�ݺ�ߣ

Oil Analysis Role in
Rotary Equipment CM
PRESENTED BY:
A.R. AMINIAN

1st Things 1st:
What is Oil Analysis?
‫کتاب‬ ‫در‬Machinery Failure Analysis & Troubleshooting, Vol. II (2012)،‫صفحه‬472،
‫است‬ ‫شده‬ ‫تعریف‬ ‫زیر‬ ‫بصورت‬ ‫روغن‬ ‫آنالیز‬:
«‫آنالیز‬‫روغن‬‫تکنیکی‬‫آزمایشگاهی‬‫است‬‫که‬‫هدف‬‫از‬‫آن‬‫آنالیز‬‫ترکیبات‬
‫حاضر‬‫در‬‫محتوای‬‫یک‬‫روغن‬‫روانکار‬‫بمنظور‬‫تعیین‬‫حضور‬‫یا‬‫عدم‬‫حضور‬
‫عناصر‬‫مرتبط‬‫با‬‫مواد‬‫تشکیل‬‫دهنده‬‫برینگ‬‫ها‬‫می‬‫باشد‬.‫چراکه‬‫حضور‬
‫عناصر‬‫تشکیل‬‫دهنده‬‫مواد‬‫برینگ‬‫نشاندهنده‬‫فرسایش‬‫برینگ‬‫بوده‬‫و‬‫مقدار‬
‫آنها‬‫بیانگر‬‫شدت‬‫این‬‫فرسایش‬‫است‬.»
‫نیست‬ ‫شکی‬ ‫تعریف‬ ‫این‬ ‫صحت‬ ‫و‬ ‫درستی‬ ‫در‬ ‫هرچند‬!‫دامنه‬ ‫تعریف‬ ‫این‬ ،‫اما‬
‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫پرخطا‬ ‫و‬ ‫محدود‬ ‫را‬ ‫روغن‬ ‫آنالیز‬ ‫کاربرد‬.‫اصال‬ ‫آنکه‬ ‫حال‬
‫نیست‬ ‫اینطور‬!

1st Things 1st:
What is Oil Analysis?
‫وبسایت‬ ‫به‬ ‫مراجعه‬ ‫با‬Wikipedia،‫هستیم‬ ‫تری‬ ‫دار‬ ‫دامنه‬ ‫تعریف‬ ‫شاهد‬:
«‫آنالیز‬‫روغن‬‫تکنیکی‬‫آزمایشگاهی‬‫با‬‫هدف‬‫آزمایش‬‫خواص‬‫فیزیکی‬‫یک‬
،‫روانکار‬‫آلودگی‬‫های‬‫معلق‬‫در‬،‫آن‬‫و‬‫رسوبات‬‫ناشی‬‫از‬‫فرسایش‬‫قطعات‬‫در‬
‫تماس‬‫با‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫بعنوان‬‫یک‬‫تکنیک‬‫در‬‫نگهداری‬‫و‬‫تعمیرات‬‫پیشگیرانه‬
‫و‬‫بمنظور‬‫ارائه‬‫تصویری‬‫دقیق‬‫و‬‫واضح‬‫از‬‫وضعیت‬‫سالمت‬‫ماشین‬‫و‬‫سیستم‬
‫روغنرسانی‬‫آن‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬.»
‫آنالیز‬،‫روغن‬‫برخالف‬‫آنچه‬‫که‬‫در‬‫دو‬‫منبع‬‫فوق‬‫بدان‬‫اشاره‬،‫شد‬‫یک‬‫تکنیک‬
‫پیشگیرانه‬‫نیست‬!
‫یا‬‫الاقل‬‫دیگر‬‫نیست‬!

Oil Analysis: the History
‫آنالیز‬،‫روغن‬‫بعنوان‬‫یک‬،‫تکنیک‬‫بصورت‬‫سازمان‬،‫یافته‬‫در‬‫ابتدای‬‫دهه‬
50‫قرن‬‫بیستم‬‫و‬‫بمنظور‬‫پیشگیری‬‫از‬‫وقوع‬‫خرابی‬‫های‬‫پرهزینه‬‫در‬‫سطح‬
‫تعمیرات‬،‫جاری‬‫ابتدا‬‫در‬‫نیروی‬‫دریایی‬‫ایاالت‬‫متحده‬‫و‬‫سپس‬‫در‬‫بخش‬‫های‬
‫مختلف‬‫راه‬‫آهن‬‫این‬‫کشور‬‫کلید‬‫خورد‬.،‫اما‬‫از‬‫خیلی‬‫قبلتر‬‫از‬‫آن‬‫وجود‬
‫داشت‬.‫بطوریکه‬‫در‬1946،‫آزمایشگاه‬‫روغن‬‫در‬‫یکی‬‫از‬‫بخش‬‫های‬‫تعمیرات‬
‫جاری‬‫لکوموتیو‬‫های‬‫راه‬‫آهن‬‫سراسری‬‫ایاالت‬‫متحده‬‫قادر‬‫به‬‫شناسایی‬‫و‬
‫پیشگیری‬‫از‬‫خرابی‬‫های‬‫ناشی‬‫از‬‫فرسایش‬‫قطعات‬‫در‬‫موتور‬‫های‬‫دیزلی‬‫بکار‬
‫رفته‬‫در‬‫ادوات‬‫ریلی‬‫آن‬‫زمان‬‫بود‬.
‫آنالیز‬‫روغن‬‫در‬‫ابتدای‬‫کار‬‫با‬‫توسل‬‫به‬‫آزمایش‬‫های‬‫شیمیایی‬‫با‬‫تکیه‬
‫بر‬‫معرف‬‫های‬‫گوناگون‬‫بمنظور‬‫شناسایی‬‫عناصری‬‫چون‬‫آهن‬‫و‬‫مس‬‫در‬‫ساختار‬
‫نمونه‬‫های‬‫اخذ‬‫شده‬‫از‬‫موتور‬‫های‬‫دیزلی‬‫انجام‬‫می‬‫شد‬.
‫با‬‫ورود‬‫فناوری‬‫طیف‬،‫سنجی‬‫امکان‬‫تشخیص‬‫بازه‬‫وسیعی‬‫از‬‫عناصر‬‫شیمیایی‬
‫با‬‫تکیه‬‫بر‬‫این‬‫فناوری‬‫برای‬‫کارشناسان‬‫آنالیز‬‫خرابی‬‫پیشگیرانه‬‫فراهم‬
‫شد‬.‫این‬‫فناوری‬‫چنان‬‫تغییری‬‫در‬‫گسترش‬‫این‬‫تکنیک‬‫ایجاد‬‫کرد‬‫که‬‫در‬‫سال‬
1955‫شاهد‬‫بکارگیری‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫بمنظور‬‫شناسایی‬‫علل‬‫خرابی‬‫در‬‫موتور‬

Oil Analysis: the History
‫خیلی‬،‫زود‬‫استفاده‬‫از‬‫این‬‫تکنیک‬‫به‬‫بخش‬‫های‬‫دیگر‬‫صنعت‬‫نیز‬‫راه‬‫پیدا‬
‫کرد‬.‫بطوریکه‬‫در‬1958‫برای‬‫اولین‬،‫بار‬‫یک‬‫شرکت‬‫خصوصی‬‫حمل‬‫و‬‫نقل‬‫جاده‬
‫ای‬‫در‬‫ایاالت‬‫متحده‬‫اقدام‬‫به‬‫راه‬‫اندازی‬‫یک‬‫آزمایشگاه‬‫خصوصی‬‫بمنظور‬
‫آنالیز‬‫خرابی‬‫پیشگیرانه‬‫در‬‫ناوگان‬‫حمل‬‫و‬‫نقل‬‫جاده‬‫ای‬‫خود‬‫نمود‬.
،‫ما‬‫در‬‫این‬،‫بین‬‫فقدان‬‫مرجعی‬‫بیطرف‬‫برای‬‫مطالعه‬‫و‬‫تفسیر‬‫گزارش‬‫آزمون‬
‫های‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫همچنان‬‫احساس‬‫می‬‫شد‬.
‫تا‬‫اینکه‬‫در‬1960،‫اولین‬‫شرکت‬‫خدمات‬‫تفسیر‬‫و‬‫صدور‬‫دستور‬‫تعمیراتی‬‫در‬
‫زمینه‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫در‬‫ایاالت‬‫متحده‬‫آغاز‬‫به‬‫کار‬‫کرد‬.

Oil Analysis: the Definition
‫از‬‫دیدگاه‬،‫فرآیندی‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫فرآیندی‬‫است‬‫که‬‫شامل‬‫زنجیره‬‫ای‬‫از‬
‫فعالیت‬‫های‬‫به‬‫هم‬‫پیوسته‬‫زیر‬‫است‬:
-‫ارزیابی‬‫وضعیت‬‫ماشین‬،‫آالت‬‫شناخت‬،‫آنها‬‫و‬‫انتخاب‬‫آنها‬‫برای‬‫نمونه‬
‫گیری؛‬
-‫انتخاب‬‫ظروف‬‫نمونه‬‫گیری‬‫و‬‫جمع‬‫آوری‬‫نمونه‬‫ها؛‬
-‫برچسب‬‫زنی‬‫و‬‫حمل‬‫نمونه‬‫ها‬‫به‬‫آزمایشگاه؛‬
-‫درخواست‬‫آزمون‬‫برای‬‫هر‬‫نمونه‬‫از‬‫آزمایشگاه‬‫به‬‫همراه‬‫تعیین‬‫روش‬
‫آزمون‬‫و‬‫دقت‬‫نتیجه‬‫در‬‫گزارش؛‬
-‫تفسیر‬‫گزارش‬،‫آزمون‬،‫ثبت‬‫و‬‫نتیجه‬‫گیری؛‬‫و‬
-‫صدور‬‫دستور‬‫تعمیراتی‬‫براساس‬‫نتایج‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫و‬‫آنالیز‬‫مجدد‬
‫روغن‬‫پس‬‫از‬‫انجام‬‫دستور‬‫تعمیراتی‬

Oil Analysis: the Responsibility
‫گفتنی‬‫است‬‫که‬‫مسئولیت‬‫نظارت‬‫بر‬‫حسن‬‫انجام‬‫تمامی‬‫مراحل‬‫فوق‬‫بعهده‬
‫کارشناس‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫است‬.
‫بدین‬،‫ترتیب‬‫کارشناس‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫باید‬‫عالوه‬‫بر‬‫دانش‬‫فراگیر‬‫از‬‫علم‬
‫مهندسی‬‫مکانیک‬
(‫شامل‬‫ساختار‬،‫تجهیز‬‫وظیفه‬،‫آن‬‫حاالت‬‫خرابی‬،‫آن‬‫و‬‫جنس‬‫قطعات‬‫آن‬)
‫و‬‫شیمی‬
(‫شامل‬‫مشخصات‬‫شیمیایی‬‫روغن‬،‫ها‬‫سوخت‬،‫ها‬‫و‬‫واکنش‬‫های‬‫شیمیایی‬)،
‫باید‬‫با‬‫تکنیک‬‫های‬‫آماری‬‫و‬‫معادالت‬‫دیفرانسیل‬‫نیز‬‫آشنایی‬‫کامل‬‫داشته‬‫و‬
‫قادر‬‫به‬‫پیش‬‫بینی‬‫رفتار‬‫تجهیز‬‫با‬‫در‬‫نظر‬‫گرفتن‬‫خطای‬‫تجمعی‬
(‫شامل‬‫خطای‬‫اپراتور‬‫نمونه‬‫گیری‬+‫خطای‬‫نمونه‬‫گیری‬+‫خطای‬‫آزمایشگر‬+
‫خطای‬‫دستگاه‬+‫خطای‬‫اندازه‬‫گیری‬+‫خطای‬‫گرد‬‫کردن‬+‫خطای‬‫قرائت‬+‫خطای‬
‫گزارش‬+‫خطای‬‫تفسیر‬+‫خطای‬‫اپراتور‬‫تعمیرات‬)
‫باشد‬.
‫از‬‫این‬،‫رو‬‫آموزش‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫در‬‫سه‬‫سطح‬،‫مقدماتی‬،‫متوسط‬‫و‬‫پیشرفته‬
‫برگزار‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫هر‬‫یک‬‫حداقل‬‫شامل‬20‫ساعت‬‫آموزش‬‫تئوری‬‫و‬‫عملی‬‫است‬.

Oil Analysis: the Application
‫از‬‫دیدگاه‬،‫تخصصی‬‫تکنیک‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫شامل‬‫سه‬‫شاخه‬‫تخصصی‬‫است‬‫که‬‫در‬
‫ذیل‬‫تعریف‬‫شده‬‫اند‬:
1.‫آنالیز‬‫خواص‬،‫فیزیکی‬،‫شیمیایی‬‫و‬‫مکانیکی‬‫روغن‬(‫به‬‫همراه‬‫ادتیو‬
‫های‬‫آن‬):
‫هدف‬‫از‬‫این‬،‫شاخه‬‫تعیین‬‫سالمت‬‫روغن‬(‫نو‬‫یا‬‫کارکرده‬)‫از‬‫طریق‬‫نمونه‬
‫گیری‬‫صحیح‬‫و‬‫سفارش‬‫آزمون‬‫های‬‫صحیح‬‫به‬‫همراه‬‫تفسیر‬‫صحیح‬‫نتایج‬‫واصله‬
‫از‬‫آزمایشگاه‬‫است‬.‫این‬‫شاخه‬‫از‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫مجموعه‬‫ای‬‫از‬‫آزمون‬‫ها‬
‫را‬‫شامل‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫خواص‬،‫فیزیکی‬،‫شیمیایی‬‫و‬‫مکانیکی‬‫روغن‬‫نو‬‫یا‬
‫کارکرده‬‫جاری‬‫در‬‫سیستم‬‫روغنرسانی‬‫تجهیز‬‫را‬‫نشانه‬‫می‬‫روند‬.‫فهرست‬
‫کوتاه‬‫و‬‫عمومی‬‫این‬‫آزمون‬‫ها‬‫در‬‫جدول‬1‫نشان‬‫داده‬‫شده‬‫است‬.

2-‫آنالیز‬‫آالینده‬‫های‬‫روغن‬:
‫این‬،‫بخش‬‫شامل‬‫آزمون‬‫هایی‬‫است‬‫که‬‫حضور‬‫یا‬‫عدم‬‫حضور‬‫آالینده‬‫های‬‫جریان‬
‫روغن‬‫را‬‫هدف‬‫می‬‫گیرد‬.‫این‬‫آالینده‬‫ها‬‫عبارتند‬‫از‬،‫دوده‬‫سوخت‬(،‫بنزین‬
،‫گازوییل‬‫الکل‬‫یا‬...)،،‫گلیکول‬‫آب‬(‫کامپاند‬‫های‬‫هیدراته‬)،‫هوا‬
(‫کامپاند‬‫های‬‫نیتراته‬)،‫گرد‬‫و‬،‫غبار‬‫و‬...‫است‬‫که‬‫اغلب‬‫با‬‫توسل‬‫انواع‬
‫روش‬‫های‬‫آزمایشگاهی‬‫استاندارد‬‫یا‬‫طیف‬‫سنجی‬‫اتمی‬‫یا‬‫فروسرخ‬‫انجام‬‫می‬
‫شود‬.

3-‫آنالیز‬‫ذرات‬‫فرسایشی‬‫درون‬‫روغن‬:
‫این‬‫شاخه‬‫از‬‫آنالیز‬‫روغن‬‫که‬‫کمی‬‫از‬‫سایر‬‫بخش‬‫ها‬‫تخصصی‬‫تر‬‫محسوب‬‫می‬
،‫شود‬‫شامل‬‫آزمون‬‫هایی‬‫بمنظور‬‫تشخیص‬‫کیفیت‬‫و‬‫کمیت‬‫حضور‬‫ذرات‬‫فلزی‬/‫شبه‬
‫فلزی‬‫ناشی‬‫از‬‫فرسودگی‬‫قطعات‬‫دریافت‬‫کننده‬‫روغن‬‫در‬‫یک‬‫سیستم‬
‫روغنرسانی‬‫است‬.‫از‬‫جمله‬‫معروفترین‬‫این‬‫آزمون‬‫ها‬‫می‬‫توان‬‫به‬‫وگرافی‬ ّ‫فر‬
‫و‬Particle Count‫اشاره‬‫کرد‬.

Oil Analysis: What Questions Answered?
‫با‬‫توسل‬‫به‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫شاخه‬‫های‬‫آنالیز‬،‫روغن‬‫می‬‫توان‬‫به‬‫اطالعات‬‫زیر‬
‫دست‬‫یافت‬:
1-‫وضعیت‬‫سالمت‬‫روغن‬‫نو‬:
‫آیا‬‫روغن‬‫نو‬‫و‬‫مصرف‬‫نشده‬(‫درون‬‫بشکه‬)‫ورودی‬‫به‬‫محل‬‫کارفرما‬‫از‬‫کیفیت‬
‫الزم‬‫برخوردار‬‫است؟‬
‫آیا‬‫مطابق‬‫سفارش‬‫تولید‬/‫تامین‬‫شده‬‫است؟‬‫آیا‬‫روغن‬‫تقلبی‬‫است؟‬‫در‬‫ترکیب‬
‫روغن‬‫نو‬‫از‬‫چه‬‫موادی‬‫استفاده‬‫شده‬‫است؟‬‫و‬...
2-‫وضعیت‬‫سالمت‬‫روغن‬‫جاری‬‫درون‬‫سیستم‬‫روغنرسانی‬‫تجهیز‬:
‫آیا‬‫روغن‬‫هنوز‬‫سالم‬‫و‬‫قابل‬‫استفاده‬‫است؟‬
‫آیا‬‫سیستم‬‫روغنرسانی‬‫درست‬‫و‬‫کامل‬‫عمل‬‫می‬‫کند؟‬‫کیفیت‬‫روغنرسانی‬‫به‬
‫قطعه‬/‫قطعاتی‬‫خاص‬‫چگونه‬‫است؟‬‫آیا‬‫حجم‬‫روغن‬‫در‬‫سیستم‬‫روغنرسانی‬‫کافی‬
‫است؟‬‫و‬...

3-‫وضعیت‬‫سالمت‬‫سیستم‬‫فیلتراسیون‬‫تجهیز‬:
‫آیا‬‫فیلتر‬(‫های‬)‫روغن‬‫درست‬‫عمل‬‫می‬‫کنند؟‬
‫آیا‬‫فیلتر‬(‫های‬)‫هوا‬‫درست‬‫عمل‬‫می‬‫کنند؟‬‫آیا‬‫استرینر‬‫درست‬‫عمل‬‫می‬
‫کند؟‬‫آیا‬‫فیلتر‬‫سوخت‬‫درست‬‫عمل‬‫می‬‫کند؟‬

4-‫وضعیت‬‫سالمت‬‫تجهیز‬‫و‬‫قطعات‬‫آن‬:
‫قطعه‬/‫قطعاتی‬‫خاص‬‫از‬‫تجهیز‬‫خورده‬‫شده‬‫اند؟‬
‫آیا‬‫واکنش‬‫روغن‬‫در‬‫سیستم‬‫روغنرسانی‬‫با‬‫قطعات‬‫دریافت‬‫کننده‬‫روغن‬
‫معمول‬‫و‬‫منطقی‬‫است؟‬
‫وضعیت‬‫فرسایش‬‫قطعات‬‫چگونه‬‫است؟‬‫آیا‬‫قطعه‬/‫قطعاتی‬‫خاص‬‫از‬‫تجهیز‬‫دچار‬
‫ترک‬‫و‬‫شکستگی‬‫شده‬‫اند؟‬
‫وضعیت‬‫زوال‬‫قطعه‬/‫قطعاتی‬‫خاص‬‫از‬‫تجهیز‬‫چگونه‬‫است؟‬‫کی‬‫باید‬
‫تعویض‬/‫تعمیر‬‫شوند؟‬‫آیا‬‫تجهیز‬‫مجاز‬‫به‬‫ادامه‬‫کار‬‫است؟‬‫و‬...

Oil Analysis: Future Trend
Oil Condition Sensor:

Moisture Sensor:

Solid Particle Sensor:

Ferrous Debris Sensor:

On-line Sensor Suite - Moisture, Oil Condition and Ferrous Debris

�ݺ�ߣ

Oil analysis role in rotary equipment CM

More Related Content

Oil analysis role in rotary equipment CM