ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Largesia toke

•Download as DOCX, PDF•
•
Aberi Kajo
Aberi Kajo

4

1 of 3
Download to read offline
Largesia Toke-Diell Largesiame e vogël (ne perihel) ---------146 950 000 km Largesiame e madhe (ne afel) --------- 151 960 000 km Largesiamesatare Toke-Diell --------- 149 700 000 km Gjatesiae Orbitesse Tokes --------- 936 250 000 km Largesia Toke-Hene Largesiame e vogël (ne perihel) ---------363 000 km Largesiame e madhe (ne apogje) -------- 4050 000 km Largesiamesatare Toke-Hene ---------384 400 km Gjatesiae orbitesse Tokes --------- 939120 000 km Shpejtesiae pikësse ekuatoritpërshkak te rrotullimitditorte Tokes ---- 495m/sek Dielli ynë është yll i klasifikuar në kategorinë G2, një prej më shumë se 100 miliard yjeve në galaksinë tone. Diametri : 1.390.000 km. Masa : 1.989e30 kg Temperatura : 5537 °C në sipërfaqe Temperatura : 15.000.000 °C në bërthame Sistemi Diellor u formua nga rënia gravitacionale e një Reje gjigante molekulare 4.568.000.000 vjet më parë. Reja Molekulare ishte rreth disa Light/Years=Vjet/drite e madhe. Rajoni që do formonte Sistemin Diellor, ishte i njohur si mjegullnaje para-diellore. Ajo filloi të shkatërrohej në një disk tjerrje me një diametër të madh dhe të nxehtë, gjithashtu të dendur në qendër. Në këtë pikë, në evolucionin e tij, Dielli është besuar të ketë qënë një yll T Tauri. Brenda 50 milion vjetëve, presioni dhe dendësia e hidrogjenit në qendër të Diellit u bë i madh dhe i mjaftueshëm, që të fillojë fuzionin termobërthamor. Temperatura, norma reagimit, presioni, dhe densiteti i rritur deri në ekuilibër u arrit, luftuar nga forca e tkurrjes gravitacionale. Në këtë pikë Dielli u bë një yll i plotë. Kjo rritje e presionit ndez thelbin/bërthamën. Si rezultat, Dielli është në rritje të ndritshme me një normë prej rreth 10 % çdo 1,1 miliard vjet. Dielli është i përbërë aktualisht me rreth 71,1 % hidrogjen dhe 27,4 % helium dhe pjesa tjetër përbëhet nga sasi të vogla elementesh të rënda. Kjo ndryshon ngadalë me kalimin e kohës, për shkak se Dielli konverton hidrogjenin në helium. Metalet më të bollshme janë të oksigjenit rreth 1 % të masës së Diellit, karboni 0,3 %, neoni 0,2 % dhe hekur 0,2 %. Dielli para konvertimeve masive ishte 71,1 % hidrogjen, 27,4 % helium, dhe 1,5 % metale. Në pjesët e brendshme të Diellit, fuzioni bërthamor ka modifikuar përbërjen në konvertimin nga hidrogjen në helium, kështu që pjesa më intime e Diellit është tani rreth 60 % helium, me bollëk metali të pandryshuar. Rreth 5,4 miliard vite nga tani, hidrogjeni në thelbin e Diellit do të konvertohet krejtësisht në helium, duke i dhënë fund fazës kryesore. Heliumi në bazë të djegies do jetë në një temperaturë shumë të nxehtë, dhe do prodhojë energji shumë herë më të mëdha se sa nga koha e procesit të hidrogjenit. Në këtë kohë, shtresa e jashtme e Diellit do të zgjerohet për afërsisht deri në 260 herë nga diametri aktual. Përfundimisht heliumi do të shterojë vetë në një shkallë shumë më të shpejtë së hidrogjeni, dhe djegia e Diellit me fazën e helium do të jetë shumë më e vogël në krahasim me fazën e djegies së hidrogjenit. Dielli nuk është shumë masiv dhe i mjaftueshëm, dhe reaksionet bërthamorë në bazë do të zvogëlohen.
Shtresa e jashtme e tij do të bjere diku larg në hapësirë, dukë bërë që Dielli të humbë pothuajse të gjithë fuqinë e tije. Që nga lindja e tij, ai ka përdorur rreth gjysmën e hidrogjenit në thelbin/bërthamën e vet. Ai do të vazhdojë të rrezatojë edhe për 5 miliardë vjet apo më shumë (edhe pse shkëlqimi i dritës së tij do të dyfishohet në atë kohë). Por në fund ai do të konsumojë të gjithë hidrogjenin dukë e kthyer në helium dhe pastaj të shndërrohet në një gjigant të kuq, dhe do të shpërbëhet dhe zvogëlohet në një yll Xhuxh-Dwarf. Ky fenomen do jetë i detyruar në ndryshime radikalë, të cilat edhe pse të zakonshme nga standardët yjorë, do të rezultojnë në shkatërrimin total të Tokës (dhe ndoshta për krijimin e një mjegullnajë planetarë). Në Brendësi të Diellit dhe Njollat e Zeza Shtresa e jashtme e rrotullimit varion : në ekuator rrotullohet 1 herë në çdo 25,4 ditë, në afërsi të poleve është më shumë se 36 ditë. Kjo sjellje e çuditshme është për shkak të faktit se Dielli nuk është një organ solid-i ngurtë si në Tokë. Efekte të ngjashme janë parë edhe në planetët e gazit. Rotacioni shtrihet ndjeshëm poshtë në brendësi të Diellit, por Bërthama/Thelbi i Diellit rrotullohet si një trup i ngurtë. Kushtet në bërthamën e Diellit (përafërsisht e 25 % e rrëzës të tij) janë ekstremë. Temperatura është 15.000.000 °C dhe presioni është 250 miliard atmosferë. Në qendër të bërthamës dendësia e Diellit është 150 herë më shumë se sa ajo e ujit. Forca e Diellit varjon : (rreth 386.000.000.000) megavat nga reaksionet e fuzionit bërthamor. Çdo sekondë rreth 700.000.000 ton hidrogjen konvertohet në rreth 695.000.000 ton helium dhe 5.000.000 ton e energjisë në formë të Rrezeve Gamma Rays. Njollat e zeza janë rajone më temperaturë rreth 3527 °C. Njollat e zeza mund të jetë shumë të mëdha, rreth 50.000 km në diametër. Njollat e zeza janë shkaktuar nga komplikimet dhe marrëdhëniet e fushës magnetike të Diellit. Kur shikojmë Diellin dhe sipërfaqen e tij, karakteristikat më të dukshme janë zakonisht Njollat e Zeza Sunspoots, të cilat janë zonat e mirë-përcaktuar në sipërfaqe dhe shfaqën më pjesë më të errëta se sa pjesa tjetër e sipërfaqes për shkak të temperaturave të ulëta. Njollat e Zeza Sunspoots janë rajone të aktivitetit të dendur magnetikë ku konvertimi i elementëve frenohen nga fusha të forta magnetikë, reduktimin e transportit të energjisë nga e brenda. Fusha magnetike shkakton ngrohje të fortë në Corona-Kurora-Sipërfaqa, dukë formuar rajone aktivë, që janë burim i fishekzjarrëve intensivë diellorë dhe nxjerrja në masë e materialëve nga Corona : quajtur në anglisht Corona Mass Ejection ose CME. Numri i dukshëm i Njollave të zeza në Diell nuk është konstant, por ndryshon më kalimin e një cikli 11-vjëçar i njohur si cikli diellor. Ata që nuk shfaqën janë në latituden e lartë diellorë. Pas ciklit njollat diellorë përparojnë, numri i njollave rritët dhe lëvizin më afër ekuatorit të Diellit, një fenomen i përshkruar nga ligji Sporer. Historia e numrit të njollave vërejtur gjatë 250 viteve të fundit, tregon ciklin 11-vjëçar diellor. Cikli Diellor ka një ndikim të madh të motit në hapësirë, dhe është një ndikim i rëndësishëm në klimën e Tokës që nga shkëlqimi i dritës dhe marrëdhëniet e tjera magnetikë. Në shekullin e 17, cikli diellor dukët se ka ndaluar tërësisht për disa dekada. Hena eshte i vetmi satelit qe rretullohet rreth Tokes Distanca Nga Toka: 384,400 km nga Toka Diametri: 3476 km
Masa: 7.35e22 kg Largesia rretullimit: 363,104 km (0.002 4 AU) Gjysem Aksi: 384,399 km (0.002 57 AU) Sjellje e pakontrolluar: 0.054 9 Koha e rretullimit: 27.321 582 d (27 d 7 h 43.1 min) Peridhua: 29.530 588 d (29 d 12 h 44.0 min) Shpejtesia e rretullimit: 1.022 km/s

More Related Content

Largesia toke

  • 1. Largesia Toke-Diell Largesiame e vogël (ne perihel) ---------146 950 000 km Largesiame e madhe (ne afel) --------- 151 960 000 km Largesiamesatare Toke-Diell --------- 149 700 000 km Gjatesiae Orbitesse Tokes --------- 936 250 000 km Largesia Toke-Hene Largesiame e vogël (ne perihel) ---------363 000 km Largesiame e madhe (ne apogje) -------- 4050 000 km Largesiamesatare Toke-Hene ---------384 400 km Gjatesiae orbitesse Tokes --------- 939120 000 km Shpejtesiae pikësse ekuatoritpërshkak te rrotullimitditorte Tokes ---- 495m/sek Dielli ynë është yll i klasifikuar në kategorinë G2, një prej më shumë se 100 miliard yjeve në galaksinë tone. Diametri : 1.390.000 km. Masa : 1.989e30 kg Temperatura : 5537 °C në sipërfaqe Temperatura : 15.000.000 °C në bërthame Sistemi Diellor u formua nga rënia gravitacionale e një Reje gjigante molekulare 4.568.000.000 vjet më parë. Reja Molekulare ishte rreth disa Light/Years=Vjet/drite e madhe. Rajoni që do formonte Sistemin Diellor, ishte i njohur si mjegullnaje para-diellore. Ajo filloi të shkatërrohej në një disk tjerrje me një diametër të madh dhe të nxehtë, gjithashtu të dendur në qendër. Në këtë pikë, në evolucionin e tij, Dielli është besuar të ketë qënë një yll T Tauri. Brenda 50 milion vjetëve, presioni dhe dendësia e hidrogjenit në qendër të Diellit u bë i madh dhe i mjaftueshëm, që të fillojë fuzionin termobërthamor. Temperatura, norma reagimit, presioni, dhe densiteti i rritur deri në ekuilibër u arrit, luftuar nga forca e tkurrjes gravitacionale. Në këtë pikë Dielli u bë një yll i plotë. Kjo rritje e presionit ndez thelbin/bërthamën. Si rezultat, Dielli është në rritje të ndritshme me një normë prej rreth 10 % çdo 1,1 miliard vjet. Dielli është i përbërë aktualisht me rreth 71,1 % hidrogjen dhe 27,4 % helium dhe pjesa tjetër përbëhet nga sasi të vogla elementesh të rënda. Kjo ndryshon ngadalë me kalimin e kohës, për shkak se Dielli konverton hidrogjenin në helium. Metalet më të bollshme janë të oksigjenit rreth 1 % të masës së Diellit, karboni 0,3 %, neoni 0,2 % dhe hekur 0,2 %. Dielli para konvertimeve masive ishte 71,1 % hidrogjen, 27,4 % helium, dhe 1,5 % metale. Në pjesët e brendshme të Diellit, fuzioni bërthamor ka modifikuar përbërjen në konvertimin nga hidrogjen në helium, kështu që pjesa më intime e Diellit është tani rreth 60 % helium, me bollëk metali të pandryshuar. Rreth 5,4 miliard vite nga tani, hidrogjeni në thelbin e Diellit do të konvertohet krejtësisht në helium, duke i dhënë fund fazës kryesore. Heliumi në bazë të djegies do jetë në një temperaturë shumë të nxehtë, dhe do prodhojë energji shumë herë më të mëdha se sa nga koha e procesit të hidrogjenit. Në këtë kohë, shtresa e jashtme e Diellit do të zgjerohet për afërsisht deri në 260 herë nga diametri aktual. Përfundimisht heliumi do të shterojë vetë në një shkallë shumë më të shpejtë së hidrogjeni, dhe djegia e Diellit me fazën e helium do të jetë shumë më e vogël në krahasim me fazën e djegies së hidrogjenit. Dielli nuk është shumë masiv dhe i mjaftueshëm, dhe reaksionet bërthamorë në bazë do të zvogëlohen.
  • 2. Shtresa e jashtme e tij do të bjere diku larg në hapësirë, dukë bërë që Dielli të humbë pothuajse të gjithë fuqinë e tije. Që nga lindja e tij, ai ka përdorur rreth gjysmën e hidrogjenit në thelbin/bërthamën e vet. Ai do të vazhdojë të rrezatojë edhe për 5 miliardë vjet apo më shumë (edhe pse shkëlqimi i dritës së tij do të dyfishohet në atë kohë). Por në fund ai do të konsumojë të gjithë hidrogjenin dukë e kthyer në helium dhe pastaj të shndërrohet në një gjigant të kuq, dhe do të shpërbëhet dhe zvogëlohet në një yll Xhuxh-Dwarf. Ky fenomen do jetë i detyruar në ndryshime radikalë, të cilat edhe pse të zakonshme nga standardët yjorë, do të rezultojnë në shkatërrimin total të Tokës (dhe ndoshta për krijimin e një mjegullnajë planetarë). Në Brendësi të Diellit dhe Njollat e Zeza Shtresa e jashtme e rrotullimit varion : në ekuator rrotullohet 1 herë në çdo 25,4 ditë, në afërsi të poleve është më shumë se 36 ditë. Kjo sjellje e çuditshme është për shkak të faktit se Dielli nuk është një organ solid-i ngurtë si në Tokë. Efekte të ngjashme janë parë edhe në planetët e gazit. Rotacioni shtrihet ndjeshëm poshtë në brendësi të Diellit, por Bërthama/Thelbi i Diellit rrotullohet si një trup i ngurtë. Kushtet në bërthamën e Diellit (përafërsisht e 25 % e rrëzës të tij) janë ekstremë. Temperatura është 15.000.000 °C dhe presioni është 250 miliard atmosferë. Në qendër të bërthamës dendësia e Diellit është 150 herë më shumë se sa ajo e ujit. Forca e Diellit varjon : (rreth 386.000.000.000) megavat nga reaksionet e fuzionit bërthamor. Çdo sekondë rreth 700.000.000 ton hidrogjen konvertohet në rreth 695.000.000 ton helium dhe 5.000.000 ton e energjisë në formë të Rrezeve Gamma Rays. Njollat e zeza janë rajone më temperaturë rreth 3527 °C. Njollat e zeza mund të jetë shumë të mëdha, rreth 50.000 km në diametër. Njollat e zeza janë shkaktuar nga komplikimet dhe marrëdhëniet e fushës magnetike të Diellit. Kur shikojmë Diellin dhe sipërfaqen e tij, karakteristikat më të dukshme janë zakonisht Njollat e Zeza Sunspoots, të cilat janë zonat e mirë-përcaktuar në sipërfaqe dhe shfaqën më pjesë më të errëta se sa pjesa tjetër e sipërfaqes për shkak të temperaturave të ulëta. Njollat e Zeza Sunspoots janë rajone të aktivitetit të dendur magnetikë ku konvertimi i elementëve frenohen nga fusha të forta magnetikë, reduktimin e transportit të energjisë nga e brenda. Fusha magnetike shkakton ngrohje të fortë në Corona-Kurora-Sipërfaqa, dukë formuar rajone aktivë, që janë burim i fishekzjarrëve intensivë diellorë dhe nxjerrja në masë e materialëve nga Corona : quajtur në anglisht Corona Mass Ejection ose CME. Numri i dukshëm i Njollave të zeza në Diell nuk është konstant, por ndryshon më kalimin e një cikli 11-vjëçar i njohur si cikli diellor. Ata që nuk shfaqën janë në latituden e lartë diellorë. Pas ciklit njollat diellorë përparojnë, numri i njollave rritët dhe lëvizin më afër ekuatorit të Diellit, një fenomen i përshkruar nga ligji Sporer. Historia e numrit të njollave vërejtur gjatë 250 viteve të fundit, tregon ciklin 11-vjëçar diellor. Cikli Diellor ka një ndikim të madh të motit në hapësirë, dhe është një ndikim i rëndësishëm në klimën e Tokës që nga shkëlqimi i dritës dhe marrëdhëniet e tjera magnetikë. Në shekullin e 17, cikli diellor dukët se ka ndaluar tërësisht për disa dekada. Hena eshte i vetmi satelit qe rretullohet rreth Tokes Distanca Nga Toka: 384,400 km nga Toka Diametri: 3476 km
  • 3. Masa: 7.35e22 kg Largesia rretullimit: 363,104 km (0.002 4 AU) Gjysem Aksi: 384,399 km (0.002 57 AU) Sjellje e pakontrolluar: 0.054 9 Koha e rretullimit: 27.321 582 d (27 d 7 h 43.1 min) Peridhua: 29.530 588 d (29 d 12 h 44.0 min) Shpejtesia e rretullimit: 1.022 km/s