�ݺ�ߣ

MENINGEAL IRRITATION
(KÍCH THÍCH MÀNG NÃO)

1. TỔNG QUAN
- Dịch não tủy (Cerebrospinal fluid – CSF) được sinh ra từ các đám rối mạch mạc của các não thất. CSF
trong khoang dưới nhện (não thất, khoang dưới nhện não và tủy) có chức năng đệm cho nhu mô não. CSF
được dẫn lưu về xoang tĩnh mạch dọc trên và các xoang tĩnh mạch khác.
- Lượng CSF khoảng 90 – 200ml ở người lớn. Mỗi giờ sinh ra 20ml. Áp lực bình thường <20cmH2O.
- Phân biệt viêm màng não và viêm não
+ Viêm màng não (meningitis): lơ mơ, đau đầu, nôn, sợ ánh sáng, các dấu kích thích màng não
(cứng gáy, bruziski, kernig).
+ Viêm não (encephalitis): giảm tri giác, vận động, cảm giác, hành vi, ngôn ngữ, tiểu não. Động
kinh đôi khi cũng gặp ở viêm màng não đơn thuần.
+ Viêm não – màng não.

MỤC ĐÍCH KHÁM
- Phát hiện sự kích thích màng não như viêm màng não mủ, xuất huyết dưới nhện, thuốc cản quang hoặc
thuốc điều trị bơm vào khoang dưới nhện.

2. TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG
- Sách YDH: đau đầu, nôn vọt, táo bón.
- Harrison: sốt, đau đầu, cứng gáy.

2. DẤU CỨNG GÁY (NUCHAL RIGIDITY/NECK STIFFNESS)
- BN nằm đầu không gối. BS gập cổ BN một cách thụ động thì cằm không chạm vào ngực do co cứng, co
thắt các cơ cổ và đau.
- Chỉ 30% BN viêm màng não có dấu cứng gáy.
- Có thể không thấy trong viêm màng não ở BN quá nặng, hôn mê hoặc trẻ sơ sinh. Cứng gáy còn có thể
gặp trong bệnh lý cột sống cổ hoặc vùng cổ (viêm, chấn thương...), viêm cơ, áp xe sau hầu, uốn ván, rối
loạn ngoại tháp (rối loạn vận động).

2. DẤU KERNIG (KERNIG’S SIGN)
- BN nằm đầu không gối. BS giữ một chân BN vuông góc ở hông và gối, giữ nguyên đùi và từ từ duỗi thẳng
cẳng chân BN.
- Dương tính có cử động gập tự động tại khớp gối hoặc đau (bình thường gối mở >135o). Xuất hiện hai
bên (dấu Lasegue thường một bên trong đau thần kinh tọa).
- Chỉ 5% BN viêm màng não có dấu Kernig nhưng khá đặc hiệu. Không liên quan độ nặng viêm màng não.
- Trong viêm màng não có sự tăng trương lực và tăng độ nhạy thần kinh chi dưới. Kernig sign là đáp ứng
bảo vệ chống lại sự co thắt và đau cơ hamstring bị trigger bởi động tác khám (làm căng các rễ thần kinh bị
viêm và tăng độ nhạy).

Neu_Exami_Meningeal irritation 2023.pptx

3. DẤU BRUDZINSKI (BRUDZINSKI’S SIGN)
- Brudzinski trên
+ BN nằm ngữa đầu không gối. BS đặt một tay sau đầu và một tay kên ngực BN, gập thụ động đầu
BN theo hướng cằm chạm ngực.
+ Dương tính khi BN thấy đau dọc theo cột sống từ cổ xuống lưng và tự động gập đùi và gối cả hai
chân.
- Brudzinski dưới
+ BN nằm ngữa đầu không gối. BS gấp chân BN vào bụng (từng bên một). Bình thường chân bên
kia vẫn duỗi thẳng. Nếu chân bên đối diện co lại là dương tính.

�ݺ�ߣ

Neu_Exami_Meningeal irritation 2023.pptx

More Related Content

Neu_Exami_Meningeal irritation 2023.pptx