ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Latin lingua flexiva.2.0_4eso

•
•
Dives Gallaecia
Dives Gallaecia

O latín lingua flexiva, tema para 4 Eso

1 of 17
Downloaded 13 times
O Latín, Lingua Flexiva Categorías gramaticais LATÍN 4 E.S.O. Álvaro P. Vilariño v.2.0 (outubro-2011) 1
INDEX Concepto de lingua flexiva Categorías latinas Linguas sintéticas versus analíticas Recapitulacion Flexión nominal: o caso As declinacións Flexión pronominal: os pronomes persoais Flexión verbal: categorías Enunciado dos verbos: as conxugacións Bibliografía ☞☜ ☝ 2
Concepto de lingua flexiva Palabras con flexión: Lexemas: parte invariable, aporta significado básico Morfemas: modificación do lexema, aportan significado gramatical Palabras variables (con flexión) Palabras invariables (sen flexión) substantivo, adxectivo, pronome, artigo, verbo adverbio, preposición, conxunción, interxección rein ar ou an asen don o a os as ☞☜ ☝ 4
Categorías latinas LATÍN Categorías funcionais Categorías gramaticais substantivo/adxectivo xénero, número e caso VARIABLES pronome xénero, número, caso e *persoa verbo número, persoa, tempo, modo, voz INVARIABLES adverbio, preposición, conxunción, interxección *só afecta aos pronomes persoais ☞☜ ☝ 5
Categorías latinas: o caso Categorías funcionais: clasificación baseada na función que exercen na oración Categorías gramaticais: clasificación baseada nas nocións gramaticais que aportan O latín non ten categoría funcional de artigo A categoría de “caso” < latín “casus” O latín ten unha categoría gramatical, o caso, non presente nas linguas romances. O caso afecta ás categorías funcionais do: Substantivo Adxectivo Pronome O caso expresa a función sintáctica da palabra na oración. Caso: cada unha das formas que pode adoptar unha palabra Declinación: conxunto ordeado dos casos (κλινω= “caer”) Desinencias: morfemas casuais (cada unha das diferentes terminacións das palabras) ☞☜ ☝ 6
Linguas sintéticas versus analíticas Lingua sintética significado función sintáctica significadofunción sintáctica Tarquinius Superbus Romam non amat Roma Tarquinium Superbum non amat Nominativo suxeito Nominativo suxeito Acusativo O.D. Acusativo Obxecto Directo adverbio adverbio verbo tr. verbo tr. Tarquiniu-um “a Tarquinio” Lingua analítica ☞☜ ☝ 7
Recapitulación FLEXIÓN • nominal • pronominal • verbal CATEGORÍA FUNCIONAL • substantivos/adxectivos • pronomes • verbos PROCEDEMENTO • declinación • declinación • conxugación afecta a por medio de ☞☜ ☝ 8
Flexión nominal: o caso Casos Función Ex. Tradución Nominativo (nom.) Suxeito e atributo Rosa (a, unha) rosa Vocativo (voc.) Chamada, interpelación Rosa rosa! Acusativo (Ac.) Obxecto Directo Rosam (a, unha) rosa Xenitivo (Xen.) Complemento do nome Rosae (da, dunha) rosa Dativo (Dat.) Obxecto Indirecto Rosae á, para (a, unha) rosa Ablativo (Abl) Complemento Circunstancial Rosā Con, por, na, nunha… rosa ☞☜ ☝ 9
Flexión nominal: o caso II O latín non ten artigo Vocativo > elemento externo á oración: “terra!”, “amigo!” Acusativo: tradución (levará prep. “a” + nome persoa ou ente personificado) Quero “un libro””unha rosa” /”ao meu pai” “á miña nai” “á patria” Prep. + acusativo > complemento Circustancial Per montes (a través dos montes, polos montes) Ablativo Instrumental (con) > gladiō necat Locativo (en) > insulā vivit Separativo (dende) > oppidō exit Aposición: no mesmo caso que o termo ao que explica Roma, caput mundi, (Roma/caput = nominativos) Predicativo: Predicativo do suxeito (Nominativo): Theseus solus minotaurum necavit Predicativo do obxecto directo (Acusativo): eam solam relinquit ☞☜ ☝ 10
Flexión nominal: a declinación Declinación: conxunto ordenado dos casos (das variantes que admite un substantivo, adxectivo ou pronome) 5 modelos de declinación en latín Tema: Terminación do lexema Clasifica as distintas declinacións Tema + morfemas casuais > alterado por modificacións fonéticas Resulta máis evidente no xen. plural Declinación 1ª 2ª 3ª 4ª 5ª TEMA -a -o -cons/-i -u -e xen. plural terra-rum populo-rum reg-um civi-um exercitu-um die-rum ☞☜ Tarquinio + s Tarquinius= ☝ 11
As 5 declinacións Declinación Tema Xen.sing. Enunciado nom.sing + xen. sing 1ª -a -ae Rosa, rosae 2ª -o -i Populus, populi 3ª -cons/-i -is Rex, regis Piscis, piscis 4ª -u -us Manus, manus 5ª -e -ei Dies, diei Substantivos (nom + xen.) Rosa, -ae Nomen, -inis (nominis) Castra, -orum Latus, -eris (lateris) ☞☜ Bonus -a -um Omnis -e Audax, -acis Adxetivos (nominativos 3/2/1 term.) ☝ 12
Flexión pronominal Categorías funcionais con flexión: Substantivos, adxectivos > flexión nominal Verbos > flexión verbal Pronomes > flexión pronominal Categorías gramaticais da flexión pronominal: “xénero”, “número” e “caso” *pronomes persoais > “número”, “caso” e “persoa” Pervivencia da categoría gramatical “caso” noutras linguas: Pronomes persoais: Eu, me, min (galego) Yo, me, mi (castelán) I, me (inglés) Je, me, moi (francés) Ich, mich, mir (alemán) ☞☜ ☝ 13
Os pronomes persoais en latín Casos 1ª persoa 2ª persoa Nominativo Ego Tu Vocativo --- Tu “SINGULAR” Acusativo Me Te “SINGULAR” Xenitivo Mei Tui Dativo Mihi Tibi Ablativo Me (mecum) Te (tecum) Nominativo Nos Vos Vocativo --- Vos “PLURAL” Acusativo Nos Vos “PLURAL” Xenitivo Nostrum / i Vestrum / i Dativo Nobis Vobis Ablativo Nobis/Nobiscum Vobis/Vobiscum ☞☜ Categorías gramaticais de Número, Caso e Persoa. ☝ 14
A Flexion Verbal Flexión verbal > conxugación 5 Categorías gramaticais: Persoa, número, tempo, modo e voz Tema Morfema temporal modal Desinencia voca ba nt Significado léxico Tempo / modo Persoa/número/ voz ☞☜ ☝ 15
Enunciado dos verbos Tema de presenteTema de presenteTema de presente Tema de perfecto Supino 1ª pers. Sing. Presente Indicativo Voz Activa 2ª pers. Sing. Presente Indicativo Voz Activa Infinitivo 1ª pers. Sing. Pretérito Perf. Indicativo Voz Activa Supino Voc-o Voca-s Voca-re Vocav-i Vocat-um ☞☜ ☝ 16
As 4 conxugacións Conx. Tema Tema presente Tema perfecto Supino 1ª -a Voco, vocās, vocāre Vocāv-i Vocāt-um 2ª -e Video, vides, vidēre Vid-i Vis-um 3ª conson. Mitto, mittis, mittĕre Mis-i Miss-um 4ª -i Audio, audis, audīre Audīv-i Audīt-um ☞☜ ☝ 17
Bibliografía LATIN I – AKAL – Grupo Falerno De onte a Hoxe – Colectivo Trasancos ☞☜ ☝ 18

More Related Content

Latin lingua flexiva.2.0_4eso

  • 1. O Latín, Lingua Flexiva Categorías gramaticais LATÍN 4 E.S.O. Álvaro P. Vilariño v.2.0 (outubro-2011) 1
  • 2. INDEX Concepto de lingua flexiva Categorías latinas Linguas sintéticas versus analíticas Recapitulacion Flexión nominal: o caso As declinacións Flexión pronominal: os pronomes persoais Flexión verbal: categorías Enunciado dos verbos: as conxugacións Bibliografía ☞☜ ☝ 2
  • 3. Concepto de lingua flexiva Palabras con flexión: Lexemas: parte invariable, aporta significado básico Morfemas: modificación do lexema, aportan significado gramatical Palabras variables (con flexión) Palabras invariables (sen flexión) substantivo, adxectivo, pronome, artigo, verbo adverbio, preposición, conxunción, interxección rein ar ou an asen don o a os as ☞☜ ☝ 4
  • 4. Categorías latinas LATÍN Categorías funcionais Categorías gramaticais substantivo/adxectivo xénero, número e caso VARIABLES pronome xénero, número, caso e *persoa verbo número, persoa, tempo, modo, voz INVARIABLES adverbio, preposición, conxunción, interxección *só afecta aos pronomes persoais ☞☜ ☝ 5
  • 5. Categorías latinas: o caso Categorías funcionais: clasificación baseada na función que exercen na oración Categorías gramaticais: clasificación baseada nas nocións gramaticais que aportan O latín non ten categoría funcional de artigo A categoría de “caso” < latín “casus” O latín ten unha categoría gramatical, o caso, non presente nas linguas romances. O caso afecta ás categorías funcionais do: Substantivo Adxectivo Pronome O caso expresa a función sintáctica da palabra na oración. Caso: cada unha das formas que pode adoptar unha palabra Declinación: conxunto ordeado dos casos (κλινω= “caer”) Desinencias: morfemas casuais (cada unha das diferentes terminacións das palabras) ☞☜ ☝ 6
  • 6. Linguas sintéticas versus analíticas Lingua sintética significado función sintáctica significadofunción sintáctica Tarquinius Superbus Romam non amat Roma Tarquinium Superbum non amat Nominativo suxeito Nominativo suxeito Acusativo O.D. Acusativo Obxecto Directo adverbio adverbio verbo tr. verbo tr. Tarquiniu-um “a Tarquinio” Lingua analítica ☞☜ ☝ 7
  • 7. Recapitulación FLEXIÓN • nominal • pronominal • verbal CATEGORÍA FUNCIONAL • substantivos/adxectivos • pronomes • verbos PROCEDEMENTO • declinación • declinación • conxugación afecta a por medio de ☞☜ ☝ 8
  • 8. Flexión nominal: o caso Casos Función Ex. Tradución Nominativo (nom.) Suxeito e atributo Rosa (a, unha) rosa Vocativo (voc.) Chamada, interpelación Rosa rosa! Acusativo (Ac.) Obxecto Directo Rosam (a, unha) rosa Xenitivo (Xen.) Complemento do nome Rosae (da, dunha) rosa Dativo (Dat.) Obxecto Indirecto Rosae á, para (a, unha) rosa Ablativo (Abl) Complemento Circunstancial Rosā Con, por, na, nunha… rosa ☞☜ ☝ 9
  • 9. Flexión nominal: o caso II O latín non ten artigo Vocativo > elemento externo á oración: “terra!”, “amigo!” Acusativo: tradución (levará prep. “a” + nome persoa ou ente personificado) Quero “un libro””unha rosa” /”ao meu pai” “á miña nai” “á patria” Prep. + acusativo > complemento Circustancial Per montes (a través dos montes, polos montes) Ablativo Instrumental (con) > gladiō necat Locativo (en) > insulā vivit Separativo (dende) > oppidō exit Aposición: no mesmo caso que o termo ao que explica Roma, caput mundi, (Roma/caput = nominativos) Predicativo: Predicativo do suxeito (Nominativo): Theseus solus minotaurum necavit Predicativo do obxecto directo (Acusativo): eam solam relinquit ☞☜ ☝ 10
  • 10. Flexión nominal: a declinación Declinación: conxunto ordenado dos casos (das variantes que admite un substantivo, adxectivo ou pronome) 5 modelos de declinación en latín Tema: Terminación do lexema Clasifica as distintas declinacións Tema + morfemas casuais > alterado por modificacións fonéticas Resulta máis evidente no xen. plural Declinación 1ª 2ª 3ª 4ª 5ª TEMA -a -o -cons/-i -u -e xen. plural terra-rum populo-rum reg-um civi-um exercitu-um die-rum ☞☜ Tarquinio + s Tarquinius= ☝ 11
  • 11. As 5 declinacións Declinación Tema Xen.sing. Enunciado nom.sing + xen. sing 1ª -a -ae Rosa, rosae 2ª -o -i Populus, populi 3ª -cons/-i -is Rex, regis Piscis, piscis 4ª -u -us Manus, manus 5ª -e -ei Dies, diei Substantivos (nom + xen.) Rosa, -ae Nomen, -inis (nominis) Castra, -orum Latus, -eris (lateris) ☞☜ Bonus -a -um Omnis -e Audax, -acis Adxetivos (nominativos 3/2/1 term.) ☝ 12
  • 12. Flexión pronominal Categorías funcionais con flexión: Substantivos, adxectivos > flexión nominal Verbos > flexión verbal Pronomes > flexión pronominal Categorías gramaticais da flexión pronominal: “xénero”, “número” e “caso” *pronomes persoais > “número”, “caso” e “persoa” Pervivencia da categoría gramatical “caso” noutras linguas: Pronomes persoais: Eu, me, min (galego) Yo, me, mi (castelán) I, me (inglés) Je, me, moi (francés) Ich, mich, mir (alemán) ☞☜ ☝ 13
  • 13. Os pronomes persoais en latín Casos 1ª persoa 2ª persoa Nominativo Ego Tu Vocativo --- Tu “SINGULAR” Acusativo Me Te “SINGULAR” Xenitivo Mei Tui Dativo Mihi Tibi Ablativo Me (mecum) Te (tecum) Nominativo Nos Vos Vocativo --- Vos “PLURAL” Acusativo Nos Vos “PLURAL” Xenitivo Nostrum / i Vestrum / i Dativo Nobis Vobis Ablativo Nobis/Nobiscum Vobis/Vobiscum ☞☜ Categorías gramaticais de Número, Caso e Persoa. ☝ 14
  • 14. A Flexion Verbal Flexión verbal > conxugación 5 Categorías gramaticais: Persoa, número, tempo, modo e voz Tema Morfema temporal modal Desinencia voca ba nt Significado léxico Tempo / modo Persoa/número/ voz ☞☜ ☝ 15
  • 15. Enunciado dos verbos Tema de presenteTema de presenteTema de presente Tema de perfecto Supino 1ª pers. Sing. Presente Indicativo Voz Activa 2ª pers. Sing. Presente Indicativo Voz Activa Infinitivo 1ª pers. Sing. Pretérito Perf. Indicativo Voz Activa Supino Voc-o Voca-s Voca-re Vocav-i Vocat-um ☞☜ ☝ 16
  • 16. As 4 conxugacións Conx. Tema Tema presente Tema perfecto Supino 1ª -a Voco, vocās, vocāre Vocāv-i Vocāt-um 2ª -e Video, vides, vidēre Vid-i Vis-um 3ª conson. Mitto, mittis, mittĕre Mis-i Miss-um 4ª -i Audio, audis, audīre Audīv-i Audīt-um ☞☜ ☝ 17
  • 17. Bibliografía LATIN I – AKAL – Grupo Falerno De onte a Hoxe – Colectivo Trasancos ☞☜ ☝ 18