Lise 9.hafta selaml as
- 2. Süreç • Öğretmen konuya önceden hazırlanır. Öğrencilere anlatır. AÅŸağıdaki sorularla etkileÅŸimi baÅŸlatır. Sonunda deÄŸerlendirme yapılır. • • Niçin ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹lıyız. • Selam almak ve vermek bir angarya iÅŸ midir? • SelamlaÅŸma da kalıpsallık önemli midir?
- 3. Okuma Parçası • Selam: Ayıp ve fenalıklardan uzak ve hayatın uzun olması anlamında duadır. Allah (c.c.): Bir selamla selamlandığınız vakit, siz ondan daha güzeli ile selamı alın, yahut aynıyla karşılayın. Şüphesiz ki Allah her şeyin hakkını gerektiği gibi arayandır, buyurur. (Nisa, 86) •
- 4. Selamlaşmada Adab • Selamlaşmada: küçük olanın büyüğe, az olan grubun çok olanlara. yürüyenin oturana, binit üzerinde bulunanın yaya olana selam verme adabına riayet etmek, • Verilen selama cevap vermek vaciptir. • Selama hemen cevap vermek. Mümkün olduğunca cevabımızı verene duyurmak, • Selam verirken ve alırken sesimizi çok yükseltmemek ve kısmamak. • Selam verirken ve alırken sesimizi hürmet ifade edecek şekilde ayarlamak. • Selamı duymazlıktan gelmemek (saygısızlık ifade eder). •
- 5. • Mü'minlerin bulunduğu yere girildiğinde ve oradan ayrıldığına selam vermek. Peygamberimiz (s.a.v.): "Sizden biriniz meclise geldiği zaman selam verdiği gibi, ayrılırken de selam versin. Çünkü birinci selam sonrakinden daha faziletli değildir." buyurur. (Tirmizi, es-Sünen).
- 6. Selamın Verilip Alınmayacağı Yerler: • Tuvalette ve hamamda verilip alınmaz, • Günaha sebep olan veya günahla meşgul olduğu halde selam verilmez alınmaz. • Kur'an okuyana, hadis rivayet edene, vaaz edene, ezan okuyana, kamet getirene ve namaz kılanlara selam verilmez, • Fitneye sebep olacağı endişesi ile, genç ve yabancı kadınlara selam verilmez. Onların selamına sesli cevap verilmez. •
- 7. Selamlaşmave El Sıkma Konularında UyulmasıGerekenGenel GörgüKuralları • Selam; yaş, cinsiyet ve makam durumuna göre saygı ve incelik ifade eden bir davranıştır. • • Küçüğün büyüğü, aynı yaşta olanların birbirlerini selamlamaları sevgi ve saygının bir ifadesi olarak değerlendirilir. • • Selamlaşma sırasında, abartılmış konuşma ve davranışlardan kaçınmak gerekir
- 8. • Devlet büyüklerine (cumhurbaşkanı, başbakan, bakan, vali gibi) karşı bir saygı ifadesi olarak yolda geçerken veya karşılaşılan herhangi bir yerde baş eğilerek selam verilir. Aynı şekilde törenlerde de bayrağımız, büyük bir gururla ayakta selamlanır. • • Selamlaşma; baş eğilerek, el kaldırılarak, şapka çıkartılarak olduğu gibi sözle de olur. Birisiyle sabah karşılaşıldığında , günaydın, akşam karşılaşıldığında iyi akşamlar, seyahat sırasında karşılaşıldığında iyi yolculuklar demek suretiyle selamlaşılabilinir
- 9. • El sıkışmada, üst makamda bulunanların veya yaÅŸlıların önce el uzatmaları, bunu gören alt makamlarda olan bayan veya bayların ellerini uzatarak tokalaÅŸmaları genel görgü kurallarındandır. • • Selamlanan kiÅŸinin yanında bulunanlar, selam vereni tanımasalar bile, selamlanan kiÅŸi ile birlikte selam almaları nezaket kuralıdır. Ancak, içten gelen nezaket makbuldür. Bu nedenle ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹ların nazik hareketlerle yapılması deÄŸer taşır.
- 10. • Tanıdık iki kişinin, sokakta karşılaşmaları halinde birbirlerini selamlamaları, yolu işgal etmeden bir kenara çekilerek konuşmaları veya yolda yürüyerek konuşmalarını sürdürmeleri yerinde olur. • • Erkeğin bayanı; gencin yaşlıyı; kıdemsizin kıdemliyi; gelenin orada bulunanları; ayrılanın ayrıldığı yerde kalanları selamlaması gerekir. •
- 11. • El sıkma bir dostluğun, samimiyetin ifadesidir. O nedenle el sıkma sırasında, ne kuvvet denemesi yaparcasına fazla sıkılması, ne de elin uzatılıp bırakılması doğrudur. Doğru olan elin, muhatabın elini kavrayacak şekilde tutulmasıdır. El sıkmada soğuk davranmak, eli hiç kıvırmadan kaskatı uzatıp el sıkışmak, muhatap tarafından iyi karşılanmaz, hoşnutsuzluk oluşturur. El sıkarken olumsuz davranışların meydana gelmemesine dikkat edilmelidir. El sıkılırken muhatabın gözünün içine samimiyetle bakılmalıdır. • • Karşılama veya uğurlama sırasında kişinin, yüzünden tebessümü eksik etmemesi gerekir. •
- 12. • Bir grubu karşılama sırasında; grubu karşılayan kişi, karşıladığı gruptaki insanlardan bir kısmını tanımayabilir. Bu gibi durumlarda, tanıdık olan kişi veya kişilerin yanındakileri, karşılayan kişi ile tanıştırmaları gerekir. • • Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Bir selam ile selamlandığınızda, siz de ondan daha güzeli ile selamlayın veya aynı ile karşılık verin" (en-Nisa, 4/86.) Selam aynı zamanda Cenab-ı Hakkın doksan dokuz güzel isimlerinden birisidir. • • Selamlaşmanın "selam" sözcüğü ile yapılması gerektiğini bildiren pek çok ayet ve hadis vardır. Bunlardan bir kaç tanesini zikredeceğiz: •
- 13. • "Ayetlerimize inananlar sana geldiÄŸinde onlara deki: Size selam olsun" (el-En'am, 6/54.) "Elçilerimiz (melekler) Ä°brahim'e müjde getirdiler ve "sana selam olsun" dediler." (Hûd, 11/69;) • • Ahiret hayatında da ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹nın aynı kelimelerle yapılacağı belirtilir. "Melekler: "SabrettiÄŸinize karşılık size selam olsun..." derler." "Ä°man edip de iyi iÅŸler yapanlar, Rablerinin izni ile içinde sonsuza kadar kalacakları altından ırmaklar akan cennetlere sokulacaklardır. Orada birbirleriyle karşılaÅŸtıkça söyledikleri söz "selam"dır. (Ä°brahim, 14/23) • • "Onlar meleklerin "size selam olsun. Yapmış olduÄŸunuz iyi iÅŸlere karşılık cennete girin" diyerek, tertemiz bir ÅŸekilde canlarını aldıkları kimselerdir." (en-Nahl, 16/32.
- 14. • Hadiste "Selam, cennet ehlinin ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹ ÅŸeklidir.» buyurulur, A. Hanbel, IV, 381) • • Hz. Peygamberin ve ashab-ı kiramın birbirleriyle "es-selamu aleyke veya es-selamu aleykum (Allah'ın selamı sana veya size olsun)" sözlerini kullanarak selam verdikleri tevatür derecesine ulaÅŸan hadislerle sabittir. ( bk. Buharî, Ä°sti'zan, 1,3, 28) • • Nitekim Allahü Teala, Adem (a.s)'ı yarattığında, ona; "git, meleklere selam ver, nasıl selam alacaklarını dinle, bu senin ve neslinin ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹ örneÄŸi olacaktır" dedi. Bunun üzerine Adem (a.s) meleklere; "Es-Selamu aleykum (Allah'ın selamı size olsun)" dedi. Onlar da; "Es-Selamu aleyke ve rahmetullah (Allah'ın selamı ve rahmeti sana olsun)" diyerek karşılık verdiler. ( Buharî, Halku Adem, 2, IV, 102)
- 15. • Selam başta belirtme takısı olmaksızın "Selamün aleykum" şeklinde de ifade edilebilir. (Buharî, İsti'zan, 9; A.b. Hanbel, I, 387.) • • Kimi zaman selam yerine "merhaba" denildiği, özellikle dışarıdan gelen kimseye karşı "hoş geldin" anlamında bu ifadenin de kullanıldığı nakledilmiştir. (bk. Buharî, İman, 40) • • Merhaba; bolluk ve genişlik dileme, başımızın üstünde yerin var gibi anlamları kapsar.
- 16. • Hanefilere göre, selamı vermek sünnet, almak vacip hükmündedir. Çünkü ayette, "size selam verilince, ona ondan daha güzeli ile veya aynı ile karşılık verin" buyurularak, selam alma emir ile ifade olunmuştur. Diğer yandan Allah'ın Rasulü, müslümanın müslüman üzerindeki haklarını sayarken, ilkinin verilen selamı almak olduğunu belirtmiştir. (A. b. Hanbel, II, 332, VI, 385.) • • Selamın İslam toplumunda yaygınlaştırılmasını emreden Allah elçisi, bir hadisinde bunun toplumsal sonucunu şöyle açıklamıştır: "Ruhumu kudret elinde tutan Allah'a yemin olsun ki, siz iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Yaptığınız zaman birbirinizi seveceğiniz bir ameli size haber vereyim mi? Aranızda selamı yayınız." (Müslim, iman, 93; Ebu Davud, Edeb, 131) •
- 17. Sonuç • Ä°nsanların birbiriyle tanışıp ünsiyet kurmasında ve bir iman kardeÅŸliÄŸinin oluÅŸmasında, ²õ±ð±ô²¹³¾±ô²¹ÅŸ³¾²¹nın önemli bir yerinin bulunduÄŸunda şüphe yoktur. Hatta Ä°slam'da selam verme, kiÅŸi için mü'minlik belirtisi sayılmış ve selam verene "sen mü'min deÄŸilsin" denilmesi yasaklanmıştır. (bk. en-Nisa, 4/94, Usame b. Zeyd, savaÅŸ sırasında ÅŸehadet kelimesini getirip selam veren bir müşriÄŸi öldürmüş ve ölüm korkusundan dolayı böyle söylediÄŸini düşünmüştü. Durumu öğrenen Allah elçisi hiddetlenmiÅŸ ve «kalbini yarıp baktınız mı?» buyurarak Usame'ye çıkışmıştır. •