ayd脹nlatmada ve olduk巽a b端y端k g端巽l端 t端ketici motorlarda, besleme hatt脹 uzun olan al脹c脹larda, tek tek kompanzasyon uygulamas脹 tercih edilmektedir.(巽 fazl脹 kondansat旦rler 端巽gen olarak balan脹rlar). 2) Grup Kompanzasyonu Bu t端r kompanzasyonda bir kontakt旦r veya devre kesintisiyle grup olarak anahtarlanan birden fazla motorun veya floresan lamban脹n kompanzasyonu yap脹l脹r. Bu ilemde her grup bir al脹c脹 gibi deerlendirilir. Bu ekildeki kompanzasyon g端n端m端zde pek kullan脹lmamaktad脹r.
- 6. 3) Merkezi Kompanzasyon Tabloya bal脹 巽ok say脹da motor ve ind端ktif y端k 巽eken al脹c脹 bulunuyorsa ve bunlar belli belirsiz zamanlarda devreye girip 巽脹k脹yorlarsa 巽ekilen y端k durumuna ayarl脹 bir kompanzasyon yap脹l脹r. B旦yle bir kompanzasyon, elle kumandal脹 ve otomatik 巽al脹ma durumlu olur. Projelendirilmesi ve hesaplanmalar脹 kolayd脹r. Mevcut tesislere balanmas脹 problemsiz olup 巽ok k脹sa s端rede montaj脹 m端mk端nd端r. Fabrikay脹 besleyen tek veya paralel 巽al脹an trafolar, toplam ak脹m trafolar脹 端zerinden kompanze edilebilir. Kullan脹lan elektronik reg端lat旦rlerin hassasiyet s脹n脹r脹 ve 巽al脹aca脹 ind端ktif-kapasitif b旦lgenin potansiyometrelerle ayarlanabilmeleri sonucu uygun bir kompanzasyon tesisinin kolayca iletmeye girmesi salan脹r. Bir tesisin, hangi 巽eit kompanzasyonla donat脹lmas脹 gerektii i yerinin deiik zamanlarda al脹nm脹 y端kleme erileriyle belirlenmelidir. Merkezi kompanzasyonda, ebekeye paralel olarak balanacak kondansat旦rler, 3-5-7 veya 2-4-6-8-12 gruba b旦l端nmektedir. Bu programlar elektronik kompanzasyon r旦leleri ile devreye sokulmaktad脹r. Kademeli reaktif g端巽 kontrol r旦leleri her an cos yi 0,96 da sabit tutmak i巽in otomatik olarak kondansat旦r gruplar脹n脹 devreye al脹r veya 巽脹kar脹r. 17.2.2000 tarih ve 23967 say脹l脹 resmi gazetede belirtildii gibi iletmelerin cosyi, 0,95 ile 1 aras脹nda tutmalar脹 mecburidir. Kondansat旦rler de reaktif g端巽 r旦lelerinin kademesi gibi gruplara ayr脹l脹r. Her kademede o kademeye ait kondansat旦r grubu devreye girer.