1. Personeelsbeleid en
medezeggenschap
Leergang HRM voor ondernemingsraden
CAOP
Unit Arbeidsverhoudingen
Medezeggenschap
www.caop.nl/opleidingen
Corrie van Veggel
Theo van der Bijl
2. De arbeidsmarkt: werving,
krapte en diversiteitsbeleid
Blok 2
CAOP
Unit Arbeidsverhoudingen
Medezeggenschap
www.caop.nl/opleidingen
Corrie van Veggel
Theo van der Bijl
3. Programma
Werving en selectie Inzoomen op
in relatie tot HRM de (eigen)
praktijk
Eigen stukken en
aandachts-
Arbeidsmarkt(beleid) punten OR
overheid
3
5. Trends, Uitdagingen en HRM
Ruwaard van Putten ziekenhuis
Wat zijn de belangrijkste Trends?
Maatschappelijk Politiek:
Kleinschaligheid behouden ondanks politieke trend schaalvergroting
Luisteren naar de klant,bv avondpolis. 9-5 mentaliteit past niet meer.
Economisch:
Marktwerking
Sociaal-Cultureel:
Klant stelt meer eisen aan kwaliteit (niet meer automatisch doorverwezen)
Inspelen op vergrijzing in de regio
Arbeidsmarkt:
Krapte op gespecialiseerde functies
Belangrijkste uitdagingen voor organisaties de komende jaren?:
1. Vergrijzing
2. Bezuinigingen
3. Marktwerking
4. Imago verbeteren
5. Productieafspraken nakomen
6. Behoud van werk
7. Strategische Keuzes maken om te blijven onderscheiden
P&O meer adviserend/ondersteunend in plaats van uitvoerend. Leidinggevende moet meer uitvoerend
worden
5
6. Trends, Uitdagingen en HRM
Gemeente Heemskerk
Wat zijn de belangrijkste Trends?
Maatschappelijk Politiek:
Bezuinigingen
Verschuiven van taken van Rijk naar gemeente
Politiek: 0-lijn salaris levert imagoschade op
Economisch:
Snoeien overhead: van 3 naar 1 afdelingshoofd, Bureauhoofden ook teruggebracht
Proberen inkomsten te verhogen
Sociaal-Cultureel:
Snoeien in subsidies: hulpbehoevenden de dupe
Inspelen op vergrijzing in de regio
Arbeidsmarkt:
Opkomst sociale media
Vergrijzing, minder instroom jongeren
Belangrijkste 3 uitdagingen voor organisaties de komende jaren?:
1.Binnenhalen en binnenhouden personeel met voldoende kennis en ervaring
2.Nieuwe werken
3.Klantgericht werken, bredere professionals in klantcontact
4.Slankere organisatie, meer competenties per persoon, afstoten taken
6
7. Ruwaard van Putten ziekenhuis
Blok Wat is er? Wat speelt? Bevoegdheden OR In control
+/=/-
1 Strategisch HRM RIE Initiatief benut +
Integraal Personeelsbeleid Sociaal Plan
2 Instroom: Werving & Selectiebeleid Instemming gegeven +
Arbeidsmarktbeleid (Open dagen)
Werving & Selectie Binden en boeien:
Diversiteitsbeleid onderscheiden in
medewerkers
3 Aansturen, leiderschap, MD-project Instemming +
beoordelen, belonen, Arbeidsmarktkrapte-toeslag Instemming +
arbeidsvoorwaarden, Gratificatie Instemming +
MKSA Instemming +
Slaapuren Instemming +
Werkkostenregeling Instemming +
4 Ontwikkelen, opleiden, Opleidingsbeleid Instemming +
MD, Doorstroom, MD 180/360 -
Loopbaanbeleid, POP, POP onderdeel jaargesprek
competentiemanagem
ent
5 Vitaliteitsbeleid Verzuimbeleid Instemming +
Inzetbaarheid
Verzuimbeleid
Levensfasen 7
8. Gemeente Heemskerk
Blok Wat is er? Wat speelt? Bevoegdheden OR In control
+/=/-
1 Strategisch HRM Sociaal jaarverslag +
Integraal Personeelsbeleid Notitie integraal P.beleid
2 Instroom: Stagebeleid Instemmingsplichtig. OR +
Arbeidsmarktbeleid Doel interesse wekken / afstand toetst of geen +
Werving & Selectie arbeidsmarkt verkleinen.35 reguliere arbeids- +
Diversiteitsbeleid stage- plaatsen. plaatsen worden
Goed werkgeverschap ingenomen.
Doel is in top 25 meest Gevolgd door OR
aantrekkelijke werkgevers Instemmingsplichtig
Non-profit.
Diversiteit
Streven afspiegelingsbeginsel
maatschappij. Vrouwen voor
bij gelijke geschiktheid.
3 Aansturen, leiderschap, Nieuw functiewaarderings-systeem CAR-UO +
beoordelen, belonen, wordt landelijk ontwikkeld, 1 Landelijke afspraken, geen
arbeidsvoorwaarden, april gereed instemmings-recht
AVR-regeling
4 Ontwikkelen, opleiden, MD, Management Development: loopt nu, Ge誰nformeerd, geen -
Doorstroom, omslag naar coachend instemming gevraagd +
Loopbaanbeleid, POP, leiderschap Instemming gegeven +
competentiemanagement Opleidingsplan. Jaarlijks vastgesteld, Informatie gekregen, nog
nog te weinig gekoppeld aan geen
strategische doelen. instemmingsvraag
POP staat in Sociaal Verslag
5 Vitaliteitsbeleid Levensfasebewust beleid, loopt nu, Initiatief +
Inzetbaarheid notitie + workshops Instemming
Verzuimbeleid RIE, instemming
Levensfasen KAM-beleid 8
9. Opbouw
Werving en selectie als onderdeel van HRM.
Ken- en stuurgetallen overheid.
(opbouw bestand, in-, door- en uitstroom)
Arbeidsmarktbeleid:
- De x-, y- en z-generatie.
- Trends.
- Themas.
9
10. Werving en selectie & HRM
Ondernemingsplan:
- Strategisch beleid
- Meerjarenplanning
- Doelstellingen op financieel-economisch, technisch-organisatorisch en
sociaal terrein
Sociaal
beleidsplan: Externe analyse
Huidige situatie: Gewenste situatie: Beleidsprioriteiten:
- organisatie sociaal beleid - organisatie sociaal beleid - veranderingen in organisatie sociaal
- personeelsbestand - personeelsbestand beleid
- aandachtsgebieden/instrumenten - aandachtsgebieden/instrumenten - te stellen doelen en prioriteiten
- kengetallen sociaal beleid kengetallen sociaal beleid - ontwikkeling personeelsinstrumenten
Interne analyse
10
12. Toekomstige personeelsbehoefte
Externe ontwikkelingen
Technologische ontwikkelingen
Omvang dienstverlening
Aard van de dienstverlening
Flexibiliteit
Functie-inhoud
Functie-eisen 12
13. Personeelsbeschikbaarheid
Inzicht in ontwikkelingen huidige bestand
Kwaliteit en kwantiteit bestand
In-, door en uitstroom
Ziekteverzuim
Productiviteit
13
16. Doelen Flexibiliteit Voldoende Efficiency Doorstroming
P-Instrumenten Opl.niveau
Werving & Flexibele Opleidings- Effici谷nte Interne werving
Selectie mensen werven niveau/ mensen bevorderen
- potentieel aantrekken
Introductie Flexibiliteit Gewenste Effici谷ntie --
benadrukken vaardigheden bendrukken
laten zien
Loopbaan- Regelmatig van Mensen op -- Doorstroming en
begeleiding functie wisselen juiste plaats mobiliteit
zien te krijgen bevorderen
Opleiden Flexibele Vereiste Effici谷nte Bijscholing om
instelling vaardigheden werkmethoden op andere
meegeven aanleveren aanleren functies te
komen
Functionerings- Flexibiliteit Opleidings- Efficiency Goede functie of
gesprekken benadrukken en mancos bendrukken en andere gewenst?
checken constateren checken
(Werk)overleg Houdt mensen Uitwisselen Werkafspraken --
alert, snellere ervaringen en maken
taakverdeling werkmethodes
16
17. De arbeidsmarkt bij de overheid
Kengetallen:
- Opbouw personeelsbestand
- In-, door-, en uitstroom
17
22. Kenmerken in- en uitstromers
Instromers
=> Intrinsieke baanaspecten
Inhoud van het werk,
Mate van zelfstandigheid en/of verantwoordelijkheid
categorie lager opgeleide vrouwen met thuiswonende
kinderen en instromend vanuit de marktsector of uitzendwerk
Uitstromers
Management & organisatieaspecten
Resultaatgerichtheid organisatie
Wijze waarop organisatie wordt bestuurd
Informatie en communicatie in organisatie
werknemers tussen de 31 en 45 jaar met een relatief korte anci谷nniteit die
vanwege de management & organisatieaspecten van organisaties in de
collectieve sector uitstromen naar een baan in de markt- of zorgsector
22
23. Ontwikkelingen arbeidsmarkt
overheid
In 2015 in veel sectoren 40% personeel > 50 jaar
Uittreding babyboomgeneratie -> toename
vervangingsvraag
Kennisintensivering -> toename vraag hoger opgeleiden
Concurrentiepositie t.o.v. publieke sector
Spitsstrookfunctie overheid:
- Gunstige secundaire voorwaarden
- Meer mogelijkheden combinatie arbeid&zorg
23
24. Verwacht personeelsbestand 2015
< 30 30 40 > 50 jaar
jaar jaar
Rijk 9% 49 % 41 %
Provincie 8% 51 % 41 %
Gemeente 9% 51 % 40 %
Openbaar 9% 50 % 41 %
bestuur
Recht. 3% 48 % 49 %
Macht
24
25. Aandachtspunten arbeidsmarkt
overheid
Verbeteren loopbaanperspectief
HRM gericht op brede en duurzame inzetbaarheid.
Binden van medewerkers -> vergroting professionaliteit
door opscholing en omscholing
Vasthouden van jongeren:
- Goede begeleiding
- Voldoende uitdaging
- Interesse in prestatiebeloning
Voeren van exitgesprekken
Goede arbeidsmarktcommunicatie naar jongeren
25
26. Hoe zit het met de leeftijdsopbouw in
jullie organisatie?
Wat valt op?
Wat zijn aandachtspunten?
26
27. X-, Y- en Z-generaties
Generatie X
1960 1980 Slim, sterk, sociaal, toenemende
individualisme, idealistisch, voorlopers
internetgeneratie, generatie in ontwikkeling, praktisch,
anderhalf verdienersmodel.
Generatie Y
1980 1995 Internetgeneratie, sociaal, weten wat
ze willen, creatief en intu誰tief, gemotiveerd door
zelfontplooiing, vertroeteld, zeer positief over eigen
kansen, multitaskers, gericht op gezelligheid, sfeer,
plezier in leven.
Generatie Z/Einstein
1988 nu Zedonisten, conformistisch, rustig,
braaf, hard studeren, eigen zaak als ideaal, realisten
pur sang, meest connected ooit.
27
28. Het nieuwe werven
Kanalen
Hyves (20% lageropgeleiden zoekt op bedrijfsHyve).
Linkedin (19% en bij hoger opgeleiden 31%).
Ratingsites (20% 35 44 jarigen).
Discussiefora (25% 35 45 jarigen).
Youtube (17% van 15 24 jarigen).
28
29. Wijze waarop jongeren baan zoeken
Advertentie op het internet 19,7 %
Stage/school 15,8 %
Open sollicitatie brief/tel 13,2%
Gevraagd door nieuwe werkgever 12,9%
Advertentie in krant of tijdschrift 11,3%
Vacature via vrienden/bekenden 10,2%
Vacature via (ex-)collega's 4,8%
Gereageerd op een grote wervingscampagne 3,5%
Open sollicitatie via het internet 3,3%
Uitzendbureau of detacheringbureau 2,6%
Via vorige werkgever (bijvoorbeeld outplacement) 1,7%
Via arbeidsbureau of uitkeringsinstantie 0,6%
Via headhunter of wervingsbureau 0,5%
Bron: Mobiliteitsonderzoek 2006
29
30. Wijze van baan zoeken algemeen
Internet: vacaturesite 69 %
Krant 55 %
Bekenden/netwerk 49 %
Internet: zoekmachine 41 %
Open sollicitatie 39 %
Interne vacatures 38 %
Internet: bedrijvensite 36 %
Huis-aan-huisblad 36%
Uitzendbureau 29 %
Vakblad of tijdschrift 28 %
Bron: AGO ArbeidsmarktGedragsOnderzoek van Intelligence Group
30
32. Werving via YouTube
YouTube - Werken bij de NMa.
YouTube - Wil jij ook werken bij de Federale Overheid?
YouTube - Plv. directeur-generaal over webcam-solliciteren b
.
YouTube - Solliciteren via LinkedIn (korte versie).
32
33. Andere opmerkelijke werving
Tsjechie: werving in de zorg; geen auto maar borsten.
ACA Jes zet klanten in voor werving.
Openbaar Ministerie: Wordt vervolgd (thriller).
33
35. Beoordelen van de stukken
Wat zijn de strategische doelen van de organisatie?
Hoe zijn deze gekoppeld aan het HRM-beleid?
Wat betekent dit voor de:
- Werving en selectie van personeel
- Opleidings/ontwikkelingsbeleid
- Beoordelings-/beloningsbeleid
- Toekomstig arbeidsmarktbeleid
Benoem de tops en tips
Formuleer aandachtspunten voor de OR
35
39. Werving
Sollicitatiecode NVP:
Advertentie:
Kenmerken vacature;
Wijze van solliciteren;
Te verstrekken info;
Eventueel aanvullende selectiemethoden.
(assessment, keuring etc)
Eventueel leeftijdsgrens met reden.
Eventueel voorkeursbeleid.
Pasfoto mag niet vooraf worden gevraagd.
39
40. Werving
Intern.
Extern.
- Zelf zoeken:
Portefeuille
Internet
Databanken
- Advertentie plaatsen.
- Uitbesteden.
40
41. Advertentie
Doelgroep bepalen:
- Wie, waar en hoe
Vormgeving
Taalgebruik
Inhoud:
- Functie-benaming
- Functie-informatie
- Arbeidsvoorwaarden
- Sollicitatieprocedure
- Wijze van solliciteren
41
42. Hoe ziet het wervings- en
selectiebeleid van jullie organisatie
eruit?
Wat vind je van de vacature?
Tops
Tips
42
43. Algemene wervingtips
Eigen website als wervingskanaal.
Zet de juiste kanalen in.
Mogelijkheden van social networks.
Kijk naar alternatieve doelgroepen.
Benut de kracht van culturele diversiteit.
Cre谷er talentenpools.
Maak vertaalslag naar jongeren. 43
44. Selectie
Sollicitatiecode NVP
Z.s.m. (binnen enkele weken) na sluitingsdatum
berichten van kandidaten over vervolg:
- Afwijzing.
- Aanhouding.
- Uitnodiging.
Lengte en inhoud procedure.
Gesprek:
- Alleen voor functie(vervulling) relevante vragen.
- Eerlijke en volledige info verstrekken over
organisatie.
- Reiskostenvergoeding.
44
45. Selectie
Voorselectie:
Door kleine commissie (min. P&O en leidinggevende).
Op basis van objectieve criteria.
Bij voorkeur 4 -6 kandidaten.
Selectie:
Bij voorkeur 2 gespreksrondes.
Inhoud:
- Objectieve criteria.
- Visie en verwachtingen sollicitant.
- Subjectieve criteria.
Methode.
De click.
45
47. Bevoegdheden OR
Instemmingsrecht bij besluit tot vaststelling van:
- Regeling op het gebied van aanstellings- ontslag of
bevorderingsbeleid.
- Regeling omtrent verwerken/beschermen van
persoonsgegevens.
47
48. Zorgtaken OR (art 28)
Naleving regelingen arbeidsvoorwaarden &
arbeidstijden:
- Bv Wet gelijke behandeling tijdelijke
contracten/deeltijd; Wet Arbeid en Zorg; Wet
Aanpassing Arbeidsduur.
Waken tegen discriminatie.
Gelijke behandeling mannen en vrouwen.
Inschakeling gehandicapten en minderheden.
48