Op vrijdag 20 januari 2023 gaven maritiem-historicus Jurjen Leinenga en Jacob Roep een lezing over het zeevaartonderwijs en de voormalige zeevaartschool in Nes voor stichting De Ouwe Pôlle. Jurjen Leinenga beschreef de context van het zeevaartonderwijs toen er nog geen school was en toonde lijsten met Amelander zeelieden die voeren voor de VOC (officieren) en die op de zeevaartschool in Harlingen zaten. Verder toonde hij monsterrollen met Amelander opvarenden. Jacob Roep liet deze presentatie zien die meer op de zeevaartschool in Nes inging. Het publiek was zeer geïnteresseerd. Zie voor meer informatie over de ambitieuze onderwijzer Folkert Eeltjes Dijkstra deze website: https://www.amelanderhistorie.nl/products/folkert-eltjes-dijkstra-onderwijzer-te-nes-op-ameland/
3. PROGRAMMA
• 20.00 uur start
• 20.45 uur pauze met verloting
• 21.00 uur verder met lezing
• 21.30 uur de grote vragen….
7. NIEUWE ONDERWIJZER VOOR NES
• Klachten over oude onderwijzer Andries Glazener (1764-1838) van 1808 tot
• Schoolopziener uit Holwerd dominee Marten Martens
• Vanaf zomer 1835 onderwijzer Folkert Eltjes Dijkstra (1813-1898)
8. INKOMSTEN VAN DE ONDERWIJZER
• De vaste inkomsten bedragen fl. 150,- uit de Rijkskas en fl.100,- uit de gemeentekas. Daarnaast
nog fl. 6,30 voor de kerkelijke werkzaamheden en fl. 8,- voor het werk aan het dorpsuurwerk. De
andere inkomsten vloeien voort uit de schoolpenningen van ongeveer 80 leerlingen á 2,5 cent per
leerling per week.
• Administratie strandvonderij
13. VETE TUSSEN DS. ROORDA
EN MEESTER DIJKSTRA
• Dijkstra Folkert Eltjens Onderwijzer , en zijn vrouw Dellen van Tjitske R., Onderwerp: ;
een document betreffende de beleediging gepleegd door Dirk Andries de Weert aan den
Onderwijzer en diens huisvrouw. Enkele passages vermeld ik hier; hij begint op ontzettende
wijze tegen de onderwijzer uit te braken “ die beroerde bliksem, die dweeper” heeft mijn
jongen geknepen en ik wil niet en ik wil mijn jongen niet van die beroerde bliksem
geknepen hebben enz, ik zal die beroerde bliksem opzitten leeren enz. en de
onderwijzersvrouw pas 20 dagen geleden bevalen spreekt, als gij niets anders te vertellen
hebt Dirk dan verzoek ik U vriendelijk dat gij er uit gaat. Want zo krijgt gij de meester niet te
spreken, maar Dirk begon des te heviger te worden enz. verder als bijlagen erbij; een
getekende handgeschreven brief van de Predikant J. Roorda, wonende te Nes op Ameland
, een getekende handgeschreven brief van de Bakker Johannes Dirkje weduwe van
Ral Douwe, wonende te Nes op Ameland een getekende handgeschreven brief van de
Genees, Heel en Vroedkundige op Ameland Reichard J. H. verder een brief met de
handtekeningen van 30 ouders van kinderen die bij de onderwijzer op school gaan met de
verklaring dat zij de onderwijzer steunen omdat hij met zachtheid en vaderlijke liefde
onderwijst en bestuurd, verder een brief met de getuigen die alles gezien en gehoord
hebben en hebben en deze brief is ondertekend door Vries de Bote, Mosterman Arend
L., Mosterman Tietje Arends, verder een brief met getuigen en hun
handtekening Mosterman Tietje Arends en Meij van der Trijntje Leenderts jaar 1841
18. NIEUWE ONDERWIJZER R.G. KUIKEN
Op 1 juli 1856 kwam Rein Gaukes Kuiken, 2e rang van de Oosthoek onder Sint Jacobiparochie als
hoofdonderwijzer naar de school in Nes op Ameland. Ook gaf hij - met ƒ 150 subsidie van de
provincie - les in zeevaartkunde. De zeevaartkundige school op Ameland werd bij missive van de
Minister van Binnenlandse Zaken aan Gedeputeerde Staten, verklaard een school van Middelbaar
Onderwijs te zijn, tengevolge de Wet van 2 mei 1863. Rein Kuiken ging op 1 januari 1868 met
pensioen, bij Koninklijk Besluit van 1 februari 1868. Hem werd een toelage toegekend van ƒ
318,-
bron: schoolmeesters in Friesland
20. HOE VERDER MET DE ZEEVAARTSCHOOL?
• Na pensionering meester Kuiken (1868), volgt meester Derk Arkema tot 1884
• Hij geeft zeevaartkundig onderwijs voor een toelage van fl. 150,- van de provincie