Maakt contant geld gelukkig?
1 like1,120 views
Op 8 oktober 2017 ging Simon Lelieveldt van Financieel Erfgoed tijdens de publieksdag van Kasboekje van Nederland in gesprek met het publiek over het gebruik van contant geld in de afgelopen 115 jaar. Aan de orde kwam hoe we geld gebruiken, hoe we met contant geld leren omgaan en hoe belangrijk het is dat cash gewoon als betaalmiddel blijft bestaan. In het verhaal wordt toegelicht dat zindelijk worden en ontlasting onherroepelijk verbonden zijn aan het gebruik van contant geld. Dat verklaart ook een fenomeen als betaalpijn: het fysiek ervaren van uitgaven en 'pijn' als ze cash worden gedaan, ten opzichte van een minder sterke pijn bij het gebruik van andere betaalmiddelen.
Maakt contant geld gelukkig?
- 1. Maakt contant geld gelukkig? Publieksdag Kasboekje van Nederland 8 oktober 2017 Simon Lelieveldt
- 2. Contant geld gereed geld - muntvorm
- 3. Het tientje door 20e eeuw heen
- 4. Incasso-, kas- en wissellopers
- 5. 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% Bron: DNB Statistieken Cash / (Cash en tegoeden)
- 6. Op school ? Hoe leren we betalen ? Of nog eerder ?
- 8. Geld < - > en ontlasting Dukatenmannetjes Sprookje van de gans (Pentamerone) Een rijke De gouden ader.. Stelen en daarna poepen
- 9. A. J. Westerman Holstijn (psycho-analyticus) Geld is veel meer dan een objectieve waardemeter; het heeft lading Kleptomanie, koopdrift (vergaren) en gierigheid (behouden) kennen psychologische achtergrond en karakteristieken Pre-logische wereld van kinderen: Objecten, woorden en gebaren zijn geladen met toverkracht Objecten zijn onderdeel van het z辿lf, het lichaam In die wereld ontdekken kinderen objecten die Maatschappelijk belangrijk zijn Niet in hun re谷le waarden begrepen kunnen worden Op iets anders lijken of door hun vorm (blinkend) de aandacht trekken
- 10. Ontlasting is het eerste betaalmiddel van de mens Poep is vies spul, te zien aan de ouders en hun gedrag (wasvoorschriften na poepen) Netjes poepen levert HOERA en BELONING van ouders op Maar je moet wel iets van jezelf afstaan Archetypisch fysiek-psychologische mechaniek (Mammon: heilig geld vs magische almacht en vuiligheid ervan) blijft in de geest bestaan Is echter wel te sublimeren en te temmen tot eerbied voor nut van geld c.q. verzet bij verkeerde toepassing Bron: A. J. Westerman Holstijn
- 11. Maakt (contant) geld gelukkig? Maakt geld gelukkig? Vermogende Nederlanders slaan hun leven (iets) hoger aan en geven het een 8, tegenover de 7,7 die de gemiddelde Nederlander zijn leven geeft. Bron: ABN AMRO Mees Pierson vermogensmonitor, 2017 Maakt (betalen met) contant geld gelukkig? Bron: DNB Ocassional Studies, 2013
- 12. Betaalpijn en (on-)gemak Sinds 1996 expliciet genoemd bij onderzoek naar voorkeur voor betaalmethoden (Zellmayer) en recenter door De Nederlandsche Bank Bezit van cash wordt als positief ervaren (zelfwaarde, macht) Uitgeven ervan wordt duidelijker gevoeld ten opzichte van betalen door middel van girale overschrijving (afstaan) Vooraf betaalde tegoedbonnen (koffie-strippenkaart) zijn feitelijk al uitgegeven en de besteding van strippen doet dan geen pijn meer Wie hetzelfde bedrag giraal heeft koopt uiteindelijk meer en makkelijker Er wordt veel gepuzzeld over technisch bepalende factoren betaalgedrag (hoogte, aard van besteding etc), maar onderzoekers negeren bij het interpreteren van de resultaten de archetypische inbedding van geld
- 13. Tussenconclusie Contant geld doet pijn als je het uitgeeft. Dit komt door de archetypische inbedding ervan in de menselijke geest tijdens het opgroeien en door het fysieke karakter van cash Fysiek contact, tellen en voelen van geld, vormt een cruciaal fundament voor het toekomstig kasbeheer van individuen en de bestedings-geneigdheid van de samenleving als geheel
- 14. Komen we bij een wereld zonder cash? Al vanaf 1917 / 1918 is er giraal geldverkeer voor het grote publiek bij de postgiro en de gemeentegiro Amsterdam Geen massaal of grootschalig gebruik Wel komen alle instellingen in beeld bij de geldzuivering in 1945
- 15. 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% Contant geld t.o.v. liquide geldhoeveelheid Wat gebeurde na WO 2 ? ?
- 16. Meer giraal/elektronisch dan contant betaald
- 17. Wat staat ons nog te wachten ? Betalen met biometrie (vingerafdruk, stem, gelaat) Verplichte goedkope betaalrekening voor iedereen die dat wil Registratie in nieuwe techniek als blockchain Instant betalingen: 24 uur per dag kunnen betalen De auto betaalt zelf zijn parkeergeld (Internet of things) Geldvormen gebaseerd op reputatie Het zou technisch gezien best zonder contant geld kunnen.
- 18. Cashless of less-cash society ? Ja, giraal of digitaal betalen is veiliger, sneller, makkelijker Maar je geeft het sneller uit en hebt er electriciteit voor nodig En je voelt je uitgaven niet op dezelfde manier overbesteding
- 19. Waarom contant geld moet blijven . Maatschappij wordt digitaler, niet-digitalen raken uitgesloten Computerintelligentie gaat mens steeds meer verleiden tot besteden Zonder cash is kans op overbesteding, schulden en tweedeling groter Overheid voedt schulden-moraal door de 18jarige in leenstelsel te duwen Rechte rug en besef van waarde / hoeveelheid wordt nog crucialer Cash moet (blijven) want je voelt beter wat je met je geld doet !
- 20. Dank voor de aandacht ! Simon Lelieveldt Financieel Erfgoed http://www.financieelerfgoed.nl simon@financieelerfgoed.nl
- 21. Achtergronddocumentatie DNB Monetaire statistieken Dijkman, A & C. Zadeh, Psychologeld, Amsterdam, 2011 F. van der Horst en E. Matthijsen, The irrationality of payment behaviour, Vol 11, No 4, 2013 G4S Cash report 2016 Geld, aspecten van het gebruik, najagen en verspillen, Wemelsfelder et. Al, 1964, Utrecht (A. J. Westerman Holstijn: infantiele, archa誰sche en zieke houdingen ten aanzien van geld, pp 70-99), Zellermayer, Ofer. (1996). The Pain of Paying.
- 22. Cash payments <50% Cash payments 50% - 60% Cash payments 70-80% Cash payments 80-90% Cash payments >90% Cash report 2016 G4S
- 23. Sweden: cashless dankzij belastingtoelagen voor hulp in de huishouding