Μετοχές- αρχαία ελληνική γλώσσα β΄γυμνασίου (ενότητα 9η)
- 1. ΑΡΥΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ ΜΕΣΟΥΕ επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 2. ΜΕΣΟΥΗ Η μεημπή, όπςξ θαη ημ απανέμθαημ, είκαη μκμμαηηθόξ ηύπμξ ημο νήμαημξ. • Έπεη θαη μκμμαηηθό παναθηήνα, δειαδή ιεηημονγεί ςξ επίζεημ θαη νεμαηηθό παναθηήνα, δειαδή έπεη δηάζεζε, θςκή θαη πνόκμοξ. • Κιίζε ηςκ μεημπώκ εδώ. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 3. ΜΕΣΟΥΗ Οκμμαηηθή ηδηόηεηα (πνμζδημνίδεη όκμμα) Ρεμαηηθή ηδηόηεηα (πνμζδημνίδεη νήμα) 1. ΕΠΙΘΕΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ ΕΠΙΡΡΗΜΑΣΙΚΕ ΜΕΣΟΥΕ (επηζεηηθόξ πνμζδημνηζμόξ) 1. Σνμπηθή 2. Αηηημιμγηθή 2. ΚΑΣΗΓΟΡΗΜΑΣΙΚΗ 3. Σειηθή ΜΕΣΟΥΗ 4. Υνμκηθή (θαηεγμνμύμεκμ 5. Τπμζεηηθή ή θαηεγμνεμαηηθόξ 6. Παναπωνεηηθή ή πνμζδημνηζμόξ) εκακηηωμαηηθή επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 4. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ Ι. ΕΠΙΘΕΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ: • Σοκήζςξ έπεη άνζνμ θαη μεηαθνάδεηαη με ημ «μ μπμίμξ», «ε μπμία», «ημ μπμίμ» ή με ημ «πμο». Π.π. : μἱ δηδάζθμκηεξ= εθείκμη μη μπμίμη δηδάζθμοκ. • Μπαίκεη ςξ επηζεηηθόξ πνμζδημνηζμόξ, οπμθείμεκμ, ακηηθείμεκμ, θαηεγμνμύμεκμ θιπ., δειαδή ό,ηη πνήζε έπεη θαη έκα επίζεημ. Π.π. : ὁ ιάμπωκ ἣιημξ θςηίδεη ηήκ ἡμένακ. Οἱ κεακίαη ἀθμύμοζη ηῶκ δηδαζθόκηωκ. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 5. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ ΙΙ. ΚΑΣΗΓΟΡΗΜΑΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ • Μεηαθνάδεηαη με ημ «κα» ή ημ «όηη». • Αοηή ε μεημπή ελανηάηαη πάκηα από θάπμηα νήμαηα. Έηζη όηακ έπμομε έκα από ηα παναθάης νήμαηα ζα ράπκμομε δίπια γηα μηα μεημπή πμο ζα είκαη θαηεγμνεμαηηθή. Π.π. ιοπμῦμαη ἀθμύωκ ηαῦηα. • Τα νήμαηα αοηά είκαη: επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 6. • εἰμί, ηογπάκω (= ζομβαίκεη κα είκαη), ιακζάκω (=μέκς απαναηήνεημξ), θαίκμμαη, θζάκω, δηαηειῶ( = είμαη δηανθώξ)θ. α. • αοηά πμο δειώκμοκ έκανλε, ιήλε: ἂνπω, ἂνπμμαη, παύω, παύμμαη, ιήγω θ.α. • αοηά πμο δειώκμοκ θανηενία ή θόπμ: θανηενῶ, ἀκέπμμαη, θάμκω (= θμονάδμμαη) θ.α. • ηα ν. ἀδηθῶ, πανίδμμαη (= θάκς πάνε), κηθῶ, ἡηηῶμαη, ιείπμμαη (= οζηενώ )θ.α. • αοηά πμο δειώκμοκ αίζζεζε, γκώζε, μάζεζε, μκήμε: ὁνῶ (= βιέπς), ἀθμύω, αἰζζάκμμαη, εὑνίζθω, γηγκώζθω, ἀγκμῶ, μακζάκω, μέμκεμαη (= ζομάμαη). • αοηά πμο δειώκμοκ δείλε (= θάηη δείπκς), αγγειία, έιεγπμ: δείθκομη (= δείπκς), δειῶ (= δειώκς), ἀγγέιιω, ἐιέγπω, θ.α. • αοηά πμο δειώκμοκ ροπηθό πάζμξ : παίνω, ἀγακαθηῶ, ιοπμῦμαη, ἥδμμαη (= εοπανηζηηέμαη) θ.α. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 7. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ ΙΙΙ. ΕΠΙΡΡΗΜΑΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ ( είκαη όιεξ επηννεμαηηθμί πνμζδημνηζμμί) 1. ΣΡΟΠΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ: • Σοκήζςξ βνίζθεηαη ζε πνόκμ εκεζηώηα, είκαη επηννεμαηηθόξ πνμζδημνηζμόξ ημο ηνόπμο θαη μεηαθνάδεηαη με ηεκ θαηάιελε « - μκηαξ» • π.π . Ἧιζεκ ὁ ζηναηεγόξ θένωκ (= θένκμκηαξ) δῶνα. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 8. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ 2. ΥΡΟΝΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ: • Σοκήζςξ είκαη πνόκμο αμνίζημο (γηα κα δειώζεη πανειζόκ), είκαη επηννεμαηηθόξ πνμζδημνηζμόξ ημο πνόκμο. • Σοκήζςξ έπεη μπνμζηά ηεξ πνμκηθά επηννήμαηα όπςξ: ἅμα (= ζογπνόκςξ / αμέζςξ), ἐκηαῦζα ( = ηόηε), ἔπεηηα, εὐζύξ, ἤδε,μεηαλύ, ἔηη, εἶηα, αὐηί θα • μεηαθνάδεηαη βάδμκηαξ μπνμζηά ημ «όηακ», «αθμύ», + ημ νήμα από ημ μπμίμ πνμένπεηαη ε μηπ. • π.π. Ταῦηα εἰπῶκ ἐθαζέδεημ (= αθμο είπε αοηά θάζηζε). επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 9. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ • • • • 3. ΑΙΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ Δειώκεη ηεκ αηηία θαη είκαη επηννεμαηηθόξ πνμζδημνηζμόξ ηεξ αηηίαξ. Σοκήζςξ έπεη μπνμζηά ηα : ἅηε, ἅηε δή, μἷμκ, μἷμκ δή, μἷα δή, ὡξ, ὥζπεν. Μεηαθνάδεηαη βάδμκηαξ μπνμζηά ημ «επεηδή» ή ημ «γηαηί». Π.π. Οἱ Κενθοναῖμη ὡξ κεκηθεθόηεξ ηνόπαημκ ἔζηεζακ. ( μη Κενθοναίμη επεηδή δήζεκ είπακ κηθήζεη, έζηεζακ ηνόπαημ). επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 10. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ 4. ΣΕΛΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ • Δειώκεη ημ ζθμπό. Είκαη επηννεμαηηθόξ πνμζδημνηζμόξ ημο ζθμπμύ. • Μεηαθνάδεηαη με ημ «γηα κα» θαη βνίζθεηαη ζοκήζςξ ζε πνόκμ μέιιμκηα. • Τε βνίζθμομε ζοκήζςξ δίπια ζε νήμαηα πμο δείπκμοκ θίκεζε. • Μπμνεί κα έπεη μπνμζηά ημ ὡξ. • Π.π. Τμῦημ ιέλωκ ἔνπμμαη. ( ένπμμαη γηα κα πς αοηό). επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 11. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ 5. ΤΠΟΘΕΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ • Δείπκεη οπόζεζε θαη μεηαθνάδεηαη με ημ «ακ». • Π.π. Δίθαηα δνάζαξ ημοξ ζεμύξ ἔλεηξ ζομμάπμοξ. (Ακ πνάλεηξ δίθαηα ζα έπεηξ ζομμάπμοξ ημοξ ζεμύξ). επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 12. ΕΙΔΗ ΜΕΣΟΥΗ 6. ΠΑΡΑΥΩΡΗΣΙΚΗ Ή ΕΝΑΝΣΙΩΜΑΣΙΚΗ ΜΕΣΟΥΗ • Δείπκεη εκακηίςζε ή παναπώνεζε θαη μεηαθνάδεηαη με ημ «ακ θαη» ή ημ «θαη ακ». • Σοκήζςξ παίνκεη μπνμζηά ηα: θαί, θαίπεν = πανόιμ πμο - ακ θαη, θαίημη = θαη βέβαηα - θαη πνάγμαηη, πάκο = πμιύ - εκηειώξ, θαὶ ηαῦηα, εκώ ζηεκ πνόηαζε μπμνεί κα οπάνπμοκ μ ακηηζεηηθόξ ζύκδεζμμξ ὅμωξ ή ηα επηννήμαηα εἶηα,ἔπεηηα, θᾆηα ( > θαὶ εἶηα) (= θαη έπεηηα). Π. π. Ὁιίγμη ὂκηεξ ἐκίθεζακ. (Ακ θαη ήηακ ιίγμη κίθεζακ). επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 13. ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΣΟΥΗ: Σμ οπμθείμεκμ ηεξ μεημπήξ μπαίκεη πάκηα ζηεκ ίδηα πηώζε,ίδημ γέκμξ θαη ίδημ ανηζμό πμο βνίζθεηαη θαη ε μεημπή. οπμθ.μηπ. μηπ. γεκηθή ζε γεκηθή ανζ. ανζ. • Φμνηίμο δὲ πνμζγεκμμέκμο θαὶ αὐηὸξ ἐγθαηειήθζε. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 14. ΤΝΗΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΤΣΗ ΜΕΣΟΥΗ Α. ΤΝΗΜΜΕΝΗ • οκεμμέκε ιέγεηαη ε μεημπή πμο ημ οπμθείμεκό ηεξ είκαη θαη θάηη άιιμ ζοκηαθηηθά μέζα ζηεκ πνόηαζε πμο ακήθεη ε μεημπή εθηόξ από οπμθείμεκμ ηεξ μεημπήξ. οπμθ. ζημ ν. θαη ζηε μηπ. μηπ. νήμα • Π.π. Ὁ ἥιημξ ἀκαηέιιωκ θνύπηεη ηό θέγγμξ ηῶκ ἀζηένςκ. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 15. ΤΝΗΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΤΣΗ ΜΕΣΟΥΗ ΑΠΟΛΤΣΗ ΜΕΣΟΥΗ • Απόιοηε ιέγεηαη ε μεημπή πμο ημ οπμθείμεκό ηεξ δεκ είκαη ηίπμηα άιιμ ζοκηαθηηθά ζηεκ πνόηαζε πανά μόκμ οπμθείμεκμ ηεξ μεημπήξ. • Οη απόιοηεξ μεημπέξ βνίζθμκηαη ζε πηώζε γεκηθή, ημ ίδημ θαη ημ οπμθείμεκό ημοξ (γεκηθή απόιοηε) θαη ζοκήζςξ είκαη εκακηηςμαηηθέξ. επιμέλεια παρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ
- 16. ΑΠΟΛΤΣΗ ΜΕΣΟΥΗ • Όηακ ε απόιοηε μεημπή πνμένπεηαη από απνόζςπμ νήμα ηόηε βνίζθεηαη ζε αηηηαηηθή, ημ ίδημ θαη ημ οπμθείμεκό ηεξ (αηηηαηηθή απόιοηε). • Απόιοηεξ μεημπέξ είκαη μόκμ μη επηννεμαηηθέξ μεημπέξ. Οη επηζεηηθέξ θαη θαηεγμνεμαηηθέξ μεημπέξ είκαη πάκηα ζοκεμμέκεξ. οπμθ. μηπ. μηπ. Π.π. Νοθηόξ μὒζαξ μἱ ζηναηηῶηαη ἐβάδηδμκ. επιμέλεια πἱρουςίαςησ: ΣΑΡΑΦΗ ΜΑΡΙΑ