際際滷s van de voordracht die Mr. Tom Devolder gaf voor Natch Europe op 10/05/2012.
Creative Commons: BY-NC-ND
1 of 68
Download to read offline
More Related Content
Uiteenzetting voor Natch - Juridische aspecten van marketing en verkoop via internet
1. (E族) De juridische aspecten
van e-business
Een toelichting en praktijkgerichte analyse
van de juridische aspecten van marketing en
verkoop via internet
Natch, Lokeren, 10/05/2012 #NatchBright
@BrightAdvocaten
2. Overzicht
1. Inleiding / 7 basisprincipes
2. Marketing
1. Indirecte marketing
2. Directe marketing
3. Sociale media
3. Verkoop via internet
4. Internationale aspecten
5. Risicos & Toekomst
4. Inleiding
Wettelijk kader
Geen uniforme regelgeving
Europees recht
Naast algemeen verbintenissenrecht, ook:
Wet Marktpraktijken en Consumentenbescherming (2010)
Wet Diensten Informatiemaatschappij (2003)
Wet Verwerking Persoonsgegevens (1992)
Ook sectorale en product- en dienstgebonden
regelgeving
4
5. Inleiding
Basisprincipes
1. Hoedanigheid van de internaut
2. Informatie aan de markt
3. Privacy
4. Auteurs- en merkenrecht
5. Handelspraktijken
6. Reclame
7. Aansprakelijkheid van tussenpersonen
5
6. Inleiding
Basisprincipe 1 Hoedanigheid van de internaut
Consument Particulier Handelaar
Consumentenbescherming
Natuurlijke persoon Rechtspersoon
Bescherming persoonsgegevens
Spamwetgeving (algemene e-mailadressen vs.
persoonlijke e-mailadressen)
Online offline
diensten van de informatiemaatschappij
Regels WDI
6
7. Inleiding
Basisprincipe 2 Informatie aan de markt
Algemene informatie (geldt ook offline)
Goede trouw
Specifieke informatieverplichtingen
Opnieuw: sectorale regelgeving
Verplichtingen eigen aan diensten van de
informatiemaatschappij
Verplichte informatie op websites
Verplichte informatie op e-commerce websites
7
9. Inleiding
Basisprincipe 3 Privacy
Toepassingsgebied
Toelaatbaarheid
Rechten van de betrokkene
Recht op informatie
Recht op inzage en verbetering
Recht op verzet (= opt-out principe)
Aangifteverplichting
Maar: uitzonderingen voor interne bedrijfsprocessen
9
11. Inleiding
Basisprincipe 4 Auteurs- & merkenrecht
Auteurswerk: oorspronkelijk en vormgegeven werk
Merk: teken ter onderscheiding van waren en diensten
Tekst, maar ook grafisch element, combinatie van grafisch
element en tekst, geluid & film
Eind jaren 90, begin 2000 problematiek van
domeinnamen
Nu: problematiek van onrechtstreeks gebruik van merken
(SEO) & gebruik via sociale media
Procedures tegen Ebay / Google
11
12. Inleiding
Basisprincipe 5 - Handelspraktijken
Handelspraktijken
Definitie
Verbodsbepalingen
Zowel B2C als B2B
Europese richtlijn maximale harmonisatie
Criteria
Zwarte lijst hoe dan ook verboden
Agressieve en misleidende handelspraktijken
12
13. Inleiding
Basisprincipe 6 - Reclame
Reclame
specifieke handelspraktijk
Zeer ruime definitie quasi elke (semi-)commerci谷le
communicatie
Verbod op misleidende en denigrerende reclame
Vergelijkende reclame specifieke regels
Reclame moet als zodanig herkenbaar
Zoniet: expliciet aanmerken als reclame
Reclame via elektronische post opt-in principe
13
14. Inleiding
Basisprincipe 7 Aansprakelijkheid van tussenpersonen
Principes
Exoneratie van aansprakelijkheid
Geen algemene toezichtsverplichting
Belang bij marketing & verkoop via internet
SEO
UGC (sociale media, fora & blogs, enz.)
Verkoopplatformen
Belang bij vrijheid van meningsuiting & privacy
notice & takedown procedure
14
15. Inleiding
Vrijheid van marketing en handel via internet
Vrijheid van vestiging
Richtlijn 2000/31/EG (= E-commerce richtlijn)
Principe van het vrij verrichten van diensten van de
informatiemaatschappij
Home Country Rule principe
Ook mededingingsrecht speelt
- Website / e-commerce = passieve verkoop
- Directe marketing = actieve verkoop
15
18. Indirecte marketing
1. Websites
Verplichte informatie op websites
Lijst aan identificatie- en contactgegevens
gemakkelijke, rechtstreekse en permanente toegang
Offline informatieverplichtingen blijven van toepassing
Verplichte informatie op e-commerce websites
Bijkomende informatieverplichting v坦坦r plaatsen van order
Bijkomende informatieverplichting n叩 plaatsen van order
18
21. Indirecte marketing
2. Banners / inzetreclame
Meeste raakvlakken met klassieke marketing in dag-
of weekbladen, kranten, enz.
Vandaar ook weinig tot geen juridische risicos
Dus: algemene regels inzake reclame
Wel: reclame moet als dusdanig herkenbaar zijn
Dus: banner / (inzet)reclame die niet onmiddellijk als
reclame zichtbaar is vermelding Reclame
Op heden probleem bij sociale media (zie verder)
21
23. Indirecte marketing
3. Veilingsites, fora, weblogs, enz
Problematiek van de UGC
Beperkte aansprakelijkheid van tussenpersonen
Interne policy en procedure!
Let op voor actieve handelingen
Onrechtmatige / schadeberokkende inhoud
Laster en eerroof / belaging
Oneerlijke handelspraktijk (indien tussen ondernemers)
23
24. Indirecte marketing
4. Indirecte/verborgen reclame (o.m. metatags)
Indirecte/verborgen reclame (o.m. metatags)
Reclame moet als dusdanig herkenbaar zijn
Metatags (minder relevant op vandaag, zie SEO)
Product placement op internet: gesponsorde
blogberichten, gesponsorde Tweets of Facebook-berichten
(zie hierna), enz.
Opnieuw: vereiste dat reclame steeds als dusdanig
herkenbaar moet zijn! Zoniet: expliciet meedelen
24
25. Indirecte marketing
5. SEO
Natuurlijke SEO: technische be誰nvloeding
zoekmachines
Probleem: kan spamdexing als oneerlijke handelspraktijk
worden beschouwd?
Afhankelijk van de feiten (en rechtbank)
Gesponsorde SEO: Google Adwords
Google / Louis Vuitton (HvJ 23/03/2010)
Interflora / Marks & Spencer (HvJ 22/09/2011)
25
31. Directe marketing
Virale marketing en tell-a-friend
Begrippen
Juridische probleempunten
Reclame of niet? gevolgen
Verwerking van persoonsgegevens? gevolgen
Opt-in bij virale e-mailmarketing? gevolgen
Toepassingsgeval
Nice People zaak (Hof v. Beroep, Luik)
Quid via Facebook of Twitter?
31
33. Directe marketing
Behavioral advertising
Behavioral advertising
Technieken: invullen gebruikersprofiel door gebruiker,
maar ook cookies, web beacons, Facebook like-buttons
enz.
Opinie Group 29 van 06/2010
Juridische problematiek
Privacywetgeving BA-profielen = persoonsgegevens
Art. 5.3 e-Privacy RL verplichte opt-in
maar: nog niet omgezet in BE-recht
onduidelijkheid: cookie-instelling browser ook opt-in?
33
36. Directe marketing
SoLoMo
Social, Localisation & Mobile
Diverse (nieuwe) privacy-issues
Gedrags- en locatiegestuurde reclame
Locatiegegevens = persoonsgegevens
Aanbeveling van de Groep Gegevensbescherming Art. 29
Localisatie steeds default op uit
Betrokkene verstaanbaar en voldoende informeren
recht tot inzage locatiegegevens
36
40. Sociale media
Algemeen
Afhankelijk van het doelpubliek (direct of indirect),
gelden voor sociale media dezelfde regels o.m. 7
basisprincipes als voor directe en indirecte
marketing
Let wel: gebruiksvoorwaarden v/d diverse sociale
media platformen!
40
43. Sociale media
Specifieke problemen uit de praktijk
Reclame via sociale media mag (alg. vw.), maar
moet herkenbaar zijn; zoniet Reclame vermelden
(of #spon, of #ad)
Concurrentie / oneerlijke handelspraktijken via
sociale media
Eigendom van sociale media accounts
Sociale media & onrechtmatige content
43
48. Verkoop via internet
Algemeen
Offline = Online
Analoge toepassing algemeen verbintenissenrecht
Toestemming, hoedanigheid, oorzaak & voorwerp
Verplichtingen verkoper offline gelden ook online
Bepaalde contracten wettelijk onmogelijk via internet
Overeenkomsten die authentieke akte vereisen
Personen- en familiaalrechtelijke overeenkomsten
48
49. Verkoop via internet
Algemene voorwaarden op websites
Algemene principes
Cumulatieve voorwaarden
mogelijke kennisname + zekere instemming (mag impliciet)
Bewijslast steeds in hoofde van verkoper (C + P)
Specifieke bepalingen
Beding dat kennisname veinst = nietig & onrechtmatig
Mogelijkheid tot opslag en weergave
Praktijktip:
verwerken in check-out procedure (bijv. checkbox & hyperlink)
algemene voorwaarden meedelen in PDF-formaat
49
50. Verkoop via internet
Overeenkomst op afstand: begrip
Enkel t.a.v. consumenten
Twee regelgevingen: algemeen 辿n voor financi谷le diensten
Interpretatie overeenkomst op afstand & toepassingsgebied
Belangrijk aandachtspunten
1. informatieverplichtingen v坦坦r de verkoop en n叩 de verkoop;
2. herroepingsrecht en terugbetalingsverplichting;
3. Levering
Dwingend recht: elke contractuele afwijking = nietig
Verregaande sancties
50
51. Verkoop via internet
Overeenkomst op afstand: aanvullende informatieplicht
Informatieverplichting v坦坦r verkoop
Bijv. Leveringskosten, wijze van betaling, het al dan niet
bestaan van een herroepingsrecht, wijze van terugneming
en teruggave van het goed, de kosten voor het gebruik van
de techniek voor communicatie op afstand, enz.
Informatieverplichting n叩 verkoop
Ten laatste bij levering of uitvoering van de dienst
Op duurzame drager
Doch vooral: herroepingsbeding
51
52. Verkoop via internet
Overeenkomst op afstand: herroepingsrecht (1/2)
Herroepingsrecht
Zonder opgave van motief
Geen boete, administratieve kost of schadevergoeding
Enkel kosten terugzending lastens de consument, maar
uitzonderingen
Herroepingsbeding
Minimum 14 kalenderdagen, meer mag
Op de eerste bladzijde + formele tekst + formele opmaak
Quid e-mail?
52
54. Verkoop via internet
Overeenkomst op afstand: herroepingsrecht (2/2)
Bepaalde gevallen: ontstentenis v/ herroepingsbeding
Enkel in de gevallen door de WMPC of een KB voorzien
Moet worden vermeld!
In uitzonderlijke gevallen: regels herroepingsrecht geen
toepassing
Bijv. betaling parking per SMS, aankoop beltonen per SMS
logies, vervoer, het restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding,
54
56. Verkoop via internet
Overeenkomst op afstand: Levering
Levering
binnen 30 dagen, tenzij anders overeengekomen
Risico van verzending: steeds verkoper!
Laattijdige of gebrek aan levering
Vermoeden van wanprestatie in hoofde van verkoper
Ontbinding d.m.v. eenvoudige kennisgeving, eventueel
schadevergoeding
Levering online diensten
56
57. Verkoop via internet
Bewijs
Rechtsfeiten
Rechtshandelingen
tegen handelaren: vrij bewijs
tegen particulieren/consumenten: strikter bewijsregime
Consumenten:
regels inzake bewijsstukken
onrechtmatig beding inzake bewijsmiddelen
bij verkoop op afstand: bedingen inzake
bewijslastomkering zijn nietig
57
58. Verkoop via internet
Dwingende bepaling Consument Handelaar
Informatieplicht Wettelijke informatieplicht Wettelijke informatieplicht
(ruim) (beperkter, WDI)
Regels WDI Alle van toepassing Diverse uitsluitingen mogelijk
Herroepingsrecht Min. 14 dagen N.v.t.
Laattijdige levering 30 d. + actiemogelijkheden afspraken tussen partijen
Risico inzake levering Steeds voor verkoper afspraken tussen partijen
Bewijsregeling Wettelijk geregeld, in Vrije bewijsvoering, vrijheid
voordeel consument afspraken daaromtrent
Onrechtmatige Nietig Toegelaten, zolang ze voorwerp
bedingen OVK niet uithollen
58
60. Internationale aspecten
Herkomstlandbeginsel
Art. 5 WDI Home Country Control. Principes:
de Europese harmonisatie van regels inzake
informatiediensten
een verplicht wederzijdse erkenning door de EU-lidstaten
van rechtsregels van andere EU-lidstaten
een controle op dienstverleners door het land van
herkomst.
Aantal uitzonderingen, o.m. inzake
consumentenovereenkomsten en auteursrecht
61. Internationale aspecten
Rechtsmacht: Brussel I-Vo
Consumenten
specifieke regeling indien onderneming zijn activiteiten op het land van de
consument richt
HvJ. 7 december 2010 (Pammer)
vordering door een consument: (a.) lidstaat waar de onderneming haar zetel heeft,
(b.) lidstaat waar de consument woonplaats heeft.
vordering tegen een consument: lidstaat waar de consument woonplaats heeft.
Rechtskeuze: exclusieve bevoegdheid van de gekozen rechtsmacht
Algemene regel
Woonplaats verweerder of plaats waar de verbintenis is uitgevoerd of moet worden
uitgevoerd
Bijzondere bepalingen / exclusieve rechtsmachten: opgelet, veel
uitzonderingen!
62. Internationale aspecten
Toepasselijk recht: Rome I-verordening
Rechtskeuze: het recht dat de partijen hebben gekozen
Consumenten (art. 6 Rome I Vo.):
Indien de verkoper zijn activiteiten o.m. op het land van de consument richt
HvJ. 7 december 2010 (Pammer)
rechtskeuze is toegestaan, maar kan geen afbreuk doen aan de dwingende
bepalingen
Regel bij verkoop en dienstverlening: recht van het land waar de
verkoper/dienstverlener zijn gewone verblijfplaats heeft
Catch-all:
verblijfplaats van partij die de kenmerkende prestatie moet verrichten, zoniet
het land waarmee zij het nauwst verbonden is.
Let wel:
(1): bijzondere bepalingen voor tal van contracten
(2): Rome I-Vo regelt contractuele geschillen. Voor extra-contractueel: Rome II-Vo
64. Risicos bij niet-naleving
Klant
Concurrenten
Niet-naleving dwingende bepalingen = oneerlijke marktpraktijk
Stakingsvordering
FOD Economie
Routinecontroles + klacht gebaseerde controles
Administratieve sancties of/en doorverwijzing aan O.M.
Openbaar ministerie
Overgrote deel van de bepalingen van de WMPC, WDI en WVP
zijn correctioneel gesanctioneerd
Correctionele veroordeling (= psychologisch impact)
64
65. Toekomst
Europa
Richtlijn 2011/83/EU (25/10/2011)
Nieuwe verordening inzake privacy en verwerking
persoonsgegevens
Nieuwe verordening inzake Europees Kooprecht
Belgi谷
Ingrijpende aanpassing WMPC
65
67. Conclusie
Als consument
u hebt meer rechten dan u denkt
Als ondernemer
u hebt meer verplichtingen dan u denkt
De juridische valkuilen zijn er, om te blijven en wellicht te
verzwaren (privacy)
Bij aanvatten e-commerceactiviteit zorg ervoor dat uw site
onmiddellijk aan de wettelijke vereisten voldoet
Maar
Diverse nieuwe wetgevende initiatieven op til
67
68. Nog vragen? Contacteer me gerust!
Tom Devolder
advocaat
@TomDevolder
Bright Advocaten
Accent Business Park - Gebouw C1 | Kwadestraat 149 / bus 22 | 8800 Roeselare
tel.: +32 (51) 20 28 76 | fax: +32 (51) 21 28 76 | www.b-right.be
tom.devolder@b-right.be | mob.: +32 (496) 76 70 62 | SkypeTM : bright_tomdevolder
68 #NatchBright