2. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İlgili Ayet:
• ‘’ (Resûlüm! Sana ait) odaların ardından seni çağıranlar var ya!
Onların çoğu (saygıya) akıl erdiremezler. Hucurat Suresi 4
• ‘’ Rabbin, kendisinden başkasına kulluk etmemenizi ve anaya
babaya ihsanı (iyiliği ve güzel davranmayı) emretti. Eğer
onlardan biri veya her ikisi senin yanında ihtiyarlığa erişirlerse,
onlara “öf” (bile) deme! Onları azarlama ve onlara çok nazik
(ve tatlı) söz söyle. ‘’ İsra 23
3. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• “İnsanları (küçümseyip) yanağını bükme/yüz çevirme ve
yeryüzünde şımarık yürüme! Çünkü Allah, böbürlenen ve
kendisini beğenip övünen hiç kimseyi sevmez
• ‘’ Ey iman edenler! Bir topluluk, bir toplulukla alay etmesin.
Ola ki (alay edilen adamlar, Allah yanında) kendilerinden daha
hayırlıdırlar. Kadınlar da kadınları alaya almasın. Ola ki onlar,
kendilerinden daha hayırlıdırlar. Birbirinizi ayıplamayın.
Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İman ettikten sonra
(kişinin) fâsıklık (damgası yemesi veya din ve ahlâk sınırını
aşması) ne kötü isimdir! Kim de tevbe etmezse işte onlar
zalimlerin ta kendileridir. ‘’ Hucurat Suresi 11
4. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İlgili Hadis-i Şerifler:
• “Allâh Teâlâ, yaşından ötürü bir ihtiyara saygı gösteren gence,
yaşlılığında hizmet edecek kimseler lutfeder.” (Tirmizî, Birr, 75)
• “Ey Enes! Yaşlılara saygı göster, küçüklere de şefkat et ki,
cennette bana arkadaş olasın.” (Beyhakî, Şuab, VII, 458; Zebîdî,
İthafu’s-Saade, VI, 275; İbn Asâkir, III, 146)
• “Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize saygı
göstermeyen, onların hakkını tanımayan kimse bizden
değildir.” (Ebû Dâvûd, Edeb 58; Tirmizî, Birr 15)
• Câmide ön safı büyüklere bırakmalıdır. (Müslim, Salât 122)
5. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İnsanlara Karşı Saygılı Olmak Kavram Açıklaması:
• Saygı; değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir
kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya
sebep olan sevgi duygusu, hürmet, ihtiram anlamına gelir.
Ayrıca insanları dili, dini, ırkı ve cinsiyeti ne olursa olsun,
ayırmadan farklılıkları kabul etmektir. Saygı doğuştan gelen bir
değer değildir, kazanılması gerekir. Üzerinde emek harcanması
gerekir. Bu değerin kazanılmasında ilk ve en önemli rol
ailenindir.
6. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Saygı kavramı; özsaygı, büyüklere saygı, çevreye ve doğaya
saygı, fikirlere saygı, öğretmenlere saygı gibi alt başlıklarda ele
alınabilir. Bu başlıklar artırılabilir ya da genel anlamda saygı
kavramı üzerinden de değer çalışmaları yapılabilir. İnsanların
birbirine olan saygısını yitirdiği bir toplumda suç oranları artar,
huzursuzluk başlar. Çevreye ve doğaya olan saygı yitirildiğinde
ise gün geçtikçe dünya daha yaşanılmaz bir hal alır.
7. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Aile büyüklerimize karşı gösterdiğimiz sevgi ve saygıyı diğer
büyüklerimize de göstermeliyiz. Büyüklerimiz, yılların birikimi
ile birçok bilgi ve tecrübeye sahiptirler. Onların öğütlerine
önem verip, bilgilerine saygı göstermeliyiz. Dinî bayramlarda
ziyaretlerine gidip, onların hayır dualarını almalıyız. Hasta
olduklarında ziyaret etmeli geçmiş olsun dileklerimizi
iletmeliyiz. Otobüs, tren, vapur gibi toplu ulaşım araçlarında
onlara yer vermeli, cadde geçişlerinde onlara yardımcı
olmalıyız. Çevremizde yaşadığımız toplumda her insana saygı
duymalı ve haklarına karşı duyarlı olmalıyız.
8. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İlgili Hikaye:
• Fatih Sultan Mehmet’in Hocasına Saygısı
• •29 Mayıs 1453 sabahı son hücum emri ile birlikte İstanbul
Osmanlı'ya teslim olmuştu. Fatih, hocası AkŞemsettin
Hazretleri ile birlikte, coşkulu bir törenle İstanbul'a giriyordu.
Bizans halkı ve kadınlar yollara dökülmüş, genç Fatih'i
selamlıyor, üzerine çiçekler atarak onu tebrik ediyorlardı. Hatta
Fatih İstanbul'a girerken, yer yer Bizans halkı öndeki "Ak
Şemsettin’i padişah zannediyor, AK Şemsettin "hükümdar
arkada" işaretini yapınca, Fatih de edep, terbiye ve inceliği ile
şöyle karşılık veriyordu:"Evet, hükümdar benim, lâkin o da
benim Hoca’mdır!"
9. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• •Fatih Sultan Mehmet, bir gün veziri Mahmut Paşa'yı yanına
alarak hocası AK Şemseddin’i ziyarete gitmişti. Akşemseddin,
Padişah içeri girdiği halde ayağa kalkmamıştı. Bir süre
geçtikten sonra Akşemseddin, Fatih'in huzuruna gitti.
Padişahın yanında Mahmut paşa'da bulunuyordu. Fatih hemen
ayağa kalkarak hocasına yer gösterdi. İki olayı kıyaslayan
Mahmut Paşa dayanamayıp sordu:-
• Hünkârım, hocanız geldiğinde siz ayağa kalktınız. Hâlbuki siz
onun yanına gittiğinizde o ayağa kalkmaz. Sebebi ne ola?
10. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Fatih şöyle cevap verdi:
• - Hocam AK Şemseddin’e saygı göstermemek elimde değil. O
yanıma geldiğinde gayri ihtiyari bir heyecan kaplar ve farkında
olmadan kendimi ayakta bulurum. O ise, ilmin izzetini korumak
için bana ayağa kalkmaz, buyurdu.
11. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İlgili Drama :
• Hoşgörü
• Halil Bey arabasına atlamış evine doğru yol alıyordu. Bir
yandan ramazan ayı son orucunun ağırlığı, bir yandan bayram
telâşı, bir yandan da arife günü olmasına rağmen tatil
edilmeyen işin bitmez çilesi kendisini bir hayli yormuştu. Şimdi
tek düşüncesi vardı; Bayram dolayısıyla aldığı hediyeleri evine
ulaştırmak, dört gözle yolunu bekleyen çocuklarını
sevindirmek. İftar yaklaştığı için yollar kalabalık, trafik sıkışıktı.
Halil Bey günün yoğun geçmesinden dolayı diğer günlere
kıyasla daha fazla acıkmıştı.
12. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Bu açlık kendisinde halsizlik oluşmasına, başının dönmesine
sebep oluyordu: Bir kaza olmadan, sağ salim eve ulaşırım
inşallah! Diye dua ediyordu. İşte bu anda anîden yanan kırmızı
ışığı görünce geçip geçmemekte kararsız kaldı. Önündeki araba
durunca oda firene bastı, ama biraz geç kalmıştı. Tekerlekleri
kayan araba öndeki araca hafifçe çarptı.
13. İNSANLARA KARŞI SAYGILI
OLMAK
• Halil Bey önemli bir kaza olmadığı için şükür ediyordu ki
gözlerine inanamadı; Çarptığı aracın iri yarı şoförü hızla kapıyı
açmış, elinde koca bir beysbol sopasıyla öfkeli öfkeli kendisine
doğru geliyordu.Gelişinden belli, kesin dövecek diye düşündü.
Karşılık mı verseydi acaba? Hayır! Bu hiçbir işe yaramaz dedi
kendi kendine, Adam dev gibi, elimi kaldırmaya fırsat
vermeden beni mahveder diyordu.
14. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Ne yapmalıydı Allah’ım! İşte adam iyice yaklaşmıştı. Bekli de az
sonra kendini kaybedecek, gözlerini hastanede açacaktı. Adam
varmıştı işte kapıya. Sağ eliyle sopayı sıkıyor sol eliyle de kapıyı
açıyordu. Hemen adamı yatıştıracak bir şeyler söylemeliydi.
Halil Bey, daha adam kapıyı açar açmaz, ağzını açmasına bile
fırsat vermeden, zoraki tebessümle sağ elini ona doğru uzatıp;
bayramınız mübarek olsun dedi, size bir şey olmadı inşallah?
15. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Dedi. Adam kendisine uzanan bu dost eli karşısında kısa bir şok
geçirdi. Az önce avına saldırmak için bekleyen aslanın hırçın
bakışlarını andıran bu gözlerde şimdi mahcubiyet okunuyordu.
Halil Bey adamın sopayı saklamaya çalıştığını fark etti. Hala
korkudan titreyen ellerini onun omzuna koyup; size bir şey
olmadıysa endişelenmeye gerek yok. Cana gelecek olan mala
gelsin. Öyle değil mi? dedi. Adam söyleyecek söz bulamıyordu.
Ağzından dökülen iki üç cümleyle ancak şunları diyebildi: Sizin
de bayramınız mübarek olsun efendim. Bizde de,
arabalarımızda da önemli bir hasar yok. Hadi! İftara geç
kalmayalım. Size uğurlar olsun.
16. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• SÜREÇ
• Öğretmen, hikâyedeki karakterleri öğrencilere dağıtır.
• Ardından öğrencilerin hikâyedeki olaya uygun olarak yerlerine
geçmelerini sağlar.
• Öğretmen, hikâyeyi okumaya başlar ve öğrencilere de rollerine
uygun olarak hikâyeye eşlik etmelerini belirtir.
• Öğretmen, hikâye sona erdiğinde öğrencilerin olayı doğaçlama
olarak devam ettirmelerini ister.
• Öğrenciler olayı sonlandırdıklarında drama sona erer.
17. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• İlgili Oyun:
• SAYGI OTOBÜSÜ
• -4 tane arka arkaya sıra konularak seyir halinde hayali bir
otobüs oluşturulur.
• -3 tane sıra da hayali otobüsün önüne konularak durak
oluşturulur.
• -Sınıfın içinden 4 öğrenci seçilerek sıralara oturtulur en öndeki
öğrenci şoför diğer öğrenciler
• yolcu olur.
• -Sonra yine 3 öğrenci seçilerek (biri hamile bir kadını, biri sakat
bir çocuğu, bir diğeri ise
• yaşlı bir insani canlandırır) duraktaki sıralara oturmaları istenir.
18. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Seyir halinde giden otobüs durağa gelince durur ve ilk olarak
hamile bayan biner ve yola devam edilir.
• -Oturan öğrencilerden biri kalkarak hamile bayana yer verir ve
niçin yer verdiğini diğer oturan arkadaşlarına açıklar.
• -İkinci durağa gelindiğinde sakat çocuk biner otobüse ve
oturan öğrencilerden biri kalkar ve
• ona yer verir. Niçin yer verdiğini diğer oturan arkadaşına
açıklar.
• -Son durakta yaşlı kişi biner ve oturan öğrenci ona yer verir ve
ayakta giden arkadaşlarına niçin yer verdiğini açıklar.
19. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• Son olarak oturanlar ayaktaki öğrencilere çok doğru bir
davranışta bulundukları ve iyilik
• edenin iyilik bulacağı hatırlatılarak saygılı davranışlarından
ötürü öğrencilere teşekkür ederler
• ve böylece oyun bitirilir.
20. İNSANLARA KARŞI
SAYGILI OLMAK
• ( https://degerler.org/deger/saygi )
•
•
• İlgili Çizgi Film:
• Sevgi ve Saygı
•
• https://www.youtube.com/watch?v=CJJp5llOMEw
•
• İlgili Sohbet:
• Kimseye Yük Olma – Prof.Dr. Mahmud Es’ad Coşan(R.aleyh)
• https://www.youtube.com/watch?v=QW1AhZ7aUYw
•