ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Системийн мэдээлэл харуулах
коммандууд
• Df комманд: Энэхүү комманд нь
системийн дискны ашиглалт (usage), сул
зай (available) зэргийг хэсэг бүрээр нь
дэлгэцэнд харуулдаг.
• “df –h” -h гэсэн сонголт нь хүмүүс
уншихад зориулагдсан буюу human
readable гэсэн утга агуулна. Хэрэв ийм df
комманд бичвэл сул зай, ашиглалт
зэргийг мегабайт (M), гегабайт (G)
хэмжээсээр хэсгүүдийг харуулна.
Системийн мэдээлэл харуулах
Df болон df -h
• DU комманд:
• Du комманд нь дискны ашиглалтыг хавтас
бүрээр харуулдаг. Энэ комманд нь бүхий л дэд
хавтаснуудын зайг тус тусд нь харах эсвэл
нийтэд нь харах 2 сонголттой. Жишээ нь:
• user@users-desktop:~$ du /media/floppy
• 1032 /media/floppy/files
• 1036 /media/floppy/
• user@users-desktop:~$ du -sh /media/floppy
• 1.1M /media/floppy/
Системийн мэдээлэл харуулах
Du комманд харагдах байдал
• Du коммандын –s сонголт нь Summery буюу Эмхэтгэл гэсэн
утга агуулна. Харин –h [Human Readable]
• Free комманд:
• Энэ комманд нь системийн ашиглагдсан болон
чөлөөтэй санах ойн хэсгийг харуулна.
• "free -m“ – Мэдээллийг мегабайт хэмжээгээр
харуулна.(cat /proc/meminfo || free –mt || free -gt)
• Top комманд:
• Энэ комманд нь Линукс үйлдлийн системийн CPU,
RAM –ны хэрэглээний хувь болон системийн нөөц,
боломж зэргийг тухай бүрт нь харуулдаг.
Үзүүлэлтээс гарахын тулд “q” үзсэг дарна.
Системийн мэдээлэл харуулах
• Uname комманд:
• Системийн ерөнхий мэдээлэл (cat /proc/version)
• Сонголтууд:
• -a - Бүх мэдээлэл харуулах(систем, төхөөрөмжий нэр, кернел болон
хувилбар гэх мэт)
• -s - Кернелийн нэр харуулах
• -n - Сүлжээний зангилааны нэр /Ubuntu/
• -r - Кернелийн зөвшөөрөл харуулах /3.0.0-15 - generic/
• -v - Кернелийн хувилбар харуулах /Ubuntu SMP Fri Jan 20 15:59:53 UTC
2012/
• -m - Төхөөрөмжийн нэр
• -p - Процессорын төрөл
• -i - Техник хангамжийн платформ харуулах
• -o - Үйлдлийн систем
Системийн мэдээлэл харуулах
• Lsb_release –а комманд:
• Үйлдлийн систем болон түүний хувилбар
харуулах (cat /etc/*release*)
• Жишээ:
• user@computer:~$ lsb_release -a
• No LSB modules are available.
• Distributor ID: Ubuntu
• Description: Ubuntu 11.10
• Release: 11.10
• Codename: oneiric
Системийн мэдээлэл харуулах
• less /proc/cpuinfo
• Lscpu
Линукс CPU болон техник хангамжийн
мэдээлэл харуулна.
Lspci – PCI драйверууд харуулна.
Lsusb – USB төхөөрөмжүүд харуулна.
Lsblk – Hard диск, cd rom гэх мэт
төхөөрөмжүүд харуулна
Системийн мэдээлэл харуулах
• Pwd – Өөрийн хаана байгааг харах (print
working directory)
• Who – Системд нэвтэрсэн хэрэглэгчдийн
мэдээлэл харуулна.
• Whoami – Өөрийн хэрэглэгчийн(LOGIN)
нэрийг харах
• Hostname – localhost-н мэдээлэл(нэр) харах
• id <username> – Хэрэглэгчийн ID, группын ID
гэх мэт мэдээллүүд харуулна.
Бусад мэдээлэх коммандууд
• History – Хэрэглэгч үүссэнээс хойш
коммандын мөр дээр гүйцэтгэсэн бүх
коммандуудын жагсаалт харуулна.
• History | more сонголттой хамт хэрэглэвэл
дэлгэц дүүртэл түүх харуулна. ENTER дарж
түүхээ гүйлгэн харна.
• Last – Хамгийн сүүлд системд нэвтэрсэн
хэрэглэгчдийн мэдээлэл харуулна.
Бусад мэдээлэх коммандууд
• Uptime – Систем хамгийн сүүлд дахин
ачаалласнаас хойш хугацааг харуулна.
• Date – Огноо харуулах болон өөрчлөхөд
ашиглагдана.
• Time – Ямар нэг комманд гүйцэтгэх үед
зарцуулж буй хугацааг харуулна.
Бусад мэдээлэх коммандууд
Grep комманд – Өгөгдсөн текстийг файл болон хавтас
дундаас хайх
Бичигдэх хэлбэр
grep [options] PATTERN [FILE...]
grep [options] [-e PATTERN | -f FILE] [FILE...]
Жишээ: grep "Hello world" /etc/*
Egrep комманд - (grep –E тэй адилхан)
egrep [ options ] 'PATTERN' files ...
egrep pattern files – Өгөгдсөн текстийг /pattern/ файлууд
дундаас хайх /files/
grep -r pattern dir – Хавтас дундаас давталттай хайлт хийх
Хайлтын коммандууд
Locate комманд – Файл хайх комманд
Бичигдэх хэлбэр:
locate [options] pattern file
Options:
-d path, --database=path
Өгөгдсөн замаас(path) өгөгдлийн сан
хайх. Path нь таслалаар тусгаарласан жагсаалт
байна.
Хайлтын коммандууд
Which комманд – Хэрэглэгчийн ажиллуулж
байгаа програмын байрлалыг заана.
Бичигдэх хэлбэр:
which [options] [--] program_name [...]
Жишээ: which –a libreoffice
Үр дүн: /usr/bin/libreoffice
Whereis комманд – Програмын файлууд хайж
олох
Хайлтын коммандууд
tar cf file.tar files – file.tar нэртэй архив файл үүсгэх
files – Архив файлд агуулагдах файлууд
tar xf file.tar – file.tar файлыг задлах
tar czf file.tar.gz files – file.tar нэртэй Gzip архив файл
үүсгэх
tar xzf file.tar.gz – Gzip архив файл задлах
tar cjf file.tar.bz2 – Bzip2 архив файл үүсгэх
tar xjf file.tar.bz2 – Bzip2 архив задлах
gzip file – Файлыг архивлах мөн файлын нэр нь .gz
өргөтгөлтэй болно.
gzip -d file.gz – .gz файлыг задлах
Архив коммандууд
ifconfig – IP хаяг болон бусад сүлжээний мэдээлэл
харуулах
ping host – Ямар нэг хоструу ping илгээх, буцах үр
дүнг харуулах
whois domain – domain-ны талаар мэдээлэл
харуулах
dig domain – domain-ны DNS серверийн талаар
мэдээлэл харуулах
wget file – file татах
wget -c file – Файл татах үед зогссон бол
үргэлжлүүлж татах
Сүлжээний коммандууд
shutdown -h now – Системийг яг одоо унтраах
(админ эрхтэй байх)
halt – Бүх процессуудыг зогсоож, системийг дахин
ачааллах
shutdown -r 5 – 5 минутын дараа систем дахин
ачааллах(reboot)
shutdown -r now – Системийг яг одоо унтраагаад
асаах (reboot)
reboot – Бүх процессуудыг зогсоож, системийг дахин
ачааллах
Систем асааж унтраах коммандууд

More Related Content

What's hot (19)

нуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
нуугдсан файл болон фолдертой ажиллахнуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
нуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
MusicForYou
Lecture file and folder working
Lecture file and folder workingLecture file and folder working
Lecture file and folder working
ganzorigb
Файлын оролт гаралт
Файлын оролт гаралтФайлын оролт гаралт
Файлын оролт гаралт
Bayalagmaa Davaanyam
03 windows explorer paint
03 windows explorer   paint03 windows explorer   paint
03 windows explorer paint
doogii9229
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрхЮниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
dulmandakh
1spreadsheet file edit
1spreadsheet file edit1spreadsheet file edit
1spreadsheet file edit
tumee103
File shahah zadlah hicheel
File shahah zadlah hicheelFile shahah zadlah hicheel
File shahah zadlah hicheel
dajaaaaaa
Preproc
PreprocPreproc
Preproc
Bayalagmaa Davaanyam
C standard library
C standard libraryC standard library
C standard library
Bayalagmaa Davaanyam
III лекц
III лекцIII лекц
III лекц
Muuluu
Lab2 windows2
Lab2 windows2Lab2 windows2
Lab2 windows2
BPurev
компьютерт мэдээллийг боловсруулах
компьютерт мэдээллийг боловсруулахкомпьютерт мэдээллийг боловсруулах
компьютерт мэдээллийг боловсруулах
Mr_Endko
нуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
нуугдсан файл болон фолдертой ажиллахнуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
нуугдсан файл болон фолдертой ажиллах
MusicForYou
Lecture file and folder working
Lecture file and folder workingLecture file and folder working
Lecture file and folder working
ganzorigb
03 windows explorer paint
03 windows explorer   paint03 windows explorer   paint
03 windows explorer paint
doogii9229
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрхЮниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
Юниксийн файлын системийн үндэс 2: Файлын эзэн, бүлэг, эрх
dulmandakh
1spreadsheet file edit
1spreadsheet file edit1spreadsheet file edit
1spreadsheet file edit
tumee103
File shahah zadlah hicheel
File shahah zadlah hicheelFile shahah zadlah hicheel
File shahah zadlah hicheel
dajaaaaaa
III лекц
III лекцIII лекц
III лекц
Muuluu
Lab2 windows2
Lab2 windows2Lab2 windows2
Lab2 windows2
BPurev
компьютерт мэдээллийг боловсруулах
компьютерт мэдээллийг боловсруулахкомпьютерт мэдээллийг боловсруулах
компьютерт мэдээллийг боловсруулах
Mr_Endko

Similar to Lecture 7 системийн мэдээлэл харуулах коммандууд (20)

бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
eegii_0824
Mtms2b software
Mtms2b   softwareMtms2b   software
Mtms2b software
Babaa Naya
лекц.янжмаа
лекц.янжмаалекц.янжмаа
лекц.янжмаа
Yanjmaa_b
файлын замыг тодорхойлох
файлын замыг тодорхойлохфайлын замыг тодорхойлох
файлын замыг тодорхойлох
Davaa Avirmed
Windows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн системWindows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн систем
Baaya Badrakh
Windows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн системWindows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн систем
Baaya Badrakh
Internetees file tatah shinebayar 112
Internetees file tatah shinebayar 112Internetees file tatah shinebayar 112
Internetees file tatah shinebayar 112
Undra Oyunbileg
ITON100
ITON100ITON100
ITON100
E-Gazarchin Online University
програм хангамж
програм хангамжпрограм хангамж
програм хангамж
Baaya Badrakh

More from Энхтамир Ш (20)

Lecture 14 test strategy
Lecture 14   test strategyLecture 14   test strategy
Lecture 14 test strategy
Энхтамир Ш
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоохПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
Энхтамир Ш
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээLecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Энхтамир Ш
Multimedia
MultimediaMultimedia
Multimedia
Энхтамир Ш
Css animation
Css animationCss animation
Css animation
Энхтамир Ш
Lecture html head
Lecture   html headLecture   html head
Lecture html head
Энхтамир Ш
Монголын Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Монголын  Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...Монголын  Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Монголын Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Энхтамир Ш
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Энхтамир Ш
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлтОюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Энхтамир Ш
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгааНББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
Энхтамир Ш
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээХувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Энхтамир Ш
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГААОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
Энхтамир Ш
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Энхтамир Ш
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Энхтамир Ш
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага   манай оронд нөлөөлж буйг судалс...Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага   манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Энхтамир Ш
Acc2 buyanzaya, nominzul, khaliunaa
Acc2   buyanzaya, nominzul, khaliunaaAcc2   buyanzaya, nominzul, khaliunaa
Acc2 buyanzaya, nominzul, khaliunaa
Энхтамир Ш
Turiin sanhuu l12
Turiin sanhuu l12Turiin sanhuu l12
Turiin sanhuu l12
Энхтамир Ш
Turiin sanhuu l11
Turiin sanhuu l11Turiin sanhuu l11
Turiin sanhuu l11
Энхтамир Ш
Turiin sanhuu l10
Turiin sanhuu l10Turiin sanhuu l10
Turiin sanhuu l10
Энхтамир Ш
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоохПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
ПХ-н баримтжуулалтын бодлого тогтоох
Энхтамир Ш
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээLecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Lecture 4 - Програм хангамжийн төслийн үнэлгээ
Энхтамир Ш
Монголын Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Монголын  Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...Монголын  Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Монголын Их, дээд сургуулиудын техник технологийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн ...
Энхтамир Ш
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Старт-ап, жижиг дунд байгууллага, үйлдвэрллийг дэмжих цахим систем
Энхтамир Ш
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлтОюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Оюутны хөдөлмөр эрхлэлт
Энхтамир Ш
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгааНББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
НББ-ийн сургалтын өнөөгийн байдлын судалгаа
Энхтамир Ш
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээХувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Хувьцааны өгөөж түүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн шинжилгээ
Энхтамир Ш
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГААОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
ОЮУТНЫ СУРЛАГЫН АМЖИЛТАНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН СУДАЛГАА
Энхтамир Ш
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САНГИЙН ЗАРЛАГАД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Энхтамир Ш
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Өнөөгийн нөхцөлд их дээд сургууль төгсөгчдийн эзлэх байр сууринд нөлөөлөх хүч...
Энхтамир Ш
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага   манай оронд нөлөөлж буйг судалс...Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага   манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Англи хэл сурах дэлхий нийтийн чиг хандлага манай оронд нөлөөлж буйг судалс...
Энхтамир Ш

Lecture 7 системийн мэдээлэл харуулах коммандууд

  • 2. • Df комманд: Энэхүү комманд нь системийн дискны ашиглалт (usage), сул зай (available) зэргийг хэсэг бүрээр нь дэлгэцэнд харуулдаг. • “df –h” -h гэсэн сонголт нь хүмүүс уншихад зориулагдсан буюу human readable гэсэн утга агуулна. Хэрэв ийм df комманд бичвэл сул зай, ашиглалт зэргийг мегабайт (M), гегабайт (G) хэмжээсээр хэсгүүдийг харуулна. Системийн мэдээлэл харуулах
  • 4. • DU комманд: • Du комманд нь дискны ашиглалтыг хавтас бүрээр харуулдаг. Энэ комманд нь бүхий л дэд хавтаснуудын зайг тус тусд нь харах эсвэл нийтэд нь харах 2 сонголттой. Жишээ нь: • user@users-desktop:~$ du /media/floppy • 1032 /media/floppy/files • 1036 /media/floppy/ • user@users-desktop:~$ du -sh /media/floppy • 1.1M /media/floppy/ Системийн мэдээлэл харуулах
  • 6. • Du коммандын –s сонголт нь Summery буюу Эмхэтгэл гэсэн утга агуулна. Харин –h [Human Readable] • Free комманд: • Энэ комманд нь системийн ашиглагдсан болон чөлөөтэй санах ойн хэсгийг харуулна. • "free -m“ – Мэдээллийг мегабайт хэмжээгээр харуулна.(cat /proc/meminfo || free –mt || free -gt) • Top комманд: • Энэ комманд нь Линукс үйлдлийн системийн CPU, RAM –ны хэрэглээний хувь болон системийн нөөц, боломж зэргийг тухай бүрт нь харуулдаг. Үзүүлэлтээс гарахын тулд “q” үзсэг дарна. Системийн мэдээлэл харуулах
  • 7. • Uname комманд: • Системийн ерөнхий мэдээлэл (cat /proc/version) • Сонголтууд: • -a - Бүх мэдээлэл харуулах(систем, төхөөрөмжий нэр, кернел болон хувилбар гэх мэт) • -s - Кернелийн нэр харуулах • -n - Сүлжээний зангилааны нэр /Ubuntu/ • -r - Кернелийн зөвшөөрөл харуулах /3.0.0-15 - generic/ • -v - Кернелийн хувилбар харуулах /Ubuntu SMP Fri Jan 20 15:59:53 UTC 2012/ • -m - Төхөөрөмжийн нэр • -p - Процессорын төрөл • -i - Техник хангамжийн платформ харуулах • -o - Үйлдлийн систем Системийн мэдээлэл харуулах
  • 8. • Lsb_release –а комманд: • Үйлдлийн систем болон түүний хувилбар харуулах (cat /etc/*release*) • Жишээ: • user@computer:~$ lsb_release -a • No LSB modules are available. • Distributor ID: Ubuntu • Description: Ubuntu 11.10 • Release: 11.10 • Codename: oneiric Системийн мэдээлэл харуулах
  • 9. • less /proc/cpuinfo • Lscpu Линукс CPU болон техник хангамжийн мэдээлэл харуулна. Lspci – PCI драйверууд харуулна. Lsusb – USB төхөөрөмжүүд харуулна. Lsblk – Hard диск, cd rom гэх мэт төхөөрөмжүүд харуулна Системийн мэдээлэл харуулах
  • 10. • Pwd – Өөрийн хаана байгааг харах (print working directory) • Who – Системд нэвтэрсэн хэрэглэгчдийн мэдээлэл харуулна. • Whoami – Өөрийн хэрэглэгчийн(LOGIN) нэрийг харах • Hostname – localhost-н мэдээлэл(нэр) харах • id <username> – Хэрэглэгчийн ID, группын ID гэх мэт мэдээллүүд харуулна. Бусад мэдээлэх коммандууд
  • 11. • History – Хэрэглэгч үүссэнээс хойш коммандын мөр дээр гүйцэтгэсэн бүх коммандуудын жагсаалт харуулна. • History | more сонголттой хамт хэрэглэвэл дэлгэц дүүртэл түүх харуулна. ENTER дарж түүхээ гүйлгэн харна. • Last – Хамгийн сүүлд системд нэвтэрсэн хэрэглэгчдийн мэдээлэл харуулна. Бусад мэдээлэх коммандууд
  • 12. • Uptime – Систем хамгийн сүүлд дахин ачаалласнаас хойш хугацааг харуулна. • Date – Огноо харуулах болон өөрчлөхөд ашиглагдана. • Time – Ямар нэг комманд гүйцэтгэх үед зарцуулж буй хугацааг харуулна. Бусад мэдээлэх коммандууд
  • 13. Grep комманд – Өгөгдсөн текстийг файл болон хавтас дундаас хайх Бичигдэх хэлбэр grep [options] PATTERN [FILE...] grep [options] [-e PATTERN | -f FILE] [FILE...] Жишээ: grep "Hello world" /etc/* Egrep комманд - (grep –E тэй адилхан) egrep [ options ] 'PATTERN' files ... egrep pattern files – Өгөгдсөн текстийг /pattern/ файлууд дундаас хайх /files/ grep -r pattern dir – Хавтас дундаас давталттай хайлт хийх Хайлтын коммандууд
  • 14. Locate комманд – Файл хайх комманд Бичигдэх хэлбэр: locate [options] pattern file Options: -d path, --database=path Өгөгдсөн замаас(path) өгөгдлийн сан хайх. Path нь таслалаар тусгаарласан жагсаалт байна. Хайлтын коммандууд
  • 15. Which комманд – Хэрэглэгчийн ажиллуулж байгаа програмын байрлалыг заана. Бичигдэх хэлбэр: which [options] [--] program_name [...] Жишээ: which –a libreoffice Үр дүн: /usr/bin/libreoffice Whereis комманд – Програмын файлууд хайж олох Хайлтын коммандууд
  • 16. tar cf file.tar files – file.tar нэртэй архив файл үүсгэх files – Архив файлд агуулагдах файлууд tar xf file.tar – file.tar файлыг задлах tar czf file.tar.gz files – file.tar нэртэй Gzip архив файл үүсгэх tar xzf file.tar.gz – Gzip архив файл задлах tar cjf file.tar.bz2 – Bzip2 архив файл үүсгэх tar xjf file.tar.bz2 – Bzip2 архив задлах gzip file – Файлыг архивлах мөн файлын нэр нь .gz өргөтгөлтэй болно. gzip -d file.gz – .gz файлыг задлах Архив коммандууд
  • 17. ifconfig – IP хаяг болон бусад сүлжээний мэдээлэл харуулах ping host – Ямар нэг хоструу ping илгээх, буцах үр дүнг харуулах whois domain – domain-ны талаар мэдээлэл харуулах dig domain – domain-ны DNS серверийн талаар мэдээлэл харуулах wget file – file татах wget -c file – Файл татах үед зогссон бол үргэлжлүүлж татах Сүлжээний коммандууд
  • 18. shutdown -h now – Системийг яг одоо унтраах (админ эрхтэй байх) halt – Бүх процессуудыг зогсоож, системийг дахин ачааллах shutdown -r 5 – 5 минутын дараа систем дахин ачааллах(reboot) shutdown -r now – Системийг яг одоо унтраагаад асаах (reboot) reboot – Бүх процессуудыг зогсоож, системийг дахин ачааллах Систем асааж унтраах коммандууд

Editor's Notes

  • #18: Search file(s) for lines that match an extended expression (extended grep)
  • #21: .bz2 application/x-bzip2bzip2Unix-likeAnopen source,patent- androyalty-free compression format. The compression algorithm is aBurrows-Wheeler transformfollowed by amove-to-front transformand finallyHuffman coding gz - GNUZip, the primary compression format used byUnix-likesystems. The compression algorithm .tar - A common archive format used on Unix-like systems. Generally used in conjunction with compressors such asgzip,bzip2,compressorxzto create .tar.gz, .tar.bz2, .tar.Z or tar.xz files.
  • #23: halt,poweroff, andrebootare commands you can run asrootto stop the system hardware. haltinstructs the hardware to stop all CPU functions. poweroffsends anACPIsignal which instructs the system to power down. rebootinstructs the system toreboot.