1. LigjetLigjet
e Njutonite Njutonit
I.I. Ligji i inertesisLigji i inertesis
II.II. F=maF=ma
III.III. Veprimi-KunderveprimiVeprimi-Kunderveprimi
2. Shume njerez e dijn se qfare ligjetShume njerez e dijn se qfare ligjet
e njutonit thone por shume njereze njutonit thone por shume njerez
nuk e din qfare kupton me ta (osenuk e din qfare kupton me ta (ose
me thjeshte nuk I besojne ato)me thjeshte nuk I besojne ato)
3. Ligjet e Njutonit (Ligjet e levizies)Ligjet e Njutonit (Ligjet e levizies)
Ligji-1Ligji-1 –– Çdo trup ruan gjëndjen e të qënit në prehje
ose të lëvizjes drejtvizore të njëtrajtshme, përsa kohë
mbi të nuk veprojnë forca të jashtme
Ligji 2Ligji 2 –– Nxitimi që fiton një trup nën veprimin e njëNxitimi që fiton një trup nën veprimin e një
force është në përpjestim të drejtë me forcën dhe nëforce është në përpjestim të drejtë me forcën dhe në
përpjestim të zhdrejtë me masën e trupit. (F=mxa)përpjestim të zhdrejtë me masën e trupit. (F=mxa)
Ligji 3Ligji 3–– Për çdo forcë ekziston gjithmonë njëPër çdo forcë ekziston gjithmonë një
kundërvepim i barabartë me kah të kundërt: ose përkundërvepim i barabartë me kah të kundërt: ose për
forcat e dy trupave mbi njëri tjetrin janë gjithmonë tëforcat e dy trupave mbi njëri tjetrin janë gjithmonë të
njëjta dhe në drejtime të kundërta.njëjta dhe në drejtime të kundërta.
4. (Ligji i Inertesis)(Ligji i Inertesis)
Çdo trup ruan gjëndjen e të qënit
në prehje ose të lëvizjes
drejtvizore të njëtrajtshme, përsa
kohë mbi të nuk veprojnë forca të
jashtme.
5. Ligji 1Ligji 1
Inercia ështëInercia është
tendenca e njëtendenca e një
objekti për tëobjekti për të
rezistuarrezistuar
ndryshime nëndryshime në
shpejtësinë e saj:shpejtësinë e saj:
qoftë në lëvizjeqoftë në lëvizje
oseose ne prehjene prehje..
Këto kunguj nuk do të levizin nëse ne ta nuk ka
per te vepruar një forcë e paekuilibruar.
6. Ligji 1Ligji 1
Ne qofte se neNe qofte se ne
kete top gofi nukkete top gofi nuk
ushtrohet njeushtrohet nje
force eforce e
zhbalancuar aizhbalancuar ai
nuk do leviznuk do leviz
asnjehere.asnjehere.
7. Ligji 1Ligji 1
Vetem neseVetem nese
ushtrohet njeushtrohet nje
force eforce e
zhbalancuar kyzhbalancuar ky
top mund tetop mund te
levize.levize.
8. Ligji 1Ligji 1
Pse ne jeten e perditshme objektetPse ne jeten e perditshme objektet
ne levizje edhe ato ndalojne pane levizje edhe ato ndalojne pa
ushtruar ndonje force te jashtme?ushtruar ndonje force te jashtme?
Është një forcë që ndonjëherë nuk mund tëËshtë një forcë që ndonjëherë nuk mund të
shohim - fërkimishohim - fërkimi..
9. Kemi kater loje ferkimesh :Kemi kater loje ferkimesh :
Ferkimi i reshqitjes:Ferkimi i reshqitjes: ski
Rreshqitja e topit:Rreshqitja e topit: boling
Rreshqitja e lengshme:Rreshqitja e lengshme: ferkimi ne prani te ajrit ose
ter ujit
Ferkimi statik:Ferkimi statik: fërkimi fillestar kur lëviz një objektfërkimi fillestar kur lëviz një objekt
10. Ligji 1Ligji 1
Vendose librin mbiVendose librin mbi
nje tavoline qe tenje tavoline qe te
rreshqase dhe shikojerreshqase dhe shikoje
ate deri sa te ndaloje .ate deri sa te ndaloje .
Libri kalon ne prehjeLibri kalon ne prehje
sepse ne te ushtrohetsepse ne te ushtrohet
forca e ferkimit . Eforca e ferkimit . E
cila e ben librin tecila e ben librin te
kaloje ne prehje.kaloje ne prehje.
11. Në mungesë të një force tëNë mungesë të një force të
fërkimit, libri do të vazhdojëfërkimit, libri do të vazhdojë
në lëvizje me të njëjtënnë lëvizje me të njëjtën
shpejtësi dhe drejtim –shpejtësi dhe drejtim –
gjithmonegjithmone..
12. Ligi i Njutonit dhe ne !!Ligi i Njutonit dhe ne !!
Mos lejoni që kjo të jetë ju.
Veshin rripat e sigurimit. Për shkak të inercisë, objekte (duke
përfshirë edhe ju) rezistojnë ndryshimet në levizjen e tyre.
Kur makina shkon 80 km / orë dhe ndalohet me nxitim nga
muri me tulla, trupi juaj vazhdon të lëvizur në 80 m / orë...
14. Ligji 2Ligji 2
Forca neto e një objekti është iForca neto e një objekti është i
barabartë me produktin e masësbarabartë me produktin e masës
së saj dhe përshpejtimin apo F =së saj dhe përshpejtimin apo F =
m x am x a..
15. Ligji 2Ligji 2
Kur masë është në kilogram dhe përshpejtiminKur masë është në kilogram dhe përshpejtimin
është në m/është në m/ss, njësia e forcës është në, njësia e forcës është në
NjutonNjuton(N).(N).
Një newton është e barabartë me forcën eNjë newton është e barabartë me forcën e
nevojshme për të përshpejtuar një kilogramnevojshme për të përshpejtuar një kilogram perper
një metër/sekondënjë metër/sekondë..
16. Ligji i 2 i Njutonit dëshmon se masat e ndryshme të arrijne në
tokë në të njëjtin ritëm, por me forca të ndryshme.
• Ne e dimë se objekte
me masa të
ndryshme të arrijne
në tokë me të njëjtin
ritëm.
• Megjithatë, për shkak
të ligjit 2 ne e dimë se
ata nuk e godisin
siperfaqen e tokes me
të njëjtën forcë.
F = maF = ma
98 N = 10 kg x 9.8 m/s/s98 N = 10 kg x 9.8 m/s/s
F = maF = ma
9.8 N = 1 kg x 9.89.8 N = 1 kg x 9.8
m/s/sm/s/s
17. Ligji 3Ligji 3
Për çdo veprim, ka njëPër çdo veprim, ka një
reagim të barabartëreagim të barabartë
dhe të kundërtdhe të kundërt..
18. Ligji 3Ligji 3
Sipas Njutonit, kurSipas Njutonit, kur
objektet A dhe Bobjektet A dhe B
bashkëveprojnë mebashkëveprojnë me
njëri-tjetrin, atanjëri-tjetrin, ata
ushtrojnë forca mbiushtrojnë forca mbi
njëri-tjetrin. Kur rri ulurnjëri-tjetrin. Kur rri ulur
në karrige tuaj, trupinë karrige tuaj, trupi
juaj ushtron një forcë nëjuaj ushtron një forcë në
rënie në karrige dherënie në karrige dhe
karrige ushtron një forcëkarrige ushtron një forcë
në rritje në trupin tuaj.në rritje në trupin tuaj.
19. Ligji 3Ligji 3
Ka dy forca qëKa dy forca që
rezultojnë nga veprimi -rezultojnë nga veprimi -
një forcë në karrige dhenjë forcë në karrige dhe
një forcë në trupin tuaj.një forcë në trupin tuaj.
Këto dy forca janëKëto dy forca janë
quajtur veprim dhequajtur veprim dhe
kunderveprim.kunderveprim.
20. Ligji 3 Njutonit në natyrëLigji 3 Njutonit në natyrë
Konsideroni shtytjeKonsideroni shtytjenn e njëe një
peshku nëpër ujë. Një peshkpeshku nëpër ujë. Një peshk
përdorpërdor luspatluspat ee tijtij për tëpër të
nxitur prapa ujit. Nga ananxitur prapa ujit. Nga ana
tjetër, uji reagon duke itjetër, uji reagon duke i
shtyrë përpara peshkushtyrë përpara peshkunn,,
keshtu peshku ecenkeshtu peshku ecen nëpërnëpër
ujëujë..
Madhësia e forcës në ujëMadhësia e forcës në ujë
është e barabartë meështë e barabartë me
madhësinë e forcës mbimadhësinë e forcës mbi
peshqit; drejtimi i forcës nëpeshqit; drejtimi i forcës në
ujë (mbrapsht) është eujë (mbrapsht) është e
kundërt me drejtimin ekundërt me drejtimin e
forcës mbi peshkuforcës mbi peshkunn(para(para).).
21. Ligji i treteLigji i trete
Fluturimi në ajër, zogjt
të varen në ligjin e tretë
të lëvizjes të Njutonit. Si
zogjtë shtyjnë poshtë
ajrin me krahët e tyre,
ajri shtyn krahët e tyre
dhe u jep atyre ngritje.
22. Konsideroni lëvizje fluturuese kete te zogjve. Një zogKonsideroni lëvizje fluturuese kete te zogjve. Një zog
fluturon me përdorimin e krahëve të tij. Krahët e njëfluturon me përdorimin e krahëve të tij. Krahët e një
zogu shtyjnë ajrin poshtë. Nga ana tjetër, ajri reagonzogu shtyjnë ajrin poshtë. Nga ana tjetër, ajri reagon
duke i shtyrë shpendët lart.duke i shtyrë shpendët lart.
Madhësia e forcës në ajër është e barabartë meMadhësia e forcës në ajër është e barabartë me
madhësinë e forcësmadhësinë e forcës tektek zogzoguu; drejtimi i forcës në ajër; drejtimi i forcës në ajër
(poshtë) është e kundërta drejtimi i forcës(poshtë) është e kundërta drejtimi i forcës tektek zogzoguu
(lart).(lart).
forcaforca veprimveprim--kunder veprimkunder veprim bëjëbëjënene të mundur qëtë mundur që
zogjtë të fluturojnëzogjtë të fluturojnë..
