Nöroşi̇rürji̇ konferansı
- 1. NÖROŞİRÜRJİ Tarihçesi, Felsefesi, Çağdaş Nöroşirürji, Geleceği Doç. Dr. Mustafa Bozbuğa
- 2. Nörobilimler I- Klinik disiplinler – Nörolog – Psikiyatrist – Nöroşirürjiyen – Nöropatolog – Nöroradyolog – Nöro-onkolog – Nöroradyoterapist II- Temel bilimler (Deneysel disiplinler) – Nöroanatomist – Nörofizyolog – Moleküler nörobiyolog – Gelişim nörobiyoloğu (Embriyolog) – Nörohistolog – Nörobiyokimya uzmanı – Nörofarmakolog – Psikobiyolog – Bilgisayar nörobilim uzmanı
- 3. • Nöroşirürji • Nörolojik cerrahi • Cerrahi nöroloji • Beyin, omurilik ve sinir cerrahisi
- 4. * Edwin Smith cerrahi papirusları (M.Ö. 1700) * Daha öncesinde trepanasyon yapıldığı bilinmektedir (Paleopatoloji)
- 5. * Tarih içinde tıp insanlığın var oluşu ile yaşıt * Nöroşirürji bir bilim ve uygulama alanıdır
- 6. • Beyin hücreleri ve beyin hakkındaki güncel bilgilerimiz büyük ölçüde 20. yy.da yapılan nörobilimsel çalışmalarla elde edilmiştir. Ancak, nörobilimin tarihsel kilometre taşları çok öncelere uzanır.
- 7. Antik Dönemde Beyin Fonksiyonları • İlkel toplumlarda: Bilinmiyor • Mısır Uygarlığında (M.Ö. 3000-1000): Kafa ve omurga yaralanmalarından sonraki fenomenler tanımlanmış. Solunumun tüm yaşamsal işlevlerin taşıyıcısı olduğu düşünülüyor. • Homerik (M.Ö. 1000): Yaşam tümüyle beyinde yer alır. • Antik Yunan: – a) Pitagor: akıl beynin fonksiyonudur – b) Hipokrat: sevinç, elem beyinden kaynaklanır; duyuların ve hareketlerin taşıyıcısı beyindir. – c) Platon: ölümsüz ruh beyindedir, ölümlü ruh gövdededir kalp kanın kaynağıdır. – d) Herofilus: sinir sisteminin merkezi beyindir, beynin dört ventrikülünü tanımlar ve sinirleri duyusal ve motor fonksiyonlarına ayırır.
- 8. • Serebral Lokalizasyon (M.S. 1-16 yy.) • Galen, Posidonyus, Nemusius • İbni Sina (M.S. 980-1037): beyaz madde, ventriküller, subkortikal bağlantılar • Vesalius (M.S. 1514-1564): Anatominin babası; ayrıntılı anatomik tanımlamalar
- 9. • Serebral Lokalizasyon (M.S. 17. ve 18. yy.) • William Harvey: kan dolaşımını keşfeder • Rene Descartes: ruhun pineal glandda yerleştiğini düşünür • Thomas Willis: serebrum istemli hareketleri ve duyuları kontrol eder, serebellum istemsiz hareketleri kontrol eder, serebral kortekste hafıza yer alır, korpus kallozumda hayaller bulunur • Giovanni Battista Morgagni: beyin hastalıklarını tanımlıyor, “On Diseases of the Head” – lezyonlar ve sendromlar arasında ilişkiler kuruyor.
- 10. • Serebral Lokalizasyon (Erken 19. yy.) • Serebral kabarıklıkların, korteksin tanımı ve fonksiyonları • Daha ayrıntılı anatomik tanımlar • Beyinde spesifik fonksiyonların tanımlanması • Santral ünite olarak hücrenin belirlenmesi
- 11. • Gennari, Baillarger, Gratiolet, Meynert, Broca, Jackson, Charcot, Wernicke • Serebral korteksin ayrıntıları, kortikal fonksiyonlar • Nomenklatür • Asosiasyon lifleri, bazal ganglionlar,… • Fonksiyon ve lokalizasyon belirlemeleri • Hastalık tanımlamaları Serebral Lokalizasyonda Anatomik Çalışmalar
- 12. Dünya – İnsan beyni • Dünya hayat ve ölüm olaylarını mümkün kılan biricik gezegen • İnsan beyni, hayat ve ölüm kavramlarını algılayan, tartışan; yalnız dünyayı değil atom parçacıklarından tutun evrenin çapına kadar her boyutu hesaplayabilen, zaman ve mekan boyutlarını aşabilen, ufacık bir hacim içinde bütün kubbeleri, bütün evreni içeren üretken bir oluşum • Olumlu – olumsuz durumlar süregelmekte • Dünyamız ve beyinlerimiz metamorfotik bir kaynaşma içinde ve Nuh’un gemisinden halen inebilmiş değiliz; hem içimizdeki hem de dışımızdaki dalgalanmalar ve çalkantılar devam etmektedir. Ki bu, yüz milyonlarca yıldır süregelen gelişmenin temel dinamiğidir.
- 13. • Belirlenen spesifik lokalizasyonların irdelenmesi (deneysel çalışmalar: ablasyon, elektriksel stimülasyon) ve bunların klinik gözlemleri Serebral Lokalizasyonda Nörofizyolojik Çalışmalar
- 14. • 18. yy.ın ikinci yarısında * nöroanatomi ve nörolojik lokalizasyonun gelişmesi * anestezi imkanları * asepsi ve antisepsi * teknolojik gelişme (alet ve donanım) • Pre-Listerian dönem • Post-Listerian dönem • Genel cerrahlar nöroşirürjikal girişimler uyguluyorlar
- 15. Bunca uzun zamandır süregelen genetik evrim, filogenetik bir evrim olarak ana rahminde kısa bir zaman diliminde ontogenetik olarak tekrarlanıp tamamlanıyor ve toplumda da o kişinin yaşamı içinde beynin olgunlaşması, gelişmesi devam ediyor.
- 16. Eflatun ve Farabi beynin düşünce kabiliyetini içimizdeki güneş diye nitelendirmişler. 30-40 mikron çapındaki nöron içerisinde sayısız yapımevi var ve mitokondriler evrim ipliğini işleyip duruyorlar.
- 17. * Nöronların sayısı: yaklaşık 200 milyon * Glia hücreleri: birkaç yüz trilyon * Sayısız hücrelerarası bağlantı * Nöronların diferansiasyonu, bağlantılar, yerler, organizasyon önceden belirli Farklı eğilimler, kişilikler,…
- 18. * Keşif yolunun başındayız, nörobilim son yüzyılda gelişti * Bilim, sanat, felsefe, din, matematik, teknoloji, uygarlaşma çabaları ilk başlangıçtan beri vardır.
- 19. ÇAĞDAŞ NÖROŞİRÜRJİ ve MİKRONÖROŞİRÜRJİNİN TEMELLERİ I. Nörobilimlerdeki gelişmeler – nöroanatomi – nörofizyoloji – nöromonitörizasyon – nöroendokrinoloji – nörofarmakoloji – nöro-…. I. Mikroteknik - Cerrahi teknik donanım II. Nöroanesteziyoloji ve Yoğun Bakım III. İlişkili disiplinlerdeki atılımlar (nöroradyoloji, nöropatoloji, IV. Temel tıp bilimleri ve diğer klinik disiplinlerdeki ilerlemeler (radyoterapi, onkoloji,…) V. Teknolojik gelişmeler
- 20. ÇAĞDAŞ NÖROŞİRÜRJİDE TANI YÖNTEMLERİ 1. Muayene 2. Görüntüleme - Röntgen - BT - MRG - Anjiyografi - Doppler USG 3. Fonksiyonel incelemeler - EEG, EMG, EP - Nükleer incelemeler 4. LP ve BOS incelemeleri 5. Nöropsikolojik, psikometrik değerlendirmeler 6. Genetik incelemeler
- 21. ÇAĞDAŞ NÖROŞİRÜRJİNİN OLANAKLARI • Nöro-onkoloji • Nörovasküler • Dejeneratif hastalıklar • Doğumsal anomaliler, şekil bozuklukları,… • Hidrosefaliler • Travmalar • Enfeksiyonlar & Apseler • Disk hastalığı • Ağrı & Vasküler kompresyon sendromları • Fonksiyonel nöroşirürji • Periferik sinirlerin hastalıkları • Diğerleri,…
- 95. • İnsanların doğa içerisindeki zor, eğreti, sıkıntılı ve tehlikeli durumundan “zorunluluk” doğmaktadır. Olumsuz gözüken bu durum aslında doğanın insana verdiği en uygun (optimal) imkandır. • İnsanın, disharmonik yapısı (Kant için antagonist; doğa varlığı ve akıl varlığı, böylece dualite kuramı) başarılarının ve yeteneklerinin gelişmesinde etkilidir. • Kant sonrasında Nietzsche, insan olmayı bir “dissonanz”ın gerçekleşmesi olarak görür ve “Trajedinin Doğuşu” adlı yazısında trajediyi insanın disharmonik varlık yapısına bağlar. • * İnsandaki disharmoni fenomeni, insanın değer duygusu ile onun bir olanaklar varlığı olmasından kaynaklanır.
- 96. GELECEKTE NÖROŞİRÜRJİ • Tanı imkanları • Genetik ve moleküler düzeydeki çalışmalar • Nörobilimlerin ilerlemesi – fizyopatolojik ve etyopatogenetik mekanizmaların daha iyi anlaşılması – bunlara yönelik daha etkin tedavi stratejilerinin geliştirilmesi • Teknolojideki gelişmeler • + Önleyici (koruyucu) tedavi • + Daha erken tanı • + Daha ince, hassas (seçici) nöroşirürji • + Alternatif (ve tamamlayıcı) tedavi yolları
- 97. “Cerrahi bir sanattır ve öyle olmalıdır; ancak, gelişmesi ve canlılığını koruması, bilimsel yöntemlerin ve keşiflerin en üst düzeyde uygulanmasına bağlıdır.” Hugh Cairns
- 126. • Aslında her insan tüm insanlığın kolektif bilgi ve deneyimi ile oluşur. Kişinin rolü, zaman sınırlarını aşan bu “kolektif insan” ın bilgi ve deneyimlerine katkıda bulunmaktır. Bizler, bütüne katkıda bulunan birimleriz. İnsan, her konuya içten bir ilgiyle yaklaşmalı ve kendini bütünüyle ona vermelidir.
- 127. → Öğrenmek → Öğretmek → Hastaya hizmet (teşhis, tedavi, rehabilitasyon …)
- 128. Öncü Nöroşirürjiyenler • Tablo-7 • - WW Keen, Jr. Philadelphia 1837-1932 • - William Macewen, Glasgow 1848-1924 • - Fedor Krause, Berlin 1856-1937 • - Victor Horsley, Londra 1857-1916 • - Harvey Cushing, Boston 1869-1939 • - Charles Frazier, Philadelphia 1870-1936 • - Clovis Vincent, Paris 1879-1947 • - Walter Dandy, Baltimore 1886-1946 • - Makoto Saito, Nagoya 1889-1950