際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Niet-medicamenteuze behandeling van osteoporose

S
Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose

Niet-medicamenteuze behandeling van osteoporose, Presentatie van Prof. dr. J.C. Netelenbos op 19 november 2011 voor de Stichting IWO.

1 of 32
Download to read offline
Niet-medicamenteuze behandeling van osteoporose; wel maar ook wee 19 November 2011 Zwolle em. prof. dr. J. Coen Netelenbos, Amsterdam VUmc
Beperkt tot enkele onderwerpen: Voeding mineralen, vitamines, soja Lichamelijke Activiteit trilplaat, tai chi, algemeen Lifestyle gewicht Zie ook Osteoporos Int. 2011 Nov;22(11):2769-88.
BASIC PREVENTION
Calcium en vitamine D suppletie ≒ Volg advies Gezondheidsraad (2008) en IOM (2010) over vit D ≒ Er moet een REDEN zijn om bij osteoporose NIET te suppleren en deze reden in status noteren! ≒ Gewenste suppletie vit D3 : 800 IE (20mcg) ≒ Gewenste suppletie calcium: 0-1000 mg afhankelijk van voeding ≒ Waken overdosering (hypercalciemie,urinewegstenen, hartinfarct?? kanker??) ≒ Geen evidence voor stootkuren vitamine D ≒ Geen evidence effect vitamine D op infecties, auto-immuunziekten, hart-en vaatziekten en kanker
Willett melkmeisje Voorbeeld selectief winkelen
Willett ondersteunt zijn anti-calcium bewijsvoering met dit artikel
Wat stond ook in ons artikel (1)? Calcium supplementation and mean change LBMD in premenopausal and early perimenopausal women Elders PJM et al. JBMR 1994;11: 15311538
Wat stond ook in ons artikel (2)? Calcium supplementation and mean change metacarpal cortical thickness Elders PJM et al. JBMR 1994
Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine- en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek absolute toename sterfte: - multiviaminen 2,4% RR 1,06 (1,02-1,10) - vitamine B6 4,1% RR 1,10 (1,01-1,21) - foliumzuur 5,9% RR 1,15 (1,00-1,32) - ijzer 3,9% RR 1,10 (1,03-1,17) - magnesium 3,6% RR 1,08 (1,01-1,15) - zink 3,0% RR 1,08 (1,01-1,15) - koper 18,0% RR 1,45 (1,20-1,75) Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek geen effect op sterfte bij: -vitamine A -beta-caroteen -vitamine B complex -vitamine C -vitamine E -vitamine D Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek absolute afname sterfte bij calcium suppletie van 3,8%; RR 0,91(0,88-0,94) Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
Mensen die mineraal supplementen gebruiken blijken in veel gevallen in hun voeding reeds meer van deze micronutrienten te gebruiken dan mensen die geen mineraalsupplementen nemen. Bailey RL et al Am J Clin Nutr 2011;94:1376-81
Antioxydantia als vitamine E, vitamine A beta-caroteen (b)lijken schadelijk met hogere sterfte *Bjelakovic G et al. Antioxidant suppl.Cochrane Database Sust Rev 2008;2:CD007176 *Miller ER III et al. Vit E suppl. Ann Intern Med 2005;142:37-46 *Vivekananthan DP et al. Antioxidants in CVD. Lancet 2003;361:2017-2023 *Lawson KA et al. Multivitamins prostate cancer. J Natl Cancer Inst 2007;99:754-764 *Slatore CG et al. Multivitamins lung cancer. Am J Resp crit Care Med 2008:177:524-30 *Klein EA et al. Vitamin E risk prostate cancer. JAMA 2011;306:1549-1556
Antioxydantia als vitamine E, vitamine A beta-caroteen (b)lijken schadelijk met hogere sterfte We hebben mogelijk oxydatieve stress juist nodig voor een langer leven Ristow et al Free Radical Biolog & Med 2011;51:327-336 Bjelakovic G et al Arch Intern Med 2011;171:1633-4 (Editorial)
Antioxidantia als supplement verstieren Reactive Oxygen Species (ROS) en dus weerstand tegen stress en langleven
1. Paradigma hoe meer hoe beter is fout 2. Let op mogelijke U-curve associatie tussen micronutrient en gezondheid
Vitamine D spiegel en risico op sterfte Aloia JF JCEM 2011;96:2987-2996
Vitamine K? Interventie trials (vit K1 of vit K2 )geven geen bewijs ondanks soms associatie laag vit K met verhoogd risico op heupfractuur Vitamine K1 -Cheung et al Plos Med 2008;5:e196. Minder fracturen? maar onvoldoende power -Binkley et al JBMR 2009;24;983. Geen effect botombouw en BMD -Booth et al JCEM 2008;93:1217. Geen effect BMD -Bolton-Smith et al. JBMR 2007;22:509. Alleen lichte stijging BMD ultraradius Vitamin K2 -Binkley et al JBMR 2009;24:983. Geen effect botombouw en BMD -Emaus et al. Osteop Int 2010;21:1731 Geen effect botverlies -Knapen et al. Osteop Int 2007:18:963 Verbetering BMC en breedte heuphals # Review Vermeer C en Theuwissen E Rol vitamine K bij degeneratieve Menopause Int. 2011 Mar;17(1):19-23 verouderingsziekten # Zwart SR JBMR 2011;26:948-954 Vit K helpt niet tegen botverlies ruimtevaart
Effect soja? 3 Meta-analyses *Ricci E et al. J Womens Health 2010;19:1609: Remt botverlies niet *Liu J et al. Bone 2009;44:948-953: Remt botverlies niet *Taku K et al. Bone 2010;47:413-423: Remt alleen resorptie markers 2 RCTs *Levis S et al. Arch Intern Med 2011;171:1363-9: Remt botverlies niet noch flushes *Alexandersen P et al. JAMA 2001;285:1482-8 : Geen effect bot metabolisme (NB daling lymfocyten)
Tomatensap Pruimen Groene Thee (al of niet gecombineerd met Tai Chi) etc Lekker en Leuk maar of het helpt?
Review over effecten van tai chi: alleen positief voor valrisico en psychische gezondheid Lee MS et al. Br J Sports Med. 2011 [Epub ahead of print]
Trilplaat? Remmend effect op NTX na 8 weken Turner S et al. J Osteoporos. 2011:710387. Epub 2011 Jun 27. Geen effect op UCTX tijdens 14 dagen bedrust Baecker N et al Eur J Appl Physiol 2011 Sep 6. [Epub ahead of print]
Geen meerwaarde trilplaat bij 70- plussers in RCT 6 maanden We conclude that in institutionalized older women over 70 years of age, the WBV training program described herein does not provide additional musculoskeletal benefit over vitamin D supplementation. Compared with conventional doses of vitamin D (880 IU), a higher dose of 1600 IU induced significantly higher levels of circulating vitamin D but was not more efficient in enhancing either muscle mass or strength or increasing hip BMD in this population. Sabine MP et al J Bone Miner Res. 2011;26:42-9
No good vibrations No Effect of 12 Months of Whole-Body Vibration Therapy on Bone Density and Structure in Postmenopausal Women; A Randomized Trial Onderzoek: Slatkovska L et al Ann Intern Med November 15, 2011;155:668-679 Review: Wysocki A et al. Ann Intern Med November 15, 2011;155:680-686
Lichamelijke activiteit verkleint waarschijnlijk fractuurrisico (indirecte evidence) waarbij optimaal type, duur en intensiteit niet bekend zijn Alg. adviezen: ≒ 2-3x/week 15-60 min. aerobic exercise en krachtoefening met 70-80% functionele (max.)intensiteit ≒ duurtraining zou BMD met bijna 1% per jaar verhogen 50-plussers en ongeoefenden: oefeningen met lagere/matige impact zoals step aerobics en joggen (lees ook CBO 2011)
Lichamelijke activiteit verkleint waarschijnlijk fractuurrisico (indirecte evidence) waarbij optimaal type, duur en intensiteit niet bekend zijn Algemenadviezen aan osteoporose pati谷nten: - advies op maat! - elke vorm van krachttraining richten op gewenst gebied (bijv spiergroepen rondom heup, quadriceps,, dorsale/ plantaire flexoren, polsextensoren en rug extensoren) - met gemakkelijke oefeningen beginnen en opvoeren - beperken valrisico / valtraining bij positieve val-anamnese - niet tillen en krachtzetten in gebogen houding (lees ook CBO 2011)
Wanneer Calcium inname < 1000mg /dag heeft lichamelijke activiteit geen effect op lumbale DXA Specker BL JBMR 1996;11:1539-1544
Vitamine D plus calcium suppletie vermindert vallen (Meta-analyse okt 2011) Zonder calcium suppletie geen significant effect! Hassan M et al JCEM 2011;96:2997-3006
Lifestyle-paradox: Vetzucht is risicofactor voor fractuur bij kind maar werkt beschermend tegen fractuur bij volwassene Vetzucht bij volwassene lijkt te beschermen tegen werve-l en heupbreuk, maar niet tegen enkel- en bovenarmsbreuk. Dimitri P et al. Bone 2011 epub
Vetzucht bij postmenopauzale vrouwen beschermt niet tegen fractuur en is geassocieerd met verhoogd risico van enkel- en bovenbeensbreuken Compston JE et al. (GLOW authors) Am J Med. 2011 Nov;124(11):1043-50
Dank voor uw aandacht @osteoporose_stichting.nl
Dank voor uw aandacht @osteoporose_stichting.nl

More Related Content

Niet-medicamenteuze behandeling van osteoporose

  • 1. Niet-medicamenteuze behandeling van osteoporose; wel maar ook wee 19 November 2011 Zwolle em. prof. dr. J. Coen Netelenbos, Amsterdam VUmc
  • 2. Beperkt tot enkele onderwerpen: Voeding mineralen, vitamines, soja Lichamelijke Activiteit trilplaat, tai chi, algemeen Lifestyle gewicht Zie ook Osteoporos Int. 2011 Nov;22(11):2769-88.
  • 4. Calcium en vitamine D suppletie ≒ Volg advies Gezondheidsraad (2008) en IOM (2010) over vit D ≒ Er moet een REDEN zijn om bij osteoporose NIET te suppleren en deze reden in status noteren! ≒ Gewenste suppletie vit D3 : 800 IE (20mcg) ≒ Gewenste suppletie calcium: 0-1000 mg afhankelijk van voeding ≒ Waken overdosering (hypercalciemie,urinewegstenen, hartinfarct?? kanker??) ≒ Geen evidence voor stootkuren vitamine D ≒ Geen evidence effect vitamine D op infecties, auto-immuunziekten, hart-en vaatziekten en kanker
  • 6. Willett ondersteunt zijn anti-calcium bewijsvoering met dit artikel
  • 7. Wat stond ook in ons artikel (1)? Calcium supplementation and mean change LBMD in premenopausal and early perimenopausal women Elders PJM et al. JBMR 1994;11: 15311538
  • 8. Wat stond ook in ons artikel (2)? Calcium supplementation and mean change metacarpal cortical thickness Elders PJM et al. JBMR 1994
  • 9. Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine- en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek absolute toename sterfte: - multiviaminen 2,4% RR 1,06 (1,02-1,10) - vitamine B6 4,1% RR 1,10 (1,01-1,21) - foliumzuur 5,9% RR 1,15 (1,00-1,32) - ijzer 3,9% RR 1,10 (1,03-1,17) - magnesium 3,6% RR 1,08 (1,01-1,15) - zink 3,0% RR 1,08 (1,01-1,15) - koper 18,0% RR 1,45 (1,20-1,75) Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
  • 10. Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek geen effect op sterfte bij: -vitamine A -beta-caroteen -vitamine B complex -vitamine C -vitamine E -vitamine D Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
  • 11. Bij oudere vrouw zijn wellicht veel gebruikte vitamine en mineraalsupplementen geassocieerd met toegenomen sterfte Iowa Womens health Study: 38772 vrouwen zelfrapportage1986,1997en 2004; 2008: 15594 overleden na correctie bleek absolute afname sterfte bij calcium suppletie van 3,8%; RR 0,91(0,88-0,94) Mursu J et al Arch Intern Med 2011;171 1625-1633
  • 12. Mensen die mineraal supplementen gebruiken blijken in veel gevallen in hun voeding reeds meer van deze micronutrienten te gebruiken dan mensen die geen mineraalsupplementen nemen. Bailey RL et al Am J Clin Nutr 2011;94:1376-81
  • 13. Antioxydantia als vitamine E, vitamine A beta-caroteen (b)lijken schadelijk met hogere sterfte *Bjelakovic G et al. Antioxidant suppl.Cochrane Database Sust Rev 2008;2:CD007176 *Miller ER III et al. Vit E suppl. Ann Intern Med 2005;142:37-46 *Vivekananthan DP et al. Antioxidants in CVD. Lancet 2003;361:2017-2023 *Lawson KA et al. Multivitamins prostate cancer. J Natl Cancer Inst 2007;99:754-764 *Slatore CG et al. Multivitamins lung cancer. Am J Resp crit Care Med 2008:177:524-30 *Klein EA et al. Vitamin E risk prostate cancer. JAMA 2011;306:1549-1556
  • 14. Antioxydantia als vitamine E, vitamine A beta-caroteen (b)lijken schadelijk met hogere sterfte We hebben mogelijk oxydatieve stress juist nodig voor een langer leven Ristow et al Free Radical Biolog & Med 2011;51:327-336 Bjelakovic G et al Arch Intern Med 2011;171:1633-4 (Editorial)
  • 15. Antioxidantia als supplement verstieren Reactive Oxygen Species (ROS) en dus weerstand tegen stress en langleven
  • 16. 1. Paradigma hoe meer hoe beter is fout 2. Let op mogelijke U-curve associatie tussen micronutrient en gezondheid
  • 17. Vitamine D spiegel en risico op sterfte Aloia JF JCEM 2011;96:2987-2996
  • 18. Vitamine K? Interventie trials (vit K1 of vit K2 )geven geen bewijs ondanks soms associatie laag vit K met verhoogd risico op heupfractuur Vitamine K1 -Cheung et al Plos Med 2008;5:e196. Minder fracturen? maar onvoldoende power -Binkley et al JBMR 2009;24;983. Geen effect botombouw en BMD -Booth et al JCEM 2008;93:1217. Geen effect BMD -Bolton-Smith et al. JBMR 2007;22:509. Alleen lichte stijging BMD ultraradius Vitamin K2 -Binkley et al JBMR 2009;24:983. Geen effect botombouw en BMD -Emaus et al. Osteop Int 2010;21:1731 Geen effect botverlies -Knapen et al. Osteop Int 2007:18:963 Verbetering BMC en breedte heuphals # Review Vermeer C en Theuwissen E Rol vitamine K bij degeneratieve Menopause Int. 2011 Mar;17(1):19-23 verouderingsziekten # Zwart SR JBMR 2011;26:948-954 Vit K helpt niet tegen botverlies ruimtevaart
  • 19. Effect soja? 3 Meta-analyses *Ricci E et al. J Womens Health 2010;19:1609: Remt botverlies niet *Liu J et al. Bone 2009;44:948-953: Remt botverlies niet *Taku K et al. Bone 2010;47:413-423: Remt alleen resorptie markers 2 RCTs *Levis S et al. Arch Intern Med 2011;171:1363-9: Remt botverlies niet noch flushes *Alexandersen P et al. JAMA 2001;285:1482-8 : Geen effect bot metabolisme (NB daling lymfocyten)
  • 20. Tomatensap Pruimen Groene Thee (al of niet gecombineerd met Tai Chi) etc Lekker en Leuk maar of het helpt?
  • 21. Review over effecten van tai chi: alleen positief voor valrisico en psychische gezondheid Lee MS et al. Br J Sports Med. 2011 [Epub ahead of print]
  • 22. Trilplaat? Remmend effect op NTX na 8 weken Turner S et al. J Osteoporos. 2011:710387. Epub 2011 Jun 27. Geen effect op UCTX tijdens 14 dagen bedrust Baecker N et al Eur J Appl Physiol 2011 Sep 6. [Epub ahead of print]
  • 23. Geen meerwaarde trilplaat bij 70- plussers in RCT 6 maanden We conclude that in institutionalized older women over 70 years of age, the WBV training program described herein does not provide additional musculoskeletal benefit over vitamin D supplementation. Compared with conventional doses of vitamin D (880 IU), a higher dose of 1600 IU induced significantly higher levels of circulating vitamin D but was not more efficient in enhancing either muscle mass or strength or increasing hip BMD in this population. Sabine MP et al J Bone Miner Res. 2011;26:42-9
  • 24. No good vibrations No Effect of 12 Months of Whole-Body Vibration Therapy on Bone Density and Structure in Postmenopausal Women; A Randomized Trial Onderzoek: Slatkovska L et al Ann Intern Med November 15, 2011;155:668-679 Review: Wysocki A et al. Ann Intern Med November 15, 2011;155:680-686
  • 25. Lichamelijke activiteit verkleint waarschijnlijk fractuurrisico (indirecte evidence) waarbij optimaal type, duur en intensiteit niet bekend zijn Alg. adviezen: ≒ 2-3x/week 15-60 min. aerobic exercise en krachtoefening met 70-80% functionele (max.)intensiteit ≒ duurtraining zou BMD met bijna 1% per jaar verhogen 50-plussers en ongeoefenden: oefeningen met lagere/matige impact zoals step aerobics en joggen (lees ook CBO 2011)
  • 26. Lichamelijke activiteit verkleint waarschijnlijk fractuurrisico (indirecte evidence) waarbij optimaal type, duur en intensiteit niet bekend zijn Algemenadviezen aan osteoporose pati谷nten: - advies op maat! - elke vorm van krachttraining richten op gewenst gebied (bijv spiergroepen rondom heup, quadriceps,, dorsale/ plantaire flexoren, polsextensoren en rug extensoren) - met gemakkelijke oefeningen beginnen en opvoeren - beperken valrisico / valtraining bij positieve val-anamnese - niet tillen en krachtzetten in gebogen houding (lees ook CBO 2011)
  • 27. Wanneer Calcium inname < 1000mg /dag heeft lichamelijke activiteit geen effect op lumbale DXA Specker BL JBMR 1996;11:1539-1544
  • 28. Vitamine D plus calcium suppletie vermindert vallen (Meta-analyse okt 2011) Zonder calcium suppletie geen significant effect! Hassan M et al JCEM 2011;96:2997-3006
  • 29. Lifestyle-paradox: Vetzucht is risicofactor voor fractuur bij kind maar werkt beschermend tegen fractuur bij volwassene Vetzucht bij volwassene lijkt te beschermen tegen werve-l en heupbreuk, maar niet tegen enkel- en bovenarmsbreuk. Dimitri P et al. Bone 2011 epub
  • 30. Vetzucht bij postmenopauzale vrouwen beschermt niet tegen fractuur en is geassocieerd met verhoogd risico van enkel- en bovenbeensbreuken Compston JE et al. (GLOW authors) Am J Med. 2011 Nov;124(11):1043-50
  • 31. Dank voor uw aandacht @osteoporose_stichting.nl
  • 32. Dank voor uw aandacht @osteoporose_stichting.nl