�ݺ�ߣ

Chương 2
JAVA CĂN ��ẢN

Mục tiêu
• Viết được chương trình Java theo đúng cú pháp
2

Nội dung
2.1. Giới thiệu Java
2.2. Cấu trúc chương trình Java
2.3. Tổng quan lập trình Java
2.3.1. Kiểu dữ liệu
2.3.2. Biến, hằng
2.3.3. Toán tử, biểu thức
2.3.4. Các cấu trúc lệnh (cấu trúc điều khiển, lặp)
2.3.5. Viết phương thức trong Java
2.3.6. Mảng
2.4. Ngoại lệ (Exception)
2.5. Sử dụng một số lớp có sẵn
3

Java là gì?
• Java: là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng do Sun MicroSystem đưa
ra vào giữa thập niên 90
• Java: độc lập nền (phần cứng và hệ điều hành)
• Java: vừa biên dịch (compiler) vừa thông dịch (interpreter)
4

Quá trình dịch chương trình Java
Write once, run anywhere
5

Các phiên bản chính của Java
• Standard Edition (Java SE hoặc J2SE)
o Còn gọi là ngôn ngữ lập trình Java
o Dùng để viết: ứng dụng desktop, applets, java FX, ứng dụng web không
cần Java EE
• Enterprise Edition (Java EE hoặc J2EE)
o Là java chạy trên các ứng dụng server
o Dùng để viết: Servlet, JSP, JSF, Strut, EJB, Spring, Hibernate,…
o Ví dụ: Google home page, gmail, Google Maps, Google Docs
• Micro Edition (Java ME)
o Là java chạy trên thiết bị di động và nhúng
o Ứng dụng viết cho: ĐTDT, PDA, TV set-top box, máy in
6

JDK – Java Development Kit
• JDK là một môi trường phát triển dùng để xây dựng các ứng dụng,
applet và các component bằng ngôn ngữ lập trình Java.
• Bao gồm:
o Development tools (bin/)
o Runtime environment (jre/)
o Additional libraries (lib/)
o Java DB (db/)
o Source code (src.zip)
o …
7

8
/*
* Created on Jul 14, 2005
*
* First Java Program
*/
package com.jds.sample;
import java.util.*;
/**
* @author JDS
*/
public class JavaMain {
public static void main(String[] args) {
// print a message
System.out.println("Welcome to Java!");
}
}
class Extra {
/*
* class body
*/
}
1. Single Line Comment
// insert comments here
2. Block Comment
/*
* insert comments here
*/
3. Documentation Comment
/**
* insert documentation
*/
Comments

9
/*
* Created on Jul 14, 2005
*
* First Java Program
*/
package com.jds.sample;
import java.util.*;
/**
* @author JDS
*/
public class JavaMain {
public static void main(String[] args) {
// print a message
System.out.println("Welcome to Java!");
}
}
class Extra {
/*
* class body
*/
}
1. Package declaration
Used to organize a collection of related classes.
2. Import statement
Used to reference classes.
3. Class declaration
A Java source file can have several
classes but only one public class is
allowed.
A file can have more classes, but
the file name must match with one in it
Declaration order

• Kiểu dữ liệu
• Biến, hằng
• Toán tử, biểu thức
• Các cấu trúc lệnh (cấu trúc điều khiển, lặp)
• Viết phương thức trong Java
• Mảng
10

Kiểu dữ liệu
• Có hai kiểu dữ liệu:
o Kiểu dữ liệu cơ sở (Primitive data type)
o Kiểu dữ liệu tham chiếu - dẫn xuất (Reference data type)
11

Kiểu dữ liệu cơ sở
• Có 8 kiểu dữ liệu cơ sở:
Kiểu cơ sở
Kiểu luận lý
boolean
Kiểu số
Kiểu nguyên Kiểu thực
Kiểu ký tự
char
byte short int long float double 12

Kiểu dữ liệu cơ sở
• Bảng giá trị của các kiểu cơ sở
Type Bits Lowest Value Highest Value
boolean (n/a) false true
char 16 'u0000' [0] 'uffff' [216-1]
byte 8 -128 [-27] +127 [27-1]
short 16 -32,768 [-215] +32,767 [215-1]
int 32 -2,147,483,648 [-231] +2,147,483,647 [231-1]
long 64
-9,223,372,036,854,775,808 [-
263]
+9,223,372,036,854,775,807 [263-1]
float 32 ±1.40129846432481707e-45 ±3.40282346638528860e+38
double 64 ±4.94065645841246544e-324 ±1.79769313486231570e+308 13

Kiểu dữ liệu tham chiếu
• Kiểu dữ liệu tham chiếu biểu diễn cho đối tượng (object)
• Java có 3 kiểu dữ liệu tham chiếu:
o Class
o Array
o Interface
14

Biến, hằng: Cách đặt tên
• Bắt đầu bằng ký tự, ký tự gạch dưới (‘_’) hay ký tự ‘$’
• Sau đó là các ký tự, ký số hay ‘_’, ‘$’. Không dùng các ký tự khác như:
khoảng trống, ký hiệu phép toán
• Tên có tính chất phân biệt chữ thường chữ hoa (case-sensitive)
15

Biến: Khai báo
• Khai báo và sử dụng biến
o Biến là một giá trị có thể thay đổi khi chương trình thực thi
o Cách khai báo:
o Ví dụ:
int total;
int count, temp, result;
Kiểu dữ liệu Tên biến
int sum = 0;
int base = 32, max = 149;
<kiểu_dữ_liệu> <tên_biến>;
<kiểu_dữ_liệu> <tên_biến> = <giá_trị>;
16

Biến: Khai báo
• Khai báo biến có kiểu dữ liệu cơ sở:
int age = 0;
• Khai báo biến có kiểu dữ liệu tham chiếu (khai báo object):
String name = new String("Jason");
Date bday = new Date(2018, 12, 24);
17
tên
biến
kiểu
cơ sở
giá trị
khởi tạo
tên đối
tượng
kiểu tham
chiếu
giá trị khởi tạo

Biến: cục bộ, toàn cục
• Biến cục bộ: phải được khởi tạo giá trị trước khi sử dụng
• Biến toàn cục: phải được khai báo bên ngoài các hàm và bên trong
class, ví dụ:
class Example {
static int x = 10;
public static void main(String args[ ]) {
System.out.println(x);
}
}
18

Hằng
• Khai báo và sử dụng hằng (constant)
o Giá trị hằng không được phép thay đổi trong chương trình, nó chỉ được
gán giá trị một lần ở dòng khai báo hằng
o Trong Java, dùng final để khai báo hằng, ví dụ:
final int MIN_HEIGHT = 69;
19

Toán tử, biểu thức
• Các toán tử số học:
• Toán tử tăng/giảm
o Toán tử tăng (++)
o Toán tử giảm (--)
o Câu lệnh count++; tương đương với count = count + 1;
Cộng
Trừ
Nhân
Chia
Chia lấy số dư
+
-
*
/
%
20

• Toán tử so sánh (quan hệ)
== bằng
!= không bằng
< nhỏ hơn
> lớn hơn
<= nhỏ hơn hoặc bằng
>= lớn hơn hoặc bằng
• Toán tử luận lý
! : not
&& : and
|| : or
21

• Toán tử điều kiện
o Cú pháp: điều_kiện ? biểu_thức1 : biểu_thức2
o Nếu điều_kiện là true, biểu_thức1 được thực thi; Nếu là false, biểu_thức2 được
thực thi
o Ví dụ:
int x = 10, y = 20;
int Z = (x<y) ? 30 : 40;
• Các biểu thức
o Một biểu thức là một sự kết hợp giữa các toán tử và các toán hạng
o Nếu trong biểu thức có chứa số thực thì kết quả trả về số thực
o Lưu ý độ ưu tiên của các toán tử trong 1 biểu thức
22

Các cấu trúc lệnh trên Java
• Cấu trúc điều khiển – Rẽ nhánh
Cấu trúc if
if (Condition)
{
Statements;
}
else
{
Statement;
}
Cấu trúc switch
switch (Expression)
{ case Cons1: Statements;
break;
case Cons2: Statements;
break;
. . .
default : Statements;
} 23

• Cấu trúc điều khiển – Rẽ nhánh
o Thường một lệnh break được dùng ở cuối danh sách lệnh của mỗi case.
Một cấu trúc switch có thể có một case default
o Kết quả của Expression trong switch phải là kiểu số nguyên (byte, short,
int, long) hoặc char. Không thể là boolean hoặc số thực (float, double)
24

• Cấu trúc lặp
while condition)
{
Statements;
}
do
{
Statements;
}while (condition);
for (VarInit; Condition; Statements)
{
Statements1;
} 25

Viết phương thức trong Java
• Cú pháp:
• Ví dụ 1: Viết chương trình tính tổng các số nguyên chẵn từ 1-> N. N
được nhập từ bàn phím. Yêu cầu viết phương thức tính tổng.
• Ví dụ 2: Viết chương trình tính tổng các số nguyên tố từ 1-> N. N được
nhập từ bàn phím. Yêu cầu viết phương thức kiểm tra nguyên tố,
phương thức tính tổng.
26
ReturnType methodName (Type agr1, Type arg2,…)
{
…
return (somethingOfReturnType);
}

Mảng
• Là một cấu trúc dữ liệu cho phép lưu một tập các giá trị cùng kiểu
27
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
79 87 94 82 67 98 87 81 74 91
scores
The entire array
has a single name
Each value has an index

Khai báo mảng
• Cú pháp:
• Ví dụ khai báo mảng:
o int[] scores = new int[100];// mảng scores chứa 100 phần tử số nguyên
o String[] names;
names = new String[20]; // mảng names chứa 20 chuỗi
• Ví dụ khai báo và gán giá trị cùng lúc:
o int[] smallPrimes = { 2, 3, 5, 7, 11, 13 };
o char[] letterGrades = {'A', 'B', 'C', 'D', ’F'};
28
DataType[] arrayName = new DataType[size];
DataType[] arrayName; // only declares the variable
arrayName = new DataType[size];

Sử dụng mảng
• Duyệt mảng a:
• Ví dụ:
o for (int i=0; i < scores.length; i++)
System.out.println(scores[i]);
o for (int score : scores)
System.out.println(score);
o for (String n : names)
System.out.println(n);
• Bài tập: tạo mảng số nguyên có 10 phần tử, gán giá trị bất kỳ và xuất mảng.
29
for (int i=0; i < a.length; i++)
// process a[i]
for (Type x : a)
// process x
length field
returns the number
of elements

2.4. Ngoại lệ
• Exception là một sự kiện xảy ra trong quá trình thực thi chương trình,
phá vỡ luồng bình thường của chương trình
• Ví dụ:
30

2.4. Ngoại lệ
Phân loại
• Trong Java có 2 loại exception là Checked Exception và
Unchecked Exception
o Checked Exception: là các exception xảy ra tại thời điểm compile. Những
exception này thường liên quan đến lỗi cú pháp (syntax) và bắt buộc
chúng ta phải "bắt" (catch) nó.
o Unchecked Exception: là các exception xảy ra tại thời điểm runtime.
Những exception này thường liên quan đến lỗi logic và không bắt buộc
chúng ta phải "bắt" (catch) nó.
31

2.4. Ngoại lệ
Xử lý ngoại lệ trong Java
• Keyword
o try … catch
o finally
o throw
o throws
32

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng try...catch
• Khối “try ... catch": Phân tách đoạn chương trình thông thường và
phần xử lý ngoại lệ
o ExceptionType: là tên lớp ngoại lệ cần xử lý, nếu không cần xác định cụ
thể thì sử dụng class Exception
33
try {
// đoạn lệnh có khả năng xảy ra ngoại lệ
}
catch (ExceptionType e) {
// xử lý ngoại lệ (thông báo lỗi hoặc ném ngoại lệ ra bên ngoài)
}

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng try...catch: Ví dụ 1
34
public class Zero {
public static void main (String[] args) {
try {
int tu = 10;
int mau = 0;
System.out.println (tu/mau);
System.out.println ("This text will not be printed.");
}
catch (ArithmeticException e) {
System.out.println ("Không thể chia cho 0"); // tb lỗi
}
}
}

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng try...catch: Nhiều khối catch
• Một đoạn mã có thể xảy ra nhiều ngoại lệ: Sử dụng nhiều khối catch
• ExceptionType1 phải là lớp con hoặc ngang hàng với ExceptionType2
(trong cây phân cấp kế thừa) 35
try {
// Đoạn mã có thể xảy ra nhiều ngoại lệ
}
catch (ExceptionType1 e1) {
// Xử lý ngoại lệ 1
}
catch (ExceptionType2 e2) {
// Xử lý ngoại lệ 2
} ...

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng try...catch: Ví dụ 2
36
import java.util.Scanner;
class Zero2 {
public static void main (String args[]){
int no1, no2;
try {
Scanner sc = new Scanner (System.in);
System.out.print("Input no1: "); no1 = sc.nextInt();
System.out.print("Input no2: "); no2 = sc.nextInt();
System.out.println("Division result is: " + no1/no2);
}
catch (ArithmeticException e) {
System.out.println("Cannot divide by zero"); }
catch (InputMismatchException e) {
System.out.println("You must input an integer"); }
}
}

2.4. Ngoại lệ
Khối finally
• Đảm bảo thực hiện tất cả các công việc cần thiết dù ngoại lệ có xảy ra
hay không
o Đóng file, đóng socket, connection
o Giải phóng tài nguyên (nếu cần)...
37
try {
// Đoạn mã có thể gây ra ngoại lệ
}
catch (ExceptionType e) {
// Xử lý ngoại lệ
}
finally {
/* Thực hiện tất cả các công việc dù ngoại lệ có xảy ra hay không */
}

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng throw
• Sử dụng throw khi người lập trình muốn tự phát sinh ra ngoại lệ, vd:
38
try {
final int MIN = 25, MAX = 40;
Scanner scan = new Scanner (System.in);
System.out.print ("Enter an integer value between " + MIN + " and " + MAX + ", inclusive: ");
int value = scan.nextInt();
if (value < MIN || value > MAX)
throw new Exception(); // make an exception
else
System.out.println("Gia tri nhap hop le");
System.out.println ("End of main method."); // may never be reached
}
catch( Exception x ) { // catch the exception
System.out.println("Number is not valid.");
}

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng throws
• Trong trường hợp phương thức có phát sinh ra ngoại lệ, nếu không
muốn “bắt” nó ngay (như trong ví dụ trước) thì sử dụng throws để báo
cho chương trình biết là phương thức này sẽ ném ra ngoại lệ…
39
method1() {
try {
invoke method2;
}
catch (Exception ex) {
Process exception;
}
}
method2() throws Exception {
if (an error occurs) {
throw new Exception();
}
}
catch exception throw exception
declare exception

2.4. Ngoại lệ
Sử dụng throws: Ví dụ
40
public class DelegateExceptionDemo {
public static void main(String args[]){
try {
int num = calculate(9,3);
System.out.println(“Lan 1: ” + num);
num = calculate(9,0);
System.out.println(“Lan 2: ” + num);
}
catch(Exception e) {
System.out.println(e.getMessage());
}
}
static int calculate(int tu, int mau) throws ArithmeticException {
if (mau== 0)
throw new ArithmeticException("Khong the chia cho 0!");
int num = tu/ mau;
return num;
}
}

Lớp Scanner
• Nằm trong gói java.util
• Công dụng: Đọc dữ liệu từ bàn phím
• Cách dùng:
o Tạo đối tượng để đọc từ bàn phím:
• Scanner scan = new Scanner (System.in);
o Dùng các phương thức của Scanner để nhập dữ liệu từ bàn phím, như:
• string answer = scan.nextLine();  Nhập một chuỗi ký tự
• int a = scan.nextInt();  Nhập một số nguyên
• double d = scan.nextDouble();  Nhập một số thực
• …
41

Lớp Scanner: ví dụ
import java.util.*;
public class Cong2so {
Scanner nhap = new Scanner(System.in);
int x,y;
System.out.print("Nhap so thu nhat: ");
x = nhap.nextInt();
System.out.print("Nhap so thu hai: ");
y = nhap.nextInt();
int tong = x+y;
System.out.println ("The sum is: "+ tong);
}
}
�ݺ�ߣ 42

Lớp Random
• Lớp Random nằm trong gói java.util
• Công dụng: Dùng để phát sinh số ngẫu nhiên
• Cách dùng:
o Tạo đối tượng:
• Random rd = new Random();
o Phát sinh số ngẫu nhiên có miền giá trị thuộc [0, n-1]
• int a = rd.nextInt(n);
o Phát sinh số ngẫu nhiên có miền giá trị thuộc [0.0, 1.0)
• float a = rd.nextFloat();
• Vd/ Phát sinh 3 số a,b,c thuộc [0,50], tìm số lớn nhất.
43

Lớp Math
• Lớp Math nằm trong gói java.lang (gói mặc định)
• Chứa các phương thức có chức năng tính toán về toán học:
o pow: Lũy thừa
o sqrt: Căn bậc 2
o abs: Trị tuyệt đối
o …
• Các phương thức trong lớp Math là những phương thức tĩnh (static
methods). Vì vậy, chỉ cần gọi trực tiếp phương thức thông qua tên lớp
mà không cần tạo đối tượng
o Ví dụ: double value = Math.sqrt(25.0);
44

Định dạng kết quả xuất ra màn hình
• Lớp NumberFormat cho phép định dạng giá trị theo kiểu tiền tệ hoặc
phần trăm
• Lớp DecimalFormat cho phép định dạng giá trị theo mẫu định dạng
cho trước
• Cả 2 nằm trong gói java.text
45

import java.text.NumberFormat;
import java.util.*;
public class Price {
final double TAX_RATE = 0.06; // 6% sales tax
int quantity;
double subtotal, tax, totalCost, unitPrice;
Scanner scan = new Scanner(System.in);
System.out.print ("So luong: ");
quantity = scan.nextInt();
System.out.print ("Don gia: ");
unitPrice = scan.nextDouble();
subtotal = quantity * unitPrice;
tax = subtotal * TAX_RATE;
totalCost = subtotal + tax;
// Print output with appropriate formatting
NumberFormat money = NumberFormat.getCurrencyInstance();
NumberFormat percent = NumberFormat.getPercentInstance();
System.out.println ("Thanh tien: " + money.format(subtotal));
System.out.println ("Thue: " + money.format(tax) + " at " + percent.format(TAX_RATE));
System.out.println ("Tong tien: " + money.format(totalCost));
}
}
So luong: 5
Don gia: 3.87
Thanh tien: $19.35
Thue: $1.16 at 6%
Tong tien: $20.51
46

import java.text.DecimalFormat;
import java.util.*;
public class CircleStats {
int radius;
double area, circumference;
Scanner scan = new Scanner(System.in);
System.out.print ("Enter the circle's radius: ");
radius = scan.nextInt();
area = Math.PI * Math.pow(radius, 2);
circumference = 2 * Math.PI * radius;
// Round the output to three decimal places
DecimalFormat fmt = new DecimalFormat ("0.###");
System.out.println ("The circle's area: " + fmt.format(area));
System.out.println ("The circle's circumference: " + fmt.format(circumference));
}
}
Enter the circle's radius: 5
The circle's area: 78.54
The circle's circumference: 31.416
47

Kiến thức cần nắm
1. Xuất (dùng cộng chuỗi print/println và có định dạng printf)
2. Nhập (các loại giá trị) (�ݺ�ߣ 41, 42)
3. Phân biệt các kiểu dữ liệu (�ݺ�ߣ 11-14)
4. Khai báo biến, hằng (�ݺ�ߣ 15-17), mảng (�ݺ�ߣ 27-29)
5. Phân biệt cách dùng biến toàn cục, biến cục bộ (�ݺ�ߣ 18)
6. Ngoại lệ: bắt ngoại lệ, ném ngoại lệ (�ݺ�ߣ 30-40)
7. Viết phương thức (�ݺ�ߣ 26)
49

Review questions
1. Cần cài chương trình gì để viết Java?
2. Hàm bắt đầu chạy chương trình Java có tên là gì? Cú pháp hàm như thế
nào?
3. Có bao nhiêu kiểu dữ liệu cơ sở trong Java? Bao nhiêu kiểu dữ liệu tham
chiếu?
4. 4 kiểu dữ liệu số nguyên trong Java?
5. Toán tử new dùng để làm gì?
6. Kiểu chuỗi trong Java có tên là gì? Thuộc về kiểu dữ liệu gì?
7. Kể tên một số kiểu dữ liệu tham chiếu.
8. Ngoại lệ là gì. Làm thế nào để xử lý ngoại lệ.
9. Làm sao bắt được ngoại lệ, ném ngoại lệ. Khi nào cần ném ngoại lệ.
50

Demo
1. Viết chương trình in ra dòng chữ HELLO
2. Viết chương trình in kết quả (2 số lẻ) của phép chia 2 số nguyên (số
có sẵn hoặc yêu cầu nhập)
3. Viết chương trình nối 2 chuỗi và in ra kết quả
4. Viết hàm tính tổng các số chẵn trong khoảng từ 1 đến n và ứng dụng
5. Viết hàm tính tổng các số chẵn trong mảng và ứng dụng
51

Excercises
Bài 1: Nhập vào 2 số nguyên, in ra tổng, hiệu, tích, thương của 2 số.
Chú ý kiểm tra số thứ 2 có khác không hay không, nếu bằng 0 thì thông
báo “Không thể chia cho 0!!”.
Yêu cầu kiểm tra dữ liệu nhập phải là số.
Bài 2: Giải phương trình bậc nhất.
Bài 3: Viết chương trình tính tổng các số nguyên tố từ 1-> N. N được
nhập từ bàn phím. Yêu cầu viết phương thức kiểm tra số nguyên tố,
phương thức tính tổng, kiểm tra giá trị N.
Bài 4: Nhập vào một chuỗi. Đếm số ký tự, số từ trong chuỗi vừa nhập. In
mỗi từ trên một dòng. Yêu cầu viết hàm cho từng thao tác.
Bài 5: Các bài tập Module 1
52

�ݺ�ߣ

OOP_02_Java can ban.pdf

Recommended

More Related Content

Similar to OOP_02_Java can ban.pdf (20)

OOP_02_Java can ban.pdf