prezentacja powicona kosztom transakcyjnym przygotowana na Letnie Seminarium Ekonomiczne 2010 przez modszych ekspert坦w Instytutu Misesa, Jacka Kubisza i Szymona Chrupczalskiego.
2. Teoremat CoaseaCzym jest i jakie ma coasekwencje?I. Pojcie kosztu spoecznegoII. Rekonstrukcja twierdzenia CoaseaIII. Pojcie koszt坦w transakcyjnychIV. Krytyka teorii Coasea2
3. I. Pojcie kosztu spoecznegoKoszt spoeczny negatywne efekty zewntrzneKoszty narzucane osobom trzecim, nieuczestniczcymw produkcji i wymianie danego dobra, powstae w zwizku z wytwarzaniem dobra i nieobci甜ajce ich emitenta. zatruwanie wody, zanieczyszczenie powietrza
4. haas, krzesanie iskier na cudz ziemi, zjadanie upraw przez bydoI. Pojcie kosztu spoecznegoNiedoskonao rynkuKoszt spoeczny koszt zewntrzny
5. I. Pojcie koszt坦w spoecznych Koszty vs. korzyci zewntrzneMises: Korzyci zewntrzne nie s odwrotnoci koszt坦w zewntrznych, dotycz odrbnej sfery i maj swoj specyfik.Istotne korzyci wszelkie koszty (np: ogr坦d, elektrownia wodna, zapory przeciw lawinom). Wysokie koszty podzia midzy uczestnik坦w (np. efekty sieci). Mainstream: marginalna korzy jednostkowa jest mniejsza ni甜 marginalna korzy spoeczna.Mainstream: suboptymalna produkcja -> dobra publ.
10. Podstawa do sformuowania Teorematu Coasea.R.H. Coase (29.12.1910 - )Nobel: 1991 r. Czym jest koszt spoeczny (prawo)? Przykad: Sturges vs Bridgman (1879, Londyn): Spostrze甜enie Coasea - natura problemu jest dwojaka: negatywne efekty zewntrzne wytwarzane przez jeden podmiot przynosz drugiemu strat, lecz zakazanie szkodzenia jest automatycznie strat dla pierwszego. II. Rekonstrukcja twierdzenia CoaseaEkonomia przed CoasemA.C. Pigou ekonomia dobrobytu= =(kapitalizm + socjalizm).Podatek Pigounakadany jest na emitenta kosztu zewntrznego i wysoko podatku r坦wna si kosztowi zewntrznemu. Ma to przywr坦ci rynek do r坦wnowagi (np.PPP.) Coase: spoecznieefektywne jest minimalizowaniecakowitejszkody, poniewa甜dzikitemumaksymalizowana jest cakowitaspoecznaprodukcja.
11. Coase: rozwizania Pigou s bdne. II. Rekonstrukcja twierdzenia Coasea Przykad liczbowyZabkane bydo hodowcy niszczy plony farmera na ssiadujcej dziace.Zbo甜e -1$ za ton Pot - 9$ rocznieSytuacja prawna 1: hodowca ponosi odpowiedzialnoDo 3 sztuk hodowca paci za szkody, 4 i wicej- wybudowa pot. Sytuacja prawna 2: hodowca nie ponosi odpowiedzialnociDo 3 sztuk farmer ponosi straty, 4 i wicej wybudowa pot. Sytuacje 1 i 2 -> Rezultat jest spoecznie identyczny i efektywny. Ingerencja zbdna (strony zawr porozumienie). 8
12. II. Rekonstrukcja twierdzenia Coasea Teoremat CoaseaCoase: Nie sformuowaem tej nazwy ani dokadnego brzmienia teorematu, wszystko to zawdziczamy [Georgowi] Stiglerowi.What I showed in that article, as I thought, was that in a regime of zero transaction costs, an assumption of standard economic theory, negotiations between the parties would lead to those arrangements being made which would maximise wealth and this irrespective of the initial assignment of rights.Interpretacje:Zawsze i tylko wtedy, gdy koszty transakcyjne wynosz zero, efektywna alokacja prawa wasnoci danego dobra nastpi niezale甜nie do tego, komu to prawo byo pocztkowo przyznane () (wersja UJ).
13. Jeli zao甜ymy racjonalno, brak koszt坦w transakcyjnych i brak przeszk坦d dla negocjacji, wszelkie bdne alokacje zasob坦w zostan w peni naprawione na rynku dziki negocjacjom (Calabresi, 1968)
14. Gdy strony mog negocjowa i wsp坦pracowa przy rozwizaniu spor坦w, ich zachowanie bdzie efektywne, bez wzgldu na obowizujce prawo(Cooter and Ulen, 1988)9
15. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychD. Allen: Na pocztku Coase uku termin koszty transakcyjne, a pojcie byo bez formy i puste, a ciemno unosia si nad nim.Wynikaj z niedoskonaej informacji John Hicks i koszty handlu 1935
16. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnych Cooter i Ulen w podrczniku Ekonomiczna Analiza Prawa: Wymiana 3-etapowa: poszukiwania kontrahenta, negocjacji dotyczcych ceny oraz egzekwowania kontraktu.Oliver Williamson:Koszty transakcyjne w ekonomii jak tarcie w fizyce.Kenneth ArrowKoszty transakcyjne hamuj, a w szczeg坦lnych przypadkach cakowicie blokuj powstawanie rynk坦wKoszty odrbne od koszt坦w produkcji
17. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychJanina God坦w-Legid添 i koszty podziau pracyPogbianie i poszerzanie podziau pracy
18. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychD. Allen: Ujcie neoklasyczne:W modelach neoklasycznych ujmowane analogicznie do koszt坦w transportuKoszty poszukiwania informacji o kontahentach, cenachKoszty zarzdzania i zawierania kontrakt坦w(negocjacji)Koszty kontroli wykonania kontraktuKoszty przenoszenia praw wasnoci brak w socjalizmie i wewntrz firmy.
19. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychD. Allen: Ujcie ekonomiki praw wasnociWszelkie koszty zwizane z:UstanowieniemUtrzymaniemZarzdzaniemPrzenoszeniem Ochron PRAW WASNOCI
20. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychUjcie Harolda Demsetza Koszty neoklasyczne Teoria ekonomika praw wasnociCzy susznie?
21. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychWntrze firmy kontrakty pracodawca-pracownikKoszt wymiany praw wasnoci czy koszt wasnoci?Koszty transakcyjne czy koszty produkcji?
22. III. Pojcie koszt坦w transakcyjnychRonald Coase i paradoksyCoase neoklasyk czy teoretyk praw wasnoci?Koszty u甜ywania mechanizmu cenowegowiat Coase'a:Koszty niepewnoci niepewno wyniku negocjacji?Przyspieszenie transakcjiKoszty alokacji praw wasnoci?
24. IV. Krytyka teorii Coase'aKrytyka twierdzenia o efektywnoci (mainstream)Niefalsyfikowalno tezy o efektywnoci (mieszanka metodologii K. Poppera i M. Friedmana) nieefektywne rozwizanie jest wynikiem wczeniej nieznanych czy niezauwa甜onych koszt坦w. Jednak aby przetestowa teori, trzeba wczeniej oznaczy zbi坦r koszt坦w jakie mog by wzite pod uwag. Std wystpuje wewntrzna niemo甜liwo falsyfikacji teorii. Ahistoryczny charakter tezy o efektywnoci twierdzenie o efektywnoci jest statyczne, nie uwzgldnia ewolucji stosunk坦w spoecznych. Efektywno w praktyce prawnej strony toczc sp坦r w sdzie nie 甜daj rozwiza efektywnych, lecz jakiegokolwiek orzeczenia, kt坦re zmniejszy stan niepewnoci.19
25. IV. Krytyka teorii Coase'aTworzenie i stosowanie prawa (Austriacy)Teoria praw wasnoci (czynnik坦w produkcji) Don Corleone (propozycje nie do odrzucenia).Keep your cattle off my land!2. Wydawanie orzecze w oparciu o teoremat Coasea (na czym opiera si sd?).20
26. IV. Krytyka teorii Coase'aKrytyka twierdzeniaW wiecie rzeczywistym s koszty transakcyjne :-)Efekty dochodowe regu odpowiedzialnociIgnorowanie koszt坦w psychicznych
27. IV. Krytyka teorii Coase'aPostulat normatywnyTradycyjne podejcie cechowaa tendencja do zaciemniania naturywyboru, kt坦rego nale甜y dokona. Pytanie, zwykle stawiane w sytuacji,gdy A wyrzdza krzywd B, dotyczce tego, jak nale甜y podjdecyzj, brzmi: jak powinnimy powstrzyma A? Jednak to podejciejest bdne. Mamy tu bowiem do czynienia z problemem natury majcym dwa aspekty. Oszczdzenie krzywdy B wyrzdzioby krzywd A. Prawdziwe pytanie, na kt坦re trzeba odpowiedzie, brzmi: czy zezwoli A krzywdzi B lub czy zezwoli B krzywdzi A? Problemem jest uniknicie powa甜niejszej krzywdy (Coase 1988, s.96).
28. IV. Krytyka teorii Coase'aKrytyka postulatu normatywnego.Odrzucenie tradycyjnej zasady cisej odpowiedzialnoci(relatywizm etyczny)Kalkulacja u甜ytecznoci a subiektywno kosztuSkonno do zapaty (willingness to pay)
29. IV. Krytyka teorii Coase'aKonsekwencje teoriiDochodowo - efektywno - prawa wasnoci Koszt zewntrzny Coase'a
30. Podsumowanie -Teoremat Coasea jest tautologi, nie wnosi nic nowego, czego nie wiedzieliby Austriacy. +Coase zapocztkowa debat nad kosztami transakcyjnymi.-Teoremat Coasea jest niestosowalny w prawie i pr坦ba stosowania doprowadziaby do zakwestionowania praw wasnoci. -Prawa wasnoci s podstaw efektywnoci na rynku a-priori (konieczno internalizacji koszt坦w).+Coase przekona cz ekonomist坦w, 甜e rynek, w odpowiednich warunkach, jest w stanie efektywnie dziaa bez ingerencji instytucji pastwowych.25