2. Teoryang bottom-up
Ayon sa teoryang ito, ang pagbasa ay ang pagkilala ng mga serye
ng mga nakasulat na simbulo (stimulus) upang maibigay ang
katumbas nitong tugon (response). Nananalig ang teoryang ito na
ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa yugto-yugtong
pagkilala ng mga titik sa salita, parirala at pangungusap ng teksto,
bago pa man ang pagpapakahulugan sa buong teksto (Badayos,
2000).
3. Ang proseso ngpa-unawa,ayon sa teoryang ito, ay
nagsisimulasa teksto (bottom)patungosa
mambabasa (up)kaya nga tinawagitongbottom-
up
Nananaligang teoryang itona ang pagkatutosa
pagbasa ay nagsisimulasa yugto-yugtongpagkilala
ngmga titiksa salita,parirala at pangungusapng
teksto,bago pa manang pagpapakahulugansa
buong teksto(Badayos, 2000).
4. TeoryangTop-Down
Bilang reaksyon sa naunang teorya, isinilang
ang teoryang top-down. Napatunayan kasi
ng maraming dalubhasa na ang pag-unawa ay
hindi nagsisimula sa teksto kundi sa
mambabasa (top)tungo sa teksto(down).
5. Ang pananaw na ito ay impluwensya ng sikolohiyang Gestalt na
naniniwalang ang pagbasa ay isang prosesong holistik. Ayon sa
mga proponent nito, ang mambabasa ay isang napakaaktib na
partisipant sa proseso ng pagbasa, na sya ay may taglay na dating
kaalaman (prior knowledge) na nakaimbak sa kanyang isipan at
may sariling kakayahan sa wika (language proficiency) at
kanyang ginagamit habang siya ay nakikipagtalastasan sa awtor
sapamamagitan ng teksto (Badayos,2000)
6. Teoryanginteraktib
Ayon sa teoryang ito, ang teksto ay kumakatawan sa
wika at kaisipan ng awtor at sa pag-unawa nito, ang
isang mambabasa ay gumagamit ng kanyang
kaalaman sa wika at mga sariling konsepto o
kaisipan. Dito nagaganap ang interaksyong awtor-
mambabasa at mambabasa-awtor. Itoy may
dalawangdireksyon obi-directional.
7. TEORYANGISKIMA
Bawat bagongimpormasyong nakukuhasapagbabasa ay
naidaragdag sa dati nangiskima, ayon sa teoryang ito.
Samakatuwid,bago pa manbasahin ngisang mambabasa
ang isangteksto, siya ay may taglay nangideya sa
nilalamanngteksto mulasa kanyangiskimasa paksa.
8. Maaaring binabasa niya nalamangangteksto
upangpatunayan kunganghinuhao hulaniyasa
teksto ay tama, kulangodapat baguhin.Dahil
dito,masasabing andteksto ay isanginputlamang
sa proseso ngkomprehensyon.Hinditeksto ang
iniikutanng proseso ngpagbasa, kundiang
tekstong nabubuosa isipan ngmambabasa.