ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Okul yöneti̇ci̇leri̇ni̇n yerleşti̇ri̇lmesi̇ ve atanmasi

•Download as PPTX, PDF•
•
Hayri Arslan
Hayri Arslan
1 of 19
OKUL YÖNETİCİLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ VE ATANMASI Hayri Arslan
EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN SEÇİLMESİ VE ATANMASI Türkiye’de eğitim ve okul yöneticiliği için, öğretmenlik eğitimi sırasında yada sonradan yönetim alanında eğitim görmeyi zorunlu kılan bir madde olmadığı gibi bu şekilde bir gelenekte yoktur. Meslekte asıl olan öğretmenliktir.(maarif teşkilatı kanun 12. madde) Diğer taraftan Milli Eğitim Kanunu’nun 43. maddesinde öğretmenliğin ‘Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.’
Yöneticilerin Atanmasın ’da Temel İlkeler; Atamalarda, kariyer ve liyakat ilkeleri esas alınır. Atamalarda norm kadro esasları göz önüne alınır. Atamalarda puan üstünlüğü göz önüne alınır. Atamalarda, kamu yararı ve hizmet birlikte değerlendirilir. Yönetim Kademeleri; 1.Kademe: Müdür yardımcılığı 2.Kademe: Müdür başyardımcılığı 3. Kademe: C tipi eğitim kurumu müdürlüğü 4. Kademe: B tipi eğitim kurumu müdürlüğü 5.Kademe: A tipi eğitim kurumu müdürlüğü
Yönetici olarak atanacaklarda aranacak genel şartlar MADDE 7 – (Değişik : 15.5.2010/27582 RG) (1) Yöneticilik görevlerine atanacaklarda aranılan genel şartlar şunlardır; Yükseköğrenim bitirmiş olmak, Öğretmenlikte ve Devlet memurluğunda adaylığı kaldırılmış olmak, Bu Yönetmelik kapsamında sayılan yöneticilik görevleri dahil öğretmenlikte en az üç yıl görev yapmış olmak, (Değişik : 09.08.2011/28020 RG) Atanmak istenilen eğitim kurumuna Talim ve Terbiye Kurulu Kararlarına göre alanı itibariyle öğretmen olarak atanabilecek bir alan öğretmeni olmak, Yöneticilik görevi, son üç yıllık hizmet süresi içinde adli veya idari soruşturma sonucu üzerinden alınmamış olmak, Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen yerler dışındaki eğitim kurumu yöneticiliklerine atanacaklar için ilgili mevzuatına göre zorunlu çalışma yükümlülüğünü tamamlamış, bu yükümlülükten muaf tutulmuş ya da sağlık veya eş durumu özrüne dayalı olarak bu yükümlülüğü ertelenmiş olmak, Varsa atanacağı görev için öngörülen seçme sınavında başarılı olmak. (Ek ikinci fıkra : 09.08.2011/28020 RG)Eğitim kurumu yöneticiliklerine atanmak isteyenlerin; duyurusu yapılan yöneticiliklere başvuru tarihi itibariyle fiilen eğitim öğretim hizmetleri sınıfı kadrolarında çalışıyor olmaları şartı aranır.
Yönetici Olarak Atanacaklarda Aranacak Özel Şartlar a) Müdür başyardımcılıklarına atanabilmek için en az 1 yıl, b) (C) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 1 yıl, c) (B) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 2 yıl, ç) (A) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 3 yıl, eğitim kurumlarında asaleten yöneticilik yapmış olma şartı aranır. (7) (Değişik 21.07.2012/28360 RG) Yatılı bölge ortaokullarının; a) Müdür başyardımcılıklarına atanabilmek için en az 1 yıl, b) (C) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 2 yıl, c) (B) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 3 yıl, ç) (A) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 4 yıl eğitim kurumlarında asaleten yöneticilik yapmış olma şartı aranır.
Yönetsel Erkin kullanımı ve özellikleri Toplum eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere toplumsal birimler kurmuştur . Yani okullar zaman içinde devlet tarafından yapılıp kamu hizmetine dönüşmüştür. Tabi istenilen nitelik ve niceliğe kavuşması için etkili bir yönetim gereklidir. Eğitim yönetimi bu görevi layıkıyla yerine getirebilmesi için ‘Yönetsel Erkle’ donatılmıştır. Bu yönetsel erkin özellikleri ise şu şekilde sıralayabiliriz: a.Vizyon ve Misyon b.Liderlik ve Yöneticilik
Yönetsel Erkin Özellikleri Vizyon Misyon Maddi-manevi tüm değişkenleri içine Örgütün bir bölümünü geliştirmeyi alır(Holistik), Misyonu içerir hedefler,sınırlıdır. Örgütün geleceği üzerinde odaklaşır Örgütün bugünkü ihtiyaçları önemli İçseldir (interna) Personele örgütün Dışsal Personele Müşterilerin misyonunun nereye gittiğini anlatır ihtiyaçları hakkında bilgi verir. Personeli motive etmek için gelecek Personelin günün şartlarına göre temelli acık hedefler geliştirilir. işini en iyi yapması istenir İyi bir lider ve yönetici olabilmek için onlardan beklenen görevleri etkin bir biçimde yapması gerekir. Bunu yapabilmesi içinde vizyon sahibi olması gerekir.
Liderlik ve Yöneticilik Örgütlerin amaçlarına ulaşmalarında yöneticiler etkin olduğu gibi,doğal anlamda liderler etkindir. Lider bir amaca doğru insanları peşinden sürükleyen kişidir. Lider davranışlarda grubun kararını esas alırsa demokratik kendi kararlarını esas alırsa da otokratik lider olur.
Lider Türleri Otokriter Lider: Güce dayalı bir liderlik türüdür. Grup içinde kimse liderin sözü üstüne söz söyleyemez hatta duygu ve düşüncelerini bile dile getiremezler. Liderin duygu ve düşünceleri ön plandadır. Hümanist (Babacan) Lider: Korumacı rolündedir. Karar alırken bazen orta basamaktakilerin fikrini almasına rağmen,genellikle patron adına kendisi yetkilidir. Ödül sistemi kullanır. Cezayı zorunlu kalmadıkça kullanmaz
Lider Türleri Destekleyici Lider: Lider kararları grup üyeleriyle almaz. Fakat onların görüş ve önerilerini dikkate alarak karar alır. Demokratik ve Katılımcı Lider: Lider kadar grubun diğer üyeleri de örgütün karar,plan politikalarında söz sahibidir. Grup içi çatışmaları engellediği gibi karar mekanizmasında yavaşlama bu yüzden de zaman kaybı yaşanmaktadır.
Lider Türleri Tam Serbestlik Tanıyan Lider: Grup üyelerinin amaç,plan ve politikalarını kendileri saptayıp kararlarında kendilerinin vermesi durumudur. Lider müdahale etmez Kültür ve eğitim seviyesi düşük ise grubun alacağı kararlar tehlikeli olabilir. Doğal Lider: Yönetici tarafından seçilmeyen tam tersine grup tarafından yaratılan bir liderlik modelidir. Resmi yetkisi olmadığı halde grup üzerinde etkinliği fazladır.
Lider Türleri Karizmatik Lider: Grup üyelerini peşinden sürükleyen büyüleyici bir yapısı vardır. Bu nedenle etkinliği yüksektir. Kararları kendisi verir ve her sözü emir kabul edilir. Vizyoner Liderlik: İnsanları topluca harekete geçiren vizyonlar geliştiren bir liderlik türüdür. Sorunlara küresel ve sezgisel yaklaşması en büyük özelliğidir.
Lider Türleri Kültürel Liderlik: Örgütün güçlü ve aynı yamanda esnek bir kültüre sahip olmasını sağlar. Süper Liderlik: Herkes kendi kendinin lideridir liderlik kişisel görülmemekte. Hiyerarşi önemsiz. Etik(Moral) Liderlik: Belirli etik değerlere ve ilkelere dayalı olan bir liderlik türüdür. Transformasyonel Liderlik: Köklü ve radikal değişimler amaçlayan yaklaşımdır. Transaksiyonel Liderlik: Geleneğe ve geçmişe bağlı bir liderlik türüdür.
Liderlik Yaklaşımları Özellik Yaklaşımı: İlk yaklaşımdır. Liderlerin bireysel özellikleri temel alır. Liderin farklı olması beklenir. Lider olunmaz lider doğulur görüşündedir. Davranışsal Yaklaşım: Bireysel özellikleri yerine davranışları temel almıştır. Davranış ekolüne göre de iki ye ayrılır. Göreve yönelmiş lider tipi ve İnsana yönelmiş lider tipi olmak üzere. Durumsallık Yaklaşımı: Değişik koşulların değişik liderlik tarzları gerektirdiğini söyleyen yaklaşımdır. Lider, ortamının özellik ve gereksinimlerine göre ortaya çıkar.
Okul Yöneticisinin Liderlik Rolleri Vizyoner Liderlik: Yolu görmek, yolda yürümek ve yol almak Öğretimsel Liderlik: Öğretmenlerin mesleki gelişimiyle ilgilenir, etkili bir öğrenme ve öğretimsel liderlik standartları vardır. Sayfa 109 Etik Liderlik: Duygu ve düşünceleri etik ilkeler çerçevesinde geliştirmeye çalışmaktadır. Dönüşümcü Liderlik:Günümüzde sürekli bir değişim halinde olan eğitim sistemi böyle liderlere oldukça ihtiyacı vardır. Lideri izleyenler üzerinde bıraktığı etki çok önemlidir.
Okul Yöneticisinin Liderlik Rolleri Öğrenen Lider: Etkili liderlik kendilerini geliştirmek kadar başkalarının da kapasitesini artırmaktır Öğrenen lider örgütlerin çevreye uyum sağlama ve öğrenme kapasiteleri ile doğrudan ilişkilidir.
Okul Yöneticisinde Olması Gereken Özellikler 1. Bir yönetici, okulu çevresine yararlı kılmaya ve zamana uyum sağlamasına çalışmalıdır. 2. Yönetici yenilikçi olmalıdır.Bilimsel ve teknolojik yeniliklere açık olursa başarılı olabilir. 3. Eğitim yöneticisi örgütsel amaçları gerçekleştirmelidir. 4. Kadrolaşmış okulda eğitimin değişik dallarında uzmanlar bulmalıdır. 5. İyi bir eğitim yöneticisi demokratik liderlik özelliğini taşımalı ve her zaman kaliteyi artırmaya yönelik çalışmalarda bulunmalıdır.
Yönetici ve Yetiştirilmesi ve Atanmasında Alınacak Tedbirler Bilindiği üzere eğitim yöneticileri öğretmenler tarafından seçilmekte ve atanmakta bu durum yöneticilik yapacak kişileri aslında yönetim alanında pekte deneyimli yada eğitimi olmayan kişiler tarafından yöneticilik yapılmasına sebep olmuştur. Bunun önüne geçmek içinde bir çok tedbirler gerek Eğitim Şuralarında gerekse Meb tarafından çeşitli önlemler alınmıştır.
Alınabilecek Önlemler Alınan Şura kararlarının uygulamaya geçmesi MEB ve üniversiteler derhal işbirliği halinde çalışması Yöneticilikle ilgili tanım ve sınıflama uzman kişiler tarafından yapılmalı Atamalarda objektif kriterler belirlenmeli ve bu kriterler esas alınmalı Her şeyden önce yöneticilik profesyonel bir meslek olarak kabul edilmeli Mevcut yöneticilerin durumları gözden geçirilmeli ve meslek içi eğitime tabi tutulması gerekir Geçici çözümler yerine kalıcı çözüm üretilmeli Siyasi ve keyfi uygulamalardan kaçınılmladır.

More Related Content

Okul yöneti̇ci̇leri̇ni̇n yerleşti̇ri̇lmesi̇ ve atanmasi

  • 2. EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN SEÇİLMESİ VE ATANMASI Türkiye’de eğitim ve okul yöneticiliği için, öğretmenlik eğitimi sırasında yada sonradan yönetim alanında eğitim görmeyi zorunlu kılan bir madde olmadığı gibi bu şekilde bir gelenekte yoktur. Meslekte asıl olan öğretmenliktir.(maarif teşkilatı kanun 12. madde) Diğer taraftan Milli Eğitim Kanunu’nun 43. maddesinde öğretmenliğin ‘Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.’
  • 3. Yöneticilerin Atanmasın ’da Temel İlkeler; Atamalarda, kariyer ve liyakat ilkeleri esas alınır. Atamalarda norm kadro esasları göz önüne alınır. Atamalarda puan üstünlüğü göz önüne alınır. Atamalarda, kamu yararı ve hizmet birlikte değerlendirilir. Yönetim Kademeleri; 1.Kademe: Müdür yardımcılığı 2.Kademe: Müdür başyardımcılığı 3. Kademe: C tipi eğitim kurumu müdürlüğü 4. Kademe: B tipi eğitim kurumu müdürlüğü 5.Kademe: A tipi eğitim kurumu müdürlüğü
  • 4. Yönetici olarak atanacaklarda aranacak genel şartlar MADDE 7 – (Değişik : 15.5.2010/27582 RG) (1) Yöneticilik görevlerine atanacaklarda aranılan genel şartlar şunlardır; Yükseköğrenim bitirmiş olmak, Öğretmenlikte ve Devlet memurluğunda adaylığı kaldırılmış olmak, Bu Yönetmelik kapsamında sayılan yöneticilik görevleri dahil öğretmenlikte en az üç yıl görev yapmış olmak, (Değişik : 09.08.2011/28020 RG) Atanmak istenilen eğitim kurumuna Talim ve Terbiye Kurulu Kararlarına göre alanı itibariyle öğretmen olarak atanabilecek bir alan öğretmeni olmak, Yöneticilik görevi, son üç yıllık hizmet süresi içinde adli veya idari soruşturma sonucu üzerinden alınmamış olmak, Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen yerler dışındaki eğitim kurumu yöneticiliklerine atanacaklar için ilgili mevzuatına göre zorunlu çalışma yükümlülüğünü tamamlamış, bu yükümlülükten muaf tutulmuş ya da sağlık veya eş durumu özrüne dayalı olarak bu yükümlülüğü ertelenmiş olmak, Varsa atanacağı görev için öngörülen seçme sınavında başarılı olmak. (Ek ikinci fıkra : 09.08.2011/28020 RG)Eğitim kurumu yöneticiliklerine atanmak isteyenlerin; duyurusu yapılan yöneticiliklere başvuru tarihi itibariyle fiilen eğitim öğretim hizmetleri sınıfı kadrolarında çalışıyor olmaları şartı aranır.
  • 5. Yönetici Olarak Atanacaklarda Aranacak Özel Şartlar a) Müdür başyardımcılıklarına atanabilmek için en az 1 yıl, b) (C) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 1 yıl, c) (B) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 2 yıl, ç) (A) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 3 yıl, eğitim kurumlarında asaleten yöneticilik yapmış olma şartı aranır. (7) (Değişik 21.07.2012/28360 RG) Yatılı bölge ortaokullarının; a) Müdür başyardımcılıklarına atanabilmek için en az 1 yıl, b) (C) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 2 yıl, c) (B) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 3 yıl, ç) (A) tipi eğitim kurumu müdürlüklerine atanabilmek için en az 4 yıl eğitim kurumlarında asaleten yöneticilik yapmış olma şartı aranır.
  • 6. Yönetsel Erkin kullanımı ve özellikleri Toplum eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere toplumsal birimler kurmuştur . Yani okullar zaman içinde devlet tarafından yapılıp kamu hizmetine dönüşmüştür. Tabi istenilen nitelik ve niceliğe kavuşması için etkili bir yönetim gereklidir. Eğitim yönetimi bu görevi layıkıyla yerine getirebilmesi için ‘Yönetsel Erkle’ donatılmıştır. Bu yönetsel erkin özellikleri ise şu şekilde sıralayabiliriz: a.Vizyon ve Misyon b.Liderlik ve Yöneticilik
  • 7. Yönetsel Erkin Özellikleri Vizyon Misyon Maddi-manevi tüm değişkenleri içine Örgütün bir bölümünü geliştirmeyi alır(Holistik), Misyonu içerir hedefler,sınırlıdır. Örgütün geleceği üzerinde odaklaşır Örgütün bugünkü ihtiyaçları önemli İçseldir (interna) Personele örgütün Dışsal Personele Müşterilerin misyonunun nereye gittiğini anlatır ihtiyaçları hakkında bilgi verir. Personeli motive etmek için gelecek Personelin günün şartlarına göre temelli acık hedefler geliştirilir. işini en iyi yapması istenir İyi bir lider ve yönetici olabilmek için onlardan beklenen görevleri etkin bir biçimde yapması gerekir. Bunu yapabilmesi içinde vizyon sahibi olması gerekir.
  • 8. Liderlik ve Yöneticilik Örgütlerin amaçlarına ulaşmalarında yöneticiler etkin olduğu gibi,doğal anlamda liderler etkindir. Lider bir amaca doğru insanları peşinden sürükleyen kişidir. Lider davranışlarda grubun kararını esas alırsa demokratik kendi kararlarını esas alırsa da otokratik lider olur.
  • 9. Lider Türleri Otokriter Lider: Güce dayalı bir liderlik türüdür. Grup içinde kimse liderin sözü üstüne söz söyleyemez hatta duygu ve düşüncelerini bile dile getiremezler. Liderin duygu ve düşünceleri ön plandadır. Hümanist (Babacan) Lider: Korumacı rolündedir. Karar alırken bazen orta basamaktakilerin fikrini almasına rağmen,genellikle patron adına kendisi yetkilidir. Ödül sistemi kullanır. Cezayı zorunlu kalmadıkça kullanmaz
  • 10. Lider Türleri Destekleyici Lider: Lider kararları grup üyeleriyle almaz. Fakat onların görüş ve önerilerini dikkate alarak karar alır. Demokratik ve Katılımcı Lider: Lider kadar grubun diğer üyeleri de örgütün karar,plan politikalarında söz sahibidir. Grup içi çatışmaları engellediği gibi karar mekanizmasında yavaşlama bu yüzden de zaman kaybı yaşanmaktadır.
  • 11. Lider Türleri Tam Serbestlik Tanıyan Lider: Grup üyelerinin amaç,plan ve politikalarını kendileri saptayıp kararlarında kendilerinin vermesi durumudur. Lider müdahale etmez Kültür ve eğitim seviyesi düşük ise grubun alacağı kararlar tehlikeli olabilir. Doğal Lider: Yönetici tarafından seçilmeyen tam tersine grup tarafından yaratılan bir liderlik modelidir. Resmi yetkisi olmadığı halde grup üzerinde etkinliği fazladır.
  • 12. Lider Türleri Karizmatik Lider: Grup üyelerini peşinden sürükleyen büyüleyici bir yapısı vardır. Bu nedenle etkinliği yüksektir. Kararları kendisi verir ve her sözü emir kabul edilir. Vizyoner Liderlik: İnsanları topluca harekete geçiren vizyonlar geliştiren bir liderlik türüdür. Sorunlara küresel ve sezgisel yaklaşması en büyük özelliğidir.
  • 13. Lider Türleri Kültürel Liderlik: Örgütün güçlü ve aynı yamanda esnek bir kültüre sahip olmasını sağlar. Süper Liderlik: Herkes kendi kendinin lideridir liderlik kişisel görülmemekte. Hiyerarşi önemsiz. Etik(Moral) Liderlik: Belirli etik değerlere ve ilkelere dayalı olan bir liderlik türüdür. Transformasyonel Liderlik: Köklü ve radikal değişimler amaçlayan yaklaşımdır. Transaksiyonel Liderlik: Geleneğe ve geçmişe bağlı bir liderlik türüdür.
  • 14. Liderlik Yaklaşımları Özellik Yaklaşımı: İlk yaklaşımdır. Liderlerin bireysel özellikleri temel alır. Liderin farklı olması beklenir. Lider olunmaz lider doğulur görüşündedir. Davranışsal Yaklaşım: Bireysel özellikleri yerine davranışları temel almıştır. Davranış ekolüne göre de iki ye ayrılır. Göreve yönelmiş lider tipi ve İnsana yönelmiş lider tipi olmak üzere. Durumsallık Yaklaşımı: Değişik koşulların değişik liderlik tarzları gerektirdiğini söyleyen yaklaşımdır. Lider, ortamının özellik ve gereksinimlerine göre ortaya çıkar.
  • 15. Okul Yöneticisinin Liderlik Rolleri Vizyoner Liderlik: Yolu görmek, yolda yürümek ve yol almak Öğretimsel Liderlik: Öğretmenlerin mesleki gelişimiyle ilgilenir, etkili bir öğrenme ve öğretimsel liderlik standartları vardır. Sayfa 109 Etik Liderlik: Duygu ve düşünceleri etik ilkeler çerçevesinde geliştirmeye çalışmaktadır. Dönüşümcü Liderlik:Günümüzde sürekli bir değişim halinde olan eğitim sistemi böyle liderlere oldukça ihtiyacı vardır. Lideri izleyenler üzerinde bıraktığı etki çok önemlidir.
  • 16. Okul Yöneticisinin Liderlik Rolleri Öğrenen Lider: Etkili liderlik kendilerini geliştirmek kadar başkalarının da kapasitesini artırmaktır Öğrenen lider örgütlerin çevreye uyum sağlama ve öğrenme kapasiteleri ile doğrudan ilişkilidir.
  • 17. Okul Yöneticisinde Olması Gereken Özellikler 1. Bir yönetici, okulu çevresine yararlı kılmaya ve zamana uyum sağlamasına çalışmalıdır. 2. Yönetici yenilikçi olmalıdır.Bilimsel ve teknolojik yeniliklere açık olursa başarılı olabilir. 3. Eğitim yöneticisi örgütsel amaçları gerçekleştirmelidir. 4. Kadrolaşmış okulda eğitimin değişik dallarında uzmanlar bulmalıdır. 5. İyi bir eğitim yöneticisi demokratik liderlik özelliğini taşımalı ve her zaman kaliteyi artırmaya yönelik çalışmalarda bulunmalıdır.
  • 18. Yönetici ve Yetiştirilmesi ve Atanmasında Alınacak Tedbirler Bilindiği üzere eğitim yöneticileri öğretmenler tarafından seçilmekte ve atanmakta bu durum yöneticilik yapacak kişileri aslında yönetim alanında pekte deneyimli yada eğitimi olmayan kişiler tarafından yöneticilik yapılmasına sebep olmuştur. Bunun önüne geçmek içinde bir çok tedbirler gerek Eğitim Şuralarında gerekse Meb tarafından çeşitli önlemler alınmıştır.
  • 19. Alınabilecek Önlemler Alınan Şura kararlarının uygulamaya geçmesi MEB ve üniversiteler derhal işbirliği halinde çalışması Yöneticilikle ilgili tanım ve sınıflama uzman kişiler tarafından yapılmalı Atamalarda objektif kriterler belirlenmeli ve bu kriterler esas alınmalı Her şeyden önce yöneticilik profesyonel bir meslek olarak kabul edilmeli Mevcut yöneticilerin durumları gözden geçirilmeli ve meslek içi eğitime tabi tutulması gerekir Geçici çözümler yerine kalıcı çözüm üretilmeli Siyasi ve keyfi uygulamalardan kaçınılmladır.