7. rk zlsind nekroz
oca脹n脹n tez
formalamas脹na aa脹dak脹
3 lav faktorlar k旦mk
edir.
1. Koronar arteriyan脹n
kskin spazm脹
2. Kollateral damarlar脹n zif
inkiaf脹
3. Miokard脹n oksigen
tlbat脹n脹n kskin artmas脹
(fiziki v ya emosional
grginlik, AT-nin
y端kslmsi v s.)
8. Atereskleroz nticsind Koronar
arteriyalar daral脹r.Damarlar脹n divar脹nda
ateresklerotik d端y端nlr ml
glir.Hmin d端y端nlrin 端zrin tromb
k端tllri 巽旦k端r, damar mnfzinin
obturasiyas脹na sbb olur v
Miokard脹n qanla tchizat脹 azl脹r.
9. Tac damarlar脹n trombozu il yana脹 koronarospazm脹n da rolu var. Koronar
spazm nticsind intima zdlnir v koronar damarda tromb formala脹r.
Patogenetik faktorlar脹n ba verm Ard脹c脹ll脹脹:
1. Atereskleroza uram脹 damarlarda trombositlrin aqreqasiyas脹 g端clnir
2. Miokard脹n iemiyas脹 yaran脹r ---Simpatik sinir uclar脹 q脹c脹qlan脹r.
3. B旦yrk端st端 vzin Beyin Qat脹 stimulyasiya olunur
4. Katexolaminlrin (adrenalin, noradrenalin) miqdar脹 ARTIR
5. Yaranan ara mhsullar miokard v koronar damarlar脹n
interareseptorlar脹n脹 q脹c脹qland脹r脹r
6. Nticd KSK聴N ARI ml glir.
11. Koroner arter t脹kanmas脹. Tipik bir 珂聴de, aa脹dak脹 olaylar birbirini izler:
Ateromat旦z bir plak, plak i巽i kanama veya mekanik g端巽ler etkisiyle
birdenbire y脹rt脹l脹r ve endotel alt脹ndak脹 kollajen ve plaktaki nekrotik i巽erik
kanla dorudan temas eder.
Yap脹an, k端melenen ve aktive olan trombositlerden serbest kalan
tromboksan A2, adenozin difosfat (ADP) ve serotonin, trombosit
k端melenmesinin daha da artmas脹na ve vazospazma neden olur.
P脹ht脹laman脹n doku fakt旦rlerinin a巽脹a 巽脹kmas脹yla ve dier mekanizmalarla
aktivasyonu, tromb端s端 daha fazla b端y端t端r.
Tromb端s dakikalar i巽erisinde , koroner arter l端menini tamamen t脹kayacak
kadar b端y端r.
13. 珂聴 zaman脹 miokard脹n dyimsinin 3
zonas脹 akar edilir:
Nekroz oca脹
Nekroz traf脹 (zdlnm) zona
Nekrozdan knar(iemiya) zona
16. Kskin 珂聴-n脹n lokalizasiyas脹, b旦y端k olmas脹 v morfoloji
x端susiyytlri v digr faktorlara bal脹d脹r:
Tutulan damar脹n 旦l巽端s端 v payla脹m脹(kollaterall脹q)
Tixanman脹n yaranma s端rti v vaxt脹
Miokard脹n metabolik ehtiyac脹 (qan tzyiqinin v 端rk
d旦y端nt端s端ndn tsirlnmk)
Kollaterallar脹n qidaland脹rd脹脹 sahnin b旦y端kl端y端.
19. Uzun s端rn 珂聴: (1ne巽 g端ndn 1 ne巽 hfty v
daha 巽ox) bir birinin ard脹nca tkrarlanan ar脹
tutmalar脹 v reparasiya prosesinin (EKQ-d
dyiikliyin geriy inkiaf脹) lngimsi il
sciyylnir.
Residivvern 珂聴-n脹n inkiaf etmsindn 72 saat
sonra balayaraq 4 hfty qdr m端ddt rzind,
yni sas 巽ap脹qlama proseslri qurtarana qdr
yeni nekroz ocaqlar脹n脹n meydana 脹xmas脹 il
sciyylnn variantlard脹r.
Tkrar 珂聴 vvl yaranan infarkt脹n balamas脹ndan
28 g端ndn art脹q ke巽dikdn sonra digr koronar
arteriyalar sahsind ba verir.
20. Lokalizasiyas脹na g旦r
1. n-septal (旦n-巽pr)
2. n-zirv
3. n-yan
4. n-bazal (Y端ksk n)
5. Yay脹lm脹 旦n (septal, zirv v yan)
6. Arxa-difraqmal (aa脹)
7. Arxa-yan
8. Arxa-bazal
9. Yay脹lm脹 arxa
10. Sa mdciyin 珂聴
QEYD: Daha 巽ox zdlnm Sol Mdciy(旦n divar脹nda) aiddir. Sa
Mdcik infarkt脹 nadir hallarda inkiaf edir.
22. 1. n kskin d旦vr(I): Miokardda iemik sahnin yaranmas脹 il onun
nekroz lamtlrinin meydana 巽脹xmas脹 arasa脹ndak脹 vaxt (30
dqiqdn 2 saata qdr) ;
2. Kskin d旦vr (II)- Nekroz sahsinin yaranmas脹 v miomalyasiya
(10 g端n qdr davam edir, uzun s端rn v residivln gedili
olanda daha 巽ox 巽kir);
3. Yar脹mkskin d旦vr (III)- ap脹q toxumas脹n脹n formalamas脹n脹n
balan脹c mrhlsi baa 巽at脹r (xstliyin 10-v端 g端n端ndn 4-8-ci
hftnin sonuna qdr);
4. 聴nfarktdan sonrak脹 d旦vr (IV)- ap脹q toxumas脹n脹n brkimsi v
端rk damar sisteminin yeni raitd ilmsin miokard脹n imkan
daxilind maksimal adaptasiyas脹 (巽ap脹q toxuman脹n yaranma an脹ndan
2-6 aya qdr davam edir.)
23. Qeyd: ksr hallarda 旦l端m sbb ola bilr.
Ritmin v ke巽iriciliyin pzulmas脹
OK (reflektor, areaktiv, kardiogen v aritmik):
rk astmas脹, a ciyr 旦demi
ryin kskin anevrizmas脹
ryin c脹r脹lmas脹
Tromboembolik a脹rlamalar
Md v ba脹rsa脹n parezi, md qanaxmas脹 il gedn eroziv
qastrit, pankreatit.
24. Xo gedili olur. Bznd a脹rlama yarad脹r.
Tromboendokardit sindromu
Pnevmoniya
聴nfarktdan sonrak脹 sindromlar: Dressler sindromu, 旦n d旦 qfsi
sindromu, 巽iyin sindromu . Bu sindromlar 珂聴-dan 2-6 hft
sonra inkiaf edir v perikarditl, plevritl, pnevmoniya il,
oynaqlar脹n(Bzn) sinovial qias脹n脹n proses qoulmas脹 il
Bu d旦vr 端巽端n xarakter:
Psixoloji dyiikliklr
Xroniki sol mdcik at脹mazl脹脹
Xroniki 端rk anevrizmas脹 formalamas脹
25. Yap脹qanl脹 trl 旦rt端lm端 solun boz rngli soyuq dri
Oliqoanuriya
Sapvar脹 nbz
Nbz tzyiqinin azalmas脹
AT-enmsi xarakterikdir.
Tngnfslik
Ortopnoe
Aciyrd ya x脹r脹lt脹lar
56. 1-mumi G旦r端n端端:
1. sas olaraq soyuq,avaz脹m脹,nmli
dri,sbililik,rahats脹zl脹q v s脹x脹nt脹 hal脹.
2. Soyuq trlm, dri avaz脹m脹, taxipnoe, 旦sk端rk:
KSK聴N AC聴YR DE珂聴
3. z v selikli qialar avaz脹m脹, d脹rnaq yataqlar脹
siyanozlam脹, konfuziya v orientasiya pozunluu:
KARD聴OGEN OK
57. 2-NBZ
Balan脹cda nbz d端znli v s端rtli (100-
110/dq)
ok vziyytind filiform
Daha 巽ox Mdcik ekstrasistoliyas脹
VT/VF kimi fatal disritmler ola bilr.
59. Kardiospesifik fermentlrin fall脹脹 qbul olmu norma
sviysindn 50% yuxar脹 qalx脹r.
MB-KFK> 10-13vah/L y端kslmsi miokard脹n nekrozunu tsdiq
edir.
Mioqlobin hssasl脹 lakin qeyri spesifik markerdir (N=10mmol/L)
Troponinlr-kardiomiositlrin nekrozunun n hssasl脹 v erkn
ml glmi markerlridir, x端susnT-聴, troponin T nisbtn az
hssasl脹d脹r.
Troponinlrin infarktdan 48 saat ke巽dikdn sonra qanda
y端kslmi qalmas脹 diaqnozun qoyulmas脹nda 巽ox
hmiyytlidir.
. LDQ, AST, ALT fermentlr 珂聴 diaqnostikas脹 端巽端n qeyri
spesifikdir.
61. Kskin d旦vrd b旦y端k diaqnostik hmiyyt malikdir.
1ci sutkan脹n sonunda leykositoz v aneozinofiliya
qeyd edilir.
Leykositoz un azalmas脹 d旦vr端nd ES art脹r.
珂聴-脹 zaman脹 bzi fermentlrin aktivliyi m端yyn edilir:
1. LDH laktatdehidrogenaza
2. KFK- kreatinfosfokinaza
Kskin 珂聴 端巽端n KFK,LDH v sasn d MV-KFK-n脹n
aktivliyinin artmas脹 xarakterikdir.
62. Qan脹n 端mumi analizind:
3-7 g端n davam edn- neytrofilli leykositozun
sola meyilliliyil qeyd olunmas脹
Aneozinofiliya
ES 6-7 g端ndn sonra(leykositlrin say脹
normallaanda) qalxmas脹 v1-2 hft
m端ddtind y端ksk sviyyd qalmas脹.
Q脹zd脹rman脹n 38,5-39 drcy dk qalxmas脹.
69. 2-Nitrogliserin (1)
Uzun s端rn d旦 qfsi ar脹s脹 v ST y端kslmsi
varsa dilalt脹 (SubLing) nitroqliserin. 5 dqiq ara
il 3 df
SL nitrogliserin cavab yoxdursa iemiya geri
d旦nn deyildir: K珂聴 d端端n端lmlidir.
Hipotoniya, taxikardiya vya bradikardiyas脹
olmayan b端t端n xstlrd ilk 24-48 saatda
istifadsi m端mk端nd端r.
70. 2-Nitrogliserin (2) :
聴stifad olunmad脹脹 vziyytlr: Sistolik qan
tzyiqi <90 mmHg, v ya rk d旦y端nt端s端 <60
vuru/dq.
Diqqtli istifad olunmas脹 laz脹m olan vziyyt:
Sa mdcik infarkt脹 olduu zaman thl端kli
hemodinamik pozunluqlar yarad bilir.
71. Acidi acetylsalicilici -300 mq. ilk df
巽eynmk,sonralar 150mq g端nd bir df.
Klopidoqrel(Plavix) 75mq/sut.
Q-dili M.聴.-da trombolitiklr tyin olunur.
Streptokinaza 1,5mln vah+ 100 ml fizioloji mhlul
sistem klind 30-60 dq.m端d-d.
Alteplaza-plazminogenin toxuma aktivatoru,
streptokinazaya allergiya olanlara tyin oluna
bilr.15mq bolus klid ,sonra100mq.v.d.sistem
klind 1saat m端ddtind.
72. B-blokatorlar:Atenolol , Metoprolol- 50mqx
2df,sonra 100mq x 1dfy ke巽mk.
Tzyiqi aa脹 , taxikardiya olan xstlr
聴vabradin (Coraxan 5mq,7,5mq) aa脹daki sxem
il tyin olunur:
5mq x 2 df 1ay m端ddtind,sonra
7,5 x 2 df uzun m端ddt.
Nitratlar- nitrosorbid 10-20mq x 3-4 df.
74. Oksigenoterapiya-maska v ya intranazal
katetor usulu il (1-2 sutka rzind) arterial qan脹
90% art脹q doydurur v perifokal zonas脹nin
旦l巽端lrini azald脹r.
Heparin lll-antitrombin il birlib laxtalanma
faktorunu ingib edir.
vvl bolusla v.d.60-80vahid/kq(5000v巽ox
olmamas脹 rti il),sonra 2-3 g端n m端ddtind
12-18v/kq/saat infuziya klind.
75. Trimetazidin-sitoprotektiv, antiiemik effekt
g旦strir(preduktal 20mq x 3 df,Preduktal MR
35mq x 2df g端nd tyin edilir)
M端alic kursu 6 aya- bzn 1 il qdr 巽kir.
Kalii-polyariz mhlul:
+sol.Kalii Chlorati 8%
+Cocarrboxilaza 50 mq.
+sol.Qlucozi 5% 200 ml
+聴nsulin 4,0 v.
77. 1) Stenting
a stent is introduced into a blood vessel on a
balloon catheter and advanced into the blocked
area of the artery
the balloon is then inflated and causes the
stent to expand until it fits the inner wall of the
vessel, conforming to contours as needed
the balloon is then deflated and drawn back
The stent stays in place permanently, holding
the vessel open and improving the flow of
blood.
81. 2) Angioplasty
a balloon catheter is passed through the guiding catheter to the
area near the narrowing. A guide wire inside the balloon catheter
is then advanced through the artery until the tip is beyond the
narrowing.
the angioplasty catheter is moved over the guide wire until the
balloon is within the narrowed segment.
balloon is inflated, compressing the plaque against the artery
wall
once plaque has been compressed and the artery has been
sufficiently opened, the balloon catheter will be deflated and
removed.
82. 3) Bypass surgery
healthy blood vessel is removed from leg, arm or chest
blood vessel is used to create new blood flow path in your heart
the bypass graft enables blood to reach your heart by flowing
around (bypassing)
the blocked portion
of the diseased
artery. The increased
blood flow reduces
angina and the risk
of heart attack.
83. Xstnin aa脹
traf脹ndan g旦t端r端ln
vena damar脹n脹n bir
hisssi il (unt),
端rkd qan ax脹n脹 端巽端n
yeni yol yarad脹rlar. Bu
mliyyat nticsind
端ryin zdlnmi
sahsinin qanla tchiz
olunmas脹 brpa
olunur.
84. Profilaktika
Get regular medical checkups- (d端zg端n tibbi
m端ayindn ke巽mk).
Control your blood pressure- (qan tzyiqini
kontrolda saxlamaq).
Check your cholesterol -(qanda LDL v HDL-lar脹
yoxlamaq). LDL- aa脹 s脹xl脹ql脹 lipoprotein.
Dont smoke -(Siqaret 巽kmmk).
Exercise regularly- (D端znli olaraq mq etmk).
Maintain a healthy weight- (Salam 巽kini saxlamaq).
Eat a heart-healthy diet -(Dietdn istifad etmk:
端rk v salaml脹q 端巽端n).
Manage stress- (n sas: Stres nzart etmk).
Editor's Notes
#27: Transesophageal-echocardiography-showing-trombemboli-in-right-pulmonary-artery
Transezofagial ExoKardiqrafiya: Trombemboliya(TE) Sa Aciyr arteriyas脹nda (RPA).