4. • Ülkemizde 1200 civarında hastane bulunmaktadır. Bunun yaklaşık
700 adedi devlet hastanelerinden oluşmaktadır. Her hastanede en
az 3 laboratuar (biyokimya, hormon, kan bankaları, acil lab. vb)
bulunur.
• Hastanelerin laboratuarında yılda ortalama 500.000 – 4.000.000
test yapılmaktadır. Bu sayı büyük şehirlerde 5.000.000 teste kadar
çıkmaktadır.
• Bu testler tam otomatik olarak çalışan analizör adı verilen
cihazlarda yapılmaktadır.
• Bir analizör, 5 – 60 lt/saat sıvı atık üretmektedir.
TIBBİ LABORATUVARLAR
4
5. ANALİZÖR SIVI ATIKLARI
Atıkların üç bileşeni vardır:
• Numune; Kan , Serum ve Plazma
• Kimyasallar; Reaktifler*, Temizleme Solüsyonları**,
• Yıkama Suları***
* Teşhis ve tanı için yapılacak analizde kullanılan kimyasal maddeler
** Asit ve bazik karakterdeki deterjanlar
** * Analizörlerin her analiz sonunda deiyonize su ve temizleme solüsyonları ile yapılan yıkama işlemi
sonucunda oluşan sıvı.
Numune De-iyonize Su
Kimyasal
5
6. Bu sıvı atıkların alıcı ortama veya kanalizasyon sistemine
nasıl verilebileceği veya verilemeyeceği; Atık Suların
Deşarj Kuralları*, ve Atıkların Yönetimi**’’
yönetmelikleri ile düzenlenmiştir.
Bu konuda yasal herhangi bir boşluk olmamasına
rağmen, uygulamada karşılaşılan güçlükler, depolama,
transferler, maliyet ve çözümsüzlük gibi faktörlerden
dolayı her hangi bir işlem yapılamamaktadır.
ANALİZÖR SIVI ATIKLARI
* 31.12.2004 tarihli Resmi Gazete ‘de yayınlanan 25687 sayılı Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliğe göre
** 2 Nisan 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 29314 sayılı yönetmelik
6
7. Sağlık kuruluşlarının %99 ’u oluşan bu tür sıvı
atıklarını herhangi bir işleme tabi tutmadan
kanalizasyona vermektedirler.
Bu miktar yılda 200 ton tehlikeli ve enfeksiyöz şüphesi
taşıyan sıvı demektir.
Halen bu sıvılar akarsular ve yer altı sularına
karışmaktadır.
ANALİZÖR SIVI ATIKLARI
7
8. ÇÖZÜM ÇALIŞMALARIMIZ
Ülkemiz şartlarında atığın niteliği dikkate alınarak
kaynağında işlenmesi hedeflenmiştir.
Bu amaçla ilk olarak Neutralab adlı cihaz üretilmiş,
daha sonra bu cihaz geliştirilerek Neutralab Plus adını
verdiğimiz toksik ve tehlikeli maddeleri sıvıdan ayıran
cihaz üretimi gerçekleştirilmiştir.
8
9. NEUTRALAB® GELİŞİMİ
• İlk olarak 2007 tarihinde Alman Schottdorf firmasının Türkiye'deki laboratuarları
için nötralizasyon ve dezenfeksiyon cihazı olarak üretilmiştir.
• 16.06.2009 tarih 2009/04678 sayı numarası ile nötralizasyon ve dezenfeksiyon
cihazımız Türk Patent Enstitüsü tarafından 20 yıl koruma altına alınmıştır.
• 2011-2012 Avrupa Birliği Çevre Ödülleri Türkiye Programı Ürün Kategorisi Birinciliğe
layık görülmüştür.
• 2012 yılında tehlikeli ve toksik maddeleri sıvıdan ayırma yöntemi üzerinde
çalışmalara başlanmıştır.
• 2013 yılında sıvıdaki tehlikeli ve toksik maddeleri sıvıda ayrılması başarılmıştır. 1000
litre sıvının içindeki tehlikeli ve toksik madde 1- 5 litre sıvıya indirgenmiş geriye
kalan 995 litre sıvı dezenfeksiyon tabi tutularak yürürlükteki standartlara
(yönetmelikler, tüzükler vb) uygun hale getirildikten sonra kanalizasyona deşarj
eden sistem üretilmiştir .
• 2015 yılında yeni Atık Yönetim Yönetmeliği uygulamaya girmiş ve bu tür atıklar için
analiz zorunluluğu getirilmiştir.
9
11. • “MUHTEMEL TEHLİKELİ ATIK” (M) ile kodlanmış olan sıvı atık
türlerinin tehlikesiz olduğunun tespit edilmesi halinde
kanalizasyona verilmesinde kanunen bir sakınca yoktur. Bu tespiti
yalnız TÜBİTAK tarafından yapılan ve eşik değerleri EK-3B’de
verilmiş olan test ile gerçekleştirilmektedir.
• Test sonucunun “Tehlikeli Atık” olması durumunda bu sıvı
atıkların yine aynı kanunda belirlenmiş kriterlerde toplanması ve
bertaraf firmalarına ücreti karşılığı verilmesi gerekmektedir.
11
13. • Memorial Şişli Hastanesi (Neutralab Plus)
• Florence Nightingale İstanbul Hastanesi (Neutralab Plus)
• Florence Nightingale Çağlayan Hastanesi (Neutralab Plus)
REFERANS LİSTESİ
13
Tubitak Ek-3b Analizi sonuçlarına göre cihazlardan alınan laboratuvar
atıksu örnekleri tehlikesiz olarak nitelendirilmiştir ve kanalizasyona
deşarj edilmesinde sorun olmadığına dair değerlendirme yapılmıştır.
14. 14
Sağlık Birimindeki Günlük Sıvı
Atık Üretimi (Litre/Gün)
Tehlikeli Sıvı Atık Taşıma ve
Bertaraf Ücreti (TL / Litre)
Günlük Gider
(TL/Gün)
Aylık Gider (TL/Ay)
(22 İş Günü)
Şehiriçi 1000 2,8 2800 61600
Şehirdışı 500 5,5 2750 60500
Tehlikeli Sıvı Atıkların Toplama ve Bertaraf Firmasına Teslim Edilmesi Durumunda
•Atıkların hastane içinde, yönetmeliklerde belirtilen şartlarda (uygun sıcaklık, sızdırmazlık,
izolasyon vb.) toplanması için çalışma yapılması gerekmektedir.
•Tehlikeli Sıvı Atık Tankeri ile transferin sağlanamadığı durumlarda (lisans ya da uygun
standartlarda araç temin edilemediğinde), sıvı atıklar, Atık Toplama Firmalarının temin
edeceği bidonlara doldurulmalı ve bu bidonlar belirtilen doluluğa ulaştıktan sonra sürekli
olarak çalışma ortamından uzaklaştırılmalıdır.
•Sıvı transferi esnasında yaşanacak en küçük bir sızıntı ya da damlama durumunda olayın
yaşandığı bölge karantinaya alınmalıdır ve acil sanitasyon prosedürü uygulanmalıdır.