2. Οι τρόποι που χρησιμοποιούν οι φορείς
κοινωνικοποίησης (δηλ. οι κοινωνικοί θεσμοί
και οι κοινωνικές ομάδες)
για να μεταβιβάσουν στα νέα μέλη της
κοινωνίας τα πρότυπα συμπεριφοράς
(δηλ. κοινωνικούς κανόνες και κοινωνικές
αξίες).
5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
3. α) Εντολές και συστάσεις
-από το θεσμό της οικογένειας: επίπληξη ή
έπαινος του γονέα προς το παιδί
-από το θεσμό του σχολείου: εντολές
καθηγητή ή διευθυντή που αφορούν τη
σχολική οργάνωση
-από το θεσμό της παρέας: εκδηλώσεις και
νεύματα επιδοκιμασίας ή αποδοκιμασίας
5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
4. β) Ταύτιση με κοινωνικά πρότυπα
- Στόχος κοινωνίας που προβάλλει τα
πρότυπα: οι ομοιόμορφες συμπεριφορές
- Τα κοινωνικά πρότυπα είναι πολλές φορές
αντιφατικά μεταξύ τους
(π.χ. ΜΜΕκαταναλωτικά
Σχολείοαντικαταναλωτικά)
- Επιλογή προτύπου =
έκφραση ιδιαιτερότητας ατόμου
5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
5. γ) Κοινωνική κριτική
-Η κριτική που ασκεί η κοινωνία στο
άτομο
- τυπική (π.χ. ποινές)
άτυπη (π.χ. σχόλια, κουτσομπολιό)
- Στόχος: Παρότρυνση ή αποθάρρυνση για
μια πράξη
- Επηρεάζει τη συμπεριφορά μας αν είναι:
δημόσια και σημαντική
5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ5.3 ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
6. 5.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ5.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
α) ποινή με ΣΤΟΧΟ την πρόληψη ή τη
διόρθωση συμπεριφοράς αντίθετης με
κοινωνικούς κανόνες και αξίες
β) επιβράβευση με ΣΤΟΧΟ την ανάδειξη
συμπεριφοράς σύμφωνης με κοινωνικούς
κανόνες και αξίες
Παράδειγμα: από το θεσμό του σχολείου
ποινή παρατήρηση καθηγητή, εγγραφή στο
ποινολόγιο
επιβράβευσηαριστείο
7. 5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
α) ΤΥΠΙΚΟΣ/ΑΤΥΠΟΣ
Ο τυπικός κοινωνικός έλεγχος:
-επιβάλλεται από κρατικούς φορείς (π.χ.
αστυνομία, δικαστήρια)
-αφορά την παράβαση των νόμων
-είναι γραπτός
Ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος:
-επιβάλλεται από το περιβάλλον στο οποίο
δραστηριοποιείται το άτομο (κυρίως οικογένεια,
παρέες, εργασιακό περιβάλλον)
-αφορά την παράβαση προτύπων συμπεριφοράς
-είναι προφορικός
8. β) ΘΕΤΙΚΟΣ/ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ
Θετικός κοινωνικός έλεγχος = επιβραβεύσεις,
ανταμοιβές
Αρνητικός κοινωνικός έλεγχος = κυρώσεις, ποινές
γ) ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ/ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ
Προληπτικός κοινωνικός έλεγχος: επιβάλλεται
πριν την παραβίαση ενός κοινωνικού κανόνα.
Στόχος η πρόληψη.
Κατασταλτικός κοινωνικός έλεγχος: επιβάλλεται
μετά την παραβίαση ενός κοινωνικού κανόνα.
Στόχος η τιμωρία.
5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
9. 5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ5.5 ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ: ο ψυχικός έλεγχος που νοιώθει
το άτομο για την παράβαση κάποιου κοινωνικού
κανόνα.
-Είναι αποτέλεσμα της πετυχημένης
κοινωνικοποίησης
-Είναι στόχος του σωφρονιστικού συστήματος
ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ:
από τις κοινωνικές μεταβολές (παραδείγματα:
κατάργηση ξυλοδαρμού, κατάργηση θανατικής
ποινής)
10. ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
- Στόχος: πρόληψη / καταστολή
εγκληματικότητας (γίνεται με εγγύηση της
δικαιοσύνης και με σεβασμό στα δικαιώματα
του πολίτη).
- Μέσα: ανεξάρτητη δικαιοσύνη /
σωφρονιστικό σύστημα (αντικατάσταση
αυστηρών μέσων καταστολής, όπως η
θανατική ποινή, με προγράμματα
επανένταξης, κοινωνικής εργασίας κλπ.)