3. Madde ile ilgili 旦rnekler Oturduumuz s脹ralardan, yediimiz yiyeceklere, dev y脹ld脹zlardan gezegenlere, kulland脹脹m脹z basit aletlerden bilgisayarlara, tek h端creli canl脹lardan karma脹k yap脹l脹 canl脹lara, g旦z端m端zle g旦rebildiimiz b端t端n nesnelerden, g旦remediimiz atmosferdeki gazlara kadar her ey maddedir.
6. MADDEN聴N HALLER聴 Maddenin kat脹, s脹v脹 ve gaz olmak 端zere 端巽 h但li vard脹r. Genel olarak madde ya kat脹 ya s脹v脹 ya da gaz h但linde bulunur. 聴stenildiinde ortam artlar脹 elverili h但le getirilerek bir h但lden dierine d旦n端t端r端lebilir. Maddenin kat脹 h但li, belirli bir ekle ve hacme sahiptir. Kat脹 maddeyi oluturan atom ve molek端ller birbirine 巽ok yak脹nd脹r. Aralar脹ndaki boluklar 巽ok azd脹r. Atom ve molek端ller aras脹nda bir d端zenlilik vard脹r.
7. Maddenin s脹v脹 h但li, belirli bir ekle sahip deildir. S脹v脹lar ak脹kan olduklar脹ndan bulunduklar脹 kab脹n eklini al脹r. S脹v脹 h但lde atom veya molek端ller kat脹lardan daha d端zensiz olup tanecikler aras脹 boluklar kat脹lardan daha fazlad脹r.
8. Maddenin gaz h但li , atom veya molek端lleri aras脹nda boluklar脹n 巽ok olduu durumdur. Gaz tanecikleri d端zensiz olarak hareket ederler. Bu hareketleri s脹ras脹nda gaz molek端lleri birbiri ile homojen olarak kar脹abilirler. Bunlar脹n yay脹lmalar脹 hissedilebilir veya g旦zle takip edilebilir. Bir odaya damlat脹lan bir kolonyan脹n kokusu k脹sa s端rede hissedilirken, bir sigara duman脹n脹n yay脹lmas脹 da g旦zle takip edilebilir. Gazlar脹n belirli bir ekil ve hacimleri yoktur. Konulduklar脹 kab脹 dolduracak ekilde genleerek kab脹n eklini ve hacmini al脹rlar.
9. MADDEN聴N ORTAK VE AYIRT ED聴C聴 ZELL聴KLER聴 Maddenin ortak 旦zellikleri Maddenin k端tle, hacim ve eylemsizlik olmak 端zere 端巽 tane ortak 旦zellii vard脹r.油 Maddenin uzayda kaplad脹脹 yer, hacim olarak ifade edilir.油 K端tle, madde miktar脹n脹n bir 旦l巽端s端d端r, terazi ile 旦l巽端l端r. A脹rl脹k, bir cismin 端zerine yerk端renin uygulad脹脹 巽ekim kuvvetidir.油
10. Maddenin Ay脹rt Edici zellikleri 聴ki maddenin ayn脹 ya da farkl脹 maddeden mi yap脹ld脹脹n脹 anlamak i巽in birtak脹m 旦zellikleri arat脹rmak gerekir. Bunlar maddenin ay脹rt edici 旦zellikleridir.油 Maddenin ay脹rt edici 旦zellikleri ekle, bi巽ime ve miktara bal脹 olmay脹p, maddenin cinsine bal脹d脹r.油 1) z k端tle (younluk) 2) Erime noktas脹 ve kaynama noktas脹 3) 旦z端n端rl端k 4) S脹cakl脹kla genleme 5) Esneklik 6) 聴letkenlik
11. Z KTLE (YOUNLUK) 油 Maddelerin 1 cm3端n端n gram cinsinden k端tlesine 旦z k端tle denir. z k端tle (d) ile g旦sterilir. 油K端tle (m) ve hacim (V) aras脹nda d=m/v ba脹nt脹s脹 vard脹r. z k端tlenin birimi g/cm3 d端r. 油Saf maddelerin (element ve bileik) 旦z k端tleleri sabittir. Kar脹脹mlar脹n 旦z k端tleleri ise sabit deildir.
12. Bir maddenin 旦z k端tlesinden s旦z ederken sabit bir s脹cakl脹ktaki 旦z k端tlesinden s旦z edilmelidir. S脹cakl脹k deitiinde maddenin hacmi deieceinden 旦z k端tlesi de deiir. zellikle gazlardaki deiiklik daha belirgindir. 油z k端tle, maddenin karakteristik 旦zellii olmas脹na ramen yaln脹z 旦z k端tlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduu anla脹lamayabilir. Bir maddenin hangi madde olduunun anla脹labilmesi i巽in birden fazla ay脹rt edici 旦zelliinin incelenmesi gerekir.
16. ZNRLK 油 Doymu 巽旦zeltideki 100 gram suda 巽旦z端nm端 olan madde miktar脹, o maddenin o s脹cakl脹ktaki 巽旦z端n端rl端端d端r. 油 旦z端n端rl端k, 巽旦z端c端n端n cinsine, 巽旦z端nenin cinsine, s脹cakl脹k, bas脹n巽 ve ortak iyonun varl脹脹na bal脹d脹r. 油 S脹cakl脹脹n deitirilmesi maddelerin 巽旦z端n端rl端端n端 deitirir. Genellikle s脹cakl脹脹n art脹r脹lmas脹 ile kat脹larda 巽旦z端n端rl端k artarken gazlarda azal脹r
17. SICAKLIKLA GENLEME 油 Genleme, 脹s脹t脹lan cisimlerin, boyunda, y端zeyinde veya hacmindeki deimedir. Yandaki resimde s脹cak su i巽erisindeki hava genletiinden balon ierken, souk sudaki balonda deiiklik olmamaktad脹r. 油 Genleme kat脹 ve s脹v脹lar i巽in ay脹rt edici bir 旦zelliktir. Her kat脹 ve s脹v脹n脹n farkl脹 bir genleme katsay脹s脹 vard脹r. 油 Ayn脹 artlarda eit hacimdeki iki gaz 旦rnei 旦zde 脹s脹t脹c脹larda ayn脹 s端rede 脹s脹t脹ld脹klar脹nda hacimleri eit miktarda artar. B端t端n gazlar脹n genleme katsay脹s脹 ayn脹d脹r.
18. 掘皆鰻掘悪晦聴悪 油Esneklik yaln脹z kat脹lar i巽in ay脹rt edici bir 旦zelliktir. 油S脹v脹 ve gaz maddelerin esneme 旦zellikleri yoktur.
19. 聴LETKENL聴K 油 zerinden ge巽en elektrik ak脹m脹na kar脹 maddelerin g旦sterdii kolayl脹k iletkenliktir. 油 Bir madde elektrik ak脹m脹na kar脹 ne kadar az diren巽 g旦sterirse o kadar iyi iletkendir. 油 Maddelerdeki elektrik ak脹m脹 iletkenlii elektronlar脹n hareketi ve iyonlar脹n hareketi ile ilgilidir. 油 Elementlerden metaller elektrik ak脹m脹n脹 iletir, ametaller iletmez.