ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Cyrilla van der Donk en Jos Brink Werkconferentie  HAN University of Applied Sciences  6 april 2011 Ontwikkeling en implementatie van praktijkonderzoek in het Instituut voor Leraar en School (ILS) en het scholenveld Instituut voor Leraar en School
Inleiding Visie en uitgangspunten De onderzoeksleerlijn Het afstudeeronderzoek Dilemma’s en ontwikkelpunten Discussie  Contact
Motieven voor praktijkonderzoek Individuele ontwikkeling Nieuwe kennis en inzichten Onderzoeksvaardigheden Onderzoekende houding Visie op onderwijs en leren Collectieve ontwikkeling Oplossing van het praktijkprobleem Verbetering van de onderwijspraktijk
De onderzoekende houding: een verborgen agenda? Waarom een onderzoekende houding bij leraren-in-opleiding?  Wat helpt een onderzoekende houding te bewerkstelligen? Een opleidingscurriculum dat het belang van onderzoek permanent laat zien De zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky) opzoeken Succeservaringen en opbrengsten: motivatie
Definitie praktijkonderzoek in de school Praktijkonderzoek in de school is onderzoek dat wordt uitgevoerd door leraren, waarbij op een  systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan in de eigen onderwijspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk. (Van der Donk & Van Lanen, 2009)
De gerichtheid van onderzoek Generaliseerbaar Contextafhankelijk Theorievorming Verbetering van de  eigen praktijk
Legitimering De wet op de beroepen in het onderwijs  (de wet BIO) De zeven lerarencompetenties (SBL) De generieke kennisbasis voor de 2e graads lerarenopleidingen
De wet op de beroepen in het onderwijs (de wet BIO) De wet BIO regelt de vaststelling van bekwaamheidseisen voor onderwijsgevenden en voor onderwijsgerelateerde werkzaamheden van ander personeel in de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs en educatie.  Per 1 augustus 2006 is de wet BIO van kracht geworden. Onderzoeksvraag
De zeven lerarencompetenties (SBL) De bekwaamheid van het onderwijspersoneel is gedefinieerd in zeven competenties die zijn uitgewerkt in bekwaamheidseisen.  De verantwoordelijkheden van de leraar zijn samengevat in  beroepsrollen : de interpersoonlijke rol, de pedagogische, de vakinhoudelijke & didactische en de organisatorische. Deze worden vervuld in vier typen  situaties : het werken met leerlingen, met collega's, met de omgeving van de school en met zichzelf (de eigen professionele ontwikkeling). ( http://www.lerarenweb.nl/) Onderzoeksvraag
De generieke kennisbasis voor de  2e graads lerarenopleidingen (Generieke Kennisbasis 2 e  graads lerarenopleidingen, februari 2011)
Domein 6: de professionele docent 6.2 Praktijkonderzoek De docent is in staat praktijkonderzoek uit te voeren, waaronder ook ontwerponderzoek. Bij praktijk-onderzoek wordt op een systematische en objectieve wijze gegevens over de eigen onderwijspraktijk verzameld om daarvan te kunnen leren en de praktijk te verbeteren. De docent is in staat zijn handelen te verbeteren op grond van onderzoek in de context van de school. Afgezet tegen leren door reflectie, kenmerkt praktijkonderzoek zich door inbedding in de theorie, systematische dataverzameling en het delen van verworven kennis met collega’s, de beroepsgroep en andere betrokkenen. (Generieke Kennisbasis 2 e  graads lerarenopleidingen, februari 2011) Onderzoeksvraag
De basis voor de onderzoeksleerlijn Formulering van onderzoekscompetenties in vijf  domeinen op het niveau startbekwaam : de onderzoekende houding de praktijkgerichte onderzoekscyclus  de complexiteit van het onderzoek  de borging van de kwaliteit van onderzoek  de koppeling docent – onderzoeker (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
De onderzoeksleerlijn Verwerking en explicitering van onderzoekscomponenten in het onderwijs van jaar 1 t/m 4 Drie generieke onderzoeksmatig ingerichte leerwerktaken in jaar 1 tot en met 3 Een afstudeeronderzoek in de vorm van een praktijkonderzoek in jaar 4 met voorbereidende colleges, workshops en individuele begeleiding in nauwe samenwerking met het scholenveld
Kaders van het afstudeeronderzoek (1) De onderzoeksopdracht heeft betrekking op een  vakinhoudelijk onderwerp, vakdidactisch  onderwerp, onderwijskundig onderwerp en/of een  onderwerp op meso-niveau van de school (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
Kaders van het afstudeeronderzoek (2) Het onderzoek heeft een relatie met zowel de  competentieontwikkeling van de student als de  schoolontwikkeling. (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
Kaders van het afstudeeronderzoek (3) Het onderzoek komt voort uit een door de student  en school ervaren probleem of vraagstuk, levert  voor beiden nieuwe kennis op, is onderzoekbaar en  leidt tot een onderzoek van 420 SBU. (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
Voorbeelden van onderwerpen van afstudeeronderzoeken Leerlingen verliezen hun concentratie in de blokuren Leerlingen scoren slecht op een onderdeel van de generale proefwerken bij mijn vak De school wil graag een uitwisselingsproject De meisjes in mijn klassen halen voor bepaalde onderdelen lagere cijfers dan de jongens De nieuwe methode is niet geschikt voor de lagere niveaus Er zijn problemen bij de aansluiting onderbouw en bovenbouw Onderzoeksvraag
Dilemma’s en ontwikkelpunten Eigenaarschap en praktijkonderzoek als opleidingsdidactisch instrument Ethiek en de dubbelrol van de onderzoeker Het theoretisch kader Beoordeling van praktijkonderzoek Ruimte voor ontwikkeling en implementatie
Eigenaarschap en praktijkonderzoek als opleidingsdidactisch instrument  Spanningveld bij de keuze van het onderwerp tussen de competentieontwikkeling van de student en schoolontwikkeling Welk motief voor praktijkonderzoek staat centraal?
Ethiek en de dubbelrol van de onderzoeker  De kwetsbare positie van de leraar-in-opleiding De rol van leraar versus de rol  van onderzoeker Verspreiding van de resultaten
Het theoretisch kader Hoe stimuleren we het gebruik van de theorie? Welke eisen stellen aan het theoretisch kader? Hoe beoordelen we de kwaliteit? Hoe stimuleren we het gebruik van het theoretisch kader bij de dataverzameling en –analyse?
Beoordeling van praktijkonderzoek Onderzoeksomgeving Beoordelaars Beoordelingscriteria Beoordeling Student
Ruimte voor ontwikkeling en implementatie Ontwikkeling van schrijfvaardigheden Ontwikkeling van informatievaardigheden Intervisie en professionalisering van lerarenopleiders van het ILS en de scholen Flankerend praktijkonderzoek door lerarenopleiders van het ILS en de scholen
Discussie Wat herkent u uit onze beschrijving in uw eigen opleiding en wat niet? Wat kunt u benutten? Wat kunnen wij van u leren?
Contact [email_address] [email_address] www.praktijkonderzoekindeschool.nl Linkedin groep praktijkonderzoek in de school

More Related Content

Ontwikkeling en implementatie van praktijkonderzoek in het Instituut voor Leraar en School (ILS) en het scholenveld

  • 1. Cyrilla van der Donk en Jos Brink Werkconferentie HAN University of Applied Sciences 6 april 2011 Ontwikkeling en implementatie van praktijkonderzoek in het Instituut voor Leraar en School (ILS) en het scholenveld Instituut voor Leraar en School
  • 2. Inleiding Visie en uitgangspunten De onderzoeksleerlijn Het afstudeeronderzoek Dilemma’s en ontwikkelpunten Discussie Contact
  • 3. Motieven voor praktijkonderzoek Individuele ontwikkeling Nieuwe kennis en inzichten Onderzoeksvaardigheden Onderzoekende houding Visie op onderwijs en leren Collectieve ontwikkeling Oplossing van het praktijkprobleem Verbetering van de onderwijspraktijk
  • 4. De onderzoekende houding: een verborgen agenda? Waarom een onderzoekende houding bij leraren-in-opleiding? Wat helpt een onderzoekende houding te bewerkstelligen? Een opleidingscurriculum dat het belang van onderzoek permanent laat zien De zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky) opzoeken Succeservaringen en opbrengsten: motivatie
  • 5. Definitie praktijkonderzoek in de school Praktijkonderzoek in de school is onderzoek dat wordt uitgevoerd door leraren, waarbij op een systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan in de eigen onderwijspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk. (Van der Donk & Van Lanen, 2009)
  • 6. De gerichtheid van onderzoek Generaliseerbaar Contextafhankelijk Theorievorming Verbetering van de eigen praktijk
  • 7. Legitimering De wet op de beroepen in het onderwijs (de wet BIO) De zeven lerarencompetenties (SBL) De generieke kennisbasis voor de 2e graads lerarenopleidingen
  • 8. De wet op de beroepen in het onderwijs (de wet BIO) De wet BIO regelt de vaststelling van bekwaamheidseisen voor onderwijsgevenden en voor onderwijsgerelateerde werkzaamheden van ander personeel in de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs en educatie. Per 1 augustus 2006 is de wet BIO van kracht geworden. Onderzoeksvraag
  • 9. De zeven lerarencompetenties (SBL) De bekwaamheid van het onderwijspersoneel is gedefinieerd in zeven competenties die zijn uitgewerkt in bekwaamheidseisen. De verantwoordelijkheden van de leraar zijn samengevat in beroepsrollen : de interpersoonlijke rol, de pedagogische, de vakinhoudelijke & didactische en de organisatorische. Deze worden vervuld in vier typen situaties : het werken met leerlingen, met collega's, met de omgeving van de school en met zichzelf (de eigen professionele ontwikkeling). ( http://www.lerarenweb.nl/) Onderzoeksvraag
  • 10. De generieke kennisbasis voor de 2e graads lerarenopleidingen (Generieke Kennisbasis 2 e graads lerarenopleidingen, februari 2011)
  • 11. Domein 6: de professionele docent 6.2 Praktijkonderzoek De docent is in staat praktijkonderzoek uit te voeren, waaronder ook ontwerponderzoek. Bij praktijk-onderzoek wordt op een systematische en objectieve wijze gegevens over de eigen onderwijspraktijk verzameld om daarvan te kunnen leren en de praktijk te verbeteren. De docent is in staat zijn handelen te verbeteren op grond van onderzoek in de context van de school. Afgezet tegen leren door reflectie, kenmerkt praktijkonderzoek zich door inbedding in de theorie, systematische dataverzameling en het delen van verworven kennis met collega’s, de beroepsgroep en andere betrokkenen. (Generieke Kennisbasis 2 e graads lerarenopleidingen, februari 2011) Onderzoeksvraag
  • 12. De basis voor de onderzoeksleerlijn Formulering van onderzoekscompetenties in vijf domeinen op het niveau startbekwaam : de onderzoekende houding de praktijkgerichte onderzoekscyclus de complexiteit van het onderzoek de borging van de kwaliteit van onderzoek de koppeling docent – onderzoeker (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
  • 13. De onderzoeksleerlijn Verwerking en explicitering van onderzoekscomponenten in het onderwijs van jaar 1 t/m 4 Drie generieke onderzoeksmatig ingerichte leerwerktaken in jaar 1 tot en met 3 Een afstudeeronderzoek in de vorm van een praktijkonderzoek in jaar 4 met voorbereidende colleges, workshops en individuele begeleiding in nauwe samenwerking met het scholenveld
  • 14. Kaders van het afstudeeronderzoek (1) De onderzoeksopdracht heeft betrekking op een vakinhoudelijk onderwerp, vakdidactisch onderwerp, onderwijskundig onderwerp en/of een onderwerp op meso-niveau van de school (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
  • 15. Kaders van het afstudeeronderzoek (2) Het onderzoek heeft een relatie met zowel de competentieontwikkeling van de student als de schoolontwikkeling. (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
  • 16. Kaders van het afstudeeronderzoek (3) Het onderzoek komt voort uit een door de student en school ervaren probleem of vraagstuk, levert voor beiden nieuwe kennis op, is onderzoekbaar en leidt tot een onderzoek van 420 SBU. (Informatiedossier Startbekwaam, ILS-HAN, 2010-2011)
  • 17. Voorbeelden van onderwerpen van afstudeeronderzoeken Leerlingen verliezen hun concentratie in de blokuren Leerlingen scoren slecht op een onderdeel van de generale proefwerken bij mijn vak De school wil graag een uitwisselingsproject De meisjes in mijn klassen halen voor bepaalde onderdelen lagere cijfers dan de jongens De nieuwe methode is niet geschikt voor de lagere niveaus Er zijn problemen bij de aansluiting onderbouw en bovenbouw Onderzoeksvraag
  • 18. Dilemma’s en ontwikkelpunten Eigenaarschap en praktijkonderzoek als opleidingsdidactisch instrument Ethiek en de dubbelrol van de onderzoeker Het theoretisch kader Beoordeling van praktijkonderzoek Ruimte voor ontwikkeling en implementatie
  • 19. Eigenaarschap en praktijkonderzoek als opleidingsdidactisch instrument Spanningveld bij de keuze van het onderwerp tussen de competentieontwikkeling van de student en schoolontwikkeling Welk motief voor praktijkonderzoek staat centraal?
  • 20. Ethiek en de dubbelrol van de onderzoeker De kwetsbare positie van de leraar-in-opleiding De rol van leraar versus de rol van onderzoeker Verspreiding van de resultaten
  • 21. Het theoretisch kader Hoe stimuleren we het gebruik van de theorie? Welke eisen stellen aan het theoretisch kader? Hoe beoordelen we de kwaliteit? Hoe stimuleren we het gebruik van het theoretisch kader bij de dataverzameling en –analyse?
  • 22. Beoordeling van praktijkonderzoek Onderzoeksomgeving Beoordelaars Beoordelingscriteria Beoordeling Student
  • 23. Ruimte voor ontwikkeling en implementatie Ontwikkeling van schrijfvaardigheden Ontwikkeling van informatievaardigheden Intervisie en professionalisering van lerarenopleiders van het ILS en de scholen Flankerend praktijkonderzoek door lerarenopleiders van het ILS en de scholen
  • 24. Discussie Wat herkent u uit onze beschrijving in uw eigen opleiding en wat niet? Wat kunt u benutten? Wat kunnen wij van u leren?
  • 25. Contact [email_address] [email_address] www.praktijkonderzoekindeschool.nl Linkedin groep praktijkonderzoek in de school