�ݺ�ߣ

Ing. John van Schaijk
Specialist Chemische Bevestigingstechniek
Viba NV, Zoetermeer

Maakbaarheid
Lijmen

Programma
• Definitie
• Theorie
• Hechting
• Ontwerp lijmverbinding

• Voorbehandeling
• Lijmsystemen
• Kenmerken

• Doseertechnieken
• Veiligheid
• Cases

2

Historie lijmen
• Prehistorie Jagers lijmen hun speerpunten met asfalt
• 4000 v.Ch. Archeologen vinden gebroken ceramische
potten die gerepareerd zijn met planten-hars.
• 1500 v. Ch. Egypte was een van de meest prominente
gebruikers van lijm: ze gebruikten
dierenlijm voor graftombes, ivoor en papyrus.
• 1750
Eerst gepatenteerde lijm (vislijm)
• 1940-1945 WOII versnelde het vervangen van natuurlijke
materialen door synthetische
(grondstoffengebrek)
• 1940
Polyurethanen
• 1950
Epoxyharsen, cyanoacrylaten
• 1970
Siliconen, PVC, hotmelts
4

Wat is lijmen

• Chemisch bevestigen

• Adhesie (Hechting)
• Cohesie (Sterkte in de lijm)

5

Definities
• Lijm: Een niet-metallische substantie die materialen met
elkaar kan verbinden en daarbij goed hecht op deze
materialen en zelf ook voldoende sterkte heeft
• Adhesie: De mate waarin de lijm hecht op het te lijmen
materiaal
• Cohesie: De aantrekkingskracht tussen moleculen of
atomen van een zelfde stof onderling

6

Soorten hechting
Fysische hechting :
1. Mechanische hechting

2. Diffusie theorie

3. Elektrostatische theorie

Chemische hechting :

1. Thermodynamisch theorie
8

Aard van de belasting

Trekbelasting

Schuifbelasting
Drukbelasting

Afpelbelasting

Splijtbelasting

10

Waarom lijmen?
• Homogene belasting
• Esthetische eisen

• Afdichting
• Uiteenliggende en dunne materialen

• Gewichtsbesparing
• Lagere kosten

14

Waarom niet lijmen?
• Demontage
• Processtappen
• Temperatuurbereik
• Chemische bestendigheid

• Traditie/Onbekendheid

15

Voorbehandeling van lijmoppervlakken

17

Oppervlakte-spanning/Oppervlakte-energie

Minimale bevochtiging
( > 180°C)

Ideale bevochtiging
( < 45°C)

Geen bevochtiging
(  180°C)

Onvoldoende bevochtiging
(  90°C)
18

Lijmsystemen
Anaerobe Cyano
lijmen
acrylaat
Metalen

Gemod.
acrylaat

Epoxies UV / VI Poly
Siliconen MS
acrylaten urethanen
polymeren

++

+

++

++

++

+

+

++

Steen / beton

-

+-

+

++

-

+

+-

+

Keramiek

+

+

+

+

+

+-

+-

+-

Glas

+

-

+

+

++

+

++

++

Thermoplasten

-

++

+

+

++

+

+-

++

Thermoharders

-

+

+

+

+

+

+-

+

Rubbers

-

++

+-

+-

+-

+-

+-

+

Moeilijk
verlijmbare kst.

-

+

-

-

-

-

-

-

Hout

-

+

+

++

-

++

+-

++

25

Afschuifsterkten lijmsystemen
Maximale waarden
•
Anaëroben
•
Epoxies
•
Cyanoacrylaten
•
MS-polymeren
•
Smeltlijmen
•
Polyurethanen
•
Siliconen
•
VHB-tapes

40 N/mm²
24 N/mm²
20 N/mm²
3
N/mm²
4,5 N/mm²
4
N/mm²
2
N/mm²
0,75 N/mm²

26

Methylmethacrylaten
No-mix systems

Mixing systems

29

Flexibele lijmen

Siliconen, Polyurethanen en MS-Polymeren

Gemonteerd na
1 dag

3 dagen

7 dagen

= vloeibare lijm
= uitgeharde lijm

31

Siliconen/Polyurethanen/MS-polymeren

32

Siliconen/Polyurethanen/MS-polymeren
Eigenschappen

Siliconen

MS

PU

Max. Temp (0C)

350

100

90

uithardingsdiepte

3 - 6 mm

2 - 3 mm

2 - 3 mm

vochtbestendig

zeer goed

uitstekend

zeer goed

UV bestendig

zeer goed

zeer goed

laag

Overlakbaar

Neen

OK

zeer goed

Adhesie

zeer goed

uitstekend

goed

uitstekend

geen primersPrimers
beschikbaar
nodig

op glas

33

Lijmkeuze
•
•
•
•
•
•
•

Afhankelijk van het aantal verlijmingen
Doel van de verlijming
Soort ondergrond
Soort belasting
Omgevings-omstandigheden
Kosten en gevraagde kwaliteit
Aanwezige apparatuur

38

Lijmkeuze

Aandachtspunten:
• Soorten materiaal (uitzettingscoefficient)
• Constructie (belastingssoort?)
• Omgeving (temperatuursinvloeden, chemicaliën?)
• Verwerking (snelheid, aantal verlijmingen?)
• Specifieke klanteisen

39

Material Safety Data Sheet

47

Toepassing Anaerobe lijmen

Schroefdraadborging

Schroefdraadafdichting
49

Toepassing Anaerobe lijmen

Vlakafdichting

Cylindrisch bevestigen (Retaining)
50

Toepassing snellijmen
•

Porselein

•

Karton - Papier

•

Rubber

•

Hout

•

Leder

•

Metaal

•

Geen glas !!

•

Plastics

51

Toepassing Methylmethacrylaten

52

Toepassing Methylmethacrylaten

Toepassingen Polyurethanen

55

Toepassingen Siliconen

Oxime→no corrosion

56
Acetoxy→strong corrosion

�ݺ�ߣ

Maakbaarheid lijmen

More Related Content

Maakbaarheid lijmen