際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

KWARTER 1 WEEK 2 karunungang bayanmm.pptx

Download as PPTX, PDF
M
MarivicBulao

ppt

1 of 47
Download to read offline
Karunungang Bayan (Bugtong, Tanaga, Sawikain, Salawikain, at Kasabihan) FILIPINO 7 Kuwarter 1 Aralin 2
A Mga Kasanayan at Layuning Pampagkatuto B C D E F Natutukoy ang mahahalagang elemento ng teksto Naipaliliwanag ang nakapaloob na pahiwatig, simbolo, talinghaga at larawang diwa/imahen sa teksto Naiuugnay ang mahalagang kaisipan ng tula batay sa sariling pananaw, moral, katangian at karanasan ng tao Nasusuri ang mahahalagang pangyayari batay sa konteksto ng panahon, lunan at may- akda Nasusuri ang mga elementong panglinggwistika Nasusuri ang kultural na elemento na nakapaloob sa teksto batay sa konteksto ng panahon
Unang Araw
BIGYANG-LINAW: Pumili ng isang pahayag sa speech balloon at ipaliwanag ito. 1. Ang kalinisan ay tanda ng kasipagan. 2. Aanhin pa ang damo, kung patay na ang kabayo. 3. Ang anak na magalang ay kayamanan ng magulang. 4. May tainga ang lupa, may pakpak ang balita
Gabay na tanong: 1. Sino ang nagsasalita sa mga pahayag? 2. Sa paanong paraan naisulat ang mga pahayag? 3. Anong mga salita ang ginamit sa pagpapahayag ng mensahe/ideya?
Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 1. Tinatawag na sinaunang panitikan ang karunungang bayan. 2. Ang salawikain, sawikain, bugtong at kasabihan ang mga halimbawa ng karunungang-bayan.
Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 3. Ang karunungang bayan ay nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala na nakabatay sa mga karanasan ng mga tao na may iisang kultura. 4. Upang mailahad ang kaisipan, ang karunungang bayan ay gumagamit ng mga matatalinghagang salita.
Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 5. Nagsisilbing payo ang mga karunungang- bayan dahil hango ito sa karanasan ng mga matatanda. 6. Tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ang kadalasang laman ng karunungan-bayan.
Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 7. Ang ipinahahayag ng karunungang- bayan ay maaaring pasalita o pasulat. 8. Ang karunungang bayan ay bahagi ng panitikan ng bayan nagsisilbing daan upang maipahayag ang kaisipan ng partikular o lugar.
Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 9. Pumapatungkol ang karunungang bayan sa mga bagay namatatagpuan sa paligid o karanasan sa isang pangkat o lugar. 10. Kung minsan, ang paksa ng mga salawikain, sawikain, bugtong o kaisipan ay mula sa karanasan o paghahanap buhay.
Mekaniks: 1. Hahatiin ang klase sa limang pangkat. 2. Bubunot ng sobre ang bawat pangkat na naglalaman ng pira-pirasong larawan. 3. Bubuoin ang larawan at ididikit sa pisara. 4. Bibigyan ng tatlong minuto sa paghahanda. Fix me!
TUKOY-HULA: Tukuyin kung ano ang nasa larawan at isulat ang sagot sa loob ng kahon. Pagkatapos ay hulaan ang mga bugtong. _____________ 1. Bumili ako ng alipin, mataas pa sa akin. _____________ 2. Pinihit ko si kaibigan, bumukas ang daanan. _____________ 3. Butot balat na malapad, kay galing kung lumipad. _____________ 4. May hita ay walang binti, may ngipin ay walang labi. _____________ 5. Isda ko sa Maribeles, nasa loob ang kaliskis.
HANAP INFO: Magbigay ng kaugnay ng impormasyon sa salitang nasa loob ng bilog. Karunungang- bayan Sariling kahulugan Mula sa Diksyonaryo World clue Larawan World Association
Karunungang-bayan ay bahagi ng panitikang bayan na nagsisilbing daan upang maipahayag ang mga kaisipan o mensahe ng isang panagkat. Kapansin- pansin ang paggamit ng talinghaga sa paglinang ng kaisipan.
TUKOY-SAGOT: Tukuyin ang tamang sagot gamit ang clue na dalawang letra. 1. Anong SA- ang binubuo ng matatalinghagang pahayag na ginagamit upang mangaral at akayin ang kabataan tungo sa mabuting-asal? 2. Anong BU- ang uri ng laro na nagpapatalas ng isip ng ating mga ninuno noon? 3. Anong TA- ay tumutukoy sa malalim na paglalatag ng kaisipan? 4. Anong SA- ang may katumbas na pangalang idiom sa Ingles na di tuwirang naglalarawan sa bagay, sitwasyon o pangyayari? Salawikain Bugtong Talinghaga Sawikain
Gumawa ng orihinal na bugtong at pasagutan sa kaklase. Maaaring sariling dayalekto ang gagamitin sa pagbuo ng bugtong.
Ikalawang Araw
PANGKATANG-GAWAIN 1: Hatiin ang klase sa lima upang magsaliksik at magbasa tungkol sa mga karunungang bayan. Alamin din ang kahulugan ng bawat uri. Ilahad sa klase ang nakalap na mga sagot. Bugtong Tanaga Sawikain Salawikain Kasabihan A B C D E
Gabay na mga tanong: 1. Tungkol saan ang karunungang-bayang nabasa? 2. Kanino madalas marinig o mapakinggan ang mga nabasang karunungang- bayan? 3. Sa iyong palagay, bakit kaya lagi nila itong sinasabi sa atin? 4. Paano nakatulong sa ating pang-araw- araw na buhay ang mga pangaral na ito? 5. Iugnay ito sa sariling pananaw, moral at karanasan.
HAMBING-URI: Gamit ang Venn na dayagram, paghambingin ang mga karunungang-bayan. Bugtong Tanaga Sawikain Salawikain
Bugtong ay uri ng larong nagpapatalas ng isip ng ating mga ninuno noon.
Tanaga ay binubuo ng apat na taludtod na may 7-7-7-7 na sukat.
Sawikain ay nagpapahayag ng isang katotohanan o ideya n a mas maiksi at simple
Salawikain ay mga patulang pahayag na hitik sa mga aral.
BASA-TULA: Sabay-sabay na basahin ang akda na Karunungan ng Buhay. Isaisip ang mga pamatnubay na tanong upang lubos na maunawaan ito. A. Naniniwala ka bang karanasan ang pinakamabuting guro? Bakit? B.Ipaliwanag ang pamagat ng tula. C. Sa paanong paraan isinulat ang tula? D. Anong mga pahayag ang naghahatid mensahe o kaisipan?
Karunungan ng Buhay Sa buhay ng tao ay may mga karanasan Na kailangang iwasan at dapat ayusin Tamang tandaan at sa tuwinay pakaisipin Mahalagang ingatan tulad ng kayamanan Iwasan nang hindi maging anak-dalita: Pag nagtanim ng hangin, bagyo ang aanihin Ubos-ubos na biyaya, bukas nakatunganga Gawin upang tumanaw ng utang na loob: Ang lumalakad nang matulin, kung matinik ay malalim. Ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi makarating sa paroroonan. Pakaisipin upang maging malawak ang isip: Sa anumang lalakarin, makapito munang isipin Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa Tandaan upang maging buo ang loob: Kung hindi ukol, hindi bubukol Kung ano ang bukambibig, siyang laman ng dibdib. Ingatan upang hindi maging pasang-krus: Anak na di paluhain, ina ang patatangisin Ang kalusugan ay kayamanan. Tularan nang maging matalas ang isip: Daig ng maagap ang masipag Lakas ng katawan daig ng paraan. Nabanggit ni Lolo mga karunungan sa buhay Na maaaring maging gabay sa aking palagay Ito ang mg abagay na dapat mong isabuhay Nang maging huwaran ng mahal sa buhay.
PANGKATANG-GAWAIN 2: Sa parehong pangkat, suriin ang mga karunungang bayan sa tula. Karunungang -bayan Elemento Persona Sukat at Tugma Talinghaga Estilo (Kaisipan/ Mensahe)
Persona ay tumutukoy sa nagsasalita o bumibigkas sa tula na, ikalawa o ikatlong panauhan.
Sukat ay tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod.
Tugma ay kung magkatunog ang huling pantig ng mga salita.
Talinghaga ay malalalim na paglalatag ng kaisipan.
Estilo ay tumutukoy sa pagkakabuo at pagkakasulat ng tula.
Ikatlong Araw
TUKOY-KAHULUGAN: Bigyang kahulugan ang mga karunungang-bayan pagkatapos ay isulat ang kasalungat nito. Karunungang-Bayan Kaisipan/Kahulugan Kasalungat 1. Ang taong walang kibo, nasa loob ang kulo. 2. Tulak ng bibig, kabig ng dibdib. 3. Kung may dilim, may liwanag 4. Sakit sa kalingkingan, dama ng buong katawan 5. Itaga sa bato.
TUKOY-ELEMENTO: Basahin at unawain ang mga pahayag. Tukuyin ang kultural na elemento at iugnay sa karanansan. Karunungang-Bayan Kultural na Elemento (Kahulugan) Aking Karanasan 1. Ningas-kugon 2. Utos sa pusa, utos pa sa daga. 3. Ang sakit kapag naagapan ay nalulunasan 4. Luha ng buwaya 5. Ang bayaning nasusugatan, nag- iibayo ang tapang.
SULAT-TULA: Gamit ang mga larawan, sikaping makabuo ng mga bagong karunungang bayan.
Ikaapat Araw
Tanaga ay katutubong tula na naunang nabanggit sa Vocabulario de la lengua Tagala na nalathala noong1860 nina Juan de Noceda at Pedro Sanlucar - Roberto Anonuevo (2008) binubuo ng apat na saknong na may tigpipitong pantig. Maaaring magkakatugma lahat ang huling salita ng Tanaga o dalawang salita lamang ang magkatugma. Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, muli itong binuhay ng mga makatang sina Teodoro Agoncillo, Ildefonso Santos at Alejandro G. Abadilla. Noong 2003 ay nagkaroon ng Textanaga Contest na inisponsor ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at noong 2020 ay sinumulan ng Komisyon sa Wikang Filipino ang TulaTayo, na paligsahan din sa pagsulat ng Tanaga.
Halimbawa: Lupit ng Covid Nahinto ang daigdig Sa hagupit ng Covid Libong buhay, nalupig Abong sa urn, nasilid! - JC Malabanan Karagatan Karagatay inagaw Soberanyay nalusaw Huwag sanang bumitaw Nang pag-asay matanaw! -JC Malabanan
1. Ang klase ay hahatiin sa limang pangkat. 2. Bawat pangkat ay bubuo ng sariling Tanaga na pumapaksa sa kahalagahan ng edukasyon. 3. Ang nabuong tanaga ay lalagyan ng himig at aawitin sa loob ng klase. 4. Bibigyan ng limang minuto sa paghahanda. Tanawit! Mekaniks: Rubrik Pagkamalikhain 40% Kaangkupan sa Paksa 40% Mahusay na Tugmaan 20% Kabuoan 100%
GAMIT-LINK: Punan ang talahanayan ng mga hinihingi sa bawat bahagi kaugnay ng inyong kaalaman sa aralin sa karunungang-bayan.
Ikalimang Araw
BINTANA-UNAWA Mekaniks: 1. Papangkatin sa lima ang klase. 2. Bibigyan ng grapiko na kailangang punan batay sa natutunan sa klase. 3. Gagawin ito sa loob ng limang minuto. 4. Pipili ng isang representante na mag- uulat sa klase.
BINTANA-UNAWA
GABAY-NILAY: Dugtungan ang mga pahayag batay sa iyong karanasan. Sa linggong ito: Nalaman kong _________________________________________________. Naranasan kong _______________________________________________. Naramdaman kong ____________________________________________. Para sa akin, mapahalagahan at mapreserba ang mga karunungang-bayan sa pamamagitan ng ______________. Bilang mag-aaral____________________________.
Panuto: Isulat ang TAMA kung wasto ang pahayag at MALI kung hindi wasto ang pahayag tungkol sa KARUNUNGANG BAYAN. Isulat ang sagot sa sagutang papel. Pasulit 1. Tinatawag na katutubong panitikan ang karunungang bayan. 2. Ang salawikain, sawikain, bugtong at kasabihan ang mga halimbawa ng awiting- bayan. 3. Nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala at nakabatay sa mga karanasan ng mga tao na may iisang kultura. 4. Upang mailahad ang kaisipan gumagamit ng mga magagalang na salita ang karunungang- bayan. 5. Nagsisilbing payo ang mga karunungang- bayan dahil hango ito sa karanasan ng mga matatanda. 6.Tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ang kadalasang laman ng karunungan-bayan. 7. Ang ipinahahayag ng karunungang-bayan ay maaaring pasalita lamang. 8. Ang karunungang bayan ay bahagi ng panitikan ng bayan nagsisilbing daan upang maipahayag ang kaisipan ng partikular o lugar. 9. Ang karunungang bayan ay pumapatungkol sa mga pinagmulan ng bagay na matatagpuan sa paligid o karanasan sa isang pangkat o lugar. 10. Kung minsan, ang paksa ng mga salawikain, sawikain, bugtong o kaisipan ay mula sa karanasan o paghahanap buhay.
KWARTER 1 WEEK 2 karunungang bayanmm.pptx

More Related Content

KWARTER 1 WEEK 2 karunungang bayanmm.pptx

  • 1. Karunungang Bayan (Bugtong, Tanaga, Sawikain, Salawikain, at Kasabihan) FILIPINO 7 Kuwarter 1 Aralin 2
  • 2. A Mga Kasanayan at Layuning Pampagkatuto B C D E F Natutukoy ang mahahalagang elemento ng teksto Naipaliliwanag ang nakapaloob na pahiwatig, simbolo, talinghaga at larawang diwa/imahen sa teksto Naiuugnay ang mahalagang kaisipan ng tula batay sa sariling pananaw, moral, katangian at karanasan ng tao Nasusuri ang mahahalagang pangyayari batay sa konteksto ng panahon, lunan at may- akda Nasusuri ang mga elementong panglinggwistika Nasusuri ang kultural na elemento na nakapaloob sa teksto batay sa konteksto ng panahon
  • 4. BIGYANG-LINAW: Pumili ng isang pahayag sa speech balloon at ipaliwanag ito. 1. Ang kalinisan ay tanda ng kasipagan. 2. Aanhin pa ang damo, kung patay na ang kabayo. 3. Ang anak na magalang ay kayamanan ng magulang. 4. May tainga ang lupa, may pakpak ang balita
  • 5. Gabay na tanong: 1. Sino ang nagsasalita sa mga pahayag? 2. Sa paanong paraan naisulat ang mga pahayag? 3. Anong mga salita ang ginamit sa pagpapahayag ng mensahe/ideya?
  • 6. Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 1. Tinatawag na sinaunang panitikan ang karunungang bayan. 2. Ang salawikain, sawikain, bugtong at kasabihan ang mga halimbawa ng karunungang-bayan.
  • 7. Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 3. Ang karunungang bayan ay nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala na nakabatay sa mga karanasan ng mga tao na may iisang kultura. 4. Upang mailahad ang kaisipan, ang karunungang bayan ay gumagamit ng mga matatalinghagang salita.
  • 8. Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 5. Nagsisilbing payo ang mga karunungang- bayan dahil hango ito sa karanasan ng mga matatanda. 6. Tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ang kadalasang laman ng karunungan-bayan.
  • 9. Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 7. Ang ipinahahayag ng karunungang- bayan ay maaaring pasalita o pasulat. 8. Ang karunungang bayan ay bahagi ng panitikan ng bayan nagsisilbing daan upang maipahayag ang kaisipan ng partikular o lugar.
  • 10. Emoji mo, show mo!| Panuto. Basahin ang mga pangungusap. Itaas ang kung sumasang-ayon at naman kung hindi sumasang-ayon tungkol sa karunungang-bayan. 9. Pumapatungkol ang karunungang bayan sa mga bagay namatatagpuan sa paligid o karanasan sa isang pangkat o lugar. 10. Kung minsan, ang paksa ng mga salawikain, sawikain, bugtong o kaisipan ay mula sa karanasan o paghahanap buhay.
  • 11. Mekaniks: 1. Hahatiin ang klase sa limang pangkat. 2. Bubunot ng sobre ang bawat pangkat na naglalaman ng pira-pirasong larawan. 3. Bubuoin ang larawan at ididikit sa pisara. 4. Bibigyan ng tatlong minuto sa paghahanda. Fix me!
  • 12. TUKOY-HULA: Tukuyin kung ano ang nasa larawan at isulat ang sagot sa loob ng kahon. Pagkatapos ay hulaan ang mga bugtong. _____________ 1. Bumili ako ng alipin, mataas pa sa akin. _____________ 2. Pinihit ko si kaibigan, bumukas ang daanan. _____________ 3. Butot balat na malapad, kay galing kung lumipad. _____________ 4. May hita ay walang binti, may ngipin ay walang labi. _____________ 5. Isda ko sa Maribeles, nasa loob ang kaliskis.
  • 13. HANAP INFO: Magbigay ng kaugnay ng impormasyon sa salitang nasa loob ng bilog. Karunungang- bayan Sariling kahulugan Mula sa Diksyonaryo World clue Larawan World Association
  • 14. Karunungang-bayan ay bahagi ng panitikang bayan na nagsisilbing daan upang maipahayag ang mga kaisipan o mensahe ng isang panagkat. Kapansin- pansin ang paggamit ng talinghaga sa paglinang ng kaisipan.
  • 15. TUKOY-SAGOT: Tukuyin ang tamang sagot gamit ang clue na dalawang letra. 1. Anong SA- ang binubuo ng matatalinghagang pahayag na ginagamit upang mangaral at akayin ang kabataan tungo sa mabuting-asal? 2. Anong BU- ang uri ng laro na nagpapatalas ng isip ng ating mga ninuno noon? 3. Anong TA- ay tumutukoy sa malalim na paglalatag ng kaisipan? 4. Anong SA- ang may katumbas na pangalang idiom sa Ingles na di tuwirang naglalarawan sa bagay, sitwasyon o pangyayari? Salawikain Bugtong Talinghaga Sawikain
  • 16. Gumawa ng orihinal na bugtong at pasagutan sa kaklase. Maaaring sariling dayalekto ang gagamitin sa pagbuo ng bugtong.
  • 18. PANGKATANG-GAWAIN 1: Hatiin ang klase sa lima upang magsaliksik at magbasa tungkol sa mga karunungang bayan. Alamin din ang kahulugan ng bawat uri. Ilahad sa klase ang nakalap na mga sagot. Bugtong Tanaga Sawikain Salawikain Kasabihan A B C D E
  • 19. Gabay na mga tanong: 1. Tungkol saan ang karunungang-bayang nabasa? 2. Kanino madalas marinig o mapakinggan ang mga nabasang karunungang- bayan? 3. Sa iyong palagay, bakit kaya lagi nila itong sinasabi sa atin? 4. Paano nakatulong sa ating pang-araw- araw na buhay ang mga pangaral na ito? 5. Iugnay ito sa sariling pananaw, moral at karanasan.
  • 20. HAMBING-URI: Gamit ang Venn na dayagram, paghambingin ang mga karunungang-bayan. Bugtong Tanaga Sawikain Salawikain
  • 21. Bugtong ay uri ng larong nagpapatalas ng isip ng ating mga ninuno noon.
  • 22. Tanaga ay binubuo ng apat na taludtod na may 7-7-7-7 na sukat.
  • 23. Sawikain ay nagpapahayag ng isang katotohanan o ideya n a mas maiksi at simple
  • 24. Salawikain ay mga patulang pahayag na hitik sa mga aral.
  • 25. BASA-TULA: Sabay-sabay na basahin ang akda na Karunungan ng Buhay. Isaisip ang mga pamatnubay na tanong upang lubos na maunawaan ito. A. Naniniwala ka bang karanasan ang pinakamabuting guro? Bakit? B.Ipaliwanag ang pamagat ng tula. C. Sa paanong paraan isinulat ang tula? D. Anong mga pahayag ang naghahatid mensahe o kaisipan?
  • 26. Karunungan ng Buhay Sa buhay ng tao ay may mga karanasan Na kailangang iwasan at dapat ayusin Tamang tandaan at sa tuwinay pakaisipin Mahalagang ingatan tulad ng kayamanan Iwasan nang hindi maging anak-dalita: Pag nagtanim ng hangin, bagyo ang aanihin Ubos-ubos na biyaya, bukas nakatunganga Gawin upang tumanaw ng utang na loob: Ang lumalakad nang matulin, kung matinik ay malalim. Ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi makarating sa paroroonan. Pakaisipin upang maging malawak ang isip: Sa anumang lalakarin, makapito munang isipin Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa Tandaan upang maging buo ang loob: Kung hindi ukol, hindi bubukol Kung ano ang bukambibig, siyang laman ng dibdib. Ingatan upang hindi maging pasang-krus: Anak na di paluhain, ina ang patatangisin Ang kalusugan ay kayamanan. Tularan nang maging matalas ang isip: Daig ng maagap ang masipag Lakas ng katawan daig ng paraan. Nabanggit ni Lolo mga karunungan sa buhay Na maaaring maging gabay sa aking palagay Ito ang mg abagay na dapat mong isabuhay Nang maging huwaran ng mahal sa buhay.
  • 27. PANGKATANG-GAWAIN 2: Sa parehong pangkat, suriin ang mga karunungang bayan sa tula. Karunungang -bayan Elemento Persona Sukat at Tugma Talinghaga Estilo (Kaisipan/ Mensahe)
  • 28. Persona ay tumutukoy sa nagsasalita o bumibigkas sa tula na, ikalawa o ikatlong panauhan.
  • 29. Sukat ay tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod.
  • 30. Tugma ay kung magkatunog ang huling pantig ng mga salita.
  • 32. Estilo ay tumutukoy sa pagkakabuo at pagkakasulat ng tula.
  • 34. TUKOY-KAHULUGAN: Bigyang kahulugan ang mga karunungang-bayan pagkatapos ay isulat ang kasalungat nito. Karunungang-Bayan Kaisipan/Kahulugan Kasalungat 1. Ang taong walang kibo, nasa loob ang kulo. 2. Tulak ng bibig, kabig ng dibdib. 3. Kung may dilim, may liwanag 4. Sakit sa kalingkingan, dama ng buong katawan 5. Itaga sa bato.
  • 35. TUKOY-ELEMENTO: Basahin at unawain ang mga pahayag. Tukuyin ang kultural na elemento at iugnay sa karanansan. Karunungang-Bayan Kultural na Elemento (Kahulugan) Aking Karanasan 1. Ningas-kugon 2. Utos sa pusa, utos pa sa daga. 3. Ang sakit kapag naagapan ay nalulunasan 4. Luha ng buwaya 5. Ang bayaning nasusugatan, nag- iibayo ang tapang.
  • 36. SULAT-TULA: Gamit ang mga larawan, sikaping makabuo ng mga bagong karunungang bayan.
  • 38. Tanaga ay katutubong tula na naunang nabanggit sa Vocabulario de la lengua Tagala na nalathala noong1860 nina Juan de Noceda at Pedro Sanlucar - Roberto Anonuevo (2008) binubuo ng apat na saknong na may tigpipitong pantig. Maaaring magkakatugma lahat ang huling salita ng Tanaga o dalawang salita lamang ang magkatugma. Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, muli itong binuhay ng mga makatang sina Teodoro Agoncillo, Ildefonso Santos at Alejandro G. Abadilla. Noong 2003 ay nagkaroon ng Textanaga Contest na inisponsor ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at noong 2020 ay sinumulan ng Komisyon sa Wikang Filipino ang TulaTayo, na paligsahan din sa pagsulat ng Tanaga.
  • 39. Halimbawa: Lupit ng Covid Nahinto ang daigdig Sa hagupit ng Covid Libong buhay, nalupig Abong sa urn, nasilid! - JC Malabanan Karagatan Karagatay inagaw Soberanyay nalusaw Huwag sanang bumitaw Nang pag-asay matanaw! -JC Malabanan
  • 40. 1. Ang klase ay hahatiin sa limang pangkat. 2. Bawat pangkat ay bubuo ng sariling Tanaga na pumapaksa sa kahalagahan ng edukasyon. 3. Ang nabuong tanaga ay lalagyan ng himig at aawitin sa loob ng klase. 4. Bibigyan ng limang minuto sa paghahanda. Tanawit! Mekaniks: Rubrik Pagkamalikhain 40% Kaangkupan sa Paksa 40% Mahusay na Tugmaan 20% Kabuoan 100%
  • 41. GAMIT-LINK: Punan ang talahanayan ng mga hinihingi sa bawat bahagi kaugnay ng inyong kaalaman sa aralin sa karunungang-bayan.
  • 43. BINTANA-UNAWA Mekaniks: 1. Papangkatin sa lima ang klase. 2. Bibigyan ng grapiko na kailangang punan batay sa natutunan sa klase. 3. Gagawin ito sa loob ng limang minuto. 4. Pipili ng isang representante na mag- uulat sa klase.
  • 45. GABAY-NILAY: Dugtungan ang mga pahayag batay sa iyong karanasan. Sa linggong ito: Nalaman kong _________________________________________________. Naranasan kong _______________________________________________. Naramdaman kong ____________________________________________. Para sa akin, mapahalagahan at mapreserba ang mga karunungang-bayan sa pamamagitan ng ______________. Bilang mag-aaral____________________________.
  • 46. Panuto: Isulat ang TAMA kung wasto ang pahayag at MALI kung hindi wasto ang pahayag tungkol sa KARUNUNGANG BAYAN. Isulat ang sagot sa sagutang papel. Pasulit 1. Tinatawag na katutubong panitikan ang karunungang bayan. 2. Ang salawikain, sawikain, bugtong at kasabihan ang mga halimbawa ng awiting- bayan. 3. Nagpapahayag ng mga kaisipan at paniniwala at nakabatay sa mga karanasan ng mga tao na may iisang kultura. 4. Upang mailahad ang kaisipan gumagamit ng mga magagalang na salita ang karunungang- bayan. 5. Nagsisilbing payo ang mga karunungang- bayan dahil hango ito sa karanasan ng mga matatanda. 6.Tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ang kadalasang laman ng karunungan-bayan. 7. Ang ipinahahayag ng karunungang-bayan ay maaaring pasalita lamang. 8. Ang karunungang bayan ay bahagi ng panitikan ng bayan nagsisilbing daan upang maipahayag ang kaisipan ng partikular o lugar. 9. Ang karunungang bayan ay pumapatungkol sa mga pinagmulan ng bagay na matatagpuan sa paligid o karanasan sa isang pangkat o lugar. 10. Kung minsan, ang paksa ng mga salawikain, sawikain, bugtong o kaisipan ay mula sa karanasan o paghahanap buhay.

Editor's Notes

  • #11: Ang mga larawan na bubuoin ay ang nasa kasunod na slide.
  • #26: Sa bahaging ito, pwede niyo po itong e-print para mas mabasa ng mga bata
  • #34: Itanong: 1. Paano natukoy ang kaisipan/kahulugan ng mga karunungang-bayan? 2. Ano ang mga kultural na elemento na nakapaloob?
  • #35: Itanong: 1. Kanino madalas marinig o mapakinggan ang mga napakinggan/nabasang karunungang-bayan? 2. Sa iyong palagay, bakit mahalagang ipagpatuloy ang pag-aaral, pakikinig o pagbabasa sa mga karunungang bayan? 3. Paano nakatutulong sa ating pang-araw-araw na buhay ang mga pangaral na ito? 4. Paano natin mapreserba ang mga karunungang-bayan sa kasalukuyan?