2. Kudo që të jesh rritur, në periferi
të një qyteti të madh, në një
fermë, në fshat apo edhe në një
qytet të madh, patjetër e kujton
me nostalgji kohën që keni kaluar
duke luajtur jashtë, duke u bërë
pis dhe kënaqësinë që keni
ndjerë kur jeni kthyer në shtëpi i
lumtur. Fatkeqësisht, sot, shumë
fëmijë nuk kanë aq shumë
eksperienca direkte me natyrën, dhe kjo ndikon negativisht në rritjen e fëmijëve.
Studimet dhe eksperiencat e ndryshme kanë treguar se aktivitetet në natyrë janë
jetësore në zhvillimin emocional, njohës, psikologjik dhe moral të fëmijëve.
Problemet që shoqërojnë shkëputjen nga natyra përfshijnë: depresionin,
obezitetin dhe çrregullime në perqëndrimin e vëmëndjes. Fëmijët sot po
harxhojnë një sasi kohe të padëgjuar me lojrat elektronike, dhe shumë më pak
kohë me aktivitetet zbuluese krijuese e tradicionale, si p.sh. punë dore, lojë me
role dhe eksplorim të aktiviteteve jashtë në natyrë.
Kur një fëmijë është jashtë në
natyrë, të gjitha shqisat e tij
aktivizohen. Ai përfshihet në diçka
që është shumë më e madhe se
vetë fëmija, nuk fokusohet vetëm
në një gjë, si p.sh. vetëm ekrani i
kompjuterit. Fëmija jashtë në
natyrë shikon, dëgjon, prek madje
edhe shijon. Ekspozimindaj natyrës ka treguar se ndihmon në reduktimin e stresit
dhe rritjen e intervalit të kohës së përqëndrimit të vëmëndjes.
3. Nëpërmjet lojes fëmija rritet,
zhvillohet, mëson shprehi të reja.
Gjithashtu ajo shërben edhe si
shenjë që tregon problemet që
mund të ketë ai. Njohja e fëmijës
me lojën fillon shumë herët, dhe
kjo vihet re sapo shikon një
foshnjë të sapolindur e cila është
e prirur të reagojë ndaj çdo lloj
forme loje. Loja ka një rol të
rëndësishëm edhe në procesin e të nxënit të shumë koncepteve bazë. Të nxënit
përmes lojës përfshin njohjen e rolit të imagjinatës dhe emocioneve. Të gjitha
llojet e lojërave që organizohen kanë si qëllim zhvillimin e fëmijës në disa aspekte,
si zhvillimin emocional, njohës, psikologjik dhe moral të tyre.
Për sa i përket zhvillimit fizik e jo vetëm, fëmijët teksa vrapojnë, kacavirren,
godasin topin, e ndjekin nga pas atë, tregojnë se zotërojnë disa afteësi motorike
shumë të rëndësishme. E ndërsa luajnë e praktikohen çdo ditë e më shumë, ata
ndihmojnë zhvillimin e sistemit psiko‐motorik.Përveç aspektit fizik, këtu vlen të
theksohet se të vegjlit, pasi shohin se janë të aftë të bëjnë kaq shumë gjëra vetë,
krijojnë vetëbesim dhe kjo gjë i stimulon për të ecur përpara.
4. Emri i lojes: Aeroplani
Qellimi: Zhvillimi i shkathtesise, vemendjes dhe
kercueshmerise
Mjetet: Shkumes, pafka te sheshta rrumbullake
Zhvillimi i lojes:
Ne nje fushe te vizatuar (rreth 50 cm te gjere e te
gjate) duhet te kapercesh nga kuadrati ne kuadrat
hopthi me nje kembe, pa shkelur mbi vijat si ne
rrugen e vajtjes ashtu edhe ne kthim. Kush ben
gabim del jashte dhe pret rradhen derisa te filloje
nga fillimi. Ne versione te ndryshme lejohet qe
ndalosh te kuadrati i “pushimit“ me te dyja kembet.
Kuadratet duhet kapercyer gjithashtu edhe gjate shtyrjes se pafkave, te cilat nuk duhet
te ndalojne ne te kuadratin e “pushimit“. Ekzistojne variante te tjera te kesaj loje, si
psh.: kerce me kemben e majte, kerce me kemben e djathte, vendos nje gure mbi koke
dhe ecen, vendos nje gur ne maje te kembes dhe ecen, vendos pafken ne toke dhe e
shtyn me kembe (pafka nuk duhet te ndaloje ne asnje menyre tek vijat).
Emri i lojes:Tigri
Qellimi:Zhvillimi i shkathtesise dhe
kercueshmerise
Mjetet: Top futbolli
Zhvillimi i lojes:
Formohet nje rreth. Topi mund te luhet
kryq e terthor. Ne mes qendron nje lojtar
(tigri). Ai perpiqet qe te preke ose te kape
topin, duke kercyer e levizur por brenda nje distance ne caktuar. Nese tigri e prek ose
kap topin atehere lojtari qe humbi topin ze vendin e tij.
5. Emri i lojes:Transport i trareve
Qellimi: Ekujlibrimi dhe forcimi i
muskujve
Mjetet: Nuk nevojiten
Zjvillimi i lojes:
Te gjithe pjesemarresit shtrihen me
shpine ne dy grupe prane njeri-tjetrit
ne menyre qe kokat e tyre te gjenden
ne nje vije dhe veshet te prekin njeri
tjetrin( si dhembet e nje zinxhiri).
Krahet shtrihen drejt lart dhe pellembet te shtrira horizontalisht. Nje ndihmes e
ndihmon “traun“ qe te shtrihet me kurriz i palevizshem tek duart e para. Ketu fillon nje
transport gazmor i lekundshem. Pasi transpotrimi mbaron, “trau” shtrihet dhe behet
gati, nderkoh qe nje tjeter nxenes ze vendin e tij.
Keshilla:
Duart duhet te qendrojne te shtrira drejt.
Mos pickoni e as mos gudulisni!
Emri i lojes:Vellezerit Siameze
Qellimi: Zhvillimi i shkathtesise dhe
bashkepunimit
Mjetet: Shami
Zhvillimi i lojes:
Te gjithe lojtaret lidhen ne cifte ne
kembet e brendshme. Njeren dore e
hedhin mbi supet e partnerit. Skuadra A ka per detyre kapjen e cifteve te skuadres B.
Vrapimi i tyre i detyron qe te sinkronizojne hapat per te arritur te kapin ciftet e
percaktuara. Nese kapen te gjithe ciftet e skuadres B, atehere rolet nderrohen.
6. Emri i lojes: Macja dhe miu
Qellimi: Nxitja e shkathtesise
Mjetet: Nuk nevojiten
Zhvillimi i lojes:
Lojtaret kapen per duarsh dhe
formojne nje rreth. Ne mes te rrethit
qendron miu dhe jashte tij qendron
macja. Miu vrapon macja e ndjek,
here brenda rrethit e here jashte
rrethit. Lojtaret e rrethit mbajne anen e miut dhe sa here qe miu do te kaloje ndermjet
tyre ato i ngrene duart qe miu te kaloje sa me kollaj. Ne te kundert ato i ulin duart
poshte dhe afrohen prane njeri-tjetrit kur macja do te kaloje. Pasi macja e kap miun,
zgjidhet nje cift tjeter.
Emri i lojes: Stafete lavjeresi
Qellimi: Nxitja e shpirtit konkurues,
vigjilences dhe shkathtesise
Mjetet: Stafete
Zhvilimi i lojes:
Tek stafeta e lavjeresit gjysma e lojtareve
vendoset perballe tjetres me nje distance
prej 2 m. Nxenesit ndahen ne dy skuadra. Te
dyja skuadrat A dhe B kane te njejtin qellim.
Te pasojne stafeten sa me pare. Lojtari numer 1 i cdo skuadre vrapon pas sinjalit duke i
dhene stafeten lojtarit qe pret nga ana tjeter dhe pastaj rreshtohet ne fund te grupit. Te
njejten gje ndjekin dhe lojtaret pasardhes. Fiton ajo skuader e cila pason me shpejt
safeten perseri tek lojtari numer 1.
7. Emri i lojes: Topaluftash, njeri kunder
tjetrit
Qellimi:Nxitja e shpirtit konkurues,
vigjilences dhe shkathtesise
Mjetet: Topa futbolli
Zhvillimi i lojes:
Te gjithe pjesemarresit shperndahen
lirshem ne fushe. Drejtuesi i lojes hedh aq topa ne fushe sa nje e treta e numrit te
lojtareve. Lojtaret perpiqen qe te marrin ne zoterim topin dhe me kembe te qellojne te
tjeret. Kush goditet ulet ne toke. Ai mund te luaje serish nese mund te marre topin ne
zoterim ne pozicionin ulur qe eshte.
Emri i lojes: Gjueti
Qellimi:Zhvillimi i shkathtesise
Mjetet: Topa futbolli
Zhvillimi i lojes:
Skuadra A gjendet brenda fushes dhe skuadra
B jashte fushes. Detyra per skuadren A eshte
qe me kembe te godase lojtaret e skuadres B me top. Pasi goditen te gjithe lojaret e
skuaders B, rolet nderrohen. Goditjet mbi brez nuk lejohen.