20. BAÄžIMLILIK KRÄ°TERLERÄ°
Bağımlılık demek için aşağıdaki belirtilerden birkaçının
olması yeterlidir.
 Kullanılan şeyin miktarının giderek artması
 Kullanılan şeyin miktarı azaltılınca ya da kesilince
huzursuzluk, uykusuzluk, titreme gibi yoksunluk
belirtilerinin ortaya çıkması
 Ruhsal, sosyal, adli ya da bedensel bir sorun oluşturmasına
raÄŸmen madde kullanmaya devam etmek.
 Kişinin kullandığı şey üstünde kontrolü kaybetmesi ve
tasarladığında fazla kullanması
 Zamanının büyük çoğunluğunu kullandığı şey ile geçirmesi
 Kullandığı şeyin kişisel toplumsal sorumluluklarını yerine
getirmesini engellemesi (iÅŸ, okul, aile gibi)
21. CEP TELEFONU
 Her geçen gün cep telefonu
kullanımı gençler arasında
sağlıksız bir şekilde
yaygınlaşıyor.
 Cep telefonu bağımlıları
günde 6-7 saat cep
telefonu kullanıyorlar.
 Cep telefonu bağımlılığı
kaygı, uyku bozuklukları
ve hatta sindirim sistemi
sorunlarına kadar çok
sayıda fiziksel rahatsızlığı
beraberinde getiriyor.
23. Ä°NTERNET
ï‚¢ Ä°nternete baÄŸlanmak en
yaygın bilgisayar kullanım
nedeni. Ancak internet
kullanımı hem bağımlılık
riski hem de zararlı içerikli
siteler nedeniyle ciddi
tehlike arz ediyor.
24. BÄ°LGÄ°SAYAR OYUNLARI
 Bilgisayar oyunları bir diğer
uzun süreli bilgisayar
kullanım nedeni. Bilgisayar
oyunları da bağımlılık
oluÅŸturmada risk
faktörüdür.
26. BAÄžIMLILIÄžIN EVRELERÄ°
 Deneysel Kullanım
 Sosyal Kullanım
 Operasyonel Kullanım
 Zevk alıcı olarak
ï‚— Tedavi edici olarak
 Bağımlı Kullanımı
27.  Güçlü ve pozitif aile bağları,
 Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve
neler yaptıklarından haberdar olması,
 Aile içi kuralların açık olması ve herkesin
bunlara uyması,
 Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili
olmaları,
 Okulda başarılı olma; spor, klüpler gibi
kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ,
 Bağımlılık yapan şeylerin kullanımı ile ilgili
doÄŸru bilgilenme.
ÖNLEYİCİ FAKTÖRLER
28. BAÄžIMLILIK:
TEMEL RİSK FAKTÖRLERİ
• Eşlik eden bir patoloji
• Olumsuz arkadaş çevresi
• Aile içi çatışmalar
• Ders/iş başarısında ya da okul dışındaki
faaliyetlerde başarısızlık
33. TEKNOLOJÄ°YÄ° ALIRKEN KILIFINI
HAZIRLAYIN
 İnterneti alır almaz
bilgisayarınıza zararlı
sitelerden koruma
programlarını yükleyin.Bu tür
programlar Türkçe olarak
birçok siteden ücretsiz ya da
cüzi ücretlerle indirilebiliyor.
Bunun yanında arama
motorlarında problem
yaşamamanız için belli arama
motorlarını kullanın ve
onların ayarlarını güvenli
arama olarak düzenleyin.
35. TEKNOLOJÄ° EVÄ°NÄ°ZÄ°N BAÅž
KÖŞESİNDE OLSUN
ï‚¢ Teknolojik aletlerin
evin/okulun ortak
kullanım alanlarında
olmasına dikkat edin.
Çocukların odasında
televizyon, bilgisayar
ya da en azından
internet olması sizin
kontrolünüzü
zorlaştıracak belki
imkânsız kılacaktır.
43. TEKNOLOJÄ°YÄ° PAYLAÅžIN
ï‚¢ Ä°nternete zaman zaman beraber
girin ya da o girdiğinde gidip yanına
oturarak onunla internet ilgisini
paylaşın. Bilmediğiniz program, site
ya da yenilikleri sorun ve öğrenin.
Teknoloji sohbetleri yapın.
44. SAÄžLIÄžI KORUMAYI
ÖĞRENÄ°N &²¹³¾±è;Öи鷡°ÕÄ°±·
 Uzun süreli internet ve bilgisayar kullanımı bilinçsiz kullanım halinde
bedensel (baş, göz, boyun, omuzlar, dirsekler, kollar, bilek, ön kol, el
ve parmaklar, aşağı sırt ve bel, yukarı sırt, kalça, bacak, diz, ayak
ve ayak bileklerinde görülen sorunlar gibi) ve / veya psikolojik (stres,
sinirlilik, acelecilik gibi) boyutlu sağlık problemlerine yol
açabilmektedir. Dolayısıyla çocuğunuza bu problemleri yaşamayacağı
şekilde bir kullanım ortamı sağlamalı ve kullanım ile ilgili bazı
egzersizleri öğretmelisiniz. Bedensel sorunların çözümüyle ilgili
ergonomiye uygun sandalye seçilmeli, kol ve bacaklar yatay ve
dikeyde 90 olmalı, göz monitöre en az 68-71 cm. uzaklıkta olmalı,
monitör yeterince büyük, ışığı ve parlaklığı ayarlanmış ve radyasyon
düzeyi düşük olmalı, klavye ve fare yeterli büyüklükte olmalı, çalışma
mekanı her açıdan uygun (yeterli genişlik, ışık gibi) olmalı, belirli
aralarla mola vermeli ve bedensel egzersiz yapılmalıdır. Psikolojik
olarak yıpranma hissedildiğinde çalışmaya ara verilmelidir.
45. TEKNOLOJÄ° DEFTERÄ° OLUÅžTURUN
 Hem sizin hem de çocuğunuzun teknolojik aletlerle ne
kadar vakit geçirdiğini görebilmeniz ve sağlıksız
kullanımı her ikinizin de kontrol edebilmeniz için
teknolojik aletleri kullandığınız saatlerin yazıldığı bir
teknoloji defteri tutmak faydalı olabilir.
46. ORTAK VAKİTLERİ ÇOĞALTIN
 Aile olarak geçirdiğiniz ortak vakitlerin olmasına ve bu
vakitlerde herkesin birlikte olmasına özen gösterin.
Özellikle kahvaltı ve akşam yemeklerin beraberce
yemeÄŸe dikkat edin.
49. SEBEPLERE DÄ°KKAT EDÄ°N
 Teknoloji bağımlılığına sebep olan diğer psikolojik
problemlerin farkında olmak ve tedavisine gitmek
teknoloji bağımlılığını önleme adına çok ciddi önem
arzetmektedir. Nitekim konuyla alakalı yapılan
çalışmalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
yaşayan bir çocuğun tedavisinin ihmal edilmesi sonucu
internet bağımlılığının geliştiğinin yer alması dikkate
değer bir örnektir.
50. ALTERNATÄ°F OLUÅžTURUN
 Çocukların internette
çok vakit geçirmemesi
için evde/okulda ya da
ev/okul dışında
severek yapabileceÄŸi
alternatifler bulun.
Bu bir spor ya da hobi
çalışmasına katılmak
da olabilir, okulda
sınıfça ya da evde
ailece oyunlar
oynamak ya da sohbet
etmek de olabilir.
Dikkat etmeniz
gereken nokta
yaptığınız faaliyetten
çocukların da zevk
alması ya da onun
sevdiÄŸi faaliyetleri
yapmanızdır.
52. SÄ°ZÄ°N ALTERNATÄ°FLERÄ°NÄ°Z
NELER?
 Çocuklarımıza teknolojiye karşı
alternatif faaliyetler tavsiye ederken
kendimiz için de mutlaka alternatif
faaliyetler oluşturmamız gereklidir.
Çünkü özellikle çocuklar için davranış
sözün önündedir ve davranışın etkisi
sözden fazladır. Bu nedenle siz
çocuğunuza alternatif faaliyetler
konusunda örnek olmazsanız
söylediğiniz veya uyguladığınız hiçbir
şeyin kalıcı etkisi olmayacaktır. Çünkü
çocukları zararlı teknoloji
kullanımından korumanın en önemli
adımı iyi bir model olmaktır.
53. SEYRETMEK SPOR DEĞİLDİR
 Sporla ilgilenmeyi genelde maçları seyretmek olarak
anlayan oldukça çok sayıda insan varken biz bu hataya
düşmemeli, çocuğumuzun içinde bulunduğu dönemin
onun fiziksel gelişimi için ne kadar önemli olduğunu göz
önünde bulundurarak mutlaka spora düzenli vakit
ayırmasını sağlamalıyız.
54. YEREL MAKAMLARI HAREKETE
GEÇİRİN
 Hiç şüphesiz birey olarak yapabileceklerini ve
imkanlarınız sınırlıdır. Bu nedenle her anlamda daha
geniş imkanlara sahip yerel makamları özellikle
belediyeleri çocuklara ve gençlere yönelik daha fazla
program organize etmeleri ve mekanlar oluşturmaları
yönünde harekete geçirmeniz işinizi kolaylaştıracaktır.
55. BAÅžA GELMEDEN BAÅžTAN
BAÅžLAYIN
 Söz konusu bütün öneriler hiç şüphesiz daha evvel
teknoloji bağımlılığı ile karşılaşmadan/karşılaşmamak için
yapılması gereken hazırlıklardır. Şayet bir bağımlılık
durumu geliştiyse mutlak surette bütün önerilerin yanında
bir uzman desteği almak şarttır.
56. ANNE-BABALARA TAVSÄ°YELER
ERGENLİK DÖNEMİNDE
 çocuğunuzun arkadaşlarını ve onların ebeveynlerini tanıyın ve
arkadaşlıklar kurun.
 Bağımlılık yapan şeyler ve etkileri hakkında korkularınıza değil,
gerçek dayalı bilgilerle konuşun
 onun sorumluluklarını onun adına yüklenmeyin
ï‚¢ problemlerini paylaÅŸmaya ve onu dinlemeye istekli olun
 sorumluluk almalarını destekleyin, onların sorumluluklarını siz
üstlenmeyin
 boş zamanlarında spor veya sanatla uğraşmasını teşvik edin
 birey olarak fikirlerine saygı duyun
 kurallarınızda tutarlı olun
 daha çok ortak nokta bulup daha çok vakit geçirmeye çalışın
#21: HERKES BAÄžIMLI OLABÄ°LÄ°R
İLK BAŞTA KONTROL EDEBİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜR SONRA HER ŞEY KONTROLÜNDEN ÇIKAR
#28: Aile üyelerinin birbirlerini yargılamadan dinlemeleri, sorun yaşandığında birbirlerine destek olmaları (sorunu kişinin adına çözmek değil!), günlerini nasıl geçirdiklerini paylaşarak yaşamlarına ortak etmeleri güçlü ve pozitif aile bağlarını destekler.
Anne-babaların çocuklarına maddelerin etkileriyle ilgili doğru bilgiler aktarmaları gerektiğinden ilk önce kendileri bilgilenmelidir.
Çocuklarının maddeler hakkındaki düşüncelerini öğrenmek ve onları bilgilendirmek için uygun zaman ve ortamlar yaratmalılar.
Konuşmalar asla bir veya iki defa ile sınırlı kalmamalı.
Okuldaki ya da çeşitli dernek ve vakıflarla bağlantılı faaliyetlere katılmalarına destek olmalıdırlar.