asian music culture presentation, concentrated in showing traditional instruments and it's using in XXI century, and in modern music
1 of 60
Download to read offline
More Related Content
Kultury pozaeuropejskie azja
1. Muzyka tradycyjna a pouparna
Ze wzl?du na szerokie oddzia?ywanie muzyki
chi¨½skiej ¨C kultura azjatycka omawiana przede
wszystkim na jej przyk?adzie
* Wiekszo?? omawianych instrument¨®w
pochodzi z Azji centralnej (np. Persja)
S?uchamy: Dan Tun, Yo Yo Ma, Farewell
2. - Czas prehistoryczny (16 century BC)
- Muzyka dzwonk¨®w i b?bn¨®w (16yh century ¨C 221 BC)
- Daqu pie?ni i ta¨½c¨®w ( 221 BC ¨C AD 960)
- Pojawienie si? nowych gat¨®nk¨®w muzycznych i og¨®lny rozw¨®j muzyki
wokalnej i instrumentalnej (960 ¨C 1911)
- Muzyka profesionalna wieku XX)
[Chinese Music, chief ed.: Qiao Jianzhong, trans. P. White, Culture and Art
Publishing House, Beijing, 1999 r.]
Perspektywy historyczne:
-Antyczno?? do okresu konflikt¨®w (to 221 BC)
- Panowanie dynastii Qin ¨C Tang (221 SCE ¨C 907 CE)
-Panowanie dynastii Song ¨C Yuan (960 ¨C 1368)
- Panowanie dynastii Ming ¨C Qing ( 1368 ¨C 1911)
- Czas od 1911 r.
[Grove Music Dictionary, [h: China]]
3. Kultura muzyczna Dalekiego Wschodu to przede wszystkim:
-Wielki, g?sto zaludniony obszar, kt¨®ry by? kolebk? wielu kultur ¨C
chi¨½skiej, tybeta¨½skiej, japo¨½skiej, korea¨½skiej, w kt¨®rych muzyka by?a
szczeg¨®lnie wysoko ceniona i silnie zwi?zana z kultem.
-Wieki polityki izolacjonistycznej
- Sile wp?ywy kultury chi¨½skiej
-Kultura wielu narod¨®w zamieszkuj?cych Daleki Wsch¨®d (min.
Mongo?owie, Turkiestanie, Wietnamczycy¡), pomimo odr?bno?ci
wykazuje wiele cech wsp¨®lnych.
[Czekanowska A., Kultury muzyczne Azji, 1981.]
6. Muzyka chi¨½ska, z powodu g??bokiego historycznego rozwoju i szeroko?ci
(geogr.) r¨®?norodnych region¨®w, stanowi nie?atwy ?sojusz¡± wielu tradycji.
Niekt¨®re tradycje, takie jak np. dworska muzyka rytualna, czy muzyka na
qin cytr? pokazuja mo?liwe do zaobserwowania ci?g?o?ci mi?dzy okresem
antycznym a wps¨®?czesno?ci?; inne bardziej wsp¨®?czesne, jak np. praktyki
wokalne ukazuj? du?e r¨®?nice regionalne. Dlatego zbalansowane
spojrzenie na muzyk? chi¨½sk? powinno by? bazowane na nie tylko wiedzy
pisanej historii i zachowanej ikonografii, ale i na charakterystycznych
wzorcach kulturowych oraz gustach muzycznych poszczeg¨®lnych
region¨®w.
- Jedn? z najistotniejszych cech charakterystycznych jest pentatonizm,
- Recetatyw jest form? podstawow? liryki wokalnej, dominuje tak?e w
muzyce dramatycznej,
- Wielog?osowo?? ogranicznona jest do swych prymitywnych przejaw¨®w
(np. pierwotny kanon, heterofonia),
- ch. kultura muz. nale?y do najdawniej po?wiadczonych w bezpo?rednich
?r¨®d?ach utrwalonych za pomoc? notacji muzycznych. (symboli muzycznych
dopatrze? si? mo?na ju? w znakach i rysunkach na skorupach ?¨®?wi),
- gatunki muzyczne: mo?na wyr¨®?ni? 5 ¨C 6; muzyka
kultowa, dworska, liryka wokalna, wreszcie aktualne do dzi? ¨C muzyka
dramatyczna, kameralna i ludowa.
7. Chiny. Muzyka [PWN]
Chiny. Muzyka. Jest jedn? z najstarszych na ?wiecie; potwierdzona przez
?r¨®d?a z po?owy II tysi?clecia p.n.e.; jest silnie zwi?zana z religi?, filozofi?
i koncepcjami kosmologicznymi; wynikiem tego jest konserwatyzm (?cis?e
normy i prawa dotycz?ce m.in. tonalno?ci, rytmiki, gatunk¨®w
muzycznych) zar¨®wno w muzyce kultowej, jak dworskiej czy ludowej. Do
charakterystycznych w?a?ciwo?ci muzyki chi¨½skiej nale??: pentatonika
(bezp¨®?tonowa), regularna, parzystometryczna rytmika, wielog?osowo??
typu organum, burdonu i heterofonii, dominacja s?owa w muzyce wokalnej
(zasadnicza rola recytatywu w liryce wokalnej i muzyce operowej).
Warstwa znaczeniowa muzyki nie ogranicza si? do s?owa czy
ilustracyjno?ci, zawarta jest w formu?ach
melodycznych, rytmicznych, dynamicznych i agogicznych, a tak?e
w zmianach barwy o znaczeniu symbolicznym. Opr¨®cz muzyki kultowej
i dworskiej ¡ª dzi? ju? zdezaktualizowanych ¡ª rozwija?a si? muzyka
dramatyczna (opera) oraz kameralna. Ludowa muzyka chi¨½ska jest ma?o
zbadana. W dawnym instrumentarium wielk? rol? odgrywa?y: p?yty
kamienne, gongi, dzwony, b?bny, kot?y, szeng i cytra, nast?pnie za?
instrumenty lutniowe, wreszcie skrzypce, flety, klarnety i tr?bki. W XX w.
czyniono pr¨®by wypracowania nowego stylu, stapiaj?cego elementy
tradycji chi¨½skiej ze zdobyczami europejskiej muzyki profesjonalnej; 1927
powsta?o w Pekinie konserwatorium; kompozytorzy: Xi Xinghai, Nin
Er, Ma Sicong, Li Kequan, Ma Ke. W 1956 powsta?o w Pekinie
Towarzystwo Filharmoniczne.
12. -Muyzka korea¨½ska ma charakter wybitnie izolacjonistyczny. Pomimo szeregu
cech wsp¨®lnych, odr¨®?nia si? od muzyki chi¨½skiej (pentatonika ditoniczna w
miejsce anhemitonicznej, dominacja tr¨®jmiaru),
- tradycjn? muzyk? korea¨½sk? podzieli? mo?na na 4 grupy: m.
kultow?, zwi?zan? z ofiar? i czczeniem przodk¨®w; m. dworsk?, zwi?zan? z
uroczysto?ciami; m. religijn? (buddyjsk?); m. ludow?
15. -Dawna kultura muzyczna Japonii zachowa?a ¨C w por¨®wnaniu z muzyk?
korea¨½sk? ¨C wi?ksz? orginalno??. Jednak i tu oddzia?ywania muzyki chi¨½skiej
by?y silne, (zw?aszcza w okresie Hejan);
- gatunki: m.
kultowa, dworska, kameralna, dramatyczna, ludowa, rozrywkowa oraz ¡
europejska (silna inflirtracja od XIX wieku);
- elitarny styl ga-gaku (styl klasyczny muzyki dworskiej)
16. Japonia. Muzyka [PWN]
Japonia. Muzyka. We wsp¨®?czesnej muzyce japo¨½skiej (poza muzyk?
autochtonicznego szczepu Ajn¨®w) mo?na wyr¨®?ni? nurt tradycyjnej muzyki
dworskiej i kultowej (pentatonika, umiarkowane lub wolne tempo, bogactwo
barw, kontemplacyjno??) oraz muzyki nowej, nawi?zuj?cej do awangardowych
kierunk¨®w europejskich i ameryka¨½skich, ale wyzyskuj?cej tak?e elementy dawnej
muzyki japo¨½skiej. Reprezentuje ona star? kultur? muzyczn?; s? w niej widoczne
wp?ywy muzyki korea¨½skiej (VII w., tzw. muzyka prawa ¡ª koma-gaku), opartej na
?piewach liturgicznych i muzyce dworu (instrumentarium: muszle, dzwony
br?zowe, flety) oraz wp?ywy chi¨½skie i po?udniowoazjatyckie (tzw. muzyka lewa ¡ª
to-gaku, nazwa od czasu dynastii Tang, VII¨CX w.) w wyrafinowanej, zespo?owej
muzyce dworskiej (instrumenty: ob¨®j hichiriki, organki ustne sh¨, gong sh¨g¨, ma?y
dwustronny b?ben kakko i du?y ¡ª taiko oraz cytra koto i lutnia biwa). W XII i XIII w.
nast?pi?a reforma religijnej muzyki buddyjskiej, a ok. XIII w. powsta? teatr n¨
(po??czenie muzyki, pantomimy i s?owa). Na prze?omie XVI i XVII w. do Japonii
dotar?y wp?ywy europejskie (religijna muzyka hiszpa¨½ska i portugalska). W muzyce
?wieckiej tego czasu dominowa?y gatunki kameralne (?piew z towarzyszeniem
cytry, lutni czy gitary). Oddzia?ywanie europejskiej i ameryka¨½skiej kultury
muzycznej wzmog?o si? w XIX i XX w.; powsta?a Cesarska Akademia Muzyki
(Tokio, 1887), dzia?aj? liczne orkiestry symfoniczne; od 1959 s? organizowane festiwale
muzyki wsp¨®?czesnej; najwybitniejsi kompozytorzy: Matsudaira
Yoritsune, Fukushima Kazuo, Takemitsu T¨ru, Moroi Makoto, Mayuzumi
Toshir¨, Mamiya Michio. W?r¨®d kompozytor¨®w m?odszej generacji wyr¨®?niaj? si?:
znany w Europie Ishii Maki, ??cz?cy europejskie techniki kompozytorskie z
tradycyjnym instrumentarium japo¨½skim, Shinohara Makoto i Yuasa J¨ji.
17. Muzyka dworska liryka wokalna
Muzyka kultowa
Muzyka ludowa
Muzka wsp¨®?czesna
Muzyka
tradycyjna
Muzyka kameralna
Muzyka dramatyczna
18. -Wprowadzenie intrument¨®w tradycyjnych do orkiestry symfonicznej (najcz??ciej
jako solo)
- Cz?ste wykorzystywanie muzyki i instrument¨®w ludowych w ?cie?kach
d?wi?kowych (nie tylko film¨®w historycznych)
- instrumenty trad. nauczane w szko?ach i akademiach muzycznych (przy instr.
europ.)
- wprowadzanie instr. trad. do muzyki rozrywkowej ¨C rock, pop, hip-hop etc.
- tworzenie w?asnych styl¨®w muzyki popularnej (np. chincked-out Wang Lee
Homa
21. -Na zachodzie znane pod nazw?: ?chi¨½skich skrzypiec¡±;
- instrument 2-strunowy, smyczkowy pochodzi z rodziny instrument¨®w huqin
(ºúÇÙ; pinyin: h¨²q¨ªn) (instr. smyczkowe);
- charakterystyczny dzi?k pochodzi z wibracji sk¨®ry pytona przez poci?gni?cie
smyczkiem,
- nie ma gryfu: muzyk zatrzymuje struny naciskaj?c palcami na struny, ale
struny nie dotykaj? szyjki,
- wlosie smyczka nie jest oddzielone od strun, ktore by?y wczesniej robione z
skr?conego jedwabiu, a obecnie sa robione z metalu,
-chociaz sa 2 struny, s? tak blisko siebie, ?e lewa reka muzyka w efekcie gra
jakby na jednej strunie,
- max. rozleg?o?? d?wi?k¨®w to trzy i p¨®? oktawy
- jest g?¨®wnym instrumentem w muzyce regionalej
- jedna z najwa?niejszych postaci: kompozytor Liu Tianhua (pinyin: Li¨²
Ti¨¡nhu¨¢, (ÁõÌ컪 or „¢ÌìÈA; ur.: Jiangyin, Jiangsu, China, 1895; zmar? w 1932)
najbardziej znany ze swoich reform wprowadzonych do techinki gry na erhu
23. S?uchamy:
-Eternal Vow Tan Dun, Crouching Tiger
Concerto ×T¶Ü ÅP»¢²Øýˆ…f×àÇú
- George Gao, Qin Melodies Capriccio
ÇØÇ»ËæÏëÇú
24. S?uchamy: Wang Lee
Hom, Hua Tian Cuo
S?uchamy: Gao Gearge, Oh
Canada
1. George Gao; 2. Wang Lee Hom
25. - Rising of the sun, Hsu-nami
- Rise on the Shadows, Chtonic
S?uchamy:
-Horse Racing ãÉ»Ý·Ò ÈüÂí
- Horse Racing wyk. Jack Hsu
jack hsu
26. Muzyka tradycyjna:
1) Horse Racing
2) Muzyka Liu Tianhuy
Muyzka wsp¨®?czesna:
1) Jia Pen Fang, Shanhaino Yoru/Kazeno Komori
2) Lee Hom, Man in the Mirror/koncert/Hua Tian Cuo
3) George Gao, pierwsza (?) traskrypcja Carmen Fantasy
4) ChtonicC, Rise of the Shadows [Mirror of Retribution]
5) Hsu-nami, Rising of the Sun [ Entering the Mandala]
Muzyka filmowa:
1) Przyczajony tygrys, ukryty smok
28. -instr. 4-strunowy szarpany, zwany czasem na zachodzie chi¨½sk? lutni?,
- instrument ksztaltem przypomnian gruszke,jest drewniany ze
zr¨®?nicowana iloscia progow- od 12 do 26,
- pojawi? si? za czas¨®w dynastii Qin, a ewoulowa?, jak wiele innych
podczas panowania dynastii Han,
- (instr. powi?zane z pip?: jap. biwa; vietn. Dan ty ba; kor. bipa)
- max. rozleg?o?? d?wi?k¨®w to ok. 3 oktaw
33. Muzyka tradycyjna:
1) Liu Fang
Muzyka wsp¨®?czesna
Przyk?ady:
1) Wang LeeHom, What¡¯s wrong with me
2) Incubus, Aqueous Transmission
3) Cold Fairyland, concert in Beijing 2008
35. -Chi¨½ska szarpana cytra
- jap.: koto; mongol.: yata; kor.: gayageum; wietn.: dan tranh,
- now. guzheng ma ruchome podstawki i zazwyczaj 21 strun
- nowoczesny guzheng mo?e mie? nawet ponad 44 struny,
- pud?o rezonansowe robione z drzewa wutong, reszta element¨®w mo?e by?
wykonana z bardziej dekoracyjnych gat¨®nk¨®w drewna,
42. Muzyka tradycyjna:
1) ÕÔ¼ÒÕä¹ÅÇپƿñ Zhao family treasure
guqin Delirium tremens
Muzyka wsp¨®?czesna:
1) play CANON with a twelve-stringed Korean harp
2) Gorillaz, Honk Kong
3) Cui Jian, Fake Monk
44. - tradycyjna skorupa instrumentu jest trapezoidalna w ksztalcie, z
zaokraglanymi koncami i rowkowanymi stronami twardego drewna,
- jej otwor rezonansowy pokryty tablica dzwieku (?) [spundboard] przez biala
sosne albo inne miekknie drewno,
- zazwyczaj jest 4 ¨C 5 mostk¨®w: najwa?neijsze z prawej do lewej to: mostek
basowy ?prawy mostek¡±, mostek tenorowy ?lewy mostek¡±, i mostek
chromatyczny
-Zazwyczaj nowoczesny yangqin posiada 144 struny,
- m?oteczki zrobione s? z elastycznego bambusa, a jedna ko¨½c¨®wka jest do
po?owy przykryta gum?. Dlatego s? dwa sposoby grania: dla uzyskania
?agodniejszych d?wi?k¨®w uderza si? ko¨½c¨®wk? z gum?, dla ostrzejszych ¨C
bambusow?.
- yangqin to chromatyczny instrument z mo?liwo?ciami wydobycia d?wi?k¨®w
ponad czterech oktaw,
51. -W wi?kszo?ci robiony z bambusa ¨C znany jako chi¨½ski flet
bambusowy,
- znany w wi?kszosci region¨®w Azji cetralnej, u?ywany
zar¨®wno w muzyce ludwej, jak i np. operze beji¨½skiej,
- klas. Zach: drewniany d?ty,
- wyr¨®?nia si? dodatkow? dziur? zwan? mo kong (Ĥ¿×)
znajduj?c? si? pomi?dzy ustnikiem a dziurami palcowymi (?);
specjalna b?ona zwana dimo (µÑĤ, lit. "di membrane") zrobiona
z cienkiego jak chusteczka stroika (?) jest naprezona ponad
otworem i klejona tradycyjnie substancja zwana ajiao.,
53. S?uchamy: Fields Of
Home - Ron Korb
S?uchamy: ÖñÁÖÉî´¦ deep
place in bamboo
grove(Hulusi)
55. Muzyka tradycyjna:
1) Chinese bamboo flute dizi µÑ×Ó
concert at LA Music Center
2) Hair looked like the snow(Hulusi
solo)
3) ÖñÁÖÉî´¦ deep place in bamboo
grove(Hulusi)
Muzyka wsp¨®?czesna:
1) Leehom Wang, Nu Peng You
2) Ron Korb,
Heterofonia (z gr.h¨¦teros - drugi, inny; phon¨¦ - d?wi?k), prowadzenie r¨®wnocze?nie z melodi? g?¨®wn? g?os¨®w swobodnie improwizowanych. Heterofonia jest prymitywn? technik? polifoniczn?.Stosowana by?a w muzyce ?redniowiecza (zw?aszcza w pierwszym etapie rozwoju organum), a obecnie jeszcze w formach muzyki ludowej lud¨®w orientalnych.