Test Pamici Wzrokowej Bentona, Triada Organiczna, uszkodzenia organiczne, Bateria Test坦w do Badania Funkcji Jzykowych i Komunikacyjnych Prawej P坦kuli M坦zgu + Opis przypadku
2. TEST PAMICI WZROKOWEJ BENTONA
Benton Visual Retention Test (VRT)
Autor testu: Artur L. Benton
(wydanie pite z 1992 roku, w Polsce
1996)
Test posiada trzy alternatywne,
r坦wnolege wersje C, D iE, kt坦re
mog by zastosowane wbadaniu
czterema r坦甜nymi metodami (A, B,
C, D). Badany rysuje przedstawione
wzory zpamici lub je przerysowuje.
Su甜y do badania pamici i percepcji
wzrokowej u dzieci, modzie甜y i
dorosych, mo甜na go stosowa do
badania tempa oraz dokadnoci
spostrzegania, a tak甜e zdolnoci
grafomotorycznych.
店r坦do: Smirni et al. (2018) Neurological Science
3. Jest narzdziem klinicznym
su甜cym do badania percepcji
wzrokowej, pamici wzrokowej
izdolnoci wzrokowo-
konstrukcyjnych.
Pozwala wnioskowa o zmianach w
o.u.n., mo甜e stanowi miar
r坦甜nicujc zaburzenia uwagi.
Materia testowy stanowi wzory
鍖gur geometrycznych rozmieszczone
na biaych kartonach, kt坦re nale甜y
przerysowa.
3 serie badania po 10 tablic.
Ocenie podlega poprawno (liczba
poprawnych rysunk坦w oraz liczba
popenionych bd坦w) wykonania
kopii wzor坦w oraz ich reprodukcja z
pamici.
店r坦do: Amieva, Gaestel & Dartigues (2006), Nature
4. metoda A (dla kt坦rej s polskie normy) to ekspozycja wzoru przez
10 sekund i natychmiastowe odtwarzanie go z pamici.
metoda B - kr坦tszy czas ekspozycji (5 s) pozwala na ocen czasu
potrzebnego do zapamitania bod添ca. Badany natychmiast odtwarza
wz坦r z pamici (nie ma polskich norm).
metoda C - pozwala na rozdzielenie pamiciowych i percepcyjno-
motorycznych skadowych zadania. Badany przerysowuje ka甜dy
wz坦r majc go cay czas w polu widzenia (nie ma polskich norm).
metoda D - zakada odstp czasowy midzy procesem spostrzegania
i odtworzeniem rysunku. Wymaga od badanego utrzymania wzoru
w pamici. Badany oglda ka甜dy wz坦r przez 10 s i po 15 s przerwy
odtwarza go z pamici (brak polskich norm).
ISTNIEJE KILKA METOD
5. Bdy wiadczce o zaburzeniach
funkcji przestrzennych polegaj na
opuszczaniu, znieksztacaniu,
rotowaniu zapamitanych 鍖gur bd添
na ich powtarzaniu (persewerowaniu)
ze wzoru poprzedniego.
Najczstsze bdy os坦b z
zaburzeniami organicznymi to:
opuszczenia 鍖gur brze甜nych, rotacje,
jak r坦wnie甜 bdy wzgldnej wielkoci
鍖gur. Oceny dokonuje si na
podstawie liczby poprawnie
wykonanych rysunk坦w, bd添 bdnych
reprodukcji.
7. ORGANICZNE ZABURZENIA PSYCHICZNE
zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem m坦zgu lub zak坦ceniem jego czynnoci;
zmiany mog powstawa pierwotnie w m坦zgu (np.: stany zapalne, guzy, zmiany naczyniowe,
urazy, wady rozwojowe) lub te甜 wpywa na m坦zg porednio w nastpstwie chor坦b
og坦lnoustrojowych (np.: zatru, niedotlenienia, niedobor坦w pokarmowych, zaburze wodno-
elektrolitowych lub hormonalnych);
posta organicznych zaburze psychicznych zale甜y od szybkoci narastania, lokalizacji,
rozlegoci oraz odwracalnoci zmian i ma charakter wzgldnie mao specy鍖czny w stosunku
do wywoujcych je przyczyn;
typowe zespoy organicznych zaburze psychicznych to:otpienie,zesp坦
amnestyczny,zaburzenia przytomnoci;
niekiedy posta organicznych zaburze psychicznych upodabnia si do postaci innych
zaburze psychicznych, wystpujcych tak甜e bez uchwytnych uwarunkowa organicznych, np.
dopsychoz urojeniowych,chor坦b afektywnych, zaburze osobowoci lub nerwic.
(na podstawie https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/organiczne-zaburzenia-psychiczne;3951665.html)
8. TRIADA ORGANICZNA
bateria trzech test坦w neuropsychologicznych, kt坦re maj za
zadanie odr坦甜ni uszkodzenia organiczne od zaburze
spowodowanych chorob psychiczn
Test Pamici Wzrokowej Bentona (3 serie badania po 10
tablic)
Test postaciowania Bender (9 tablic, z kt坦rych wz坦r jest
bezporednio kopiowany)
Test Graham-Kendall (15 鍖gur)
9. TEST POSTACIOWANIA BENDER
Test zakada, 甜e spostrzeganie ma
charakter postaciowania, a zmiany w
tkankach m坦zgowych obni甜aj
sprawno wzrokowo ruchow
Przedstawia 鍖gury geometryczne, bd添
ukady element坦w, polega na dokadnym
odwzorowaniu rysunku. Czas
wykonywania testu nieograniczony.
Najczstsze bdy os坦b z zaburzeniami
organicznymi to: perseweracje, rotacje,
prymitywizacja form, k坦ka zamiast
kropek, oddzielanie fragment坦w 鍖gur,
przepracowania, dr甜enia, szkicowania.
Osoby zeschizofrenirobi mniej
bd坦w, ale rysunki cechuje
dziwaczno, ornamenty, czenie kilku
rysunk坦w.
11. TEST GRAHAM-KENDALL
Badanemu pokazuje si 15 kartek z
wzorami. Badany przyglda si
ka甜demu rysunkowi przez kilka
sekund, a nastpnie rysuje z pamici.
Test r坦甜nicuje czy pochodzenie
zaburze jest organiczne czy
czynnociowe (funkcjonalne), wynik
w normie nie wiadczy o braku
zaburze.
Najczstsze bdy os坦b z
zaburzeniami organicznymi to:
znieksztacenia, opuszczenia, rotacje,
perseweracje, podw坦jne linie,
powikszenia w por坦wnaniu z
wzorem, wykorzystanie linii arkusza
testowego.
12. BATERIA TESTW DO BADANIA
FUNKCJI JZYKOWYCH
IKOMUNIKACYJNYCH
PRAWEJ PKULI MZGU
RHLB, Right Hemisphere
Language Battery
autorka: Karen Bryan, adaptacja
polska: Emilia ojek
Bateria su甜y do diagnozy
de鍖cyt坦w neuropsychologicznych,
zwaszcza jzykowych
ikomunikacyjnych, u os坦b
zdysfunkcjami prawej p坦kuli
m坦zgu.
店r坦do: Pracownia Test坦w Psychologicznych PTP
13. RHLB - ZASTOSOWANIE
W szczeg坦lnoci wa甜na w ocenie
zdolno rozumienia zo甜onego
materiau werbalnego,
mo甜liwo rozumienia 甜artu oraz
dostosowywanie zachowania
werbalnego i emocjonalnego do
kontekstu sytuacji.
店r坦do: Pracownia Test坦w Psychologicznych PTP
14. Test skada si z11 test坦w:
Test Wnioskowania (Zadaniem osoby badanej jest udzielenie odpowiedzi na pytania
odnoszce si do przedstawionej sytuacji),
Test Leksykalno-Semantyczny (Zadaniem osoby badanej jest wybranie obrazka
odpowiadajcego sowu wypowiadanemu przez badajcego),
Test Humoru (Zadaniem jest wybranie jednej odpowiedzi wskazujcej na rozumienie
humoru),
Test Komentarzy,
Test Metafor Rysunkowych, Test Metafor Pisanych oraz Testy Wyjanie Metafor
Rysunkowych i Wyjanie Metafor Pisanych (Zadaniem jest wybranie jednej
odpowiedzi wskazujcej na rozumienie metafory),
Test Prozodii Emocjonalnej i Test Prozodii Jzykowej (Zadaniem osoby badanej jest
wskazanie zabarwienia emocjonalnego itrybu wjakim wypowiadanej jest zdanie),
Analiza Dyskursu.
RHLB-PL
15. ANALIZA DYSKURSU (AD)
Za pomoc skali AD oceniane s:
u甜ycie zwrot坦w grzecznociowych,
poczucie humoru,
prawidowo zadawania pyta,
zachowania asertywne,
dugo wypowiedzi,
r坦甜norodno poruszanych temat坦w,
stopie formalnoci zachowania,
poprawno zabierania gosu,
parametry czasowe wypowiedzi,
rozumienie dyskursu,
prozodia wypowiedzi i organizacja treci,
kompletno informacji, kontakt wzrokowy, gestykulacja.
16. Materia testowy jest bardzo zr坦甜nicowany
Stanowi go: sowne opisy r坦甜nych sytuacji (w testach:
Wnioskowania, Humoru, Metafor Pisanych), obrazki (w testach:
Leksykalno-Semantycznym iMetafor Rysunkowych), nagranie
zbezsensownymi zdaniami (w testach prozodii).
Wikszo pomocy znajduje si wzeszycie testowym, zadania
wtestach prozodii nagrane s na pyt CD.
Badajcy zapisuje komentarze spontanicznie wypowiadane przez
badanego, prosi owyjanienie metafor oraz ocenia dyskurs.
Niekt坦re testy wbaterii poprzedzone s zadaniami
przykadowymi.
MATERIA TESTOWY RHLB
18. OPONIAKI
Oponiaki s najczciej spotykanymi agodnymi guzami
wewntrzczaszkowymi. Wywodz si z kom坦rek
meningotelialnych (budujcych opony m坦zgu).
Czsto wystpowania oponiak坦w w pimiennictwie
wiatowym ocenia si na 13,419,2% wszystkich guz坦w
wewntrzczaszkowych i okoo 38% pierwotnych guz坦w
wewntrzczaszkowych.
Po usuniciu mo甜liwe jest cakowite wyzdrowienie.
19. FUNKCJE KOMUNIKACYJNE U PRAWORCZNEJ CHOREJ
PRZED I PO OPERACJI OPONIAKA PRZYSTRZAKOWEGO
OKOLICY CZOOWEJ PRAWEJ OPIS PRZYPADKU
AGNIESZKA PAWECZYK I WSP. (2012)
Pacjentka 41 lat.
Wyksztacenie rednie bez matury.
Od kilku miesicy skar甜ya si na okresowe dolegliwoci
b坦lowe lewej poowy twarzy, g坦wnie w okolicy oka.
Diagnoza: oponiak przystrzakowy, zlokalizowany w 1/3
przedniej zatoki strzakowej g坦rnej w prawej okolicy
czoowej, na przyrodkowej powierzchni prawej p坦kuli
m坦zgu w okolicy zakrtu czoowego g坦rnego oraz zakrtu
obrczy.
Przy przyjciu do szpitala w badaniu neurologicznym nie
stwierdzono u chorej istotnych de鍖cyt坦w.
20. Guz usunito drog prawostronnej kraniotomii czoowej, z
przejciem nad zatok strzakow na lew stron,
makroskopowo doszcztnie wraz z fragmentem sierpa
m坦zgu. r坦doperacyjnie guz mia makroskopowy wygld
oponiaka. Cakowite usunicie go byo mo甜liwe bez
naruszenia cigoci zatoki strzakowej g坦rnej, poniewa甜
guz nie styka si z ni bezporednio.
A. Paweczyk i wsp.
21. 3 dni przed operacj, pacjentka zgaszaa trudnoci w
koncentracji uwagi, spowolnienie tempa wypowiedzi,
niepok坦j zwizany ze zbli甜ajcym si zabiegiem oraz b坦le
gowy.
W trakcie rozmowy obserwowano nieznacznie monotonn
i spowolnia mow, bez cech afazji. Nie stwierdzono
niedowidzenia ani pomijania stronnego.
Pomiar za pomoc RHLB-PL wykonano u pacjentki 2-krotnie
3 dni przed zabiegiem oraz 30 dni po operacji.
RHLB PRZED I PO OPERACJI
22. WYNIKI PRZED ZABIEGIEM
Bezbdnie 4 z 11 test坦w: TW, TLS, TK oraz TMR.
Ni甜sze, pozostajce w granicach redniej typowej wieku i
wyksztacenia byy wyniki w TH, TMP, TWMR, TWMP oraz
TPJ.
Rezultaty wskazyway na stosunkowo dobrze zachowane
zdolnoci rozumienia czytanego tekstu, wydobywania z niego
wa甜nych informacji, rozumienia znaczenia s坦w, rozumienia i
wyjaniania metafor oraz odbioru informacji jzykowych
zawartych w melodii wypowiedzi.
Chora nie ujawniaa braku samokontroli w zachowaniu.
Znaczco obni甜one wyniki w AD i TPE.
23. WYNIKI PRZED ZABIEGIEM
W zachowaniu pacjentki odnotowano specy鍖czne de鍖cyty
odnoszce si do spontanicznego porozumiewania si
izachowania w sytuacji kontaktu z drug osob oraz zdolnoci
rozumienia i ekspresji emocjonalnej intonacji wypowiedzi.
Utrzymywanie si zaburze w sferze spoeczno-emocjonalnej
mo甜e powodowa trudnoci w porozumiewaniu si z innymi
lud添mi, dlatego wymaga indywidualnej terapii
neuropsychologicznej, ukierunkowanej na zmniejszenie
istniejcych zaburze.
24. ANALIZA DYSKURSU I TEST PROZODII
EMOCJONALNEJ = CZYNNIK
SPOECZNO-EMOCJONALNY
Odzwierciedla sprawno
porozumiewania si z innymi lud添mi.
Wynik surowy w AD 46 pkt
(przeliczony: 5 pkt) - tak niski wynik
w AD uzyskuje jedynie okoo 5%
os坦b zdrowych oraz okoo 65%
chorych z uszkodzon praw p坦kul
m坦zgu.
Najwiksze ograniczenia zachowania
u pacjentki dotyczyy obni甜onej
asertywnoci, maej r坦甜norodnoci
poruszanych temat坦w, ubogiej
ekspresji prozodycznej
wypowiedzi oraz gestykulacji.
25. WYNIKI PO ZABIEGU
Wyniki w testach TW, TLS, TH, TK, TMR, TWMP oraz TPJ pozostay bez
zmian.
wiadcz o stosunkowo dobrze zachowanych mo甜liwociach przetwarzania
zo甜onych informacji jzykowych zawartych w tekcie, jzykowych informacji
prozodycznych oraz informacji wzrokowo-przestrzennych zwizanych z
porozumiewaniem si.
Poprawa: Polepszyo si rozumienie znaczenia metafor prezentowanych w
formie jzykowej TMP bez bd坦w. Lepsze rozpoznawanie emocji ukrytych
w melodii wypowiedzi rezultat w TPE osign redni poziom wykonania
typowy dla os坦b zdrowych.
Poprawi si wynik w AD, chocia甜 pozosta wyra添nie obni甜ony w por坦wnaniu
z norm okoo 3,5 SD poni甜ej redniej dla os坦b zdrowych. Wyra添nie
osabione pozostaway zdolnoci w zakresie prozodii wypowiedzi,
r坦甜norodnoci temat坦w poruszanych w dyskursie oraz zadawania pyta.
26. Po operacji odnotowano pewn popraw w zakresie
najbardziej zaburzonych czynnoci (rozumienia prozodii
emocjonalnej oraz zdolnoci dyskursywnych), jednak
utrzymyway si specy鍖czne dysfunkcje w naturalnym
porozumiewaniu si pacjentki.
A. Paweczyk i wsp.
27. WNIOSKI
Obecno procesu rozrostowego w prawej
p坦kuli m坦zgu u osoby praworcznej mo甜e
wywoa specy鍖czne de鍖cyty funkcji jzykowych
i komunikacyjnych mo甜liwe do oceny w
badaniu neuropsychologicznym, przy
r坦wnoczesnym braku de鍖cyt坦w
neurologicznych.
Usunicie guza mo甜e spowodowa popraw
funkcji jzykowych i komunikacyjnych pacjenta.
Po resekcji neurochirurgicznej guza prawej p坦-
kuli m坦zgu pacjent wymaga rehabilitacji
neuropsychologicznej w zakresie zdolnoci
komunikacyjnych i jzykowych warunkowanych
czynnoci tej p坦kuli.
28. EXTRA: POMIJANIE STRONNE - DOM W OGNIU
Marshall and Halligan (1988) presented a severe
neglect patient (PS) with pairs of cards picturing
houses. Are the houses the same or different?
they asked. The same, she replied. Is there
anything wrong with either card? they
continued. No, she answered. Finally: Which
house would you prefer to live in? PS replied
that this was a silly question, but when forced
to make a response, chose the nonburning house
on nine out of eleven trials. In contrast, when
cards were presented with right-side flames, she
immediately noticed them and consistently preferred
the non-burning house.
店r坦do: UNCONSCIOUS PERCEPTION RECONSIDERED Ian Phillips