2. Doğuş Sırası
İlk Doğanlar
Çok azımız ailenin ilk doğanı olabiliriz ama çocuklu iseniz hepiniz ilk
doğanı bekleyişteki düşüncelerden geçmişsinizdir. Velilerinin direk
ilgisini paylaşmak zorunda kalmaksızın alabilmek bu çocuklar
için doğal olarak hem avantajlı hem de zorluklu olacaktır. Veliler
mükemmelci insanlarsa onların kurdukları hedeflere ulaşmaya
çalışmanın zorluğunu düşünün bir! Yetişkin olarak bile ürkmek
mümkün. Diğer yandan da yatmadan önce okunacak hikayelere,
birlikte oyun oynamaya, kucağa alınmaya, avutulmaya v.s. gönüllü
olacak veli bulmak bu çocuklar için ne kadar kolay olacaktır.
Şu anda ilk doğan bebeğinize bakıp Ona yapmış yada yapabiliyor
olacaklarınız için içinizi çekmeye başladıysanız üzülmeyin. Bu eğilimi
bildiğiniz ve kendinize hatırlattığınız sürece çocuğunuzu dengeli
yetiştirmeniz için faydalı bir bakış açısı kazandınız sayılır.
4. TEK ÇOCUK
Tek çocuk ilk çocuk olmanın ortak özelliklerini taşıyorsa da çok
daha ciddi konumdadır. Bu çocuklar hayatlarının belirli
zamanlarında bir yada birkaç kardeşin gelişine ayarlanmak
yerine hayat boyu velilerinin sabit odak noktası olacaklardır.
Paylaşımdan ziyade kendinde merkezleşmeye eğilimleri
olacaktır. Velisinin ilgisini korumak bir çocuk için ne kadar
avantajlı olsa da beklentileri çoğaltacağından olumsuz yanları da
vardır. Düşünün kabahati atacak bir kardeşiniz olmadığında tüm
günahları kendiniz sahiplenmek durumunda olursanız hayat ne
kadar stresli olabilir! Ama tek çocuk sahibi veliyseniz korkmayın.
Bu anlayışa ulaştığınız sürece ailenizin ve çevrenizin yardımıyla
çocuğunuzun sosyal çevresini genişleterek gerekli esnekliği
sağlayabilirsiniz. Duyarlı veli oluşunuzla çocuğunuzun tek veya
çok olması arasındaki farklıkları olumluya çevirmeniz kolaylaşır.
Ekonomik şartları iyidir.
6. ORTANCA ÇOCUK
Ortanca çocuğa gelinildiğinde artık veli dikkati ve ilgisi bölünmüş
demektir. Bir yandan velilik rollerinde rahatlamışlar ve esneklik
kazanmışlarsa da yaşça büyük çocuktan beklentiler ortancaya da
geçmiştir. Oysa küçük çocuğa tanınan imtiyazlar ortancaya
verilemez. Bu nedenle bence ortanca çocuk bize adil olmayı hatırlatan,
ailenin sivrilerini yuvarlatıcı çocuk olarak bakılmalı. Büyüğe kıyaslama
yapılmazken küçüğe karşı da çok büyük görülmeden büyümesine
yardım etmeli… Ortanca çocukları büyükten küçüğe geçiş gibi değil her
biri bir diğeriyle eşit değerde ve konumda çocuk olma ve aynı aileye
dahil olma bilinciyle desteklemeli. Ortanca çocuklar kabullenilmek
için genelde aile dışına, arkadaşlarına yönelirler. Bu duruma fırsat
yaratmamak için ortanca çocuklara ailemiz içindeki değerleri bilinçli
şekillerde ve “talep etmeden arz” şeklinde duyarlı olarak hissettirilmeli.
Velilerin bu çocuklara işlerine geldiğinde “küçük çocuk” yada “büyük
çocuk” muamelesi yapma eğilimleri engellenmeli bunun yerini “aile
bireyi, çocuklardan biri” sıfatı belirginleşmeli.
7. SON DOĞAN ÇOCUK
Bu çocuklar dünyayı yıksalar yine de faturasını sahiplenmek
zorunda kalmadıklarına hangimiz örnek yaşamadık, velilerince
mazurlu olduklarına hangimiz şahit olmadık ki! Bu çocuklar
nedendir bilinmez; aileye ait en kesin kurallardan bile genelde
sıyırtırlar. Kendilerini ilgi odağı olarak görmeleri doğallaşır ve
sorumluluk yüklenişleri büyük ölçüde tehlikeye girer. Yine de
doğum sırasının bilgilerini elde tutup bu çocuklarımızı duyarlı
yetiştirmenin sırrı biz velilerde saklı. Eğilimlerimizi tanıdıkca,
kendi uyarılarımızı kendimize doğru zamanlarda yaparak, bu
bilgileri olumluya kullanabilir, çocuklarımızı doğum sıralarının
sakıncalarından koruyabiliriz. Beklentilerin kendimizin
olduğunu kabullenirsek bunlardan yanılgı payımızı da
sahiplenir, çocuklarımıza mal etmeyiz.
9. AİLE İÇİ SORUNLAR
Aile birliğinin yasal ve sosyal açıdan sona ermesi
durumuna boşanma denir. Eşler arasındaki
anlaşmazlıklar, alışkanlık ve beklentilerdeki
farklılıklar, ekonomik sorunlar gibi nedenlerle aile
birliği bozulabilir. Eşler aile birliğinin devamını
sağlamak ve sorunlarına sağlıklı çözümler bulmak
amacıyla dayanışma içinde sonuna kadar çalışmalıdır.
Bunun başarılamadığı durumlarda boşanma
gerçekleşir. Boşanma tüm aile bireylerini derin bir
şekilde etkiler. Fakat bu durumdan en çok çocuklar
etkilenir. Çocuğun kişiliğinin gelişimi,ruh ve beden
sağlığı açısından ailenin önemi çok büyüktür…
11. Üvey Anne – Baba
Aile içinde yaşanan özel sorunlardan biri de üvey anne-
babayı çocuğun kabul etmesidir. Boşanma ya da
ebeveynlerden birinin ölümü sonucundan eşlerin
başka biriyle evlenmesi son derece doğaldır. Yalnız
bunu çocuğun kabul etmesi zordur ve zaman ister.
Evlenecek kişinin öncelikle çocuğun ruh sağlığını
düşünmesi gerekir. Çocuk bu olaya psikolojik olarak
hazırlanmalıdır. Çocuğun duyguları karmaşıktır. Bu
durumdaki çocuk kendisini suçlayabilir, terkedilmişlik
duygusu yaşanabilir, güven duygusu sarsılır.
