1. Mësimet nga pyetjet e Ebu Dherrit r.a
Kur Pejgamberi a.s filloi duke i ftuar njerëzit në Islam, mesazhi i tij shkaktoi zhurmë dhe u
përhap si një zjarr i egër në një shoqëri të korruptuar idhujtarësh. Edhe pse shumica u armiqësua
ndaj tij dhe mesazhit të tij, akoma kishte dhe nga ata, të cilët ishin të shqetësuar për të gjetur të
vërtetën. Njëri prej tyre ishte Ebu Dherr Gifari, një njeri i guximshëm i drejtë fisnik dhe kërkues i
së vërtetës. Ai me kujdes ecte në Meke për të parë Pejgamberin a.s personalisht. Ali r.a e pa këtë
të huaj natën i shtrirë qetësisht në Qabe dhe e ftoi atë të jetë mysafir i tij. Ebu Dherri nuk mundi
të flejë tërë natën për shkak të një interesimi për të takuar Pejgamberin a.s. Ai u shoqërua
mëngjes nga mikpritësi i tij Aliu r.a në prani të Pejgamberit a.s.
Duke e parë atë, Ebu Dherrit r.a i bëri shumë përshtypje hijeshija dhe personaliteti i
Pejgamberit a.s.Ai e përshëndeti atë me "esalamu alejkeja resulAllah." Ishte dashuri me shikim
të parë me Pejgamberin a.s dhe pranimin e menjëhershëm në mesazhin e tij. Nuk pati asnjë
bisedë tjetër. Pejgamberi a.s u përgjigj: "Ue alejke selamullahi ue rahmetuhu ue berakatuhu."
Edhe pse ai ishte këshilluar që të tregohej i kujdesshëm në lidhje me armiqësinë e kurejshëve
kundër muslimanëve, por Ebu Dherri r.a i ndriçuar me të vërtetën e sapo gjetur të Teuhidit shkoi
në Qabe dhe me zë të lartë thirri: "O njerëz, dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe
Muhamedi është i Dërguari i Allahut." Njerëzit e zemëruar prej kurejshëve menjëherë u hodhën
mbi të dhe e rrahën pa mëshirë. Ai mund të ishte vrarë, por Abbasi r.a , xhaxhai i pejgamberit a.s,
i cili për fat të mirë ishte afër, e shpëtoi atë dhe iu tha Kurejshitëve që karvanët e tyre tregtare
nuk do të jenë të sigurt nëse një person nga fisi Gifar dëmtohet.
Për shkak të përpjekjes së Ebu Dherrit fisi Gifar hyri në Islam. Ebu Dherri r.a ishte i thjeshtë,
vetësakrifikues shembullor, për të cilinPejgamberi (savs)kathënë: "Tokanukkambarturasqiejt
nuk kanë mbuluar një njeri më të vërtetë dhe besnik se Ebu Dherri"
Transmetohet nga Ebu Dherri r.a i cili ka thënë: "Hyra në xhami (në një rast) dhe gjeta të
Dërguarin e Allahut të ulur vetëm. Ai tha : "O Ebu Dherr! Në të vërtetë xhamia ka një
përshëndetje dhe përshëndetja saj është faja e dy rekatëve kështuqë ngrihu dhe fali ata." Ai
(Ebu Dherri) tha: "Pra, u ngrita dhe i fala ato" Pastaj u ul me të dhe i thashë: "O i Dërguar i Allahut
!, Në të vërtetë ju keni urdhëruar me namaz, po çfarë është Namazi?
Ai tha: "Më i miri (akt adhurimi) i zbritur! Pra, të kryeje atë qoftë pak apo shumë! (Që do të
thotë zgjedhja është e juaja, por më shumë nga format e saj "ligjëruar" ju të kryer më të mirë)
(Ebu Dherri): "Unë i thashë:" O i Dërguari i Allahut! Cila vepër është më e mira? Ai tha: ''besimi
në Allahun dhe përpjekja në rrugën e tij"
Ebu Dherri: "I tha:" O i Dërguari i Allahut! Cili prej besimtarëve është më i plotë në besim?
Ai tha: "Ai që ka sjelljen më të mirë"
Unë i thashë: "Cili prej besimtarëve e ka Islamin më të mirë
Ai tha: "Ai prej të cilit njerëzit janë të sigurt nga gjuha dhe dora e tij"
Ebu Dherri tha: "O i Dërguari i Allahut cili Namaz është më i miri?
2. Ai tha "Ai që ka qëndrimin më të gjatë (për recitim)
Kështu që unë i thashë ''O i Dërguari i Allahut !, cili emigrim është më i miri?
Ai tha: "Ai që largohet nga veprat e këqija"
Ebu dherri: "Unë i thashë:" O i Dërguari i Allahut, çështë agjërimi?
Ai tha: "Një detyrë që dikush shpërblehet për të, dhe me të, shpërblimi i Allahut është
shumëfish"
Ebu Dherri: "Unë i thashë:" O i Dërguari i Allahut! cila bamirësi është më e mira?
Ai tha: "përpjekja e atij që ka pak, duke dhënë fshehurazi për të varfërit"
Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! kush ëshë është më madhështorja që Allahu zbriti për ty?
Ai tha: "Ajeti Kursi"
Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! Sa ishte numri i të dërguarve?
Ai tha: "Treqind e trembëdhjetë, numër i madh"
Ebu Derri: Unë thashë: "O i Dërguari i Allahut! i cili ishte i pari i tyre?
Ai tha: "Ademi - alejhi selam"
Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! A ishte ai një profet që është dërguar?
Ai tha: "Po! Allahu e krijoi atë me dorën e tij, pastaj fryu frymën e tij në të, dhe i foli atij direkt!
Personi i mençur, për sa kohë që mendja e tij nuk ka tejkaluar (dmth nga sëmundje mendore)
duhet të ketë disa periudha. Një periudhë ku ai i bën lutje Zotit të tij, një periudhë ku ai llogarit
veten e tij, një periudhë ku ai reflekton mbi krijimin e Allahut dhe një periudhe që ai shpenzon
për nevojat e tij nga ushqimi dhe pija.
Po ashtu personi inteligjent duhet të shmangë udhëtimet përveç për tre arsye, (për të fituar) për
botën tjetër,për kërkimin e jetesës së tij ose kënaqësia në atë që nuk është e ndaluar.Gjithashtu
personi imençur të ketë njohuri për kohën e tij, për të vazhduar në drejtim të çështjes sëtij(dmth
të shkojë me zell ndaj çështjeveqë aipërfiton), dhe të ruajë gjuhën e tij.Kushdo që vlerëson fjalën
e tij në krahasim me veprat e tij, të flasë pak me përjashtim të asaj që ka të bëjë me atë.
Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! Cilat ishin fletushkat e Musait?
Ai tha: "Ata ishin të gjitha mësimet (dhe qortimet).
Habitem me atë që është caktuar të vdesë, dhe ai është i lumtur, habitem me atë ndaj të cilit
është caktuar të (prania) zjarri, dhe ai qesh, dhe unë jam i habitur me atë që është vendimi
është caktuar për të (në lidhje me atë që është caktuar për të), se si ndihet i sigurt . Dhe unë
jam i habitur me atë që e sheh këtë botë, dhe se si çështjet ndryshojnë tek njerëzit , atëherë ai
është i qetë mbi të. Dhe habitem me atë që nuk e din se si e ka llogarinë për nesër, dhe ai nuk
punon "
3. Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! me këshillo!
Ai tha: "Unë ju këshilloj me frikë ndaj Allahut, sepse vërtet ai është kulmi i të gjitha çështjeve.
Ebu Dherri: "O i dërguar i Allahut! shto përsëri!
Ai tha: "Kapu për recitimin e Kur'anit dhe përmendjen e Allahut, vërtet ajo është dritë për ju
në jetën e kësaj bote, dhe shpëtim për ju në botën tjetër"
Ebu Dherri: "O i Dërguari i Allahut! shto përsëri!
Ai tha: '' Kujdesngae qeshurae tepërt,se vërtet ajoe vret zemrëndhelargondritënngafytyra"
Ebu Dherri: "O i dërguar i Allahut! shto përsëri!
Ai tha: "Duaji të varfërit dhe ulu me ta"
Ebu Dherri: "O i dërguar i Allahut! shto përsëri!
Ai tha: "Shih tek ata që janë poshtë teje, dhe mos shih tek ata që janë mbi ty , sepse është më
mirë në parandalimin nga të shikuarit me përbuzje në begatitë e Allahut mbi ty "
Ebu Dherri: "O i dërguar i Allahut! shto përsëri!
Ai tha: "Fol të vërtetën edhe nëse është e hidhur.
Njëherë Pejgamberi a.s. kishte prashtruar një pyetje para Sahabëve që ishte: Cila është gjëlja
më e dashur te ju ?
EbuBekri r.a. tha: Gjëja më e dashur te unë është shikimi im te ti, qëndrimi me ty, dhe
shpërndarja e pasurisë për ty .
Umeri r.a. tha: Më së shumti e dua të vërtetën, fjalën e vërtetë dhe të larguarit nga veprat e
ndaluara .
Othmani r.a. tha: Unë më shumti kam dëshirë të shpërndaj ushqim, të jap selam, dhe të fal
namaz nate kur njerëzit flejnë!
Aliu r.a. tha: Më së shumti dua që t’a rrespektoj musafirin, agjërimin dhe kur është nxeht, dhe
t’i luftoj idhujtarët.
Përgjigjja më e çuditshme ishte përgjigja e Ebu Dherrit r.a kur tha: E dua urinë, sëmundjen, dhe
vdekjen ! Pejgamberia.s. tha.O Ebu Dherr, njerëzit nuk i duan ato gjëra që i përmende, e ti pse i
do ato gjëra ?
Ebu Dherri r.a tha: E dua urinë, sepse kur uritem zbutet zemra ime, e dua sëmundjen sepse kur
sëmurem pakësohen mëkatet e mia, e dua vdekjen sepse pasi të vdes do ta takoj Zotin tim.