�ݺ�ߣ

Shkollafillore
“Mehmet Deralla”
Gradec
Programapërorëte OBK-së
Shtator 2021/22

Orëtpërbashkësitë e klasës VIII viti shkollor 2021/22
Temat dhe përmbajtjet e
orëve
Qëllimet
Koha
e
realizi
mit
Tema I. Unë- Zhvillimi
personal
 Ta dijë konceptin për vetveten dhe për veçantinë e tij •
 Të dijë mënyra të ndryshme të shprehjes së aftësive dhe kapaciteteve
përmes punës dhe aktiviteteve të lira • Të dijë mënyra të ndryshme për
të kontribuuar në punën grupore
 Të mund t’i zhvillojë potencialet, dituritë dhe interesat e tij në fusha të
ndryshme
 Të mund ballafaqohet me sﬁ dat
 Të mund t’i shprehë potencialet e tij dhe të bashkëpunojë me të tjerët
në zgjidhjen e detyrave
 Ta kuptojë se është i rëndësishëm besimi në UNË mund të ndikoj për
ndryshime
 Të pranojë se është me rëndësi të mbahet vetërespekti pozitiv i bazuar
në vetënjohjen e qartë
 Të dijë për ndryshimet në marrëdhëniet me prindërit që shkaktohen në
periudhën e adoleshencës
 T’i dijë mënyrat e ndryshme të pjesëmarrjes aktive në jetën shkollore
 Të dijë për nocionin “të arriturat në shkollë”
Shtator-Tetor
1. Përmbajtja I–1: KRIJIMI I
VETËBESIMIT
PUNËTORIA I-1.2: EDHE TË NGJASHËM
EDHE TË NDRYSHËM
2. PërmbajtjaI–2:KRIJIMI I PASQYRËSPËR
VETVETEN SI ANËTARI FAMILJES DHE SI
NXËNËS
PUNËTORIA I-2.2: DIÇKA U NDRYSHUA,E
DIÇKA MBETI NJËSOJ
3. Përmbajtja I–3: NJOHJA DHE
SHPREHJA E EMOCIONEVE
PERSONALE
PUNËTORIA I-3.2: STRESI
4. PërmbajtjaI–4:BALLAFAQIMIME
HUMBJEN DHE KEQARDHJEN
PUNËTORIA I-4.2: ÇKA BËJMË MË

PIKËLLIMIN?  Të marrë pjesë në ndërmarrjen e aksioneve konkrete për përparimin e
jetës shkollore
 Të mund të vendos relacione pozitive me nxënësit e tjerë të klasës dhe
me arsimtarët
 Të mund ta përmirësojë suksesin e shkollës së ti
 Ta kuptojë se mbështetja e prindërve, nxënësve të tjerë dhe e
arsimtarëve është shumë e rëndësishme për krijimin e pasqyrës pozitive
për vetveten
 Të pranojë se nxënësit duhet të ndjehen pjesë e shkollës së tyre.
 Ta dijë se manifestimi i keqardhjes për shkak të humbjes është i
pranueshëm për mjedisin
 Të mund t’u drejtohet moshatarëve të tjerë që e kanë përjetuar situatë të
ngjashme, të kërkojë të bisedojë me ata persona që i ndjen më të afërt
 Të pranojë se më e dobishme është që pikëllimi të shprehet sesa të
mbahet në vete dhe të ndrydhet
 T’i dijë mënyrat formale të shprehjes Të mund ta zgjedhë mënyrën
përkatëse të shprehjes së mendimit personal
 Ta kuptojë përgjegjësinë e shprehjes së mendimit personal
 Ta dijë se cilat mënyra të përdorimit të kohës së lirë janë produktive e
cilat janë joproduktive
 Të mund të mbajë baraspeshë ndërmjet kohës së lirë dhe kohës së
punës
 Të mund ta organizojë kohën e lirë
5. Përmbajtja I–5: BALLAFAQIMI ME
SUKSESIN/MOSSUKSESIN
PUNËTORIA I-5.2: QËLLIMI I AZRËS
6. Përmbajtja I–6: SHPREHJA E
MENDIMIT
PUNËTORIA I-6.2: MOLLËKUQET E
BARDHA ME PIKA TË GJELBRA
7. Përmbajtja I–7: MENAXHIMI I
KOHËS SË LIRË
PUNËTORIA I-7.2: KOHËN E LIRË – E
HARXHOJ,E KURSEJ, E SHFRYTËZOJ?

 Të pranojë se koha e lirë është në funksion të zhvillimit personal dhe
kryerjes eﬁ kase të detyrimeve të punëve
 Tema II. Unë dhe ti- Raportet ndërpersonale
8. Përmbajtja II–1: FORMIMI,
MBAJTJA DHE NDËRPRERJA E
LIDHJEVE
PUNËTORIA II-1.2: LAMTUMIRË MIQËSI
 Ta dijë se cilat janë dobitë e shoqërimit
 T’i dijë shkaqet e ndërprerjes së miqësisë
 Të mund t’i vërejë anët pozitive dhe negative të shokëve të tij
 Të mund të ballafaqohet me ndjenjat e pakëndshme që paraqiten gjatë
ndërprerjes së miqësisë
 Ta vërejë se dobitë e shoqërisë janë të ndërsjella
 Ta dijë se kur dhe si ndahet fshehtësia “e keqe”
 Ta dijë si të reagojë kur të marrë vesh ndonjë fshehtësi“të keqe”
 Të mund të vlerësojë se cila fshehtësi mund të jetë e dëmshme
 Të mund të reagojë ndaj fshehtësisë “së keqe” pa e thyer besimin
 Të pranojë se disa gjëra nëse mbeten fshehtësimund ta dëmtojnTa dijë
se me çka mund të ndihmojë në shtëpi, në shkollë dhe në bashkësi
 Ta dijë kur u duhet ndihmë njerëzve të moshuar në aktivitetet e tyre të
përditshme
 Ta dijë se me cilat vështirësi ballafaqohen njerëzit me nevoja të veçanta
(vështirësi që burojnë nga njerëzit dhe nga mjedisi)
Nëntor
,
Dhjetor
Nëntor
,
Dhjetor
9. Përmbajtja II–2: RUAJTJA E
FSHEHTËSISË
PUNËTORIA II-2.1: TË TREGOJ APO JO
10. Përmbajtja II–3: DHËNIA DHE
PRANIMI I NDIHMËS
PUNËTORIA II-3.2: NEVOJATEVEÇANTA
11. Përmbajtja II–4: PRANIMI DHE
MIRATIMI I GABIMEVE
PUNËTORIA II-4.1: GABIMI
12. Përmbajtja II–5: BALLAFAQIMI ME
EMOCIONET
PUNËTORIA II-5.1: KUR E KAM VËSHTIRË
13. Përmbajtja II–6: BALLAFAQIMI ME
SJELLJEN E DHUNSHME
PUNËTORIA II-6.2: NËSE NUKREAGOJ
14. Përmbajtja II–7: ZGJIDHJA E
KONFLIKTEVE

PUNËTORIA II-7.2: BASHKËPUNIMOSE
GARA
 Të mund të ofrojë ndihmë kur dikush ka nevojë
 Të mund t’i kundërshtojë paragjykimet ndaj njerëzve me nevoja të
veçanta
 Ta pranojë se njerëzit e moshuar kanë nevojë për ndihmë
 Ta kuptojë se ndihma ndaj njerëzve me nevoja të veçanta është vlerë Ta
dijë se çka duhet të ndërmerret kur bëhet ndonjë gabim (me ose pa
pasoja për njerëzit ose objektet)
 Të mund të nxjerrë mësim nga gabimi i bërë
 Të mund të ndërmarrë veprime të cilat do ta përmirësojë gabimin e bërë
 Ta vërejë se problemi nuk është në bërjen e gabimeve, por në përsëritjen
e gabimeve të njëjta
 Ta vërejë se duhet ta pranojë përgjegjësinë e gabimeve të bëra,në vend
që ta hedhë përgjegjësinë te të tjerët
 Të dijë se si manifestohet dashuria ndaj
 Të mund të ballafaqohet me situata të ndryshme jetësore që shkaktojnë
emocione të fuqishme (pikëllim, dashuri, xhelozi)
 Ta pranojë se dashuria ndaj moshatarit/moshatares nuk është patjetër të
kthehet
 Ta pranojë se humbja e një të afërmi është e lidhur me ndjenja të
pakëndshme me të cilat duhet të ballafaqohet secili Të dijë si të reagojë
ndaj sjelljes së dhunshme që të mbrohet viktima
 Të dijë si të reagojë që ta pengojë sjelljen
 Të dijë të reagojë ndaj sjelljes së dhunshme që është e drejtuar drejt

tij/saj
 Të dijë të reagojë ndaj sjelljes së dhunshme që është e drejtuar drejt të
tjerëve
 T’i vërejë pasojat negative nga mosreagimi ndaj situatave kur dikush
tjetër ose diçka tjetër është viktimë e sjelljes së dhunshmeTa dijë se çka
do të thotë të jesh palë “fi tuese”,e çka palë “humbëse” në konfl ikt dhe
se cilat janë pasojat nga kjo
 T’i dijë rregullat e marrëveshjes bashkëpunuese
 Të mund ta shikojë konfl iktin edhe nga pozicioni i palës tjetër
 Të mund të bëjë dallim ndërmjet pozicioneve dhe nevojave në konfl ikt
 Të mund të kërkojë zgjidhje të konfl iktit bashkë me palën tjetër
 Ta vërejë se konfl ikti është problem që duhet të zgjidhet bashkërisht
 Ta vërejë se konfl ikti është i zgjidhur plotësisht vetëm atëherë kur të
dyja palët ndjehen fi tuese
Tema III. Unë dhe të tjerët- RaportetShoqërore
15. Përmbajtja III–1: NJOHJA E TË
DREJTAVE THEMELORE TË
 Të dijë për ekzistimin e të drejtave dhe lirive elementare konceptuale të
Ja
na
r,
S
h

NJERIUT
PUNËTORIA III-1.2:TË DREJTA E MIA –
PËRGJEGJËSITË E MIA
njerëzve
 Ta dijë se pse është krijuar koncepti i të drejtave dhe lirive elementare të
njeriut
 Të dijë për Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut
 Të dijë për Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut
 Të mund t’i njohë të drejtat elementar dhe shkeljen e tyre
 Të mund të diskutojë për të drejtat dhe përgjegjësitë elementare
 Të mund të reagojë në mënyrë aktive kur i rrezikohen të drejtat
 Ta pranojë se të gjitha raportet ndërmjet njerëzve bazohen në konceptin
e të drejtave të njeriut
 Ta kuptojë rëndësinë e gjithmbarshme qytetëruese të konceptit të të
drejtave të njeriut Ta dijë se ekzistojnë dallime ndërmjet njerëzve
(racore,gjinore, etnike, religjioze, politike, sociale, statusore etj.)
 Ta dijë se çka janë stereotipat
 Ta dijë se çka janë paragjykimet
 T’i dijë bazat e ndryshme të mundshme të diskriminimit
 T’i dijë pasojat e diskriminimit ndaj individëve dhe bashkësisë
 Të mund ta dallojë praninë e stereotipave dhe paragjykimeve
 Të mund t’i kundërshtojë aktivisht stereotipat dhe paragjykimet e
përditshmërisë
16. PUNËTORIA III-1.5: KONVENTA
EVROPIANEETË DREJTAVETË NJERIUT
17. Përmbajtja III–2: RESPEKTIMI I TË
TJERËVE (MOSDISKRIMINIMI)
PUNËTORIA III-2.2:NUK NA DUHEN
GJYSHE!
18. PërmbajtjaIII–3:PËRKRAHJA DHE
BASHKËPUNIMII NDËRSJELLË
PUNËTORIA III-3.2:SHOKË E MI
19. Përmbajtja III–4: NJOHJA E
STRUKTURËS SË
GRUPITPUNËTORIA III-4.2:
BASHKËRISHTDERI TE ZGJIDHJA
20. Përmbajtja III–5: MARRJA E
VENDIMEVE NË GRUP DHE
KUPTIMI I DEMOKRACISË
PUNËTORIA III-5.2:FAJTORË APOJO?
21. Përmbajtja III–6: BALLAFAQIMI
ME TRYSNINË SOCIALE
PUNËTORIA III-6.2:PATJETËR – NUKDUA
22. Përmbajtja III–7: NDËRMARRJA E
PËRGJEGJËSISË PËR VEPRIMET
PUNËTORIA III-7.2:PËRGJEGJËSITË E MIA

23. Përmbajtja III–8: NDËRTIMI I
RAPORTIT POZITIV NDAJ
VENDIT TË VET
PUNËTORIA III-8.2:HERONJTË
BASHKËKOHORË
 Të mund t’i kundërshtojë aktivisht format e ndryshme të diskriminim
 Ta kuptojë negativitetin e stereotipave dhe paragjykimeve
 Ta kuptojë se çfarë pasojash mund të ketë diskriminimi në realizimin e
të drejtave të njerëzve
 Ta miratojë dhe ta pranojë kundërshtimin aktiv të diskriminimit Ta dijë
se relacionet ndryshojnë
 Ta dijë se të arriturat e njerëzve janë bërë me punë ekipore
 Ta dijë se çka janë grupet e lëndueshme
 Të mund t’i këmbejë informacionet dhe përvojat me të cilat disponon
 Të mund t’i aﬁ rmojë pozitivisht të tjerët
 Të mund të dallojë kur të tjerët kanë nevojë për përkrahje dhe ndihmë
 Ta pranojë bashkëpunimin dhe përkrahjen si pjesë të relacionit
ndërmjet njerëzve
 T’i dijë elementet e grupeve të ndryshme (bashkësinë më të gjerë,
shtetin, komunën, organizatat joqeveritare)
 Ta dijë raportin ndërmjet elementeve të caktuara
 Ta dijë rolin e secilit element
 Ta dijë vendin e tij në grup
 Të mund të krijojë grupe
 Ta kuptojë dhe ta pranojë vlerën e strukturës
24. Përmbajtja III–9: KRIJIMI I
NDJENJËS PËR PËRKATËSINË E
GJITHMBARSHME
QYTETËRUESE
PUNËTORIA III-9.2:QËLLIMET
MIJËVJEÇARE– 2
25. Përmbajtja III–10: PERCEPTIMI I
MODELEVE POZITIVE TË
IDENTIFIKIMIT
PUNËTORIA III-10.2: ÇMIMI NOBËL

 Të dëshirojë të jetë pjesë e ndonjë strukture
 Ta pranojë ekzistimin e strukturave të ndryshme Ta kuptojë rëndësinë e
demokracisë
 T’i dijë procedurat demokratike
 T’i dijë strukturat demokratike dhe rolin e tyre në procesin e
vendimmarrjes
 T’i dijë mënyrat e pjesëmarrjes në vendimmarrjen demokratike
 Të mund të propozojë mënyra të ndryshme të pjesëmarrjes në
vendimmarrje
 Të mund të përdorë burime të ndryshme të informacioneve
 Të mund të gjejë në mënyrë të pavarur informacione të dobishme dhe
të nevojshme për vendimmarrjen
 Të mund përzgjedhë dhe të sublimojë
 Të mund të përdorë procese të ndryshme për marrjen e vendimeve
(votimi publik dhe i fshehtë,konsensusi, llojet e ndryshme të shumicës)
 Të pranojë se informacionet janë pjesë e kulturës së përgjithshme të
secilit njeri
 Të pranojë se informacionet e përzgjedhura janë kusht për dituri
cilësore dhe afatgjata
 Të ketë qëndrim pozitiv ndaj demokracisë T’i njohë normat kulturore
në shoqëri
 Ta dijë se normat dhe traditat sociale ndryshojnë/zhvillohen

 T’i dijë rreziqet e trysnisë sociale me të cilën mund të ballafaqohet (të
ballafaqohen moshatarët e tij), përfshirë edhe trysninë e miqve të
familjes
 T’i dijë burimet e trysnisë në relacione
 T’i dijë mënyrat e kryerjes së trysnisë ndaj tij/saj dhe të tjerëve
 Të dijë shembuj të kundërshtimit të trysnisë sociale (nga historia, nga
jeta e përditshme)
 Të mund t’i vlerësojë normat dhe traditat e pranuara
 Të mund të kundërshtojë hapur ndaj trysnisë ndaj vetvetes dhe ndaj të
tjerëve
 Të mund të konfrontohet në mënyrë aktive ndaj atyre që bëjnë trysni
 Të mund të rezistojë ndaj trysnisë së shokëve dhe të familjes
 Të mund të kërkojë ndihmë nga burime të ndryshme me qëllim që ta
fuqizojë pozicionin e tij.
 Qëndrime/ vlera
 Të mendojë për atë që e bën të papranueshme trysninë
 Ta hedh poshtë trysninë si fenomen të papranueshëm social
 Ta vërejë se për t’u konfrontuar në mënyrë energjike me trysninë
nevojitet vetëbesim
 Ta dijë vlerën e kundërshtimit të qëndrimit dhe mendimit personal
 T’i analizojë fjalët dhe sjelljen kritike të njerëzve pavarësisht nga

statusi i tyre
 Ta dijë rolin e tij dhe rolin e të tjerëve në bashkësi
 T’i dijë detyrimet dhe përgjegjësitë e tij
 T’i dijë pasojat e sjelljes së vet ndaj jetës së tij dhe jetës së të tjerëve
 Të mund ta vërejë lidhjen shkak-pasojë ndërmjet veprimeve dhe
rezultatit të atyre veprimeve (mund t’i vërejë pasojat e veprimeve të tij
ndaj të tjerëve)
 Ta çmojë rëndësinë e marrjes së përgjegjësisë për vete dhe për të tjerët
•
 Ta kuptojë se veprimet e kujtdo mund të kenë pasoja ndaj të tjerëve
 Ta kuptojë ndikimin kthyes të veprimeve të tij në një situatë tjetër
 Të ndjejë përgjegjësi ndaj të tjerëve dhe përgjegjësi për nevojat e tyrTa
dijë përbërjen etnike, kulturore dhe religjioze të vendit të tij
 T’i dijë të arriturat e vendit të tij
 Të marrë pjesë në aktivitete me të cilat prezantohen të arriturat e vendit
të tij
 Të marrë pjesë në manifestime, gara dhe festa që kanë lidhje me
prezantimet vendit të tij
 Ta vërejë rëndësinë e të arriturave të vendit të tij
 Ta pranojë vetveten si pjesë të vendit të tije
 T’i dijë të arriturat regjionale dhe botërore, si dhe zhvillimin global të

qytetërimit
 Ta dijë se çka ndodhë në botë (nga aspekti i paqes botërore dhe
zhvillimit të përbashkët teknologjike)
 T’i dijë elementet e ndërlidhjes dhe dallimit të botës
 Ta dijë se ekzistojnë qëllime mijëvjeçare
 Të dijë për rolin e BE-së
 Të mund të gjejë dhe të prezantojë informacione për të arriturat
qytetërimore
 Të mund të diskutojë për problemet e gjithmbarshme të qytetërimit dhe
të zhvillimit
 Të mund të diskutojë për zhvillimin e mëtejmë të bashkësisë botërore
 Të mund të mendojë dhe të diskutojë për paqen botërore
 Ta pranojë përkatësinë e bashkësisë botërore njerëzore
 T’i llogaritë si të rëndësishme përpjekjet për arritjen e bashkëpunimit
dhe paqes botërore
 Të përkrahë aksione që janë të orientuara drejta paqes botërore
 Të dijë për çmimet Nobël dhe për rëndësinë e tyre
 T’i dijë disa ﬁ tues të çmimit Nobël nga fusha të ndryshme
 Ta dijë se çka janë mbrojtësit e të drejtave të njeriut dhe t’i njohë disa
prej tyre
 Të mund të diskutojë për mënyrat e ndryshme me cilat njerëzit mund të

kontribuojnë për zhvillimin lokal dhe më gjerë
 Të mund t’i njohë njerëzit që kanë kontribuuar për zhvillimin e
njerëzimit
 Të mund të bëjë dallim ndërmjet njerëzve që kanë kontribuar për
zhvillimin dhe atyre që vetëm e kanë promovuar vetvete
 Të dëshirojë të jetë si njerëzit që kanë dhënë kontribut të madh për
zhvillimin e njerëzimit
 Ta kuptojë rëndësinë e veprimit të njerëzve për përmirësimin e jetës së
një numri të madh të njerëzve
 Të dijë për qëllimet dhe kuﬁ zimet e informimit
 Të mund t’i vendosë informacionet në kontekst të të drejtave të njeriut
 Të mund t’i vërejë pasojat negative nga disa informacione të caktuara
në media
 Të mund t’i kontrollojë informacionet që i merr përmes mediave
 Të mund t’i zbulojë gabimet e informimit të mediave
 Të mund të krijojë qëndrim personal në lidhje me informacionet e më
shumë mediave
 Ta vërejë rëndësinë e informimit të plotë dhe të gjithanshëm
 T’i kuptojë pasojat e informimit medial ndaj njerëzve
 T’i dijë procedurat e veprimit para institucioneve të caktuara
 Të mund të kërkojë ndihmë nga institucione të caktuara në mënyrë

adekuate
26. Përmbajtja III–11: ZHVILLIMI I
QASJES KRITIKE NDAJ
MEDIAVE
PUNËTORIA III-11.2: PJESA DHE TËRËSIA
27. Përmbajtja III–12: SHFRYTËZIMI I
INSTITUCIONEVE PËR
MBROJTJE DHE SIGURI
PUNËTORIA III-12.2: AVOKATIIPOPULLIT
Tema IV. Unë dhe shëndeti- Jeta e shëndetshme
28. Përmbajtja IV–1: PËRVETËSIMI I
SHPREHIVE PËR USHQIM TË
SHËNDETSHËM
PUNËTORIA IV-1.2:USHQIM PËR
SHËNDET
 T’i dijë llojet e ndryshme të ushqimit (vegjetarian, makrobiotik…)
 Të dijë se si mund të përdoret ushqimi për parandalimin e sëmundjeve
 Ta dijë se cilat janë nevojat e trupit për materie ushqyese (proteina,
karbohidrate, vitamina, minerale) për rritjen dhe zhvillimin e rregullt
 Të dijë sesi merret ushqimi me rregull (radhitja e ushqimeve)
 T‘i dijë pasojat e dietave të parregullta dhe të pakontrolluara (për
dobësim, për formësim të trupit...)
 T’i dijë pasojat e konsumimit të stimuluesve energjetikë (si pije, si
ushqim)
 Të mund të zgjedhë ndërmjet ushqimit të shëndetshëm dhe ati të
pashëndetshëm
Mars,
Prill
29. PUNËTORIA IV-1.5:PSE TRASHEMI?
30. Përmbajtja IV–2: KUJDESI PËR
HIGJIENËN PERSONALE
.PUNËTORIA IV-2.2:KËMBIMI I VESHJEVE
31. Përmbajtja IV–3: PARANDALIMI I
SËMUNDJEVE DHE SËMURJEVE
PUNËTORIA IV-3.2:HIV – SIDA

32. Përmbajtja IV–5: PREVENTIVA E
KEQPËRDORIMIT TË
SUBSTANCAVE PSIKOTROPIKE
PUNËTORIA IV-5.2:MBROJTJA NGA
DUHANPIRJA
 Të mund t’i vlerësojë shprehitë e tij, në raport me cilësinë dhe sasinë
 Të mund të përgatitë ushqime të balancuara
 Të mund ta konsumojë ushqimin si duhet në kohë të duhur dhe me
radhitjen e duhur
 Të mund ta kundërshtojë ofertën e ushqimit të dëmshëm / të
pashëndetshëm
 Ta pranojë se gjatë ditës duhet të ketë më shumë ushqime të rregullta
 Ta pranojë se ushqimi tradicional nuk është çdoherë i mirë për
shëndetin
 Ta kuptojë se sëmundjet mund të pengohen ose shërohen me të ushqyer
të drejtë
 T’i dijë rreziqet e përdorimit joadekuat të pajisjeve për mbajtjen e
higjienës personale
 T’i dijë pajisjet e ndryshme kozmetike
 T’i dijë pasojat e përdorimit joadekuat të pajisjeve kozmetike
 Ta dijë se këmbimi i veshjeve është dukuri johigjienike
 Të mund të bëjë zgjedhje adekuate të pajisjeve kozmetike
 Të mund t’i përdorë si duhet pajisjet kozmetike
 Ta kuptojë se nuk duhet ta këmbejë veshjen me të tjerët
 Ta kuptojë se pajisjet kozmetike nuk janë zëvendësim për pajisjet e
higjienës personal

 T’i dijë pasojat e dëmshme për shëndetin dhe zhvillimin nga gardëroba
joadekuate
 T’i dijë rreziqet e tatuazhit dhe pirsingut
 T’i dijë simptomat e sëmundjeve infektive seksuale
 Ta dijë se si sëmuremi nga sëmundjet infektive seksuale
 Ta dijë se me cilat mjete dhe procedura mund të parandalohet përhapja
e sëmundjeve infektive seksuale
 Ta dijë dallimin ndërmjet HIV dhe SIDA
 Ta dijë se si përhapet virusi HIV dhe si sëmuremi nga SIDA
 Ta dijë se me cilat pajisje dhe procedura mund të parandalohet përhapja
e HIV dhe SIDA
 Të mund të zgjedhë gardërobë adekuate (jo xhinse të ngushta, jo bluza
të shkurtra...)
 Të mund t’i dallojë kushtet në të cilat përhapen sëmundjet infektive
seksuale
 Të mund ta mbrojë vetveten nga sëmundjet infektive seksuale dhe
përcjellja e virusit HIV përmes marrëdhënieve seksuale
 Ta pranojë përgjegjësinë personale për mbrojtjen e tij nga sëmundjet
 Ta pranojë se të sëmurët nuk guxojnë të stigmatizohen (etiketohen)e
 T’i dijë ndryshimet trupore dhe ﬁ ziologjike që janë rezultat i pjekjes
seksuale

 T’i dijë mjetet kontraceptive dhe ku mund të gjenden ato
 T’i dijë pasojat e pakujdesisë seksuale (shtatzëni e padëshirueshme)
 Ta dijë se çka është keqpërdorimi seksual (dhunimi, nxitja në
prostitucion, traﬁ ku me njerëz)
 Ta dijë se cilat procedura mund të ndërmerren që të kundërshtohet
keqpërdorimi seksual
 Të dijë ku të kërkojë ndihmë në rast të keqpërdorimit seksual
 Ta dijë se ekzistojë orientime të ndryshme seksuale
 Të mund të vë prezervativ
 Të mund ta njohë/reagojë/kundërshtojë shqetësimin seksual në situata e
përditshme
 Ta pranojë seksualitetin si pjesë natyrore të zhvillimit të njeriut
 Ta pranojë se kënaqësia seksuale mund të bazohet në orientime të
ndryshme seksuale
 Ta dijë se shqetësimi dhe keqpërdorimi seksual janë vepra penale
 T’i dijë normat ligjore që e rregullojmë konsumimin e duhanit, pirjen e
alkoolit dhe përdorimin e drogave në vend dhe në botë
 T’i dijë se cilat janë substancat psikotropine
 T’i dijë pasojat e konsumimit të drogave dhe substancave të tjera
psikotropine ndaj vetvetes dhe ndaj të tjerëve
 Të mund t’i vlerësoj rreziqet ndaj shëndetit në rast të përdorimit të

duhanit, alkoolit dhe drogave të tjera
 Të mund t’i njohë rrethanat dhe faktorët që nxisin pirjen e duhanit, të
alkoolit dhe të substancave të tjera psikotropine
 Ta kuptojë nevojën e kundërshtimit aktiv (personal dhe kolektiv të
konsumimit të substancave psikotropine (pjesëmarrja në fushata,
projekte)
 Ta pranojë se alkoolizmi dhe narkomania janë sëmundje të varësisë
 Ta kuptojë dëmin ndaj shëndetit nga përdorimi i drogave
 Ta pranojë se ka përgjegjësi personale në marrjen e vendimit për
konsumimin e substancave psikotropine
 Ta kuptojë se është mirë t’i kundërvihet trysnisë së të tjerëve që
promovojnë dhe/ose konsumojnë substanca psikotropine.
Tema V. Unë dhe mjedisi- Raporti me mjediset e jashtëm
33. Përmbajtja V–1: SJELLJA E
SIGURT NË MJEDIS
PUNËTORIA V-1.2: SHUMË NJERËZ – PAK
HAPËSIRË
 Të dijë për rrezikun e armës ndaj vetes dhe mjedisit
 Të dijë për veprimet dhe situatat e rrezikshme me të cilat mund të
ballafaqohet në vende të caktuara (kafene,diskoteka, stadium, koncert,
fushë sporti) si dhe në kohë të caktuar (vonë në mbrëmje)
 Të dijë për rregullat e sjelljes në situata dhe në vende konkrete (në
ahengje, në diskoteka, në ekskursione)
Prill,
Maj,
Qershor
34. Përmbajtja V–2: KUJDESI PËR
HIGJIENËN E MJEDISIT
PUNËTORIA V-2.2: MBROJTJA E
KRIMBAVENGJYRË VJOLLCE

35. Përmbajtja V–3: KRIJIMI I
RAPORTIT POZITIV NDAJ
BIMËVE DHE KAFSHËVE
PUNËTORIA V-3.2: RRJETA E JETËS
 T’i dijë pasojat e sjelljes personale ndaj sigurisë së të tjerëve
 Të mund t’i respektojë dhe përdorë mjetet për alarmim dhe mbrojtje
 Të mund ta përshtatë sjelljen e tij në vend/situatë konkrete
 Të mund të kërkojë respektim të rregullave për sigurinë e të tjerëve
 Të pranojë që sjellje të caktuara në vende dhe në situata konkrete
mund të jenë të rrezikshme
 Ta kuptojë nevojën e ekzistimit të rregullave dhe ndalesave të sigurisë
 Ta pranojë nevojën për përshtatjen e sjelljes personale për shkak të
sigurisë personale dhe sigurisë së të tjerëve
 T’i dijë mënyrat e ndryshme të riciklimit
 T’i dijë qëllimet, aktivitetet dhe rezultatet e klubeve dhe organizatave
ekologjike
 Të mund ta riciklojë letrën
 Të mund të ndikojë ndaj të tjerëve që mos ta dëmtojnë mjedisin
 Të pranojë pjesëmarrjen aktive në aktivitetet e klubeve shkollore dhe
ekologjike
 Të dijë vendin e bimëve dhe kafshëve në ciklin e botës së gjallë
 Të dijë për ekzistimin e llojeve të rrezikuara të bimëve dhe shtazëve
 Ta dijë se cilat lloje të bimëve dhe kafshëve janë të rrezikuara në
Maqedoni
 T’i dijë pasojat e zhdukjes së drurëve dhe pyjeve
36. Përmbajtja V–4: MBROJTJA E
PLANETIT TOKË
PUNËTORIA V-4.2: ÇKA ËSHTË NDRYSHE?

 Ta dijë se si mund t’u ndihmojë kafshëve të lënduara dhe të braktisura
 Ta dijë se ekzistojnë shoqata për mbrojtjen e bimëve dhe kafshëve në
nivel lokal dhe ndërkombëtar
 Të mund ta kundërshtojë sjelljen joadekuate të të tjerëve ndaj bimëve
 Të mund t’i kundërshtojë trysnitë e moshatarëve për maltretimin e
kafshëve
 Ta kuptojë se bimët dhe kafshët duhet të mbrohen
 Ta pranojë se nevojitet sjellje adekuate ndaj bimëve
 Ta pranojë se ndaj bimëve duhet të sillemi në mënyrë humane, ashtu si
ndaj gjithë qenieve të tjera të gjalla
 Ta pranojë se duhet të përkrahet puna e shoqatave për mbrojtjen e
bimëve dhe kafshëve (aktivisht dhe/ose në mënyrë materiale)
 Ta dijë dallimin ndërmjet burimeve të ripërtëritshme dhe të
paripërtëritshme të energjisë
 T’i dijë shkaqet dhe pasojat e ngrohjes globale, sindromit të kopshtit të
qelqit dhe çrregullimit të mbështjellësit të ozonit
 Të dijë se çka duhet të bëjë që të zvogëlohet ndotja e tokës, ajrit dhe
ujërave (përdorimi i burimeve alternative te energjisë dhe teknologjitë e
reja, ﬁ ltrat e fabrikave...)
 Të dijë për ekzistimin e lëvizjeve për mbrojtjen ekologjike të planetit
 Të mund të tërheqë vërejtjen ndaj përdorimit të resurseve natyrore
 Të mund të nxisë përdorim të burimeve alternative të energji

 Ta kuptojë përgjegjësinë personale për mbrojtjen e mjedisit jetësor
 Ta kuptojë se ekzistenca e llojit njerëzor dhe e të gjitha qenieve të tjera
të gjalla varet nga ballafaqimi me ekosistemet globale
 Ta kuptojë se duhet të kuﬁ zohet përdorimi i teknologjive ndotëse
spreje, freone ...)
 Ta kuptojë nevojën e inkuadrimit aktiv në mbrojtjen ekologjike
 T’i dijë qëllimet, aktivitetet dhe rezultatet e klubeve dhe organizatave
ekologjike
 Të mund ta riciklojë letrën
 Të mund të ndikojë ndaj të tjerëve që mos ta dëmtojnë mjedisin
 Të pranojë pjesëmarrjen aktive në aktivitetet e klubeve shkollore dhe
ekologjike
 Të dijë se çka duhet të bëjë që ta mirëmbajë higjienën në shtëpi(ngritja e
tryezës,rregullimi i dhomës, fshirja e pluhurit,thithja e pluhurit me
makinë, larja e enëve, ajrosja e dhomës dhe klasës)
 Të dijë pasojat e dëmtimit të mjedisit
 Të dijë se çka duhet të bëjë që të mirëmbajë mjedisin
 Të dinë se cilët materiale në mjedis mund të riciklohen (letra,plastika
,qelqi ,kanaqet)
 Të mund të kontribuojë në mirëmbajtjen e higjienës në shkollë dhe në
oborrin e shkollës

 Të mund t’ikundërvihet dëmtimit të mjedisit
 Të mund ti klasifikon gjërat për riciklim
 Ta pranon përgjegjësinë personale për kujdesin dhe mirëmbajtjen e
higjienës në mjedis
 Të kupton se duhet të kufizohet përdorimi i materialeve që nuk
riciklohen
Profesoreshë e lëndën e Historisë
Drejtor: Pedagogu:
Amire Ibrahimi Hajredini Agron Sadiku

�ݺ�ߣ

Obk kl viii (1)

More Related Content

Obk kl viii (1)