Vergunningen voor onderhoud & restauratie van Monumenten
- 1. Informatieblad Monumenten en beschermde gezichten Vergunningvrije werkzaamheden Bent u eigenaar van een rijksmonument of van een pand in een beschermd stads- of dorpsgezicht? Wilt u het pand opknappen, verbouwen, uitbreiden of slopen? Dan hebt u een omgevings足 vergunning nodig. Maar niet voor 叩lle werkzaamheden. Sinds 1 januari 2012 zijn onderhoudsklussen als het over足 schilderen van deuren en ramen in dezelfde kleur, en het vervangen van slechte dakpannen vergunningvrij. En de bruine keukenkastjes en dito tegeltjes uit de jaren 70 mag u ook zonder vergunning vervangen. Maar het hele pannendak vernieuwen mag weer niet. Waar ligt precies de grens? In deze brochure staat wat wel en niet zonder vergunning mag.
- 2. U bent eigenaar van een rijksmonument 1. Als u het pand ingrijpend wilt wijzigen of herstellen, (voor een deel) wilt slopen, (voor een deel) wilt herbouwen, of de functie wilt wijzigen, moet u een omgevingsvergunning aanvragen. Voor dit soort plannen vraagt de gemeente advies aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de eigen monumenten- commissie en soms de provincie. U krijgt normaal gesproken binnen 26 weken uitsluitsel over uw aanvraag. 2. Voor de meeste kleinere activiteiten hebt u een omgevings足 vergunning nodig en geldt een doorlooptijd van 8 weken. De gemeente vraagt hiervoor alleen advies aan de eigen monumentencommissie. 3. Maar als u: gewoon onderhoud gaat uitvoeren, of inpandig onderdelen wilt wijzigen die geen historische waarde hebben, is de kans groot dat dit zonder vergunning kan. Hele pand beschermd Bij rijksmonumenten hoor je weleens: Alleen de gevel is toch beschermd? Dit is een oud misverstand: het hele pand valt onder de bescherming, dus ook het interieur en latere uit- en aanbouwen. Als voegwerk plaatselijk wordt Voor het onderhoud van schilderwerk hersteld met eenzelfde soort voeg is geen vergunning nodig als de kleur als het bestaande werk, kan dat niet verandert en geen oude verf足足- zonder vergunning. lagen worden afgebrand. Vergunningvrije werkzaamheden Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 2
- 3. U wilt aan de buitenzijde normaal Een paar voorbeelden: onderhoud plegen Vergunningvrij Vergunning nodig Uw huis overschilderen in dezelfde Overschilderen in een andere kleur U heeft geen vergunning nodig als u kleur zonder de oude verflagen onderhoudswerk gaat uitvoeren waarbij vormgeving, detail足lering, weg te halen profilering, kleur en materiaalsoort niet veranderen, of Metselwerk plaatselijk herstellen Het voegwerk volledig vernieuwen op beperkte schaal en alleen waar nodig materiaal vernieuwt. met dezelfde voeg en voegspecie Pleisterwerk plaatselijk herstellen Een volledig nieuwe pleisterlaag Maar waar ligt precies de grens tussen plaatselijk onderhoud en aanbrengen verdergaande ingrepen? In het schema hiernaast treft u een paar Kozijnen, ramen en deuren Ramen, kozijnen en deuren voorbeelden aan van werkzaamheden waar u wel of geen vergun- plaatselijk herstellen vervangen, ook als materiaal en ning voor nodig heeft. vorm niet veranderen Slechte pannen of leien plaatselijk Helemaal opnieuw dekken met vervangen pannen of leien Schakel een specialist in Lekkende goten en regenpijpen Alle dakgoten en regenpijpen Het restaureren, maar ook het onderhouden van een monument plaatselijk repareren vervangen is specialistisch werk. Ga daarom met een deskundige architect of aannemer in zee. Het herstellen van kozijnen, bijvoorbeeld het vervangen van een onderdorpel, kan zonder vergunning. Vergunningvrije werkzaamheden Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 3
- 4. U wilt binnenshuis iets veranderen dat geen historische waarde heeft Als het gaat om onderdelen als een trap, plafond, keuken of badkamer van na 1965 en als het casco of de constructie ongemoeid blijft er wordt bijvoorbeeld geen dragende muur gesloopt of doorgebroken hebt u meestal geen vergunning nodig. Een paar voorbeelden: Vergunningvrij Vergunning nodig Recente scheidingswanden of De achterliggende historische verlaagde plafonds van bijvoor- lambriseringen, behang of beeld hard- of zachtboard, schilderingen verwijderen of Voor het verwijderen of vervangen van een recente, gipsplaat of kunststof weghalen herstellen niet-monumentale trap is geen vergunning nodig. Een 30 jaar oude trap weghalen of Interieuronderdelen met recente binnenmuren stuken monumentale waarde, zoals stucplafonds, historische wandbekleding en haardpartijen, herstellen Een moderne keuken, sanitair of De oorspronkelijke keuken of het cv-installatie vervangen sanitair uit de bouwtijd of uit een belangrijke latere bouwfase moderniseren De gemeente helpt Als u twijfelt of het voorgenomen werk vergunningvrij is, neem dan contact op met de monumentenambtenaar van uw gemeente. Die is graag bereid u op weg te helpen. Ook met zaken als fiscaliteit, subsidies en leningen. Een goede voorbereiding loont altijd. Zo voorkomt u verrassingen en tegenvallers in tijd en geld. Voor het vervangen van slechte dakpannen door pannen van dezelfde soort en kleur is Een bouwhistorisch onderzoek kan veel inzicht bieden in de geen vergunning nodig. geschiedenis van uw pand. En het kan u helpen een goed plan te maken. In ons land is een aantal bouwhistorische bureaus actief. Zie ook www.bouwhistorie.nl Voor het opstoppen van een rietdekking is geen vergunning nodig. Maar wanneer al het riet wordt vervangen is wel een vergunning nodig. Vergunningvrije werkzaamheden Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 4
- 5. Uw pand is geen beschermd monument, Achtergevel Wat is de achtergevel? Dat is te bepalen aan de hand van de maar staat wel in een rijksbeschermd voorgevel. Is ook niet duidelijk wat de voorgevel is, kijk dan naar stads- of dorpsgezicht de rooilijn in het bestemmingsplan of in de bouwverordening, en naar de huisnummering. Neem bij twijfel contact op met de 1. U hebt geen vergunning nodig als u gemeente. gewoon onderhoud gaat uitvoeren waarbij vormgeving, De voorgevel in figuur 1d ligt aan de dwarsweg, het achtererf wijkt detaillering en profilering niet veranderen, of dus af van 1a, 1b en 1c. Bij figuur 2 zijn alle achtererven gekeerd inpandig dingen wilt veranderen en naar openbaar gebied. Hier hebt u dus altijd een vergunning het casco en de constructie ongemoeid laat. nodig. 2. Ook vergunningvrij zijn bepaalde bouwactiviteiten aan de Figuur 1 achtergevel of in het achterdakvlak van uw pand of in het gebied loodrecht achter de achtergevel (zie situatietekening 1). Een paar voorbeelden: Vergunningvrij Vergunning nodig Een deur- of raamkozijn in Een deur- of raamkozijn in de achtergevel veranderen voor- of zijgevel veranderen Zonnecollectoren op het Zonnecollectoren op het voor- achterdakvlak plaatsen of zij-dakvlak plaatsen Een dakkapel of raam op/in het Een dakkapel of raam op/in het achterdak plaatsen voor- of zij-dakvlak plaatsen Een schuur bouwen op het Een schuur naast of voor het erf loodrecht achter de pand bouwen Niet gespikkeld is vergunningvrij gebied. achtergevel * Figuur 2 * Kijk eerst op Omgevingsloket Online hoe groot de schuur mag zijn. Er zijn ook regels voor de afstand tot de perceelgrens. Als het achtererf grenst aan openbaar gebied, bijvoorbeeld een weg, park, gracht, hebt u wel een vergunning nodig. Zie de situatietekening 2 a t/m d. Neem bij twijfel contact op met de gemeente. Let op: ook als u wilt bouwen op een archeologisch monument is een vergunning vereist. De gemeente kan aangeven of dit het geval is. Vergunningvrije werkzaamheden Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 5
- 6. De tuinen van deze panden liggen in het beschermde stadsgezicht en grenzen aan de gracht. Hier mag niet zonder vergunning worden gebouwd. Voor wijzigingen aan de achtergevels (bijvoorbeeld het plaatsen van een dakkapel) geldt hetzelfde. Wilt u meer weten over wat het betekent om een rijksmonument te bezitten, kijk dan in de brochure Monumentaal Wonen, Gids voor Colofon eigenaren van een rijksmonument. U kunt deze downloaden via www.monumenten.nl/informatiepakket Dit is een uitgave van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Let op: deze brochure gaat over gebouwde rijksmonumenten en December 2011 rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten. Kijk voor gemeentelijke of provinciale monumenten en gemeente- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed lijke gezichten op de website van uw gemeente en 033 - 421 7 421 provincie. De regels van de gemeente kunnen afwijken InfoDesk: van die van het Rijk. 033 - 421 7 456 info@cultureelerfgoed.nl | www.cultureelerfgoed.nl Let op: indien u uw aanvraag via het Omgevingsloket Online (www.omgevingsloket.nl) indient: het systeem geeft u Vereniging van Nederlandse Gemeenten nog geen waarschuwing wanneer u geen vergunning 070 - 373 83 93 nodig hebt. Uiterlijk op 1 juli 2012 zullen vergunningvrije info@vng.nl | www.vng.nl activiteiten in het Omgevingsloket zijn verwerkt. Vergunningvrije werkzaamheden Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | 6