2. Tam ad脹 Mohandas Karam巽and Gandhidir. (1869-1948)
Mahatma Sanskrit巽e de y端ce ruh anlam脹na gelmektedir.
Gandhi ye bu 旦n ad脹 Nobel 旦d端ll端 端nl端 emperyalizm kar脹t脹
Hint yazar Rabindranath Tagore taraf脹ndan verilmitir. Ayn脹
zamanda Hindistan taraf脹ndan resmi olarak bapu (baba)
olarak ilan edilmi, bu ekilde de an脹lmaktad脹r.
3. Satyagraha (hakikat g端c端 ya da hakikate adanma)
felsefi ak脹m脹n脹n yarat脹c脹s脹d脹r. Bir k旦t端l端k kar脹s脹nda iddete
bavurmadan fakat kararl脹l脹kla direnmeyi 旦ng旦ren d端端nce
bi巽imidir. Pasif direni olarak da adland脹r脹labilir. D端端ncenin
temelinde Hinduizm, Budizm, Janizm (iddetsizcilik), Kitab脹
Mukaddes, Bhagavat Gita (Hinduizmin bir kutsal metni) ,
Lev Tolstoy yatmaktad脹r.
4. Varl脹kl脹 bir ailenin 巽ocuu olarak d端nyaya geldi. Babas脹
bavezirdi. Dindar bir Janist ailenin 巽ocuu olarak
etyemezlik, canl脹lara zarar vermeme, oru巽 tutma, kast
端yeleri aras脹nda kar脹l脹kl脹 tolerans 旦retileri aras脹nda
b端y端d端.
13 ya脹nda evlendi 5 巽ocuu oldu.
5. 18 ya脹nda hukuk okumak 端zere University College
London gitti. Burada okulun haricinde felsefe ve dinler
端zerine 巽al脹t脹. Okulu bitirdikten sonra Bombaya d旦nd端, bir
s端re avukatl脹k yapt脹. Devam脹nda farkl脹 ehirlerde
旦retmenlik ve arzuhalcilik gibi iler yapt脹.
6. NOT 1:
聴ngiltere deki hukuk eitimini bitirdikten sonra Hindistana
d旦nerken u巽a脹n 旦n taraf脹nda oturuyormu. G旦revliler gelip
u巽a脹n 旦n k脹sm脹n脹n 聴ngiliz vatandalar脹na ayr脹ld脹脹n脹
kendisinin arka k脹sma ge巽mesi gerektii Hindistanl脹lar脹n
orda oturmak zorunda olduklar脹 s旦ylenmi. o da 聴ngilterede
hukuk eitimi ald脹脹n脹 s旦ylemi diplomas脹n脹 g旦stermi ama
g旦revlilerin tavr脹 deimemi. yani Gandhinin direnii bu
olayla beraber balam脹.
7. Buradan G端ney Afrikaya (Bu d旦nemde Hindistan ve G端ney
Afrika Britanya s旦m端rgesidir) ge巽ti. Burada da Hintlilere
uygulanan 旦nyarg脹, ayr脹mc脹l脹k, 脹rk巽脹l脹k vs. uygulamalara
maruz kald脹.
Hintlilerin oy kullanma hakk脹n脹 edinebilmeleri i巽in G端ney
Afrika da kal脹 s端resini uzatt脹. Bu m端cadele esnas脹nda
kendine sald脹ran 脹rk巽脹lar hakk脹nda ikayet巽i olmad脹. K脹rba巽,
ikence, 旦l端m cezalar脹na ramen pasif direnie devam etti.
8. Satyagraha felsefesi ile yedi sene s端ren direni sonucunda
baar脹l脹 olundu.
1915 y脹l脹nda Hindistana d旦nd端. Burada halk脹n daha iyi
koullar alt脹nda yaamas脹 i巽in uygulamalar yapmaya
balad脹. Bunu farkeden Britanya Hindistan脹 terk etmesi i巽in
uyar脹da bulundu. Halk buna kar脹 durdu. Emir iptal edildi.
9. Britanyal脹larla 巽脹kan anlamazl脹klarda iddet t脹rman脹nca
halka i birlii yapmama fikrini anlatt脹. Kendi 端retimlerini
yap脹p Britanya mallar脹n脹 boykot etmelerini istedi.
Britanyan脹n uygulamalar脹n脹 k脹nayan bir yaz脹 kaleme ald脹.
Halk taraf脹ndan uyguland脹. Geni yank脹 uyand脹rd脹.
Devam脹ndaki iddet olaylar脹 sonucu Gandhi eylemleri
sonland脹rd脹. Hapse at脹ld脹.
10. 1928 y脹l脹nda tekrar 旦n plana 巽脹kt脹. 聴ngilizlerden Hindistan脹n
ba脹ms脹zl脹脹n脹 ile ilgili uygulamalar yapmalar脹n脹 istedi.
聴ngilizler buna kar脹l脹k vermedi.1930 da Lahorda Hint
bayra脹 a巽脹ld脹. Y端ksek tuz vergilerini protesto etmek
amac脹yla 400 km yol y端r端d端. Bunun kar脹l脹脹nda Britanya
Irwin-Gandhi anlamas脹yla baz脹 haklar脹n脹 tan脹mak zorunda
kald脹.
11. Bu esnada 端巽 kez suikastten kurtuldu. Baz脹 istekleri i巽in
旦l端m orucu tuttu. 2. D端nya sava脹na iddete kat脹lmayan
manevi destek verdi. Sava devam ederken
Britanyal脹lardan Hindistan脹 terk etmelerini istedi. Tekrar
tutukland脹. D脹ar脹daki eylemleri kanl脹 bir ekilde bast脹ran
Britanya Gandhinin i巽eride 旦lmesini g旦ze alamay脹p onu
100.000 e yak脹n siyasi tutuklu ile tekrar sald脹.
12. 14 Austos 1947 de 端lke 旦zg端rl端k kazand脹. lkede
Hindular ile M端sl端manlar aras脹ndaki 巽at脹malar sonucu
(1947 Hindistan-Pakistan sava脹) Gandhinin itiraz脹na
ramen Pakistan M端sl端man birlii lideri Muhammed Ali
Cinnah bakanl脹脹nda Hindistandan ayr脹ld脹. Bu s端re巽te
Pakistann脹n Hintlilerden istedii paray脹 旦denmeyince
aralar脹nda tekrar 巽at脹ma 巽脹kt脹. Durumun i巽 savaa
d旦n端eceini fark eden Gandhi 旦l端m orucuna tekrar yatt脹.
Para 旦dendi. at脹malar durdu.
13. NOT 2:
Pakistan'脹n yarat脹lmas脹 istei, M端sl端manlar Birlii
taraf脹ndan 旦ne s端r端lmesi 聴slam d脹脹 ve hatta g端nah dolu
olduunu s旦ylemekten de 巽ekinmem. 聴slam birlii ve
insanl脹脹n kardeliini temel al脹r, insanl脹k ailesinin birliini
bozmay脹 deil. Dolay脹s脹yla Hindistan'脹 b端y端k bir ihtimalle
savaan iki gruba b旦lmeye 巽al脹anlar hem Hindistan'脹n hem
de 聴slam'脹n d端man脹d脹r. Beni par巽alara ay脹rabilirler ama
yanl脹 olduunu d端端nd端端m bir g旦r端e kat脹lmam脹
bekleyemezler [...] 巽脹lg脹nca konumalara ramen t端m
m端sl端manlar脹 dost edinmeye 巽al脹mak arzumuzdan
vazge巽memeliyiz ve onlar脹 sevgimizin esiri olarak tutmal脹y脹z
15. Sevgi d端nyadaki en incelikli g端巽t端r.
Dinler ayn脹 noktada birleen farkl脹 yollard脹r. Ayn脹 amaca
ulaacak olduktan sonra ayr脹 yollar se巽memizin ne 旦nemi
olabilir?
Bir kuzunun hayat脹 bir insan脹n hayat脹ndan daha deersiz
deildir.
Basit yaa ki bakalar脹 da var olabilsin.
16. Zaman脹n脹 bou bouna ge巽irme, o hayat脹n hammaddesidir.
30 Austos g端n端 demeci;
O g端n T端rk ordular脹 sadece 端lkeleri i巽in deil, t端m
D端nya'daki mazlum halklar i巽in bir umut balatm脹lard脹r.
T端rk ordular脹 bir devir kapatm脹t脹r. imdi mazlum ve tutsak
devletler ve uluslar art脹k vazge巽ilmez bir re巽eteye
sahiptirler. Mustafa Kemal'in utkusu, d端nya i巽in 旦zg端rl端k ve
ba脹ms脹zl脹k sanca脹d脹r