Oleiros, A Costa
- 2. O concello de Oleiros ten unha liña litoral de case 40 km. Unha parte na ría do Burgo, outra na ría da Coruña, unha terceira mirando ao mar aberto e outra na boca da ría de Betanzos. Case toda ela recortada e abrupta, con incontables entrantes e saíntes, a non ser no interior da ría do Burgo que é baixa e lamacenta, nos abrigos das enseadas de Mera e Santa Cruz, que acollen praias de certa entidade, e a frecha de Santa Cristina, resultado da pelexa do mar e o río Mero.
- 3. PROTECCIÓNS -LIC/ZEC e Monumento Natural “Costa de Dexo e Seixo Branco” -Lugar de Interese Xeolóxico “Depósitos de vertente en Santa Cruz (Oleiros)” -Zona Núcleo da Reserva da Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo.
- 4. A ría de Betanzos mide 12 km de fondo e presenta dous sectores ben diferenciados. O primeiro, de Betanzos ata a ponte do Pedrido, é un esteiro típico onde se despositan os sedimentan transportados polos ríos Mandeo e Mendo, unha zona estreita con amplas zonas fangosas que quedan descubertas coa marea baixa. O segundo, entre as puntas Lavadoira e Torrella, é máis amplo e conflúe coa ría de Ares. As rochas dominantes son xistos, filitas e lousas. É unha importante zona marisqueira (ameixa, berberecho...) Puntas de Segaño e Coitelada na boca da ría de Ares-Betanzos
- 8. Lorbé, pequeno porto pesqueiro con grande actividade de acuicultura.
- 11. Punta Torrella
- 12. Punta Torrella. O Serrón da Torrella.
- 13. COSTA DE DEXO-SERANTES Tramo de costa comprendida entre o porto de Lorbé e a Punta do Bufadoiro (Mera). A costa presenta un perfil irregular con zonas de cantís, de entre 25 e 40 m, moi recortados entre os que se atopan zonas de pendentes suaves e pequenas calas; e varios illotes rochosos entre os que destacan A Marola e O Corval.
- 14. Litoral de Oleiros entre a punta do Seixo Branco e Mera
- 15. 5-Cantís da Revolta. Punta da Roza.
- 16. 6-Punta Porrido
- 18. Illotes Marolete e O Corval
- 19. 8-Punta Corval
- 20. 9-Porto de Dexo
- 21. Praia e porto de Dexo
- 22. 10-A Marola
- 23. 11-Punta Rasa
- 24. Vista desde A Rasa cara a Seixo Branco
- 26. Vista desde a punta Santo Antón
- 27. Vista desde a punta Santo Antón
- 28. Cantís entre Santo Antón e o Seixo Branco
- 29. RÍA DA CORUÑA É unha ría curta e ampla, que se abre entre a punta do Seixo Branco e a Punta Herminia, cunha separación de 4 km, e unha lonxitude total de 14 km, dos que case a metade corresponden á chamada ría do Burgo formada polo esteiro do Mero, que está separada da parte máis ancha pola frecha de Santa Cristina. As rochas da banda oriental son xistos que lle dan ao releve formas suaves, mentras que as da beira occidental son granitos que se erosionan en penedos e bolos e forman releves máis abruptos.
- 31. O Seixo Branco -En 1885 a goleta Prosperidad fixo prácticas de tiro aproveitando a visibilidade que tiña o filón da punta de Seixo Branco desde o mar provocando varios feridos.
- 32. Punta do Seixo Branco desde o Monte ѱá
- 33. Vista da costa de Dexo desde o Seixo Branco
- 34. 14-Enseada e praia do Canabal
- 35. Enseada e praia do Canabal
- 36. Punta e illa Monte ѱá
- 37. Puntas ѱá e Mera desde O Seixo Branco. Ao fondo A Coruña.
- 38. Punta e illote Monte ѱá
- 39. Pedras do Monte ѱá
- 40. Enseada de Fontenla e punta de Mera
- 41. Punta de Mera
- 42. Punta de Mera Rafael Fernández Leiro
- 43. Punta de Mera
- 44. Faros de Mera: dúas torres de enfiada que cumpren tamén a función de marcas de balizamento, construídas en 1917. Nos seus primeiros tempos tiñan unha lámpada de incandescencia para vapor de petróleo e en 1932 cambiaron ao actual sistema eléctrico que emite luz visible ata 8 millas. O Faro de Mera e a Torre de Hércules son as luces que sinalan os límites da Ría da Coruña.
- 45. Punta de Mera
- 46. 18-Punta Bufadoiro Rafael Fernández Leiro
- 47. Punta Bufadoiro
- 48. Punta Xunqueiro
- 49. Costa desde a punta de Mera ata a Praia de Espiñeiro
- 50. Costa de Mera desde a Punta do Xunqueiro
- 52. Praias de Mera e de Espiñeiro
- 53. 21-Praia de Mera, un areal de 430 m de lonxitude situado en pleno centro de Mera
- 54. Praia de Mera Rafael Fernández Leiro
- 55. Mera, vila pesqueira e turística
- 56. Lagoa de Mera, orixinada por unha extracción de arxila. Acolle unha boa variedade de flora e fauna. A carón dela consérvase a chimenea da antiga fábrica de cerámica.
- 61. 26-Punta Camposa
- 62. 27-Illas Castelo e Castelo Grande
- 63. illa Castelo e punta Camposa
- 66. 29-Punta Boi de Cantos
- 67. 29-Punta Boi de Cantos
- 68. Praia de Porto Naval e punta Boi de Cantos
- 69. 30-Praia de Porto Naval
- 70. Praia de Porto Naval
- 71. 30-Praia de Porto Naval e punta do Corvo
- 73. Punta do Corvo
- 74. 32-Porto de Santa Cruz Vista desde a punta do Corvo un fermoso lugar para gozar dunha panorámica de Santa Cruz, coa praia, a enseada e a illa do Castelo.
- 75. 33-Praia de Portocovo (Santa Cruz)
- 76. Praia de Portocovo (Santa Cruz)
- 77. 34-Castelo de Santa Cruz, construído no século XVI como parte do conxunto defensivo da ría e da cidade da Coruña. Acolle o CEIDA (Centro de Extensión Universataria e Divulgación Ambiental de Galiza).
- 78. Castelo de Santa Cruz.
- 80. Parque das Galeras un amplo espazo, entre natural e axardinado, desde o que se pode gozar de fermosas vistas da contorna e da cidade da Coruña.
- 82. 36-Praia Pequena de Bastiagueiro
- 83. Praia Pequena de Bastiagueiro
- 84. 37-Praia Grande de Bastiagueiro, de 580 m de lonxitude
- 85. Praia Grande de Bastiagueiro
- 87. Punta Fieiteira
- 88. Punta Fieiteira
- 89. 39-Illa de Santa Cristina
- 90. Illa de Santa Cristina
- 91. Illa de Santa Cristina
- 92. 40-Praia de Santa Cristina
- 93. Praia de Santa Cristina
- 94. Praia de Santa Cristina
- 95. Praia de Santa Cristina (880 m). Aséntase na frecha que separa a ría do Burgo da de A Coruña.
- 96. Praia de Perillo
- 97. Praia de Perillo
- 98. Praia de Perillo e ría do Burgo
- 99. 41-Ría do Burgo
- 100. VALOR XEOLÓXICO A maior parte do litoral de Oleiros está constituído por xistos que nalgúns puntos conforman cantís de ata 40 m de altura, nos que podemos atopar diques, fracturas e dobras. Na ría do Burgo hai unha Grande superficie Sedimentaria.
- 101. Punta Seixo Branco. Formada por xistos de foliación moi marcada atravesados por un dique de aplita branca, aínda que erróneamente chámaselle seixo.
- 102. Erosión nos xistos na punta do Seixo Branco
- 103. Erosión nos xistos Da costa de Dexo-Serantes
- 104. Punta Rabaleira
- 105. Praia de Santa Cristina
- 106. Lugar de Interese Xeolóxico “Depósitos de vertente en Santa Cruz (Oleiros)” Depósitos de gravas (seixos) de distintos tamaños formados no Cuaternario. Son testemuña de alternacia de períodos áridos e chuviosos.
- 107. A Praia do Porto Naval é curiosa por ter a parte alta formada por coios de seixo procedentes dos sedimentos da Punta do Corvo
- 108. Frecha da praia de Santa Cristina, separa as rías do Burgo A Coruña. Está formada polo enfrontamento entre a ondada do mar e as achegas do río Mero.
- 109. AS FURNAS Fórmanse polo continuo desgaste que xera a forza da ondada facendo que as partes máis brandas e débiles se degraden máis rapidamente que as rochas próximas, dando lugar a cavidades. En ocasións, o teito da cova derrúbase, dando lugar a impresionantes ocos no terreo (ollos). Neste tipo de furnas orixínase un pozo ou conduto vertical que conecta a superficie co fondo da cova. Exemplos diso son as furnas de Ollo Grande, A Regocha e Ollo Pequeno, todas elas localizadas entre as puntas de Seixo Branco e santo Antón. Furna do Ollo Grande na Punta de Santo Antón
- 110. Furna A Regocha
- 111. Enseada de Canabal Punta Mera
- 112. Punta Rabaleira
- 113. VALOR BIOLÓXICO O litoral de Oleiros conta cunha grande variedade de ecosistemas e hábitats: esteiros, lameiros, areais, dunas, costa rochosa abrigada e exposta, furnas… o que da lugar a una enorme biodiversidade.
- 114. Algas sobre unha lapa Nos cantís atopamos liques, pirixel do mar, herba namoradeira, fento mariño, pasteiros de gramíneas resistentes ao salitre e o vento e zonas de toxeira e breixos ocupando as pendentes. Nas zonas intermareal e mariña abondan as algas.
- 115. Centaurium maritimum Sedum e liques
- 116. Herbas namoradeiras
- 117. Colexas (Silene uniflora) e pirixel do mar
- 118. Leucanthemun pluriflorum, endemismo das costas atlánticas galegas, de Cabo Fisterra a Asturias. O espazo No espazo “Costa de Dexo Serantes” atópanse varios endemismos galaicos e do noroeste da península Ibérica.
- 119. Margaridas (Leucanthemum merinoi) endemismo da costa atlántica de Galiza.
- 120. Na fauna destaca a presenza dun bo número de especies de aves Na costa de Dexo-Serantes aniñan aves que se reproducen de forma escasa ou localizada no resto do territorio galego, como o andoriñón real ou o lagarteiro. O corvo mariño cristado aniña nos cantís e furnas. Tamén hai falcón peregrino, corvo grande, rabirrubio, papuxa do mato, azulenta, chasco común… Fronte á costa pódense ver pardelas furabuchos, paíños, mascatos, parrulos pentumeiros e carolos. Na ría do Burgo abondan as garzas, os mazaricos, os lavancos, as limícolas... Chasco (Saxicola torquata). Unha ave insectívora que gosta dos lugares abertos con mato baixo. Gaivota patiamarela (Larus michahellis) criando nos cantís
- 121. Na zona intermareal atópanse especies que se apegan ás rochas: mexillóns, lapas, percebes, arneiróns ou que se refuxian nas pozas mareais (cangrexos, caracolas, apegóns...). Nas zonas infralitorais hai peixes de rocha (maragota, bello, faneca, sargo...), polbos, crustáceos... Os percebes (Polycipes cornucopia) son crustáceos coloniais que viven apegados ás rochas da zona mediolitoral e infralitoral das zonas de mar batido.
- 123. Castelo de Santa Cruz. No xardín ten entre outras árbores de interese un piñeiro de Monterrei de grande porte que está incluído no Catálogo de Árbores Senlleiras da Xunta de Galiza. No xardín do Castelo de Santa Cruz hai un monumento en lembranza da pardela “Cincenta” que durante os veráns de 15 anos, entre 1985 e o 2000, foi visitante da localidade.
- 124. LIC/ZEC “Costa de Dexo-Serantes” Tramo de costa comprendida entre o Faro de Mera e o porto de Lorbé, no concello de Oleiros Gaivotas no cantil de Dexo
- 125. -Punta de Mera. No edificio da vivenda do fareiro está instalado o Centro de Recepción de Visitantes do Monumento Natural Costa de Dexo-Serantes:.
- 126. USOS/APROVEITAMENTO -Pesca, marisqueo e acuicultura -Navegación -Turismo, lecer e deportes peEmbarcacións tradicionais en Lorbé
- 127. Porto de Lorbé
- 128. Praia de Santa Cristina
- 129. Unha grande parte da costa de Oleiros é de difícil acceso, as únicas vías que se achegan á beira son as que levan a grupos de casas de verán que, as máis das veces fan de peche que impide achegarse ao litoral. Nalgúns lugares non se pode seguir o litoral porque o abandono das parcelas convertíuno todo nunha toxeira impenetrable e moitos peches de fincas non respetan os límites esixidos e impiden a libre circulación. O itinerario en coche, sen meternos en sitios complicados, uns 25 km, permitiríanos achegarnos a Santa Cristina, Bastiagueiro, Santa Cruz, Canide, Mera e a punta de Mera, o Seixo Branco e o porto de Lorbé.
- 130. Costa exposta do concello de Oleiros entre Mera e Lorbé, un percorrido con moitas posibilidades xa que se pode facer enteiro ou por partes, ou circular. O circuito completo son uns 20 km, facendo o percorrido pola costa e a volta pola estrada. As posibililidades de facelo por partes son moitas e algunhas están indicadas. -Mera-Faro de Mera-Montemeán-Mera (6 a 7 km, circular) -Porto de Dexo-Seixo Branco (6,5 km, circular) -Porto de Dexo-Porto de Lorbé (10 km, ida e volta, algo menos volvendo pola estrada).
- 131. PROBLEMAS/AGRESIÓNS -Construcións na liña de costa, dragados, recheos -Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies -Especies invasoras -Contaminación
- 132. Helychrisum petiolare, unha planta invasora orixinaria de Sudáfrica.
- 133. Adela Leiro, Mon Daporta Novembro 2020