ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve

•Download as PPTX, PDF•
•
fethiisnac
fethiisnac

lateral epikondilit

1 of 37
Download to read offline
LATERAL EPİKONDİLİT TEDAVİSİNDE KULLANILAN ESWT FİZİK TEDAVİ VE LOKAL STEROİD ENJEKSİYONUN KARŞILAŞTIRILMASI DR FETHI İSNAÇ
Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve
GİRİŞ • Lateral epikondilit(tenisci dirseği) • 45-54 yaş arası • Tekrarlayıcı el bileği dorsifleksiyon aktiviteleri • M.ECR kasının lateral epikondile yapışma yerindeki enflamasyonu • Tanı ‘klinik’
• Tedavi de; • Sadece bekle-gör • Steroid olmayan antienflamatuvar ilaç (SOAEİ) • Breys • Egzersiz cyriax fizyoterapi (Mill manevrası ile birlikte yapılan derin transvers friksiyon masajı) • Akupunktur • Proloterapi • Botulinum toksin enjeksiyonu • Otolog kan enjeksiyonu • Fizyoterapi (FT) • Lokal steroid enjeksiyonu • Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi(ESWT) • Tenotomi
GİRİŞ • Bazı yazarlara göre ESWT etkili değil • Eswt etkisi<lokal streoid • Lokal streoid enjeksiyonu etkili fakat uzun dönemde etkisi yok • Uzun dönem de FT ve bekle-gör daha etkili • Amaç; randomize prospektif klinik calışma ile ESWT, FT ve lokal steroid enjeksiyonu yontemlerinin birbirlerine üstünlüğünü karşılaştırmaktır
HASTALAR VE YÖNTEMLER • Randominize prospektif klinik çalışma • Ocak 2013-aralık 2013 • 90 hasta • Dirsek ağrısı • Fm ;epikondil üzerinde hasasiyet,E-b ekstansiyonu ve extansörlerin gerilmesi ile oluşan ağrı
• Dahil edilme kriterleri • Hastalık süresi 1-10 ay • Bir fizik tedavi yöntemi almamış(ESWT,FT) • LS enjeksiyonu yapılmamış • SOAEİ kullanmamış • 59 hasta (34 E-25 K) • Ortalama yaş 46.4(35-60)
• Dahil edilmeme kriterleri • servikal bölge ve omuz patolojileri nedeniyle yansıyan ağrısı • dirsek osteoartriti, gecirilmiş dirsek kırığı, • gebelik, kanama bozukluğu norolojik defisit, malignite • kalp pili veya enflamatuvar hastalık oykusu olan ve antikoagulan kullanan 14 hasta • takip sırasında kontrollere gelmeyen 17 hasta
Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve
ARAÇLAR • Etik onay • Onam formu • Helsinki beyanamesine • Çalışma öncesinde hasta sayısının belirlenmesi için güç analizi • Grup başına en az 16 hasta(%95 GA +-4 ss)
ARAÇLAR • Başlangıçta, görsel analog ölçeği ( GAÖ) ile ölçülen ağrı skorları • Memnuniyet durumları (memnun–memnun değil) • El kavrama gucleri (Jamar hidrolik dinamometre 3 ölçüm ort) • Epikondil uzerine basmakla oluşan ağrı (var-yok), • Thomson ve sandalye kaldırma testleri yapıldı • Sonuçlar pozitif veya negatif olarak kaydedildi. • Aynı değerlendirmeler 3,6,12 hafta aynı araştırmacı tarafından • Hastalara ağrıyı artıracak aktivitelerden kaçınmaları • Herhangi bir ilaç, breys ve egzersiz verilmedi. • Hiçbir yan etki gözlenmedi • 12 hafta sonunda, uygulanan tedaviler ile şikayetleri geçmeyen hastalara diğer tedavi yöntemleri uygulandı.
TEDAVI PROTOKOLÜ • ESWT grubu: 1.8 bar, 10.0 Hz, 2000 atım, bir gün/hafta toplam uc hafta (ShockMaster 500, Uniphy Elektromedizin, Hennigsdorf, Almanya, 2010) • Fizyoterapi grubu: 20 dakika sıcak uygulama, 1.5 watt/cm2, 5 dakika ultrason, 20 dakika konvansiyonel transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), beş gün/hafta, toplam üç hafta (IntelectAdvanced, Chattanooga Group, Hixson, ABD, 2008) • Enjeksiyon grubu: Ağrılı epikondil bölgesine tek doz 0.5 mL kortikosteroid (betametazon dipropianat 6.43 mg, betametazon sodyum fosfat 2.63 mg) ve 0.5 mL lokal anestezik (%2 lidokain, epinefrin) karışımı steril şartlarda uygulandı.
İSTATISTIKSEL ANALIZ • IBM SPSS 22.0 versiyon (IBM Corporation, Armonk, N.Y., USA) yazılım programı kullanıldı • Normal dağılan veriler icin ortalama, standart sapma • Göstermeyen veriler icin medyan, 25. ve 75. persentil değeri verildi. • Yaşın gruplar arası karşılaştırılması icin tek yönlü varyans analizi • Cinsiyet, dominant el ve hastalıklı kol verilerinin gruplar arası karşılaştırılması icin ki-kare testi, • Hastalık süresinin gruplar arası karşılaştırılması icin Kruskal Wallis testleri yapıldı.
İSTATISTIKSEL ANALIZ • GAÖ ve el kavrama gücü verilerinin zamana göre (0, 3, 6. ve 12. hafta) karşılaştırması icin Friedman • Palpasyonla ağrı, Thompson testi, sandalye kaldırma testi ve hasta memnuniyeti icin gruplar arası karşılaştırmalarda ki-kare • Zamana göre karşılaştırmalarda Cochran testi kullanıldı • Görsel analog ölceği ve el kavrama gücü icin başlangıç (0) değerlerinden 3, 6. ve 12. hafta değerleri cıkartılarak farklar bulundu. • Başlangıç-üçüncühafta (0-3), başlangıç-altıncı hafta (0-6) ve başlangıç-12. hafta (0-12) farklarının gruplar arasında karşılaştırılması icin Kruskal Wallis testi Kullanıldı • Anlamlılık duzeyi icin p<0.05 alındı.
BULGULAR • Her üç gruptaki katılımcılar arasında yaş,cinsiyet, dominant el, hastalıklı el ve hastalık süresi acısından anlamlı fark yoktu
• GAÖ değerleri her üç grupta başlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldı • El kavrama gücü ESWT grubunda başlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttı. • FT grubunda başlangıca kıyasla 12. haftada, ayrıca 3. hafta ile 12. hafta arasında istatistiksel olarak anlamlı artış gözlendi • E grubunda başlangıca kıyasla 6. haftada ve başlangıca kıyasla 12. haftada istatistiksel olarak anlamlı artış gözlendi
Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve
• Görsel analog ölçeği ve el kavrama güçü icin her üç grupta başlangıç değerinden 3. hafta, 6. hafta ve 12. hafta değerleri çıkartılarak aradaki farklar bulundu. • Başlangıç - 3. hafta (0-3), başlangıç - 6. hafta (0-6) ve başlangıç - 12. hafta (0-12) arasındaki farklar ESWT, FT ve E grupları arasında karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı
Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve
• Palpasyonla ağrı, Thomson testi ve sandalye kaldırma testleri başlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda anlamlı oranda düzelme gösterdi. • Ayrıca 3. haftaya kıyasla 12. haftada anlamlı oranda düzelme gözlendi • Ancak ESWT, FT ve E grupları aynı zaman dilimleri içerisinde karşılaştırıldığında aralarında anlamlı fark bulunmadı (p>0.05)
Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve
• Hasta memnuniyeti başlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda her üç grup için de anlamlı oranda artış gösterdi, ancak tedavi grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı
TARTIŞMA • Lateral epikondilit hastalığının tedavisinde birçok tedavi yöntemi kullanılmakla beraber en etkili yöntemin hangisi olduğu tartışmalıdır. • Çalışmada en sık kullanılan üç tedavi yonteminden (ESWT, FT ve enjeksiyon ) hangisinin en etkili olduğunun bulunması amaçlandı • Ancak 12 haftalık izlem anlamlı oranda etkili olduğu ancak birbirlerine üstünlükleri olmadığı görüldü. • Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş dağılımı ve hastalığın dominant elde olması literatur ile uyumlu bulundu.
• Çalışmalarda lokal steroid enjeksiyonu uygulamasının, ağrı azalması, global iyileşme ve el kavrama kuvveti uzerine olumlu etkisinin sadece 6. haftaya kadar olduğu yönünde bir görüş birliği vardır • Hay ve ark.nın lokal steroid enjeksiyonu ile basit analjezik ve plasebo kullanımının lateral epikondiler ağrıya olan etkilerini inceledikleri çalışmalarında 4. haftada lokal steroid enjeksiyonu yapılan grubun daha iyi sonuçlar
• Smidt ve ark. lokal steroid enjeksiyonu, FT ve bekle-gör yöntemlerini karşılaştırmış, steroid grubunun 6. haftada ağrı ve hasta memnuniyeti açısından daha iyi • Verhaar ve ark. lokal enjeksiyonun erken dönemde etkili olduğunu ancak uzun dönemde cyriax FT’den farklı olmadığı • Altay ve ark. 120 hastada lokal anestezik ve lokal steroid enjeksiyonu karşılaştırmış ve 1. yıl sonunda iki gruptaki hastaların büyük çoğunluğunda ağrı şikayetlerinin tamamen geçtiğini
• Okçu ve ark. enjeksiyon yöntemlerini karşılaştırdıkları bir calışmada yaygın hematom oluşturan ‘peppering’ tekniğinin uzun dönemde de lateral epikondilit tedavisinde etkili olduğunu • Coombes ve ark. ise fizik tedavi ile kombine steroid enjeksiyonunun sadece steroid enjeksiyonuna kıyasla daha etkili
ÇALIŞMADA • Steroid enjeksiyonu grubunda GAÖ, el kavrama kuvveti, palpasyonla ağrı, hasta memnuniyeti, Thomson ve sandalye kaldırma testi verileri 12. haftaya dek olumlu • Enjeksiyonda epinefrinli lidokain kullanmanın steroidin enjeksiyon bölgesindeki lokal etkisini artırdığını dolayısıyla tedavinin uzun dönemde etkinliğini korumasına bunun katkı sağlamış olabileceğini düşünmekteyiz. • Mevcut calışmalarda kabul edilen steroidlerin 6. haftaya kadar etkin olduğu görüşünü destekler nitelikte bizim çalışmamızda da bu etki 12. haftaya kadar sürdu.
• Lateral epikondilit tedavisinde ESWT’nin etkinliği çeşitli çalışmalarda farklı bulunmuş ve bunun uygulanan atım sayısı ile ilişkili olabileceği belirtilmiştir. • Radwan ve ark. kronik lateral epikondilitli hastalarda yüksek enerjili ESWT ile tenotominin etkinliğini karşılaştırdıkları calışmalarında, üçüncü ayda ESWT grubunda %65.5, tenotomi grubunda ise %74.1 olumlu gelişme elde etmişler ve bu sonuclar ışığında ESWT’nin cerrahi düşünülen olgularda kullanışlı bir non- invazif tedavi yöntemi olabileceğini
• Ko ve ark. ESWT uyguladıkları 35 hastanın 12 haftalık izlemi sonucunda %13.2’sinde mukemmel, %44.7’sinde iyi, %36.8’inde kabul edilebilir, %5.3’unde ise başlangıçla aynı • Gündüz ve ark.ESWT, E ve FT uygulanan üç grubu karşılaştırdıklarında ESWT ile elde edilen el kavrama kuvvetindeki artışın daha uzun • özkut ve ark.konservatif tedaviden fayda görmeyen hastalarda ESWT ile olumlun gelişmeler elde edildiğini ve cerrahi düşünülmeyen hastalarda ESWT’nin alternatif bir tedavi yöntemi olduğunu belirtmişlerdir.
• Buchbinder ve ark.nın 2005 yılında yayınladıkları derlemede, lateral epikondilitli 1006 hastanın değerlendirildiği plasebo kontrollu dokuz çalışmada, ESWT’nin ağrı ve dirsek fonksiyonlarına cok az katkı sağladığı veya hiç etkisi olmadığını • 93 olguluk bir çalışmada ise steroid enjeksiyonunun ESWT’den daha etkili olduğunu bildirmişlerdir • Çalışma sonuçlarının birbirinden farklı olmasını öncelikle kullanılan ESWT cihazlarının farklı modeller olmasına ve uygulanan tedavi protokollerinin standart olmamasına bağlayabiliriz
• Rompe ve ark. düşük doz ve yuksek doz ESWT uygulamasını karşılaştırmışlar ve düşük dozun ağrıyı azaltmada etkili olmadığını belirtmişlerdir. • Speed ve ark. ise 1500 atım/seans ayda bir olmak üzere toplam üç seans gibi ılımlı dozlarda yapılan ESWT tedavisinin plasebo etkisi yaptığını belirtmiştir
ÇALIŞMADA • ESWT’nin lateral epikondilit tedavisinde önemli bir yeri olduğunu • Tedavi protokolu 2000 atım/hafta olmak üzere toplam 6000 atım • Maksimal hassasiyet noktasında kalabilmek adına lokal anestezik kullanılmamış. • Sonuçta, lokal steroid enjeksiyonu ve FT grubu ile benzer sonuçlar elde edildi • Gelecek çalışmalarda cihaz ve protokollerin standardize edilmesi ESWT’nin etkinliğini daha net anlamamıza yardımcı olacaktır
• Lateral epikondilit tedavisinde FT’nin etkinliği halen tartışma konusu olmaya devam etmektedir. • Gündüz ve ark.nın FT, ESWT ve E tedavi yöntemlerini karşılaştırdıkları calışmada GAÖ skorları ve el kavrama kuvveti gelişiminin 3 grupta da benzer • Binder ve ark.ultrason tedavisinin lateral epikondilit tedavisinde plaseboya kıyasla anlamlı oranda iyileşme sağladığını • Bisset ve ark. fizyoterapinin 6. haftadan sonra kortikosteroid enjeksiyonuna kıyasla da etkili ancak bekle-gör yontemine üstün olmadığını belirtmişlerdir
• Bir diğer çalışmada düşük seviyeli lazer terapinin lateral epikondilit tedavisinde uygun dozda kullanıldığında etkili • Bununla beraber ağrının egzersiz verilen hastalarda, egzersiz tedavisi almayanlara kıyasla daha fazla azaldığı • Gözetimli egzersiz programlarının cyriax FT’ye kıyasla daha etkili olduğu belirtilmiştir. • Buna karşı kronik lateral epikondilitli hastalarda pulse düşük yoğunluklu ultrason tedavisinin plaseboya üstün olmadığı,TENS’in ise anlamlı duzelme sağlamadığı belirtilmiştir.
• Struijs ve ark.calışmalarında manipulasyon ile ultrasonla kombine friksiyon masajını kuvvet ve esneklik egzersizleri ile kombine ederek karşılaştırmış, 6. haftaya kadar manipulasyonun daha etkili olduğunu ileri sürmüşlerdir • Çalışmada FT yontemi olan hp ,ultrason ve TENS kombinasyonunu kullanılmış • Bu çalışma sadece FT’nin de lateral epikondilit tedavisinde etkili sonuçlar verebileceğini göstermektedir.
• Etik nedenlerle bekle-gör yönteminin kullanılamaması ve takip zorluğu nedeniyle tedavi etkinliğinin uzun dönem sonuçlarının değerlendirilememesi kısıtlılık olarak belirtmişlerdir • Sonuç olarak; bu calışmada lateral epikondilit tedavisinde lokal steroid enjeksiyonu, ESWT ve FT yöntemlerinin sonuçları değerlendirilmiş, her 3 tedavi yönteminin de 12 hafta sonunda anlamlı oranda etkili olduğu ancak tedavi yöntemlerinin birbirlerine üstünlüğünün olmadığı gözlenmiştir. • Tedavi etkinliğinin uzun dönem sonuclarının da karşılaştırıldığı benzer çalışmalara ihtiyaç vardır.
°Õ·¡½¢·¡°­°­Ãœ¸é³¢·¡¸é

More Related Content

Lateral epi̇kondi̇li̇t tedavi̇si̇nde kullanilan eswt fi̇zi̇k tedavi̇ ve

  • 1. LATERAL EPÄ°KONDÄ°LÄ°T TEDAVÄ°SÄ°NDE KULLANILAN ESWT FÄ°ZÄ°K TEDAVÄ° VE LOKAL STEROÄ°D ENJEKSÄ°YONUN KARÅžILAÅžTIRILMASI DR FETHI Ä°SNAÇ
  • 3. GÄ°RÄ°Åž • Lateral epikondilit(tenisci dirseÄŸi) • 45-54 yaÅŸ arası • Tekrarlayıcı el bileÄŸi dorsifleksiyon aktiviteleri • M.ECR kasının lateral epikondile yapışma yerindeki enflamasyonu • Tanı ‘klinik’
  • 4. • Tedavi de; • Sadece bekle-gör • Steroid olmayan antienflamatuvar ilaç (SOAEÄ°) • Breys • Egzersiz cyriax fizyoterapi (Mill manevrası ile birlikte yapılan derin transvers friksiyon masajı) • Akupunktur • Proloterapi • Botulinum toksin enjeksiyonu • Otolog kan enjeksiyonu • Fizyoterapi (FT) • Lokal steroid enjeksiyonu • Ekstrakorporeal ÅŸok dalga tedavisi(ESWT) • Tenotomi
  • 5. GÄ°RÄ°Åž • Bazı yazarlara göre ESWT etkili deÄŸil • Eswt etkisi<lokal streoid • Lokal streoid enjeksiyonu etkili fakat uzun dönemde etkisi yok • Uzun dönem de FT ve bekle-gör daha etkili • Amaç; randomize prospektif klinik calışma ile ESWT, FT ve lokal steroid enjeksiyonu yontemlerinin birbirlerine üstünlüğünü karşılaÅŸtırmaktır
  • 6. HASTALAR VE YÖNTEMLER • Randominize prospektif klinik çalışma • Ocak 2013-aralık 2013 • 90 hasta • Dirsek aÄŸrısı • Fm ;epikondil üzerinde hasasiyet,E-b ekstansiyonu ve extansörlerin gerilmesi ile oluÅŸan aÄŸrı
  • 7. • Dahil edilme kriterleri • Hastalık süresi 1-10 ay • Bir fizik tedavi yöntemi almamış(ESWT,FT) • LS enjeksiyonu yapılmamış • SOAEÄ° kullanmamış • 59 hasta (34 E-25 K) • Ortalama yaÅŸ 46.4(35-60)
  • 8. • Dahil edilmeme kriterleri • servikal bölge ve omuz patolojileri nedeniyle yansıyan aÄŸrısı • dirsek osteoartriti, gecirilmiÅŸ dirsek kırığı, • gebelik, kanama bozukluÄŸu norolojik defisit, malignite • kalp pili veya enflamatuvar hastalık oykusu olan ve antikoagulan kullanan 14 hasta • takip sırasında kontrollere gelmeyen 17 hasta
  • 10. ARAÇLAR • Etik onay • Onam formu • Helsinki beyanamesine • Çalışma öncesinde hasta sayısının belirlenmesi için güç analizi • Grup başına en az 16 hasta(%95 GA +-4 ss)
  • 11. ARAÇLAR • BaÅŸlangıçta, görsel analog ölçeÄŸi ( GAÖ) ile ölçülen aÄŸrı skorları • Memnuniyet durumları (memnun–memnun deÄŸil) • El kavrama gucleri (Jamar hidrolik dinamometre 3 ölçüm ort) • Epikondil uzerine basmakla oluÅŸan aÄŸrı (var-yok), • Thomson ve sandalye kaldırma testleri yapıldı • Sonuçlar pozitif veya negatif olarak kaydedildi. • Aynı deÄŸerlendirmeler 3,6,12 hafta aynı araÅŸtırmacı tarafından • Hastalara aÄŸrıyı artıracak aktivitelerden kaçınmaları • Herhangi bir ilaç, breys ve egzersiz verilmedi. • Hiçbir yan etki gözlenmedi • 12 hafta sonunda, uygulanan tedaviler ile ÅŸikayetleri geçmeyen hastalara diÄŸer tedavi yöntemleri uygulandı.
  • 12. TEDAVI PROTOKOLÃœ • ESWT grubu: 1.8 bar, 10.0 Hz, 2000 atım, bir gün/hafta toplam uc hafta (ShockMaster 500, Uniphy Elektromedizin, Hennigsdorf, Almanya, 2010) • Fizyoterapi grubu: 20 dakika sıcak uygulama, 1.5 watt/cm2, 5 dakika ultrason, 20 dakika konvansiyonel transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), beÅŸ gün/hafta, toplam üç hafta (IntelectAdvanced, Chattanooga Group, Hixson, ABD, 2008) • Enjeksiyon grubu: AÄŸrılı epikondil bölgesine tek doz 0.5 mL kortikosteroid (betametazon dipropianat 6.43 mg, betametazon sodyum fosfat 2.63 mg) ve 0.5 mL lokal anestezik (%2 lidokain, epinefrin) karışımı steril ÅŸartlarda uygulandı.
  • 13. Ä°STATISTIKSEL ANALIZ • IBM SPSS 22.0 versiyon (IBM Corporation, Armonk, N.Y., USA) yazılım programı kullanıldı • Normal dağılan veriler icin ortalama, standart sapma • Göstermeyen veriler icin medyan, 25. ve 75. persentil deÄŸeri verildi. • Yaşın gruplar arası karşılaÅŸtırılması icin tek yönlü varyans analizi • Cinsiyet, dominant el ve hastalıklı kol verilerinin gruplar arası karşılaÅŸtırılması icin ki-kare testi, • Hastalık süresinin gruplar arası karşılaÅŸtırılması icin Kruskal Wallis testleri yapıldı.
  • 14. Ä°STATISTIKSEL ANALIZ • GAÖ ve el kavrama gücü verilerinin zamana göre (0, 3, 6. ve 12. hafta) karşılaÅŸtırması icin Friedman • Palpasyonla aÄŸrı, Thompson testi, sandalye kaldırma testi ve hasta memnuniyeti icin gruplar arası karşılaÅŸtırmalarda ki-kare • Zamana göre karşılaÅŸtırmalarda Cochran testi kullanıldı • Görsel analog ölceÄŸi ve el kavrama gücü icin baÅŸlangıç (0) deÄŸerlerinden 3, 6. ve 12. hafta deÄŸerleri cıkartılarak farklar bulundu. • BaÅŸlangıç-üçüncühafta (0-3), baÅŸlangıç-altıncı hafta (0-6) ve baÅŸlangıç-12. hafta (0-12) farklarının gruplar arasında karşılaÅŸtırılması icin Kruskal Wallis testi Kullanıldı • Anlamlılık duzeyi icin p<0.05 alındı.
  • 15. BULGULAR • Her üç gruptaki katılımcılar arasında yaÅŸ,cinsiyet, dominant el, hastalıklı el ve hastalık süresi acısından anlamlı fark yoktu
  • 16. • GAÖ deÄŸerleri her üç grupta baÅŸlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldı • El kavrama gücü ESWT grubunda baÅŸlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttı. • FT grubunda baÅŸlangıca kıyasla 12. haftada, ayrıca 3. hafta ile 12. hafta arasında istatistiksel olarak anlamlı artış gözlendi • E grubunda baÅŸlangıca kıyasla 6. haftada ve baÅŸlangıca kıyasla 12. haftada istatistiksel olarak anlamlı artış gözlendi
  • 18. • Görsel analog ölçeÄŸi ve el kavrama güçü icin her üç grupta baÅŸlangıç deÄŸerinden 3. hafta, 6. hafta ve 12. hafta deÄŸerleri çıkartılarak aradaki farklar bulundu. • BaÅŸlangıç - 3. hafta (0-3), baÅŸlangıç - 6. hafta (0-6) ve baÅŸlangıç - 12. hafta (0-12) arasındaki farklar ESWT, FT ve E grupları arasında karşılaÅŸtırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı
  • 20. • Palpasyonla aÄŸrı, Thomson testi ve sandalye kaldırma testleri baÅŸlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda anlamlı oranda düzelme gösterdi. • Ayrıca 3. haftaya kıyasla 12. haftada anlamlı oranda düzelme gözlendi • Ancak ESWT, FT ve E grupları aynı zaman dilimleri içerisinde karşılaÅŸtırıldığında aralarında anlamlı fark bulunmadı (p>0.05)
  • 22. • Hasta memnuniyeti baÅŸlangıca kıyasla 3, 6. ve 12. haftalarda her üç grup için de anlamlı oranda artış gösterdi, ancak tedavi grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı
  • 23. TARTIÅžMA • Lateral epikondilit hastalığının tedavisinde birçok tedavi yöntemi kullanılmakla beraber en etkili yöntemin hangisi olduÄŸu tartışmalıdır. • Çalışmada en sık kullanılan üç tedavi yonteminden (ESWT, FT ve enjeksiyon ) hangisinin en etkili olduÄŸunun bulunması amaçlandı • Ancak 12 haftalık izlem anlamlı oranda etkili olduÄŸu ancak birbirlerine üstünlükleri olmadığı görüldü. • Çalışmaya dahil edilen hastaların yaÅŸ dağılımı ve hastalığın dominant elde olması literatur ile uyumlu bulundu.
  • 24. • Çalışmalarda lokal steroid enjeksiyonu uygulamasının, aÄŸrı azalması, global iyileÅŸme ve el kavrama kuvveti uzerine olumlu etkisinin sadece 6. haftaya kadar olduÄŸu yönünde bir görüş birliÄŸi vardır • Hay ve ark.nın lokal steroid enjeksiyonu ile basit analjezik ve plasebo kullanımının lateral epikondiler aÄŸrıya olan etkilerini inceledikleri çalışmalarında 4. haftada lokal steroid enjeksiyonu yapılan grubun daha iyi sonuçlar
  • 25. • Smidt ve ark. lokal steroid enjeksiyonu, FT ve bekle-gör yöntemlerini karşılaÅŸtırmış, steroid grubunun 6. haftada aÄŸrı ve hasta memnuniyeti açısından daha iyi • Verhaar ve ark. lokal enjeksiyonun erken dönemde etkili olduÄŸunu ancak uzun dönemde cyriax FT’den farklı olmadığı • Altay ve ark. 120 hastada lokal anestezik ve lokal steroid enjeksiyonu karşılaÅŸtırmış ve 1. yıl sonunda iki gruptaki hastaların büyük çoÄŸunluÄŸunda aÄŸrı ÅŸikayetlerinin tamamen geçtiÄŸini
  • 26. • Okçu ve ark. enjeksiyon yöntemlerini karşılaÅŸtırdıkları bir calışmada yaygın hematom oluÅŸturan ‘peppering’ tekniÄŸinin uzun dönemde de lateral epikondilit tedavisinde etkili olduÄŸunu • Coombes ve ark. ise fizik tedavi ile kombine steroid enjeksiyonunun sadece steroid enjeksiyonuna kıyasla daha etkili
  • 27. ÇALIÅžMADA • Steroid enjeksiyonu grubunda GAÖ, el kavrama kuvveti, palpasyonla aÄŸrı, hasta memnuniyeti, Thomson ve sandalye kaldırma testi verileri 12. haftaya dek olumlu • Enjeksiyonda epinefrinli lidokain kullanmanın steroidin enjeksiyon bölgesindeki lokal etkisini artırdığını dolayısıyla tedavinin uzun dönemde etkinliÄŸini korumasına bunun katkı saÄŸlamış olabileceÄŸini düşünmekteyiz. • Mevcut calışmalarda kabul edilen steroidlerin 6. haftaya kadar etkin olduÄŸu görüşünü destekler nitelikte bizim çalışmamızda da bu etki 12. haftaya kadar sürdu.
  • 28. • Lateral epikondilit tedavisinde ESWT’nin etkinliÄŸi çeÅŸitli çalışmalarda farklı bulunmuÅŸ ve bunun uygulanan atım sayısı ile iliÅŸkili olabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. • Radwan ve ark. kronik lateral epikondilitli hastalarda yüksek enerjili ESWT ile tenotominin etkinliÄŸini karşılaÅŸtırdıkları calışmalarında, üçüncü ayda ESWT grubunda %65.5, tenotomi grubunda ise %74.1 olumlu geliÅŸme elde etmiÅŸler ve bu sonuclar ışığında ESWT’nin cerrahi düşünülen olgularda kullanışlı bir non- invazif tedavi yöntemi olabileceÄŸini
  • 29. • Ko ve ark. ESWT uyguladıkları 35 hastanın 12 haftalık izlemi sonucunda %13.2’sinde mukemmel, %44.7’sinde iyi, %36.8’inde kabul edilebilir, %5.3’unde ise baÅŸlangıçla aynı • Gündüz ve ark.ESWT, E ve FT uygulanan üç grubu karşılaÅŸtırdıklarında ESWT ile elde edilen el kavrama kuvvetindeki artışın daha uzun • özkut ve ark.konservatif tedaviden fayda görmeyen hastalarda ESWT ile olumlun geliÅŸmeler elde edildiÄŸini ve cerrahi düşünülmeyen hastalarda ESWT’nin alternatif bir tedavi yöntemi olduÄŸunu belirtmiÅŸlerdir.
  • 30. • Buchbinder ve ark.nın 2005 yılında yayınladıkları derlemede, lateral epikondilitli 1006 hastanın deÄŸerlendirildiÄŸi plasebo kontrollu dokuz çalışmada, ESWT’nin aÄŸrı ve dirsek fonksiyonlarına cok az katkı saÄŸladığı veya hiç etkisi olmadığını • 93 olguluk bir çalışmada ise steroid enjeksiyonunun ESWT’den daha etkili olduÄŸunu bildirmiÅŸlerdir • Çalışma sonuçlarının birbirinden farklı olmasını öncelikle kullanılan ESWT cihazlarının farklı modeller olmasına ve uygulanan tedavi protokollerinin standart olmamasına baÄŸlayabiliriz
  • 31. • Rompe ve ark. düşük doz ve yuksek doz ESWT uygulamasını karşılaÅŸtırmışlar ve düşük dozun aÄŸrıyı azaltmada etkili olmadığını belirtmiÅŸlerdir. • Speed ve ark. ise 1500 atım/seans ayda bir olmak üzere toplam üç seans gibi ılımlı dozlarda yapılan ESWT tedavisinin plasebo etkisi yaptığını belirtmiÅŸtir
  • 32. ÇALIÅžMADA • ESWT’nin lateral epikondilit tedavisinde önemli bir yeri olduÄŸunu • Tedavi protokolu 2000 atım/hafta olmak üzere toplam 6000 atım • Maksimal hassasiyet noktasında kalabilmek adına lokal anestezik kullanılmamış. • Sonuçta, lokal steroid enjeksiyonu ve FT grubu ile benzer sonuçlar elde edildi • Gelecek çalışmalarda cihaz ve protokollerin standardize edilmesi ESWT’nin etkinliÄŸini daha net anlamamıza yardımcı olacaktır
  • 33. • Lateral epikondilit tedavisinde FT’nin etkinliÄŸi halen tartışma konusu olmaya devam etmektedir. • Gündüz ve ark.nın FT, ESWT ve E tedavi yöntemlerini karşılaÅŸtırdıkları calışmada GAÖ skorları ve el kavrama kuvveti geliÅŸiminin 3 grupta da benzer • Binder ve ark.ultrason tedavisinin lateral epikondilit tedavisinde plaseboya kıyasla anlamlı oranda iyileÅŸme saÄŸladığını • Bisset ve ark. fizyoterapinin 6. haftadan sonra kortikosteroid enjeksiyonuna kıyasla da etkili ancak bekle-gör yontemine üstün olmadığını belirtmiÅŸlerdir
  • 34. • Bir diÄŸer çalışmada düşük seviyeli lazer terapinin lateral epikondilit tedavisinde uygun dozda kullanıldığında etkili • Bununla beraber aÄŸrının egzersiz verilen hastalarda, egzersiz tedavisi almayanlara kıyasla daha fazla azaldığı • Gözetimli egzersiz programlarının cyriax FT’ye kıyasla daha etkili olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. • Buna karşı kronik lateral epikondilitli hastalarda pulse düşük yoÄŸunluklu ultrason tedavisinin plaseboya üstün olmadığı,TENS’in ise anlamlı duzelme saÄŸlamadığı belirtilmiÅŸtir.
  • 35. • Struijs ve ark.calışmalarında manipulasyon ile ultrasonla kombine friksiyon masajını kuvvet ve esneklik egzersizleri ile kombine ederek karşılaÅŸtırmış, 6. haftaya kadar manipulasyonun daha etkili olduÄŸunu ileri sürmüşlerdir • Çalışmada FT yontemi olan hp ,ultrason ve TENS kombinasyonunu kullanılmış • Bu çalışma sadece FT’nin de lateral epikondilit tedavisinde etkili sonuçlar verebileceÄŸini göstermektedir.
  • 36. • Etik nedenlerle bekle-gör yönteminin kullanılamaması ve takip zorluÄŸu nedeniyle tedavi etkinliÄŸinin uzun dönem sonuçlarının deÄŸerlendirilememesi kısıtlılık olarak belirtmiÅŸlerdir • Sonuç olarak; bu calışmada lateral epikondilit tedavisinde lokal steroid enjeksiyonu, ESWT ve FT yöntemlerinin sonuçları deÄŸerlendirilmiÅŸ, her 3 tedavi yönteminin de 12 hafta sonunda anlamlı oranda etkili olduÄŸu ancak tedavi yöntemlerinin birbirlerine üstünlüğünün olmadığı gözlenmiÅŸtir. • Tedavi etkinliÄŸinin uzun dönem sonuclarının da karşılaÅŸtırıldığı benzer çalışmalara ihtiyaç vardır.