�ݺ�ߣ

KSUY 5328
Metropoliten Alanlarda Kentsel Yapı ve Ulaşım
Davranışları

Hafta 3:
Kentsel Yapı Betimleyicileri

DOÇ. DR. DARÇIN AKIN
darcinakin1@gmail.com
www.slideshare.net/dr_darcinakin

1

İÇERİK

 Kentsel Yapı
 Bölgeleme

 Nüfus yoğunluğu
 Arazi değerleri

2
darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin

KENTSEL YAPI

 Kentin farklı yoğunluk ve farklı arazi değerlerine
sahip bölgelerindeki konutlarda yaşayan birey
ve hanelerin mekân üzerindeki ulaşım
hareketliliği davranışlarına dair
karakteristiklerin (süre, uzaklık ve araç türü
seçimi) belirlenmesi amacıyla kentsel bölge
sınıflaması tanımlanmıştır. Tablo’da kentsel
bölge, nüfus yoğunluğu ve kentsel arazi
değerlerine göre sınıflandırılmıştır.
3

Kentsel Alan Tanımlaması
1. İç merkez,
2. Merkez,
3. Kentsel çeper,
1. Kentsel bölgeleme sınıflaması1 4. Kırsal çeper,
5. Çeper kırsalı.

1. Düşük (<100 kişi/ha)
2. Orta (101-300 kişi/ha)
2. Yerleşim yoğunluğu sınıflaması2
3. Yüksek (>300 kişi/ha)

1. Düşük (<50 TL/m2)
2. Orta (51-150 TL/m2)
3. Kentsel arazi değerleri sınıflaması2,3
3. Yüksek (>150 TL/m2)

Kaynak: 1) İstanbul Ulaşım Master Planı Revize Edilmesi Projesi Kapsamında Arazi Kullanım Türleri Trafik Üretim Kılavuzu Hazırlanması Çalışması,
İBB Ulaşım Planlama Müdürlüğü, 2007. 2) Kaynak: İMP Konut ve Yaşam Kalitesi Grubu, 2006. 3) T.C. Maliye Bakanlığı İstanbul Defterdarlığı 2002 Yılı
Genel Beyan Dönemi Arsa ve Arazi Metrekare Birim Değerleri Listesi.
4

KENTSEL BÖLGELEME
 Metropoliten alanın kentsel ölçekte farklılığını ortaya koymak
amacıyla yapılan bölgeleme çalışmasında, yerleşik gece nüfusu
kullanılarak nüfus potansiyelleri hesaplanmış ve buna göre çizilen
eşdeğer eğrileri kendi aralarında gruplandırılarak İstanbul
metropoliten alanı için,

 1) iç merkez,
 2) merkez,
 3) kentsel çeper,
 4) kırsal çeper ve
 5) çeper kırsalı gibi bölge tanımları yapılmıştır.

 Potansiyel = Nüfus /Mesafe (Mesafe= Mahallelerin ağırlık
merkezlerinin birbirlerine olan uzaklığı)

5

KENTSEL BÖLGELEME: İSTANBUL

6

KENTSEL ALANSAL 2005 NÜFUS 2002 Yılı
BÖLGELER BÜYÜKLÜK YILI NÜFUS YOĞUNLUĞU Ortalama ARAZİ
( ha) TAHMİNİ (kişi/ha) DEĞERİ (TL/m2)

1. İç Merkez 12.764 2.261.797 153,60 7.563.509.868

2. Merkez 47.504 6.593.057 147,62 8.486.861.186

3. Kentsel Çeper 107.407 2.275.904 21,48 2.867.080.652

4. Kırsal Çeper 98.004 353.995 3,42 1.297.456.061

5. Çeper Kırsalı 273.301 121.588 0,42 74.786.268

3030 içi1 183.788 10.763.600 58,57 7.151.844.316

3030 dışı2 355.192 813.300 2,29 2.431.036.570

TOPLAM3 538.980 11.576.900 21,48 5.324.630.789

[1] 2004 yılı öncesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) sorumluluk alanı.
[2] İstanbul İl sınırları ile 2004 yılı öncesi İBB sınırları arasında kalan alan. 7
[3] 2004 yılı sonrası İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) sorumluluk alanı.


8


9


10


11

GELECEK SENARYOLARI

1. AKILLI BÜYÜME
2. KENTSEL YAYILMA

Ödev 1-a: Olası senaryolara göre kentsel
bölgelerin 2030 yılı tahmini nüfusları ne olur?
Hesaplarınızı gerekçelendiriniz?

12

NÜFUS YOĞUNLUĞU
 Nüfus yoğunluğu,
1. Düşük (<100 kişi/ha)
2. Orta (101-300 kişi/ha)
3. Yüksek (>300 kişi/ha)
yoğunluk olmak üzere üç ayrı sınıfta gruplandırılmıştır.

Mahallelerin hepsinin aynı homojenlikte yapılaşmamış olması
nedeniyle İstanbul’da mahallelerin yüzölçümlerine göre
yoğunluk hesaplanması o mahallelerin nüfus yoğunluğunu
belirtmekte ancak o mahallelerdeki konut alanlarının
yoğunluğunu ifade etmemektedir.

Konut yoğunluğu hesaplanırken 2000 Genel Nüfus Sayımı
sonuçları ile mahallelerin net alanı oranlanmıştır.
13

NÜFUS YOĞUNLUĞU: İSTANBUL
NÜFUS NÜFUS ALANSAL 2005 2002 Yılı Ortalama
YOĞUNLUĞU YOĞUNLU BÜYÜKLÜK YILI NÜFUS ARAZİ DEĞERİ
ĞU ( ha) TAHMİNİ (TL/m2)
(kişi/ha)

Düşük (<100 5,40 494.650 2.671.917 2.915.106.848
kişi/ha)

Orta (101–300 137,59 35.063 4.824.295 8.085.730.833
kişi/ha)

Yüksek (>300 443,57 9.266 4.110.129 6.583.418.468
kişi/ha)

TOPLAM 21,53 538.980 11.606.341 5.324.630.789
14


15


16


17


18


19

GELECEK SENARYOLARI

1. AKILLI BÜYÜME
2. KENTSEL YAYILMA

Ödev 1-b: Olası senaryolara göre düşük, orta ve
yüksek yoğunluklu bölgelerin 2030 yılı tahmini
nüfusları ne olur? Hesaplarınızı
gerekçelendiriniz?

20

ARAZİ DEĞERİ
Konut alanlarının yer aldığı arazilerin değerleri ile
ilgili İMP Konut ve Yaşam Kalitesi grubunun yapmış
olduğu çalışmalarda, arazi değerleri m2 başına
1. Düşük (<50 YTL/m2)
2. Orta (51-150 YTL/m2)
3. Yüksek (>150 YTL/m2)
olmak üzere üç sınıfta gruplandırılmıştır.
Arazi değerleri verileri için Maliye Bakanlığı İstanbul
Defterdarlığı 2002 yılı Genel Beyan Dönemi Arsa
ve Arazi Metrekare Birim Değerleri Listesi
kullanılmıştır.
21

ARAZİ DEĞERİ: İSTANBUL

22

ARAZİ DEĞERİ (AD) ALANSAL 2005 NÜFUS
SINIFLAMASI BÜYÜKLÜK YILI NÜFUS YOĞUNLUĞU
( ha) TAHMİNİ (kişi/ha)

1. Düşük (<50 TL/m2) 472.336 4.788.762 10,13

2. Orta (51–150 TL/m2) 39.311 4.737.736 120,51

3. Yüksek (>150 TL/m2) 16.982 2.078.982 122,42

0 (Askeri arazi, vb.) 10.350 861 0,08

TOPLAM 538.980 11.606.341 21,53
Ortalama AD= 5.324,63 TL

23


24


25


26

GELECEK SENARYOLARI
1. AKILLI BÜYÜME
2. KENTSEL YAYILMA

Ödev 1-c: Olası senaryolara göre düşük, orta ve
yüksek arazi değeri olan bölgelerin 2030 yılı
tahmini nüfusları ne olur? Hesaplarınızı
gerekçelendiriniz?

Ödev teslim tarihi: 5 Kasım 2011 saat 12:00.
27

�ݺ�ߣ

KSUY 5328 Hafta 3

More Related Content

KSUY 5328 Hafta 3