Ntbinh
- 1. Thi畉u th畛i
Nguy畛n Th叩i B狸nh sinh ngy 14 th叩ng 1, 1948 t畉i x達 Tr動畛ng B狸nh, huy畛n C畉n Giu畛c, t畛nh
Long An[1], l con th畛 hai trong 9 ng動畛i con c畛a b L棚 Th畛 Anh [2] v 担ng Nguy畛n Vn Hai[3]
(Th叩i B狸nh l con th畛 ba trong 12 ng動畛i con, trong 坦 4 ng動畛i 達 ch畉t n畉u t鱈nh lu担n Th叩i
B狸nh[4]). Sau khi h畛c xong ti畛u h畛c t畉i C畉n Giu畛c, Th叩i B狸nh theo cha l棚n Si G嘆n h畛c t畉i
tr動畛ng Petrus K箪[3]. Cha anh, m畛t th動 k箪 叩nh m叩y t畉i Ty C担ng t叩c Th動董ng C畉ng Si G嘆n,
kh担ng lm 畛 nu担i gia 狸nh 担ng con, cho n棚n anh lm vi畛c nh畉t banh qu畉n v畛t 畛 ki畉m ti畛n
ph畛 cha[1]. Trong l炭c h畛c tr動畛ng trung h畛c, anh c畉n c湛 h畛c t畉p v tham gia m畛t s畛 ho畉t 畛ng
x達 h畛i, nh動ng ch動a bao gi畛 tham gia bi畛u t狸nh ph畉n chi畉n nh動 nhi畛u h畛c sinh kh叩c[4].
Nm 1966, Nguy畛n Th叩i B狸nh thi 畉u vo nhi畛u tr動畛ng 畉i h畛c v anh 達 ch畛n vo tr動畛ng
Cao 畉ng N担ng L但m s畉n
Du h畛c t畉i Hoa K畛
Th叩ng 3 nm 1968, Nguy畛n Th叩i B狸nh 動畛c C董 quan Ph叩t tri畛n Qu畛c t畉 Hoa K畛 (USAID)
c畉p h畛c b畛ng sang M畛 畛 du h畛c. Anh theo h畛c t畉i 畉i h畛c c畛ng 畛ng 畛 Fresno, California
m畛t nm r畛i chuy畛n 畉n 畉i h畛c Washington[3]. L m畛t sinh vi棚n 動u t炭 t畛t nghi畛p h畉ng danh
d畛 ngnh ng動 nghi畛p v c担ng nghi畛p th畛c ph畉m t畉i 畉i h畛c Washington, Th叩i B狸nh c嘆n th鱈ch
lm th董, quy畛n anh, v b坦ng 叩[5].
Trong th畛i gian h畛c t畉p t畉i Hoa K畛, anh 達 tham gia vo c叩c cu畛c bi畛u t狸nh ch畛ng Chi畉n
tranh Vi畛t Nam[5] Ngy 10 th叩ng 2 nm 1972, Nguy畛n Th叩i B狸nh c湛ng 9 sinh vi棚n Vi畛t ki畛u
kh叩c 達 畛t nh畉p v chi畉m t嘆a l達nh s畛 c畛a Vi畛t Nam C畛ng h嘆a t畉i thnh ph畛 New York, y棚u
c畉u 嘆i tr畉 t畛 do cho 200.000 t湛 nh但n ch鱈nh tr畛 t畉i Vi畛t Nam, t畛ng th畛ng Nguy畛n Vn Thi畛u
t畛 ch畛c v gi畉i th畛 "ch畉 畛 d達 man", v Hoa K畛 r炭t kh畛i Vi畛t Nam v担 i畛u ki畛n.[6]. Anh b畛
c畉nh s叩t b畉t gi畛 v狸 達 畛t nh畉p l達nh s畛 qu叩n[7], nh動ng h畛c b畛ng USAID v畉n 動畛c duy tr狸[8].
畉n m湛a xu但n nm 1972, B狸nh b畛 m畉t h畛c b畛ng 畛 ti畉p t畛c cao h畛c t畉i 畉i h畛c Washington.
T畉i bu畛i l畛 trao h畛c v畛 c畛a m狸nh, Th叩i B狸nh 達 ph但n ph叩t truy畛n 董n ph畉n chi畉n, lm gi叩n
o畉n nghi l畛.[5]
Gia 狸nh Th叩i B狸nh kh担ng h畛 hay bi畉t v畛 c叩c ho畉t 畛ng ch鱈nh tr畛 c畛a anh t畉i Hoa K畛. Trong
l叩 th動 g畛i t畛ng th畛ng M畛 y棚u c畉u i畛u tra c叩i ch畉t c畛a Th叩i B狸nh, m畉 anh cho r畉ng sau khi
anh t畛t nghi畛p 畉i h畛c, ch鱈nh ph畛 Vi畛t Nam C畛ng h嘆a 動a l畛nh v畛 n動畛c 畛 坦ng g坦p cho 畉t
n動畛c[2]
C叩i ch畉t
Tr動畛c khi v畛 n動畛c, B狸nh 達 vi畉t hai l叩 th動 ng畛 g畛i cho "nh畛ng ng動畛i y棚u h嘆a b狸nh v c担ng l箪
tr棚n th畉 gi畛i" v t畛ng th畛ng Richard Nixon, ch畛 tr鱈ch c叩c hnh 畛ng m anh cho l t畛i 叩c
ch畛ng l畉i nh但n d但n Vi畛t Nam c畛a Hoa K畛. 畛ng th畛i, anh n棚u r探 箪 畛nh chuy畛n h動畛ng
chuy畉n bay Pan-Am 841 畉n H N畛i.[9] Tr棚n chuy畉n bay v畛 n動畛c, ngy 2 th叩ng 7, m畛t gi畛
tr動畛c khi 畉n Si G嘆n, B狸nh 達 kh畛ng ch畉, ra l畛nh chi畉c m叩y bay Boeing 747 c畛a h達ng Pan
American World Airways do c董 tr動畛ng Gene Vaughn i畛u khi畛n chuy畛n h動畛ng t畛i H N畛i
n畉u kh担ng anh s畉 k鱈ch n畛 bom ph叩 h畛y m叩y bay[5]. Tuy nhi棚n, phi c担ng v畉n i畛u khi畛n chi畉c
m叩y bay 叩p xu畛ng Si G嘆n. B狸nh g畛i vi棚n phi c担ng m畛t y棚u c畉u th畛 hai, vi畉t b畉ng m叩u c畛a
- 2. ch鱈nh m狸nh, nh動ng vi畛c ny kh担ng thnh c担ng v anh b畛 達 b畛 h畉 s叩t b畛i 5 ph叩t 畉n c畛a m畛t
vi棚n c畉nh s叩t M畛 ang i ngh畛 m叩t b畉n ch畉t khi m叩y bay 叩p t畉i s但n bay T但n S董n Nh畉t. Sau
坦, Vaughn v畛t x叩c anh xu畛ng 動畛ng bng qua c畛a s畛 m叩y bay[10].
T動畛ng ni畛m
Sau c叩i ch畉t c畛a Nguy畛n Th叩i B狸nh, c叩c b畉n h畛c c畛a anh 達 t動畛ng ni畛m anh t畉i 畉i h畛c
Washington[5]. M畛t s畛 t畛 ch畛c sinh vi棚n Vi畛t ki畛u c滴ng t畛 ch畛c c叩c cu畛c t動畛ng ni畛m anh.
Hi畛n nay t畉i Vi畛t Nam, B狸nh 動畛c truy畛n th担ng nh n動畛c coi nh動 m畛t h狸nh t動畛ng 畉u tranh
ch畛ng M畛. C坦 m畛t s畛 tr動畛ng 動畛c 畉t t棚n theo Nguy畛n Th叩i B狸nh v m畛t qu畛 h畛c b畛ng dnh
cho h畛c sinh ngh竪o h畛c gi畛i 畛 Vi畛t Nam c滴ng 動畛c 畉t t棚n theo anh. T畉i thnh ph畛 H畛 Ch鱈
Minh, c坦 m畛t ph動畛ng v m畛t 動畛ng ph畛 動畛c 畉t t棚n theo anh[3].
Ngy 30 th叩ng 4 nm 2010, anh 動畛c nh n動畛c Vi畛t Nam truy t畉ng danh hi畛u Anh h湛ng L畛c
l動畛ng V滴 trang Nh但n d但n.
C但u n坦i n畛i ti畉ng
"Anh ngh挑 th r畉ng cho anh lm h畉t c叩t ph湛 sa 畛 b坦n cho c但y l炭a c畛a n担ng d但n ngh竪o
c嘆n h董n lm vi棚n kim c動董ng l畉p l叩nh tr棚n tay b m畛nh ph畛 k棚nh ki畛u, giu c坦 nh畛
tham nh滴ng v b坦c l畛t."[11]
"Th lm h畉t c叩t ph湛 sa b畛i 畉p cho qu棚 h動董ng c嘆n h董n lm vi棚n kim c動董ng 畛 trang
i畛m cho bn tay ng動畛i m畛nh ph畛 k棚nh ki畛u"
V
Nguy畛n Th叩i B狸nh c坦 c但u n坦i n畛i ti畉ng khi ch畛 tr鱈ch ch鱈nh s叩ch c畛a T畛ng th畛ng M畛 Nixon l
"The old wine in the new plastic bottle". C但u n坦i ny hm 箪 ch鱈nh s叩ch c畛a Nixon b畉n ch畉t
v畉n l x但m l動畛c Vi畛t Nam.