�ݺ�ߣ

The Silesian Digital Library - culture, education and knowledge in the world of new media Śląska Biblioteka Cyfrowa - kultura, edukacja i nauka w świecie nowych mediów Remigiusz Lis Biblioteka Śląska Śląska Biblioteka Cyfrowa Ist International Conference: Education in Design Katowice, 10th - 12th December 2007

Biblioteka - system komunikacji kulturowej oparty na tekstach (gromadzi, opracowuje, udostępnia ...) Teksty - historycznie prezentowane na różnych nośnikach Forma prezentacji tekstów - mocno zdeterminowana przez kolejne „technologie słowa” ( W. Ong ) Współczesna książka (wysokonakładowy druk) - epizod w dziejach bibliotek Aparat bibliotek - dostosowywał się do zmian technologii tekstowych Zmiana wiodącej technologii tekstowej - ewolucja biblioteki Biblioteka

reprezentacja numeryczna Obiekty nowych mediów: - są liczbami zapisanymi w postaci cyfrowej. - mogą być opisane matematycznie - w postaci funkcji, - mogą zostać poddane obróbce algorytmicznej,są więc obiektami programowalnymi „ A” = 65 = 01000001 modularność Składanie całości z mniejszych elementów, które zachowują swoja strukturę oraz własności. Łącznie wielu drobnych cyfrowych obiektów w struktury, które z kolei mogą stać się składnikami obiektów wyższego rzędu Podstawa programowania obiektowego. Przykłady: elektroniczne montaże, „wirtualia”, budowa strony WWW, węzły sieci internetowej, stos protokołów TCP/IP) Media cyfrowe i ich właściwości – cz. 1 ( za: Lev Manovich, Język nowych mediów, WAiP 2006.)

automatyzacja Wsadowe przetwarzanie plików, indeksowanie bazodanowe i sieciowe (indeksy wyszukiwarek), klient-serwer, wytwarzanie nowych obiektów lub ich konwersją za pomocą algorytmów. W sieci rozległej automatyzacja protokołów trasowania pakietów w sieci, kontroli kompletności transmisji wraz z korektą błędów, obsługa nazw domen. wariancyjność Obiekty cyfrowe mogą one zostać przedstawione w wielu wersjach; obraz może zostać zaprezentowany w wielu odmiennych formatach plików graficznych, podobnie tekst, czy dźwięk. Liczba tych wariantów - teoretycznie nieskończona. Kolejne wersje obiektu cyfrowego mogą być (i często są) wytwarzane automatycznie przez oprogramowanie komputera. JPG BMP GIF Media cyfrowe i ich właściwości – cz. 2

transkodowanie zmiana symboli kulturowych w dane komputerowe – cyfrowe obiekty są złożone z dwóch „warstw”: - kulturowej (znaczenia: artykuł, grafika, kolaż, komedia, muzyka, biblioteka),- technologicznej - komputerowej (znaczenia: głębia bitowa, kod programowy, pakiet danych, struktura danych, węzeł sieci). Warstwy te oddziaływają na siebie i technologiczne możliwości cyfrowego „nośnika” symboli określają możliwości operowania warstwą kulturową (zestawianiem, wyszukiwaniem, prezentacją) Media cyfrowe i ich właściwości – cz. 3

Ekonomiczne konsekwencje powyższych: obiekt cyfrowy dobro niewyłączne - identyczność kopii i oryginału - koszt technicznego powielenia = 0 - koszt wykonania jego kopii = 0 - koszt dystrybucji = 0 Obniżenie kosztów transakcji (tu: operowania symbolami) Media cyfrowe - ekonomika

Ekologia sieci internetowej determinanty technologiczne Internet - dziecko „zimnej wojny” Niezawodny system łączności oparty na zawodnych węzłach Konektywność najistotniejszą cechą sieci -> sieć to przynajmniej dwa połączone węzły wymieniające dane Nadmiarowość – na poziomie łączy (wojskowa geneza) i zasobu (tanie środki produkcji informacji) -> „ środowisko bogate informacyjnie ” Rozproszenie – punktów dostępu, mocy obliczeniowych Decentralizacja - brak centrali , hierarchii i prezesa Globalny zasięg -> i tym samym globalna publiczność Warstwowa architektura – transmisja ucyfrowionych symboli kultury przez różne media techniczne (kabel, światłowód, radio) -> podstawą konwergencji mediów, treści kulturowych i umysłów

Ekologia sieci internetowej uwarunkowania ekonomiczne i zjawiska społeczne Nowa sieciowa ekonomia współtworzenia zasobów rozproszenie kosztów wytwarzania dzięki współpracy wielu jednostek (społeczności internetowych) na elektronicznych platformach Informacyjna ekonomia daru „wnoszę cząstkę, mogąc korzystać z całości” Różnorodność wytwarzanych treści kulturowych z różnych motywów - pozarynkowa produkcja informacji Globalizacja Ctrl+C – Ctrl+V + Internet – potężnym narzędziem dystrybucji symboli i ich kulturowej dekontekstualizacji Merytokratyczna kultura hackerska (nie mylić z cracker ską) twórców sieci – wytwarzanie sprawnych systemów komunikacji i satysfakcja z „uwalniania” informacji

Użytkownik nowych mediów Screenager (de Kerckhove) Osiągnie to czego chce (jak nie dostanie u nas - ściągnie to sobie e-Mule'm) Wie, że ”J. S. Bach to „gostek, co fajne dzwonki na komórki pisał” (zasłyszane) Daje mało czasu (wg user tracker'ów) Lubi mocne wrażenia (efekt uboczny Attention Economy) I MA WŁADZĘ !!! (H. Jenkins) Źródło: H. Jenkins, Kultura konwergencji, WAiP, 2006

Pewne jest jednakże, że trudności w wydobyciu informacji zawartych na kartach książek i brak w tychże książkach czynników aktywnych to źródła najpoważniejszych wad naszego systemu obcowania z zasobami wiedzy utrwalonej. Trzeba książkę zastąpić urządzeniem , które pozwoli na łatwe przekazywanie informacji bez jednoczesnego transportowania materiału i które będzie nie tylko przedstawiać ludziom informacje, lecz również przetwarzać je dla nich, naśladując sposoby, jakimi ci ostatni wydobywają, użytkują i kontrolują informację i, jeśli trzeba, korygują je i stosują ponownie. Aby zapewnić te usługi, niezbędne jest niewątpliwie silne powiązanie biblioteki z maszyną matematyczną. J.C.R. Licklider, Biblioteki przyszłości , 1965 Jedna z diagnoz i pomysł na bibliotekę

ŚBC jest cyfrową platformą (oprogramowanie dLibra - PCSS), która umożliwia planowanie, gromadzenie, opracowanie i prezentację elektronicznych publikacji , przygotowywanych przez kilkudziesięciu redaktorów w 30 instytucjach współtworzących jej zasób oraz udostępnia je nieodpłatnie użytkownikom internetu w polskim systemie 17 zsynchronizowanych bibliotek cyfrowych Celem utworzenia ŚBC jest prezentacja w internecie kulturowego dziedzictwa Śląska w jego historycznej i współczesnej różnorodności, publikowanie naukowego dorobku regionu oraz wspieranie działalności dydaktycznej i��edukacyjnej

ŚBC - redagowanie i korzystanie z zasobu Śląska Dodawanie publikacji, zarządzanie Przeglądanie, wyszukiwanie, czytanie Aplikacja redaktora i administratora Aplikacja czytelnika – strony WWW Biblioteka Cyfrowa czytelnicy redaktorzy Uczestników

Projektowanie ŚBC łatwo zostać Uczestnikiem ŚBC, łatwo można zrezygnować dla Uczestnika - ŚBC jest nieodpłatną usługą biblioteki cyfrowej identyfikacja własnego zasobu (logo, exlibris przy publikacji oraz link do strony Uczestnika) rozproszenie i wielość Uczestników - szybki przyrost zasobu brak centralnej kontroli i selekcji publikacji (filtrowanie rozproszone) - różnorodność zasobu sposób skanowania (publikowania) i jego tempo jest autonomiczną decyzją każdego Uczestnika wszyscy publikują na tych samych zasadach każdy sam rozwiązuje kwestię praw autorskich lub własności (stwierdzenie wygaśnięcia lub umowa z autorem/właścicielem) wszyscy zachowują prawa do swojego zasobu

Forum ŚBC - komunikacja między Uczestnikami

Pochodzenie publikacji ŚBC zbiory Uczestników i pozyskane przez nich zbiory innych instytucji kultury i edukacji zbiory stowarzyszeń (np. Rodzina Policyjna 1939) zbiory osób prywatnych (także cyfrowe) Rodzaje publikacji książki artykuły (preprinty!), doktoraty, habilitacje kartografia ikonografia dokumenty życia społecznego możliwe 3D

Elektroniczny montaż defektów Biblioteka akademicka (całość dzieła) Biblioteka publiczna (brakująca karta)

Rozpoznanie tekstu (OCR) z wizualizacją oryginału

Koordynacja, scalanie w wirtualne kolekcje i wyszukiwanie rozproszone Zapytanie do ŚBC Odpowiedź ŚBC przechowującej opisy wszystkich BC Zasób w Śląskiej BC (Biblioteka Śląska) Zasób w Zielonogórskiej BC ( Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego) Zasób w Zielonogórskiej BC ( Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego)

Eksperymentalna publikacja 3D - VRLM „Muzeum (wystawa?) w bibliotece cyfrowej”

polska angielska niemiecka francuska czeska udostępnione innym BC 5 wersji językowych interfejsu

Wykorzystanie zasobu edukacyjnego Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu Źródło: M. Jędralska, Śląska Biblioteka Cyfrowa jako partner Wyższej Szkoły Humanitas WSH. Referat z konferencji: „Partnerzy Bibliotek”, Sosnowiec-Bochnia, 2007 .

ŚBC - 2006/2007 Wizyty z Niemiec Wizyty z Polski 5570 publikacji 402936 „udostępnień” średnio 72 razy każda nie ma publikacji nigdy nie otwieranych

... oraz nieprzewidziane konsekwencje i zastosowania, czyli ... eschatologiczna funkcja ŚBC Globalny zasięg ... 56 razy/miesiąc „stąd do wieczności” (mormonów)

Galaktyka ŚBC Bibliotekarze akademiccy państwowi Śląsk Opolski Bibliotekarze publiczni Politechniki Nauka Zagłębie Dąbrowskie Dziedzictwo kulturowe Region częstochowski Bibliotekarze akademiccy niepaństwowi Górny Śląsk Uniwersytety Czeski Śląsk Akademie Podbeskidzie Edukacja Wydawnictwa

�ݺ�ߣ

Śląska Biblioteka Cyfrowa

More Related Content

Śląska Biblioteka Cyfrowa