2. NAUKA UWAŻNEGO OBSERWOWANA OBSERWACJA MOŻE MIEĆ RÓŻNE FORMY: OBEJMUJE ZARÓWNO PRZYPADKOWE NIEKONTROLOWANE DOŚWIADCZENIA, JAK I NAJDOKŁADNIEJSZE FILMOWE ZAPISY EKSPERYMENTÓW LABORATORYJNYCH UMIEJĘTNOŚĆ DOBORU WŁAŚCIWEGO NARZĘDZIA BADAWCZEGO DOSTRZEGANIE RÓŻNIC POZYCJI I ZMANY RÓL SPOŁECZYCH
3. ISTNIEJE WIELE TECHNIK OBSERWACJI, KTÓRE MAJĄ RÓŻNE ZASTOSOWANIA DUŻA CZĘŚĆ WIEDZY O STOSUNKACH SPOŁECZYCH POCHODZI Z NIEKONTROLOWANEJ OBSERWACJI UCZESTNICZĄCEJ, BĄDŹ NIEUCZESTNICZĄCEJ NIEKONTROLOWANA OBSERWACJA UCZESTNICZĄCA – BADACZ MA MOŻLIWOŚĆ BYCIA CZŁONKIEM BADANEJ GRUPY
4. WADY OBSERWACJI UCZESTNICZĄCEJ: ROZCIĄGNIĘCIE W CZASIE, ZATRACENIE OBIEKTYWIZMU, STĘPIENIE OSTROŚCI WIDZENIA, PROBLEM KONTROLI OBSERWACJI ZALETY OBSERWCJI UCZESTNICZACEJ: DOSTĘP DO ŹRÓDEŁ, DO KTÓRYCH NIE MOŻNA DOSTRZEC Z ZEWNĄTRZ, W CZASIE BADAŃ W TERENIE BADACZ MOŻE ZMIENIAĆ SWOJE ROLE NP.: PRZEPROWADZIC WYWIAD PODCZAS POŁOWU RYB
5. OBSERWACJA NIEUCZESTNICZĄCA JEST ZWYKLE OBSERWCJĄ „QUASI-UCZESTNICZĄCĄ” – PEŁNIENIE DWÓCH RÓL JEST ŁATWIEJSZE, NIŻ BYCIE TYLKO OBSERWATOREM WAŻNE JEST DOBRE PRZYGOTOWANIE WEJŚCIA BADACZA W GRUPĘ ZALETY OBSERWATORA NIEUCZESTNICZACEGO: NIEZAANGAZOWANY EMOCJONALNIE, JEST SŁUCZACZEM I UCZNIEM, MOŻE PEŁNIĆ ROLĘ UCZESTNIKA
6. OBSERWATOR MUSI SAM ŚWIADOMIE STOSOWAĆ ROZMAITE NARZĘDZIA W CELU SYSTEMATYZACJI I UTRWALANIA DANYCH,SKŁADAJACYCH SIĘ NA JEGO DOSWIADCZENIA POMOCE STOSOWANE PRZY OBSERWACJI: KSIĄŻKA OBSERWACJI TERENOWYCH, DZIENNIK, KARTECZKI, FORMULARZE, KWESTIONARIUSZE, KAMERA, MAGNETOFON, SOCJODRAMY, MAPY ZAPISYWANIE ZARÓWNO OBSERWACJI, JAK I INTERPRETACJI TYCH OBSERWACJI
7. BADACZ INFORMUJE, JAK DOKONAŁ SWOICH OBSERWACJI, W JAKICH WARUNKACH, KIEDY – UMOŻLIWIA TO INNYM BADACZOM OCENĘ WARTOŚCI UZYSKANYCH DANYCH I POWTÓRZENIE OBSERWACJI OBSERWATOR JEST POŚREDNIKIEM MIEDZY FAKTYCZNĄ SYTUACJA, A DANYMI, MOŻE WIĘC WPŁYNĄĆ NA SAMĄ SYTUACJĘ PRZEZ SWOJE DZIAŁANIE LUB NA DANE, W ZALEŻNOŚCI OD SWOJEJ UMIEJĘTNOŚCI OBSERWACJI ALBO ZAPISU
