Konsumatori
- 2. Roli i rendesishem I konsumatorit ne boten e marketingut Dita boterore e te drejtave te konsumatorit Te drejtat themelore te konsumatorit Konsumatori shqiptar Legjislacioni shqiptar Organet kopetente ku mund te drejtohet nje konsumator Kontakto nje shoqate konsumatore
- 3. Roli i rendesishem i konsumatorit ne boten e marketingut Le ta hapim kete projekt me nje shprehje te Peter Drucker N谷se d谷shirojm谷 t谷 dijm谷 se 巽谷sht谷 puna jon谷, at谷her谷 duhet t谷 fillojm谷 me misionin... Ekziston vet谷m nj谷 definicion i drejt谷 p谷r misionin e nd谷rmarrjes : k谷naq谷sia e konsumatorit. Ajo q谷 nd谷rmarrja mendon t谷 prodhoj谷 nuk 谷sht谷 e r谷nd谷sis谷 primare-ve巽an谷risht jo p谷r ardhm谷rin谷 dhe suksesin e saj. Vendimtare 谷sht谷 ajo q谷 konsumatori mendon t谷 blej谷 p谷rkat谷sisht ajo q谷 p谷r te paraqet vler谷-kjo p谷rcakton 巽ka 谷sht谷 nd谷rmarrja e juaj, 巽ka t谷 prodhoj谷 ajo dhe se a do t谷 prosperoj ajo.
- 4. Nga fakti se kuptimi i konceptit ky巽 t谷 marketingut p谷rq谷ndrohet te konsumatori, 巽do subjekt afarist q谷 mirret me prodhimin e produkteve dhe sh谷rbimeve, p谷r t谷 qen谷 i suksessh谷m asnj谷her谷 nuk guxon t谷 harroj se : N谷 ekonomin谷 dhe tregun e lir谷 konsumatori 谷sht谷 mbret, do her谷 duhet ta vejm谷 veht谷n n谷 l谷kur谷n e konsumatorit Duhet t谷 kuptohen p谷rfitimet e konsumatorit nga produkti apo sh谷rbimi Duhet t谷 shesim n谷 baz谷 t谷 nevojave dhe k谷rkesave t谷 konsumator谷ve e jo n谷 baz谷 t谷 nevojave tona, karakteristikave t谷 produktit dhe vetive t谷 tija, Duke i plot谷suar nevojat e konsumatorit pik谷synim permanent 谷sht谷 plot谷simi i knaq谷sis谷 t谷 tij.
- 6. Dita boterore per te drejtat e konsumatorit 15 marsi njihet si dita boterore e konsumatorit dhe perkujtohet ne shume vende te Evropes ashtu si edhe ne Shqiperi Cdo vit organizata boterore ben perkujtime te formimit te shoqatave per mbrojtjen e konsumatorit ne Londer Ne shume vende te botes si Anglia,Franca,Australia,Kanadaja e perkujtojne kete dite madje dhe duke protestuar
- 8. Te drejtat themelore te konsumatorit Me 15 mars 1962 ppresidenti amerikan Kennedy eshte shprehur:Konsumatoret nga perkufizimi na perfishijne te gjtheve ne.Ata jane grupi me I madh ekonomik, duke ndikuar dhe ndikohen nga cdo vendim publik dhe privat ekonomik.Megjithate ata jane grupi I vetem I rendesishem ekonomik por qe te drejtat e secilit nuk degjohen John Kennedy formuloi 4 te drejta kryesore per konsumatorin: 1.Te drejten per siguri 2. Te drejten per tu informuar 3.Te drjeten per te zgjedhur 4.Te drejten per tu degjuar
- 9. 8 te drejtat te themeluara nga organizata e mbrojtjes se konsumatoreve E drejta e plotesimeve te nevojave themelore E drejta per te qene te sigurt E drejta per tu informuar E drejta per tu informuar E drejta per te zgjedhur E drejta per tu degjuar E drejta per tu demshperblyer E drejta per tu arsimuar E drejta per te jetuar ne nje mjedis te shendetshem
- 10. Legjislacioni shqiptar Ligji Nr. 8192, dat谷 6 Shkurt 1997 "P谷r Mbrojtjen e Konsumator谷ve" ishte ligji i par谷 p谷r mbrojtjen e konsumatoreve i miratuar nga Parlamenti Shqiptar Ai p谷rcaktoi p谷r her谷 t谷 par谷 baz谷n ligjore p谷r t谷 siguruar mbrojtjen e konsumator谷ve dhe p谷r t谷 rregulluar marrdh谷niet e reja t谷 vendosura n谷 ekonomin谷 e tregut midis prodhuesve, shit谷sve, furnitor谷ve dhe konsumator谷ve. Gjat谷 periudh谷s pas aprovimit t谷 k谷tij ligji t谷 par谷 per konsumatorin, kan谷 ndodhur ndryshime dometh谷n谷se n谷 vend, duk谷 p谷rfshir谷 an谷tar谷simin e Shqip谷ris谷 n谷 shtator 2000 n谷 Organizat谷n Bot谷rore t谷 Tregtis谷, si dhe p谷rgatitjet p谷r n谷nshkrimin e Marr谷veshjes s谷 Stabilizim Asociimit. Konsumator谷ve shqiptar谷 u 谷sht谷 dashur q谷 t谷 p谷rshtaten me situat谷n e re, si nj谷 pasoj谷 e liberalizimit t谷 shpejt谷 t谷 tregtis谷. Kjo 谷sht谷 ar谷syeja pse u ndje nevoja p谷r nj谷 legjislacion t谷 ri dhe nje ligj i ri p谷r mbrojtjen e konsumatorit u aprovua nga Parlamenti Shqiptar m谷 9 shtator 2003. Ky ligj p谷rfaq谷soi nj谷 hap dometh谷n谷s p谷rpara n谷 lidhje me p谷rafrimin e legjislacionit shqiptar p谷r mbrojtjen e konsumator谷ve me Acquis Communautaire. N谷 kuadrin e implementimit t谷 Nenit 76 t谷 Marr谷veshjes, q谷 lidhet n谷 m谷nyr谷 t谷 drejt谷p谷rdrejt谷 me politikat e mbrojtjes s谷 konsumatorit, k谷rkohen m谷 shum谷 reforma ligjore p谷r ta b谷r谷 legjislacionin shqiptar plot谷sisht t谷 p谷rarfert me direktivat evropiane. Ligji Nr. 9902 i vitit 2008 p谷r mbrojtjen e konsumatorit u miratua nga Parlamenti Shqiptar m谷 17 prill 2008. Ligji, s谷 bashku me aktet e tij t谷 zbatimit, ose Vendimet e K谷shillit t谷 Ministrave, siguron nj谷 p谷rafrim m谷 t谷 ngusht谷 t谷 neneve shqiptare me direktivat p谷rkat谷se europiane.
- 11. Sipas Ligjit Nr.9902 dat谷 17.4.2008, t谷 drejtat baz谷 t谷 konsumator谷ve shqiptar谷 jan谷: e drejta e mbrojtjes s谷 sh谷ndetit, mjedisit dhe siguris谷 s谷 jet谷s e drejta e mbrojtjes s谷 interesave ekonomike e drejta p谷r tu ankuar e drejta p谷r t谷 k谷rkuar kompensim e drejta p谷r edukim e drejta p谷r t谷 marr谷 informacion e drejta p谷r t谷 patur akses n谷 sh谷rbimet publike e drejta p谷r mbrojtje ligjore e drejta p谷r tu organizuar n谷 shoqata ose unione q谷 synojn谷 mbrojtjen e interesave t谷 konsumatorit n谷 organe vendim- marr谷se.
- 12. Mbrojtja e konsumatorit P谷rpar谷sia m谷 e lart谷 komb谷tare e Shqip谷ris谷 谷sht谷 an谷tar谷simi n谷 Bashkimin Europian. Vendi ka marr谷 p谷rsip谷r nj谷 program ambicioz reformash p谷r t谷 p谷rshtatur legjislacionin dhe institucionet e tij me ato t谷 BE-s谷, dhe n谷 k谷t谷 m谷nyr谷, t谷 plot谷soj谷 kriteret p谷r an谷tar谷sim dhe t谷 p谷rputhet me legjislacionin europian (t谷 quajtur acquis communautaire). Mbrojtja e konsumatorit 谷sht谷 nj谷 element shum谷 i r谷nd谷sish谷m i acquis communautaire dhe nj谷 kusht p谷r an谷tar谷sim n谷 BE. N谷nshkrimi nga Shqip谷ria i Marr谷veshjes s谷 Stabilizim Asociimit me BE-n谷 n谷 vitin 2006 rezultoi n谷 nj谷 intensifikim t谷 p谷rpjekjeve p谷r t谷 futur politikat e konsumatorit n谷 Shqip谷ri. Nj谷 vit m谷 von谷, qeveria miratoi nj谷 Strategji Nd谷rsektoriale mbi Mbrojtjen e Konsumatorit dhe Mbikqyrjen e Tregut 2007-2013, e cila siguroi kuadrin e politikave p谷r nj谷 num谷r masash q谷 synonin ta sillnin legjislacionin e BE-s谷 n谷 Shqip谷ri dhe t谷 themelonin institucionet p谷rkat谷se t谷 zbatimit t谷 ligjit.
- 14. Strategjia p谷r Mbrojtjen e Konsumatorit dhe Mbikqyrjen e Tregut 2007-2013 Politikat Ajo paraqet vizionin, p谷rpar谷sit谷 dhe masat p谷r tu zbatuar, me q谷llim q谷 t谷 p谷rshtaten legjislacioni dhe praktikat e konsumatorit shqiptar me ato t谷 BE-s谷. Ajo mbulon nj谷 spekt谷r t谷 gjer谷 t谷 fushave t谷 mbrojtjes s谷 konsumatorit, duke p谷rfshir谷 mbikqyrjen e tregut dhe sigurin谷 e produktit, edukimin dhe informimin e konsumatorit, mekanizmat e ankimimit p谷r konsumator谷t dhe mb谷shtetjen ndaj shoqatave t谷 mbrojtjes s谷 konsumatorit. P谷rpar谷sit谷 e Strategjis谷 p谷r Mbrojtjen e Konsumatorit dhe Mbikqyrjen e Tregut 2007-2013 T谷 fuqizoj谷 konsumator谷t shqiptar谷 T谷 mbroj谷 interesat ekonomike t谷 konsumator谷ve Shqiptar谷 n谷 lidhje 巽mimin, zgjedhjen, cil谷sin谷, llojshm谷rin谷, disponibilitetin ne treg dhe sigurine T谷 siguroj谷 p谷r konsumator谷t shqiptar谷 mbikqyrje bashk谷kohore dhe transparenc谷 t谷 tregut T谷 mbroj谷 konsumator谷t shqiptar谷 n谷 m谷nyr谷 efektive nga rreziqet dhe k谷rc谷nimet t谷 cilat ata nuk mund ti trajtojn谷 e zgjidhin n谷 m谷nyr谷 individuale
- 15. Legjislacioni Neni 7 - Detyrimi i p谷rgjithsh谷m p谷r t谷 informuar Tregtari duhet ti siguroj谷 konsumatorit informacion t谷 plot谷 n谷 lidhje me; natyr谷n e produktit/sh谷rbimit identitetin e tregtarit/furnizuesit sasin谷 dhe cil谷sin谷 e produktit/sh谷rbimit p谷rdorimet e mundshme q谷 mund ti b谷hen produktit/sh谷rbimit origjinen e produktit procesin e prodhimit instruksionet p谷r p谷rdorim dhe paralajm谷rimet rreziqe t谷 tjera t谷 lidhura me produktin/sh谷rbimin kushtet e garancis谷 tregtare t谷 mallit kushtet e kontrat谷s q谷 do ti jepet konsumatori
- 16. Neni 8 Etiketimi Etiketat e produktit duhet t谷 tregojn谷, n谷 nj谷 m谷nyr谷 t谷 dukshme dhe t谷 lexueshme: emrin e produktit emrin dhe adres谷n e prodhuesit / importuesit pesh谷n e produktit madh谷sin谷/dimensionin e tij; aty ku p谷rdoret, dat谷n e skadenc谷s 巽do informacion tjet谷r t谷 nevojsh谷m p谷r identifikimin e tij 巽do informacion tjet谷r t谷 nevojsh谷m p谷r p谷rdorimin e tij T谷 gjith谷 treguesit e m谷sip谷rm duhet t谷 jepen n谷 gjuh谷n shqipe.
- 17. Neni 10 fatura ligji 9902 e kthen n谷 detyrim dh谷nien e fatur谷s/kuponit Konsumatorit q谷 ka bler谷 nj谷 mall ose t谷 cilit i kan谷 kryer nj谷 sh谷rbim (Neni10.1). kjo fatur谷 duhet ti b谷j谷 t谷 mundur konsumatorit q谷 t谷 verifikoj谷 se si 谷sht谷 llogaritur 巽mimi final. dh谷nia e fatur谷s duhet t谷 jet谷 automatike dhe t谷 mos varet nga nj谷 k谷rkes谷 e konsumatorit. fatura/kuponi do t谷 p谷rb谷j谷 t谷 vetmen prov谷 q谷 nj谷 produkt ose nj谷 sh谷rbim 谷sht谷 shitur me nj谷 巽mim t谷 caktuar e drejta e konsumatorit q谷 ti jepet nj谷 fatur谷/kupon 谷sht谷 pra thelb谷sore. me q谷llim q谷 k谷t谷 dispozit谷 ta b谷j谷 efikase, Ligji madje e b谷n nj谷 detyrim p谷r konsumatorin q谷 ta marr谷 fatur谷n/kuponin (Neni 10.2).
- 18. Institucionet Ministria e Ekonomis谷, Tregtis谷 dhe Energjitik谷s (METE) 谷sht谷 ministria p谷rgjegj谷se p谷r mbrojtjen e konsumatorit ndaj produkteve jo-ushqimore. N谷 m谷nyr谷 m谷 specifike, mbrojtja e konsumatorit bie n谷 var谷sin谷 e Drejtoris谷 s谷 P谷rgjithshme p谷r Politikat Tregtare. Br谷nda Drejtoris谷 s谷 P谷rgjithshme, Departamenti i Mekanizmave t谷 Tregut dhe i Ndihm谷s Shtet谷rore 谷sht谷 n谷 m谷nyr谷 specifike p谷rgjegj谷s p谷r mbrojtjen e konsumatorit. Vet谷 Departamenti i Mekanizmave t谷 Tregut dhe i Ndihm谷s Shtet谷rore p谷rb谷het nga kat谷r sektor谷, tre prej t谷 cil谷ve punojn谷 drejt p谷r s谷 drejti n谷 fush谷n e mbrojtjes s谷 konsumatorit: Misioni i Departamentit t谷 Mekanizmave t谷 Tregut dhe Ndihm谷s Shtet谷rore Misioni Sektorit t谷 Mbrojtjes s谷 Konsumatorit Misioni i Sektorit t谷 Mbikqyrjes s谷 Tregut dhe t谷 Masave Mbrojt谷se Misioni i Sektorit t谷 Siguris谷 s谷 Produkteve
- 19. Kontaktoni nje shoqate konsumatori Institucionet dhe Organizatat Shqiptare: www.dpmk.gov.al www.mbumk.gov.al www.moh.gov.al www.qkkb.gov.al www.ere.gov.al www.amf.gov.al www.konsumatorishqiptar.org www.konsumatori.org Institucionet dhe Organizatat Europiane: http://ec.europa.eu/dgs www.anec.eu www.beuc.org
- 20. Referencat: WIKIPEDIA mbrojtja e konsumatorit WIKIPEDIA konsumatori evropian http://www.kmk.al/UsefulLinks.html