3. DOĞU CEPHESİ
Gümrü Barış Antlaşması’nın sonuç
Gümrü Barış Antlaşması
2/3ve Önemi;
Aralık 1920 Ermeniler Doğu Anadolu’daki
Büyük Millet Meclisinin isteklerinden vazgeçtiler.
uluslararası alanda kazandığı ilk
Ermenilerle askeri ve siyasi başarıdır.
Ermeni sorunu Ermenistan TBMM Hükümetini
Doğu Cephesi
yapılanRaporu
Doğu savaş
Harbord Cephesi
nasıl ortaya tanıyan ilk devlet oldu.
Komutanı
hangi
nedir? Kars ve Çevresi kurtarılmış ve
Komutanı
çıkmıştır?
kimdir?
antlaşmayla Ermeni hükümeti Sevr
kimdir? Misakımilli’yi gerçekleştirme
sona ermiştir? Antlaşması’nın geçersiz
yolunda ilk önemli adım atılmış
olduğunu kabul etmiştir.
oldu.
ABD Başkanı Wilson’un Doğu Anadolu’ya gönderdiği heyetin başındaki Generalin ismiyle
22.03.2012
anılan rapordur. Ermeni iddialarının asılsız olduğunu ortaya koyan belgedir.
4. GÜNEY CEPHESİ
Paris Barış Konferansı’nda İngiltere ve Fransa, Orta Doğu’yu manda yönetimi oluşturmak üzere
Fransızlar Ermenilerle birlikte Urfa, Antep ve Maraş’ta Türklere saldırdılar. Bunun üzerine halk
Sakarya Zaferinden sonra imzaladıkları Ankara Antlaşmasıyla işgale son verdiler. Bu
aralarında paylaştılar. Buna göre Irak ve Filistin İngiliz mandasına, Suriye ve Lübnan Fransız
22.03.2012 antlaşma ile Hatay dışında bugünkü Suriye sınırı çizilmiştir.
Kuvayımilliye birlikleri kurarak direnişe geçti.
5. BATI CEPHESİ
Kuvayimilliye’nin birliklerinin düşman ilerlemesini
Kuvayimillliye halktan zorla malzeme ve yiyecek
almaları,
durduramaması,
Yunanlılara karşı yapılan son Gediz taarruzunda
Kuvayimilliye’nin belli bir savaş düzeni içinde
Düzenli
birbirleriyle uyum sağlayamamaları,
yenilgiye uğramaları,
Ordunun
Her Kuvayimilliye birliği yalnız kendi şefini dinliyor,
kurulma
nedenleride başkalarından emir almaya yanaşmamaları,
şefler
nelerdir?
Kuvayimilliye birlikleri özellikle ayaklanmaları kendi
yöntemleriyle hukuk dışı cezalandırmaları,
22.03.2012
6. I. İNÖNÜ SAVAŞI
(6-10 OCAK 1921)
• YunanlılarınÇerkez Ethem
Çerkez
Ethem
ayaklanmasından yararlanmak
isyanı
istemeleri bastırıldı
.
1921 İstiklal
Anayasası Marşı
Kabul Kabül
I. İnönü• Eskişehir ve Ankara’yı alarak Milli
edildi. edildi.
Savaşı’nınhareketi boğmak,
Sonuçları Sonuçlar
Afganistan Rusya ile
ile Dotluk Moskova
• Sevr Antlaşması’nı mutlaka
Ant. Ant.
İmzalandı. imzalandı
uygulatmak,
Londra
Konferansı
toplandı.
22.03.2012
7. İtilaf Devletlerinin
Konferanstaİstanbul
Konferansa TBMM
Hükümetini ve TBMM
Hükümeti kim temsil
etmiştir?
Hükümetini birlikte davet
etmelerinin nedeni nedir? BEKİR SAMİ BEY
İstanbul Hükümeti ile TBMM Hükümeti delegeleri arasında anlaşmazlık çıkarmak ve bu
İtilaf Devletleri Konferansa Yunanistan ile İstanbul Hükümeti’ni de çağırdılar. İstanbul
ortamdan faydalanarak küçük değişiklikler yaptıkları Sevr Antlaşması’nı Türk heyetine kabul
Hükümeti’nin delegeleri içinde TBMM Hükümeti temsilcileri de yer alacaktı.
22.03.2012
ettirmekti.
8. Londra
Konferansı’nın
TBMM açısından
önemi nedir?
TBMM Hükümeti Londra Konferansı’na doğrudan çağrılmak ve katılmakla İtilaf Devletleri
tarafından resmen tanınmış oldu. Bu konferansta İtilaf Devletleri arasındaki fikir ayrılıkları da
22.03.2012
iyice ortaya çıktı.
9. Teşkilatıesasiye’nin Kabulü
(20 Ocak1921)
Türk tarihinde ilk kez bu anayasa ile egemenlik millete verilmiştir. 1921 Anayasası’nın bazı
maddeleri:
• Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. idare yönetimi halkın kendi kendisinin yönetmesi ilkesine
dayanır.
• Yürütme gücü ve yasama yetkisi, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisinde
toplanır.
• Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisince yönetilir ve “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti”
adını taşır.
• Büyük Millet Meclisinin seçimi iki yılda bir yapılır. Seçilenlerin üyelik süresi iki yıldır. Büyük Millet
Meclisi üyeleri tüm ulusun vekilidir.
• Din buyruklarının yerine getirilmesi, yasaların konulması, değiştirilmesi, kaldırılması, antlaşma ve
barış yapılması, savaş kararı verilmesi gibi temel haklar, Büyük Millet Meclisinindir.
22.03.2012
• Genel Kurul’da seçilen Büyük Millet Meclisi Başkanı hükümetin de başkanıdır.
10. Afganistan ve Sovyet Rusya ile Antlaşma
Rusya’nın İtilaf Devletleri ile
ilişkilerinin gergin olması,
Her iki devletin düşmanlarının
aynı olması,
Rusya’nın güney sınırını güvenlik Doğu sınırı
TBMM Hükümeti ile
Moskova
altına almak istemesi, Sovyet Rusya çizilerek
Sovyet Rusya’nın
Antlaşması’nın TBMM
TBMM’nin İtilaf Devletleri’ne Misakımilli’yi güvenliği
Moskova Antlaşması’nı
açısından önemi
karşı müttefik arayışında olması, kabul etti. sağlandı.
imzalama nedenleri
nedir?
TBMM Hükümeti’nin tanınma
nelerdir?
isteği,
Milli Mücadele için gerekli silah ve
paraya duyulan ihtiyaç,
•Doğu sınırının güvenliğinin
sağlanması
22.03.2012
11. II. İnönü savaşı (23 Mart –
1 NİSAN 1921)
Londra Konferansı tekliflerinin TBMM tarafından kabul
edilmemesi.
Düşman oyalanmış ve Kurtuluş
Yunan ordusu İnönü mevkiinde durdurulmuştur.
Savaşı için zaman kazanılmıştır.
İngilizlerin Yunanları kışkırtması.
İtalyanlar, işgal ettikleri toprakları
boşaltmışlardır (5 Aslıhan ve Dumlupınar’da çarpışmış,
Türk ordusu Temmuz 1921)
birliklerin aşırı yorulması ve fazla kayıp verilmesi
ile istenilen sonuç tam olarak alınamamıştır.
Sevr Barış Antlaşması’nın TBMM’ye kabul ettirilmek
istenmesi.
Fransızlar TBMM ile anlaşma
ortamı aramaya başladılar.
Yunanların düzenli ordunun teşkilatlanmasına fırsat
Bu durum Türk ordusunun tam olarak taarruz
vermeden Ankara üzerine yürüyerek TBMM’yi
gücüne ulaşamadığını göstermiştir.
dağıtmak istemesi.
22.03.2012
12. Eskişehir Kütahya Savaşları (10 – 24
Temmuz 1921)
♦Eskişehir′i alıp üs olarak
Afyon, Eskişehir-Kütahya Yunanlıların eline geçti.
kullanmak
♦Ankara′yı alıp milli mücadeleyi
Türk ordusu daha fazla kayıp vermemek için Sakarya
ortadan kaldırmak
Nehri'nin doğusuna çekildi.
♦Sevr’i uygulamaya koyarak Batı
Düzenli ordunun varlığı tartışılmaya başlandı.
Anadolu′ya sahip olmak
Kuvayimilliye'nin yeniden kurulmasını isteyenler oldu.
♦Başta İngilizler olmak üzere İtilaf
devletlerinin kışkırtması
TBMM'nin Ankara'dan Kayseri'ye taşınması tartışılmaya
başladı.
♦Türk ordusunu taarruz gücüne
ulaşmadan yok etmek
Mustafa Kemal Paşaya Başkomutanlık yetkisi verildi. Üç
aylık bir süre için meclisin bütün yetkileri Mustafa
22.03.2012 Kemal'de toplandı.
13. TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ 8
AĞUSTOS 1921
Mustafa Kemal’in ordunun
ihtiyaçlarını karşılamak için
verdiği emirlerdir
22.03.2012
14. TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ 8
AĞUSTOS 1921
• Her kazada bir Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
• Tüccar ve ahali elindeki çamaşırlık bez, erkek elbisesi yapmaya elverişli her çeşit kumaş ile kösele,
astar, meşin, sahtiyan, çarıklık deri, mıh ve hayvan malzemesinin % 40’ına , bedeli sonradan
ödenmek üzere el konacak.
• Her ev bir kat çamaşır, bir çift çorap ve çarık hazırlayarak askerlerin kullanması için Tekalif-i Milliye
Komisyonlarına teslim edecek.
• İnsan ve hayvan yiyeceklerinin % 40’ına bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.
• Her türlü nakil vasıtaları, ayda bir kez 100 kilometre olarak orduya taşıma hizmeti verecek.
• Ordunun yiyeceğine ve giyeceğine yarayan bütün terk edilmiş mal ve malzemelere el konacak.
• Muharebeye ilişkin her türlü silah ve mühimmat, üç gün içinde Tekalif-i Milliye Komisyonlarına
teslim edilecek.
• Akaryakıt, kamyon lastiği ve haberleşme malzemesinin % 40’ına bedeli sonradan ödenmek üzere el
konacak.
• Silah ve malzeme yapan zanaatkarlar tespit edilerek ordu hizmetine alınacak.
• Her türlü araba ve hayvanın % 20’sine bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.
22.03.2012
15. SAKARYA MEYDAN SAVAŞI (23
Ağustos-12 Eylül 1921)
• Yunan • TBMM tarafından Mustafa Kemal Paşa’ya “gazi”
ordusunun son taarruzudur.
• Türklerinünvanı ve Kuşatması’ndan(1683) beri süren geri
II. Viyana “mareşal” rütbesi verilmiştir.
çekilişi son bulmuştur
• Hattı müdafaa yoktur,
“ İngiltere ile esir değişimi antlaşması yapılmış ve
Malta’da sürgünde bulunan Türk esirler
sathı müdafaa vardır. O
kurtarılmıştır
• İtilaf devletlerinin sunduğu barış teklifi TBMM tarafından
satıh bütün vatandır.
reddedilmiştir.
• İtilaf devletleri arasındaki görüş ayrılıkları artmıştır.
Vatanın her karış
toprağı vatandaş
• TBMM•ile Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında Kars
Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalanmıştır
kanıyla sulanmadıkça
Antlaşması imzalanmıştır.
düşmana terk
• Fransa ile TBMM arasında Ankara Antlaşması imzalanmıştır.
edilemez.”
22.03.2012
16. Kars Antlaşması (13 Ekim 1921 )
Azerbaycan Doğu sınırı kesin Gürcistan
Ermenistan
olarak çizilmiştir.
TBMM
Hükümeti
22.03.2012
17. Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921 )
Taraflar arasında savaşHÜKÜMETİ sona erecek,
TBMM durumu FRANSA
İskenderun ve Hatay'da Türklere geniş hak tanıyan
özel bir yönetim kurulacaktı.
Her iki taraf, kendilerine kalan topraklarda genel
af ilan edecekti.
22.03.2012
18. Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921 )
Ankara Antlaşması. TBMM için siyasi bir zaferdir. Antlaşma ile ilk kez
bir İtilaf Devleti yeni Türk devletini ve Misak-ı Milli’yi tanımış oldu.
Hatay dışındaki bugünkü Suriye sınırı çizildi.
Fransa’nın TBMM ile anlaşma yapması ile İtilaf devletleri bloğu
parçalandı.
Fransa ile savaş sona erdiğinden Güney Cephesi'nde güvenlik
sağlandı. Bölgedeki birlikler Batı Cephesi'ne sevk edildi.
Fransız desteğini kaybeden Ermeniler yalnız kaldılar. Çukurova'da
bir Ermeni Devleti kurma hayalleri sona erdi.
22.03.2012
19. Büyük Taarruz ve Başkumandan
Meydan Muharebesi
Tekalifi milliye Emirleri ile ordun ihtiyaçlarının
giderilmesi çalışmalarına devam edildi.
• Ordunun asker sayısı artırıldı.
İstanbul’daki silah depolarından Anadolu’ya silah ve
cephane kaçırıldı.
• Fransız ve İtalyanların çekilirken bıraktığı silah ve
mühimmatlar ile Rusya’dan alınan silahlarla ordu
güçlendirildi.
Mustafa Kemal’in Başkomutanlık yetkisi
süresiz olarak uzatıldı.
• Sorunun barışçı yollardan çözümü için
Dışişleri Bakanı Avrupa’ya gönderildi
22.03.2012
20. Yunan ordusu Başkomutanı General
Trikopis ve birçok subay esir alındı.
İzmir ve Batı Anadolu Yunan
İşgalinden kurtarıldı.
Kurtuluş Savaşı’nın askerî safhası
tamamlanmış oldu. Bundan sonra
diplomatik mücadele dönemi
başladı.
22.03.2012
21. Mudanya Ateşkes Görüşmeleri ve Antlaşmanın
İmzalanması (3 -11 Ekimi 922)
Boğazlarve Doğu Trakya’nın
kurtarılması için Türk Ordusu’nun
harekete geçmesi İstanbul ve Boğazlar TBMM
Yunanlılar 15 gün içerisinde Hükûmeti’ne bırakılacak
Meriç Nehri sınır olmak üzere ancak İtilaf kuvvetleri barış
Doğu Trakya’yı ve İtalya’nı İngiltere’yi yalnız imzalanana kadar
Fransa boşaltacak, antlaşması
bırakması İstanbul’da kalabileceklerdir.
Rusya’nın bir savaş durumunda
Türklerin yanında yer alacağını ilan
etmesi
22.03.2012
22. SALTANATIN KALDIRILMASI
Saltanat sisteminin milli egemenlik anlayışına ters
düşmesi.
Osmanlı Devleti’nin TBMM Hükümeti yanında Lozan
görüşmelerine davet edilmesi ve durumun Türk
Milleti’nin çıkarına ters düşmesi.
İstanbul Hükümeti ve padişahının, Kurtuluş Savaşı
sırasında ulusal direnişe karşı olması.
Bir ülkede iki hükümetin bulunmasının milli
menfaatlerle bağdaşmaması.
TBMM Hükümetinin padişahın da yanında bulunduğu
İtilaf Devletlerine karşı kesin zafer kazanılması.
22.03.2012
23. SALTANATIN KALDIRILMASI
Sonönemli bir adım1 KASIM 1922
Milli Egemenliğin gerçekleşmesi yolunda
Osmanlı padişahı VI Mehmet
atıldı. Saltanatın
Vahdettin, 17 ilkesi doğrultusunda Türkiye’de
Cumhuriyetçilik Kasım 1922’de yapılmış
kaldırılmasıyla TBMM Hükümeti
temel inkılaptır.
İngiltere’ye tek başına ele almıştır. etti.
yönetimi sığınarak ülkeyi terk
görüşmeler sırasında İngilizlerin bu
iki hükümeti İngiltere tarafından
TBMM halifeliğinin durumu Ülke
birbirine düşürerek
İki başlılık
CumhuriyeteLaikliğikullanarak halkı aşama kamuoyunun bu
Devletin geçiş süresi hızlanmış
kullanılmasının engellenmesi amacıyla,
konusunda ilk
Türk Milleti aleyhine Abdülmecid Efendiyi oluşturacağı
demokratik bir düzenin kurulmasının
Osmanlı hanedanındankışkırtma ile din ve devlet
gerçekleştirildi. Bu gelişme inkılaba henüz 1
düşüncesiyle
kararlar kabul
önündeki en önemli önem kaldırılmıştır.
halife seçtiğini ilan etti.ihtimalinin
işleri birbirinden ayrılmıştır hazır olmaması
Kasım 1922’de
ettirmektir.
olması saltanat kaldırıldı.
Türk tarafını bölerek
birbirine düşürmek.
Altı yüz yıllık Osmanlı Saltanatı sona erdi.
Halifelik milli egemenliğe bağlı
Birinci TBMM’nin ilk ve tek inkılabıdır. iki
sembolik bir bulunması sona erdi. ve
Böylece Türkiye’deki iki başlılığın
kurum halin getirilmiştir.
hükümetin
22.03.2012