ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Otel Piyasas? Ara?t?rma Raporu 2012 - ?GD ?stanbul Gayrimenkul De?erleme

?
?
IGD - Istanbul Gayrimenkul Degerleme Fizibilite
IGD - Istanbul Gayrimenkul Degerleme Fizibilite

Otel Piyasas? Ara?t?rma Raporu 2012 - ?GD ?stanbul Gayrimenkul De?erleme

1 of 6
Download to read offline
?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmada? - Taksim / ?stanbul Tel: 0212.232.93.13 ekspertiz@igd.com.tr / www.igd.com.tr Turist Profili 2011 y?l?nda, 31 milyon yabanc? turist ¨¹lkeye giri? yapm?? ve T¨¹rkiye d¨¹nya s?ralamas?nda gelen turist say?s? bak?m?ndan 6. s?raya y¨¹ksel- mi?tir. 2012 y?l? i?in T¨¹rkiye¡¯ye gelmesi ?ng?r¨¹len yabanc? turist sa- y?s? ise 36 milyondur. Yabanc? turistlerin y¨¹zde 15 gibi b¨¹y¨¹k ?o?un- lu?u Almanya¡¯dan gelmekte olup, en ?ok turist al?nan di?er ¨¹lkeler y¨¹zde 11 ile Rusya ve y¨¹zde 8 ile ?ngiltere¡¯dir.. Bunun yan? s?ra, son birka? y?ld?r ?ranl? ziyaret?ilerin say?s?nda da belirgin bir art?? g?zlem- lenmektedir. ?lke i?erisinde seyahat eden yerli turistlerin say?s?n?n ise 2011 y?l? i?erisinde 9,5 milyon oldu?u tahmin edilmektedir. T¨¹rkiye¡¯ye Gelen Yabanc? Turist Say?s? T¨¹rkiye¡¯de son y?llarda Antalya, Mu?la ve ?stanbul gibi ?nde gelen turizm ?ehirlerinin yan? s?ra Anadolu¡¯da da yeni otel a??l??lar?n?n ve marka otel yat?r?mlar?n?n b¨¹y¨¹k bir h?z kazand??? g?zlemlenmek- tedir. Bu geli?melerde ¨¹lkedeki havaalanlar?n?n say?s?n?n artmas?, ula??m altyap?s?na yap?lan yat?r?mlar ve devlet deste?i de ?ok etkili olmakta, ya?anan ekonomik krizlere ra?men otel piyasas? b¨¹y¨¹- meye devam etmektedir. 2011 y?l?nda da ba?ar?l? bir grafik ?izen otel piyasas? y¨¹zde 8 civar?nda bir b¨¹y¨¹me yakalam??t?r. OTEL P?YASASI RAPORU ?STANBUL2012 TEL?F HAKLARI : Tamam?yla ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD)¡¯nin m¨¹lkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kayd? ve izin al?nmak sureti ve de?i?iklik yap?lmamas? kayd? ile kullan?labilir. ?zin ve ?zel izin ile kullan?lan metinler ¨¹zerinde kullan?c?lar?n m¨¹lkiyet hakk? bulunmamaktad?r. Makale veya ara?t?rma kullan?m? i?in l¨¹tfen info@igd.com.tr¡¯a e-posta g?nderiniz ya da 0212.232.93.13 no¡¯lu telefon ile irtibata ge?iniz. ?NEML?: ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD), herhangi bir ki?i ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kay?p, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz. Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???
K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???¡¯n?n istatistiklerine g?re, yerli ve yabanc? turistlerin y¨¹zde 60¡¯dan fazlas? 4 ve 5 y?ld?zl? otellerde kalmaktad?r. 3 y?ld?zl? otel, motel, pansiyon ve kamping gibi daha ekonomik tesisleri tercih edenler giderek azalmaktad?r. Bu tarz tesislerde geceleme say?s?n?n azalmas? ziyaret?ilerin konfor ve kalite aray???- n?n bir yans?mas? olarak dikkat ?ekmektedir. Say?s? giderek artan marka oteller ise t¨¹keticide g¨¹ven olu?turmakta ve otel piyasas?na s¨¹rd¨¹r¨¹lebilir bir b¨¹y¨¹me getirmektedir. Turizm Belgeli Tesislerde Geceleme Say?s? Tesislere geli? say?lar?na g?re, T¨¹rkiye¡¯de yabanc? turistler tara- f?ndan en ?ok tercih edilen b?lgelerin ba??nda Antalya gelmek- tedir. Yabanc? turistlerin %37¡¯sinin ziyaret etti?i Antalya merkez ve il?elerinde 400¡¯¨¹n ¨¹zerinde 4 ve 5 y?ld?zl? otel bulunmaktad?r. Antalya¡¯dan sonra ?s- tanbul %18 ve Anka- ra %5 oranlar?nda turist a??rlarken, k?y? ?erit- lerinde Mu?la %8, ?zmir %4 ve Ayd?n %2, Anadolu¡¯da ise Denizli ve Nev- ?ehir %3 oranlar?n- da en ?ok ziyaret?i alan ?ehirlerdir. Mevcut ve Gelecek Stok T¨¹rkiye¡¯de, 2010 y?l sonu itibariyle 9 bin 185 belediye belgeli, 2 bin 700 adet turizm i?letme belgeli olmak ¨¹zere yakla??k 12 bin adet konaklama tesisi olup, toplam yatak kapasitesi 1 milyon 200 bini a?m??t?r. Turizm i?letme belgeli konaklama tesislerinde orta- lama yatak say?s? 242 iken, belediye belgeli tesislerde ortalama yatak say?s? 59¡¯dur. 01 OTEL P?YASASI RAPORU Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Yabanc? Turistlerin Ziyaret Ettikleri B?lgeler Belediye Belgeli Tesislerin Tesis T¨¹rlerine G?re Da??l?m? Belediye Belgeli Tesislerin ?llere G?re Da??l?m? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 2010 y?l? verilerine g?re, T¨¹rkiye¡¯de 9185 adet belediye belgeli te- sis olup, bunlar?n yar?dan fazlas?n? oteller (5730 adet) olu?turmak- tad?r. Ard?ndan s?ras?yla pansiyon (2931 adet), motel (343 adet), kamping (105 adet), kapl?ca (46 adet) ve tatil k?y¨¹ (30 adet) tesisleri gelmektedir. Belediye belgeli tesislerin illere da??l?m?na bak?ld???nda ise Mu?la 1881 tesisle ilk s?radad?r. Antalya 1028 ve ?stanbul 810 tesisle ikinci ve ¨¹?¨¹nc¨¹ s?rada yer almaktad?rlar. T¨¹rkiye¡¯de turizm i?letme belgesi alm?? ve ?u an i?letmede olan 2647 adet tesisin i?erisinde en ?ok stok bar?nd?ran tesis t¨¹r¨¹ 641 adet tesis ile 3 y?ld?zl? otellerdir. Ard?ndan 2 y?ld?zl? oteller (561 adet), 4 y?ld?zl? oteller (523 adet) ve 5 y?ld?zl? oteller (319 adet) gelmektedir. 2010 y?l?nda yat?r?m belgesi alarak bug¨¹ne kadar otel sto?una kat?lm?? veya kat?lmak ¨¹zere olan tesisler aras?nda ise 4 y?ld?zl? oteller (238 adet) ile 3 y?ld?zl? otellerin (224 adet) yo?unluk- ta oldu?u dikkat ?ekmektedir. Di?er yandan, t¨¹m T¨¹rkiye¡¯de 138 adet 5 y?ld?zl? otelin daha sto?a eklenmesi beklenmektedir. Sonu? olarak, 2012 y?l sonu itibariyle T¨¹rkiye¡¯deki turizm i?letme belgeli konaklama tesislerinin say?s?n?n 3 bin 500¡¯¨¹n ¨¹zerine, yatak kapa- sitesinin ise 670 binin ¨¹zerine ??kaca?? ?ng?r¨¹lmektedir.
projelerle birlikte, 2015 y?l?nda havalimanlar?n?n say?s?n?n 55¡¯e ??k- mas? beklenmektedir. Ayr?ca kapasite a??s?ndan da ola?an¨¹st¨¹ bir b¨¹y¨¹me g?steren havalimanlar?nda 2007 ve 2011 y?llar? aras?nda yolcu hareketlerinin neredeyse iki kat?na ??kt??? g?r¨¹lmektedir. Yeni A??l??lar Ge?ti?imiz y?l en ?ok otel a??l??? yapan konaklama ?irketi ?stan- bul ve Anadolu¡¯nun ?e?itli ?ehirlerinde a?t??? 3 ve 4 y?ld?zl? toplam 8 otel ile Hilton Worldwide olmu?tur. Yerli otel zincirlerinden ise Divan¡¯?n Bursa¡¯da ve Dedeman¡¯?n Zonguldak¡¯ta birer oteli hizmete girmi?tir. 2011 y?l?nda en dikkat ?eken otel a??l??lar?, ?stanbul¡¯da HSBC eski genel m¨¹d¨¹rl¨¹k binas?nda a??lan The Edition Hotel¡¯in, Etiler¡¯deki Le Meridien Oteli¡¯nin ile Hali?¡¯te Hilton Garden Inn Hali? Oteli¡¯nin a??l??lar?d?r. Bunun yan? s?ra tur operat?rl¨¹?¨¹ ile tu- rizm sekt?r¨¹ne giren ETS Group¡¯un Belek¡¯te a?t??? Maxx Royal Golf&Spa Hotel, yenilik?i tasar?m?yla olduk?a ses getiren oteller aras?ndad?r. 02 Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Gelecek Tesislerin B?lgelere Da??l?m? Turizm ??letme Belgeli Tesislerin Tesis T¨¹rlerine G?re Da??l?m? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 T¨¹rkiye Havalimanlar?¡¯nda Toplam Yolcu Hareketi Kaynak: DHM?, 2007-2011 T¨¹rkiye¡¯de Havalimanlar? Say?s? Kaynak: DHM?, 1937-2012 Yat?r?m s¨¹recinde olan tesislerin %29¡¯u Ege B?lgesi¡¯nde, %23¡¯¨¹ Akdeniz B?lgesi¡¯nde ve %12¡¯si ?stanbul¡¯da yer almaktad?r. Ege b?lgesinde Bodrum, Ku?adas?, Marmaris; Akdeniz B?lgesi¡¯nde Fethiye, Alanya, Belek ve Manavgat l¨¹ks ve marka otel giri?imleri- nin h?z kazand??? b?lgelerdir. Di?er yandan, Marmara B?lgesi¡¯nde Bursa, ?anakkale ve Sakarya, Karadeniz B?lgesi¡¯nde Samsun ve Trabzon, Do?u Anadolu B?lgesi¡¯nde ise Gaziantep ve Mardin ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda 3, 4 ve 5 y?l- d?zl? otellerde en ?ok stok art???n?n ya?ana- ca?? ?ehirlerdir. T¨¹rkiye¡¯nin sahip oldu?u turizm potansiyeli hem yurti?indeki, hem de yurtd???ndaki yat?r?mc?lar?n otel projelerine olan ilgisini artt?r- maktad?r. Son d?nemlerde, uluslararas? marka otel zincirlerinin T¨¹rkiye¡¯de, ?zellikle Anadolu¡¯da orta segment i?in kaliteli 3 ve 4 y?ld?zl? otel yat?r?mlar?na y?neldikleri g?r¨¹lmektedir. Orta, Do?u ve Bat? Anadolu¡¯da, h¨¹k¨¹met taraf?ndan planlanan ve hizmete soku- lan karayollar?, h?zl? tren hatlar? ve yeni a??lan u?u?lar sayesinde ula??m altyap?s? da bu giri?imleri destekler niteliktedir. T¨¹rkiye¡¯de ?u an i? ve d?? hatlara hizmet veren 30 havaliman? ve sadece i? hatlara da hizmet veren 17 havaliman? olmak ¨¹zere top- lamda 47 havaliman? bulunmaktad?r. Devam eden ve planlanan
Doluluk Oranlar? T¨¹rkiye genelinde konaklama tesisleri y?lda ortalama %49 doluluk oran?yla ?a- l??makta olup, ya- banc? turistlerlerin ortalama kal?? s¨¹resi 4,3 g¨¹nd¨¹r. Doluluk oran?n?n ge?ti?imiz 10 y?l boyunca ayn? seviyelerde kalmas?, yeni otel arzlar?na ra?men otel piyasas?n?n istikrarl? bir ?ekilde b¨¹y¨¹meye de- vam etti?ini g?stermektedir. G¨¹ney ve bat? k?y?lar?ndaki otel- lerde yaz mevsiminde doluluk oranlar? % 90¡¯lara varmakta iken, k?? aylar?nda baz? otellerin kapan- mas?ndan dolay? y?ll?k ortalama doluluk oran? %60¡¯?n alt?na d¨¹?- mektedir. ?stanbul¡¯da ise otel do- luluk oranlar? y?l genelinde %70 civar?nda olup, yo?un d?nemler- de %90¡¯?n ¨¹zerinde ??kmaktad?r. Son zamanlarda kongre turizmin- de b¨¹y¨¹k bir geli?me g?steren ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda hen¨¹z T¨¹rkiye¡¯de olmayan bir?ok uluslara- ras? otel zincirinin T¨¹rkiye pazar?na girece?i ?ng?r¨¹lmektedir. ?r- ne?in, Zorlu Center¡¯da Raffles International ve Be?ikta? sahilinde Shangri-La Hotels 2012 y?l?nda ilk otel a??l??lar?n? yapacak zincirler aras?ndad?r. Bununla birlikte, Wyndam Worldwide, Rezidor Hotel Group, Accor ve Hilton Worldwide¡¯?n da ?stanbul ve Anadolu¡¯da otel yat?r?mlar? devam etmektedir. Rezidor Hotel Group, Radisson Blu markas?yla biri ?stanbul¡¯da, di?eri ise Mersin¡¯de 2 otelin a??- l???n? ger?ekle?tirecektir. 3 y?ld?zl? Ibis Otel markas?n? T¨¹rkiye¡¯de yayg?nla?t?rmay? hedefleyen Accor Grubu¡¯nun ise ?stanbul, Adana ve ?zmir¡¯de 3 otel daha a?mas? beklenmektedir. 03 OTEL P?YASASI RAPORU Konaklama ?irketi Otel ?ehir Oda Say?s? Fairmont Raffles Hotels Raffles ?stanbul Zorlu Center ?stanbul 180 International Shangri-La Hotels and Shangri-La ?stanbul ?stanbul 200 Resorts Wyndham Worldwide Wyndam Kalam?? ?stanbul 210 Rezidor Hotel Group Radisson Blu Hotel, ?stanbul Asia ?stanbul 194 Radisson Blu Hotel, Mersin Mersin 246 Hilton Worldwide DoubleTree by Hilton, Malatya Malatya 88 Hilton Bursa Convention Bursa 170 Center and Spa Hampton by Hilton Bursa Bursa 106 Accor Ibis Otel Esenyurt ?stanbul 156 Ibis Otel Adana Adana 165 Ibis Otel ?zmir ?zmir 140 AYG Grup Titanic Business Hotel Europe ?stanbul 331 2012¡¯de A??lmas?Beklenen Baz? Uluslararas? ve Yerli Marka Oteller YIL ORT. KALI? S?RES? DOLULUK ORANI 2001 4,1 %46 2002 4,4 %49 2003 4,5 %47 2004 4,5 %50 2005 4,3 %52 2006 3,9 %47 2007 3,8 %51 2008 4,2 %52 2009 4,2 %49 2010 4,3 %49 Konaklama ?irketi Otel ?ehir Oda Say?s? Marriott International The Edition Hotel ?stanbul 78 JW Marriott Ankara Ankara 413 Hilton Worldwide Double Tree By Hilton Moda ?stanbul 248 Double Tree By Hilton Tarihi Y. ?stanbul 171 Hilton Garden Inn Golden Horn ?stanbul 210 Hilton Garden Inn Urfa Urfa 159 Hilton Bodrum T¨¹rkb¨¹k¨¹ Bodrum 433 Hilton Garden Inn Mardin Mardin 162 Hampton by Hilton Ordu Ordu 77 DoubleTree by Hilton Avanos Kapadokya 126 Starwood Hotels&Resorts Le Meridien Hotel ?stanbul 259 Rixos Hotels Rixos Downtown Antalya 360 IHG Side Crown Palace Manavgat 270 Aman Resorts Aman R¨¹ya (Tatil K?y¨¹) Bodrum 36 villa Divan Otelleri Divan Bursa Oteli Bursa 105 Dedeman Hotels&Resorts Zonguldak Dedeman Oteli Zonguldak 204 ETS Group Maxx Royal Golf&Spa Hotel Antalya 460 2011¡¯de T¨¹rkiye¡¯de A??lan Baz? Uluslararas? ve Yerli Marka Oteller
2012 ?ng?r¨¹leri ve Yeni Trendler T¨¹rkiye¡¯deki konaklama tesisleri ve otel sto?u giderek markala?- maya ba?lam??t?r. 2012 y?l?nda ve sonraki y?llarda T¨¹rkiye genelin- de hem uluslararas?, hem de yerli marka otellerin say?s? artacakt?r. Daha ?nce de bahsedildi?i ¨¹zere, bu y?l T¨¹rkiye¡¯nin k?y? b?lgele- rinde 5 y?ld?zl? otel ve butik otel yat?r?mlar?, Anadolu¡¯da ise 3 ve 4 y?ld?zl? otel yat?r?mlar? a??rl?kla devam edecektir. ?stanbul ise hala l¨¹ks otel markalar?n?n girmek istedi?i pazarlardan biridir. 2012¡¯de, Avrupa ¨¹lkelerinde ya?anan bor? krizi nedeniyle, bu ¨¹lkelerden T¨¹rkiye¡¯ye gelen turist say?s?nda bir d¨¹?me g?r¨¹lmesi muhtemeldir. Bununla birlikte, ekonomik krizler s?ras?nda genel- likle di?er sekt?rler daha fazla etkilenirken t¨¹m d¨¹nyada turizm sekt?r¨¹ b¨¹y¨¹meye devam etmi?tir. Bu y?l da konaklama end¨¹stri- sinin y¨¹zde 6-7 oran?nda b¨¹y¨¹yece?i tahmin edilmektedir. 2012 y?l? i?in s?k?nt?lara ra?men, T¨¹rkiye¡¯ye gelmesi beklenen yabanc? turist say?s? 32 milyon ve beklenen turizm geliri 27 milyar dolard?r. Otel piyasas?n?n geli?imi a??s?ndan, turizmde farkl?la?ma b¨¹y¨¹k bir ?nem arz etmektedir. T¨¹rkiye¡¯de son 10 y?l i?erisinde g¨¹ne?-kum- deniz turizmi d???nda kongre, sa?l?k, k??, yat ve golf turizmi gibi farkl? alanlarda da varolan potansiyeller ke?fedilmeye ba?lam??t?r. T¨¹rkiye, termal kaynaklar? a??s?ndan d¨¹nyan?n en zengin ¨¹lkele- rinden biri oldu?u halde bu kaynaklar?n hen¨¹z ?ok az bir k?sm? de?erlendirilmektedir. ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda Marmara, Ege ve Orta Anadolu b?lgelerinde yo?unla?an termal kaynaklar?n aktif bir ?ekilde pazarlanmas?yla sa?l?k turizminde b¨¹y¨¹k bir atak yap?lmas? planlanmaktad?r. Yine ?nemi ge? anla??lan k?? turizmi, T¨¹rkiye¡¯de b¨¹y¨¹k gelecek vaadeden alternatif turizm alanlar?ndan biridir. 2011 y?l?nda 25. D¨¹nya ?niversiteler Aras? K?? Oyunlar? Erzurum¡¯da d¨¹zenlenmi? ve k?? turizminin d¨¹nyaya a??lmas?nda ?nemli bir ad?m at?lm??t?r. K?? turizmini geli?tirmek amac?yla devlet, Orta Anadolu, Do?u Anadolu ve Do?u Karadeniz b?lgelerinde k?? turizm merkezlerinin say?s?n? 24¡¯e ??karmay? hedeflemektedir. Bu nedenle k?? turizmi i?in ¨¹lkeye gelen yabanc? turist say?s?nda da ileride b¨¹y¨¹k bir art?? olmas? beklenmektedir. 04 Ortalama Oda Fiyatlar? Kaynak: IGD ve 2011¡¯de bu alanda d¨¹nyada 7. s?raya y¨¹kselen ?stanbul, yak?n gelecekte ?zellikle orta segmentlerde yeni otel yat?r?mlar?n?n odak noktas? haline gelecektir. Turizm Geliri ve Oda Fiyatlar? T¨¹rkiye¡¯ye gelen turist say?s?n?n artmas?yla turizm gelirlerinde de bir art?? ya?anmakla birlikte ziyaret?i ba??na ortalama harcamalar? uzunca bir d?nemdir a?a?? y?nl¨¹ bir trend izlemektedir. Harcama- lar?n azalmas?nda global krizlerin etkisi oldu?u kadar turizm sekt?- r¨¹nde artan rekabet de etkili olmaktad?r. Ziyaret?i ba?? harcama- lar? 2004-2007 y?llar? aras?nda azal?rken, 2008 y?l?nda %4.2¡¯lik bir at?? g?stermi?tir. 2008-2010 y?llar? aras?nda ise yine bir azalma g?r¨¹l¨¹rken, 2011 y?l?nda ise %1¡¯lik bir art?? olmu?tur. T¨¹rkiye genelinde otellerin standart oda fiyatlar?nda ise art?? ya- ?anmaktad?r. ?stanbul¡¯daki 5 y?ld?zl? otellerde oda fiyatlar? 2004 y?- l?nda tek ki?i i?in ortalama 150 Euro civarlar?nda iken, 2011 y?l?nda ortalama 210 Euro¡¯ya ula?m??t?r. Bununla birlikte bo?az kenar?nda veya manzaral? l¨¹ks otellerde suit oda fiyatlar? 1000 dolar?n ¨¹zeri- ne ??kabilmektedir. Di?er yandan, Bodrum, Dalaman, Ku?adas?, Belek ve Manavgat gibi turistik beldelerde son zamanlarda yap?lan spa ve golf otelleri, apart oteller ve l¨¹ks butik tatil k?ylerinde ?ift ki?ilik veya ailelerin kalabilece?i oda/villa fiyatlar? yaz sezonunda ?stanbul fiyatlar?n? ge?mektedir. A?a??daki tabloda ?e?itli ?ehirler i?in verilen de?erler, 5 y?ld?zl? otellerde tek ki?i i?in geneli i?aret eden fiyatlar olup, farkl? b?lgelerde ve farkl? ?zellikteki otellerde fiyatlar ?ok b¨¹y¨¹k de?i?kenlik g?stermektedir.
03 ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmada? - Taksim / ?stanbul Tel: 0212.232.93.13 ekspertiz@igd.com.tr / www.igd.com.tr TEL?F HAKLARI : Tamam?yla ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD)¡¯nin m¨¹lkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kayd? ve izin al?nmak sureti ve de?i?iklik yap?lmamas? kayd? ile kullan?labilir. ?zin ve ?zel izin ile kullan?lan metinler ¨¹zerinde kullan?c?lar?n m¨¹lkiyet hakk? bulunmamaktad?r. Makale veya ara?t?rma kullan?m? i?in l¨¹tfen info@igd.com.tr¡¯a e-posta g?nderiniz ya da 0212.232.93.13 no¡¯lu telefon ile irtibata ge?iniz. ?NEML?: ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD), herhangi bir ki?i ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kay?p, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz. OTEL P?YASASI RAPORU

More Related Content

Otel Piyasas? Ara?t?rma Raporu 2012 - ?GD ?stanbul Gayrimenkul De?erleme

  • 1. ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmada? - Taksim / ?stanbul Tel: 0212.232.93.13 ekspertiz@igd.com.tr / www.igd.com.tr Turist Profili 2011 y?l?nda, 31 milyon yabanc? turist ¨¹lkeye giri? yapm?? ve T¨¹rkiye d¨¹nya s?ralamas?nda gelen turist say?s? bak?m?ndan 6. s?raya y¨¹ksel- mi?tir. 2012 y?l? i?in T¨¹rkiye¡¯ye gelmesi ?ng?r¨¹len yabanc? turist sa- y?s? ise 36 milyondur. Yabanc? turistlerin y¨¹zde 15 gibi b¨¹y¨¹k ?o?un- lu?u Almanya¡¯dan gelmekte olup, en ?ok turist al?nan di?er ¨¹lkeler y¨¹zde 11 ile Rusya ve y¨¹zde 8 ile ?ngiltere¡¯dir.. Bunun yan? s?ra, son birka? y?ld?r ?ranl? ziyaret?ilerin say?s?nda da belirgin bir art?? g?zlem- lenmektedir. ?lke i?erisinde seyahat eden yerli turistlerin say?s?n?n ise 2011 y?l? i?erisinde 9,5 milyon oldu?u tahmin edilmektedir. T¨¹rkiye¡¯ye Gelen Yabanc? Turist Say?s? T¨¹rkiye¡¯de son y?llarda Antalya, Mu?la ve ?stanbul gibi ?nde gelen turizm ?ehirlerinin yan? s?ra Anadolu¡¯da da yeni otel a??l??lar?n?n ve marka otel yat?r?mlar?n?n b¨¹y¨¹k bir h?z kazand??? g?zlemlenmek- tedir. Bu geli?melerde ¨¹lkedeki havaalanlar?n?n say?s?n?n artmas?, ula??m altyap?s?na yap?lan yat?r?mlar ve devlet deste?i de ?ok etkili olmakta, ya?anan ekonomik krizlere ra?men otel piyasas? b¨¹y¨¹- meye devam etmektedir. 2011 y?l?nda da ba?ar?l? bir grafik ?izen otel piyasas? y¨¹zde 8 civar?nda bir b¨¹y¨¹me yakalam??t?r. OTEL P?YASASI RAPORU ?STANBUL2012 TEL?F HAKLARI : Tamam?yla ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD)¡¯nin m¨¹lkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kayd? ve izin al?nmak sureti ve de?i?iklik yap?lmamas? kayd? ile kullan?labilir. ?zin ve ?zel izin ile kullan?lan metinler ¨¹zerinde kullan?c?lar?n m¨¹lkiyet hakk? bulunmamaktad?r. Makale veya ara?t?rma kullan?m? i?in l¨¹tfen info@igd.com.tr¡¯a e-posta g?nderiniz ya da 0212.232.93.13 no¡¯lu telefon ile irtibata ge?iniz. ?NEML?: ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD), herhangi bir ki?i ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kay?p, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz. Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???
  • 2. K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???¡¯n?n istatistiklerine g?re, yerli ve yabanc? turistlerin y¨¹zde 60¡¯dan fazlas? 4 ve 5 y?ld?zl? otellerde kalmaktad?r. 3 y?ld?zl? otel, motel, pansiyon ve kamping gibi daha ekonomik tesisleri tercih edenler giderek azalmaktad?r. Bu tarz tesislerde geceleme say?s?n?n azalmas? ziyaret?ilerin konfor ve kalite aray???- n?n bir yans?mas? olarak dikkat ?ekmektedir. Say?s? giderek artan marka oteller ise t¨¹keticide g¨¹ven olu?turmakta ve otel piyasas?na s¨¹rd¨¹r¨¹lebilir bir b¨¹y¨¹me getirmektedir. Turizm Belgeli Tesislerde Geceleme Say?s? Tesislere geli? say?lar?na g?re, T¨¹rkiye¡¯de yabanc? turistler tara- f?ndan en ?ok tercih edilen b?lgelerin ba??nda Antalya gelmek- tedir. Yabanc? turistlerin %37¡¯sinin ziyaret etti?i Antalya merkez ve il?elerinde 400¡¯¨¹n ¨¹zerinde 4 ve 5 y?ld?zl? otel bulunmaktad?r. Antalya¡¯dan sonra ?s- tanbul %18 ve Anka- ra %5 oranlar?nda turist a??rlarken, k?y? ?erit- lerinde Mu?la %8, ?zmir %4 ve Ayd?n %2, Anadolu¡¯da ise Denizli ve Nev- ?ehir %3 oranlar?n- da en ?ok ziyaret?i alan ?ehirlerdir. Mevcut ve Gelecek Stok T¨¹rkiye¡¯de, 2010 y?l sonu itibariyle 9 bin 185 belediye belgeli, 2 bin 700 adet turizm i?letme belgeli olmak ¨¹zere yakla??k 12 bin adet konaklama tesisi olup, toplam yatak kapasitesi 1 milyon 200 bini a?m??t?r. Turizm i?letme belgeli konaklama tesislerinde orta- lama yatak say?s? 242 iken, belediye belgeli tesislerde ortalama yatak say?s? 59¡¯dur. 01 OTEL P?YASASI RAPORU Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Yabanc? Turistlerin Ziyaret Ettikleri B?lgeler Belediye Belgeli Tesislerin Tesis T¨¹rlerine G?re Da??l?m? Belediye Belgeli Tesislerin ?llere G?re Da??l?m? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 2010 y?l? verilerine g?re, T¨¹rkiye¡¯de 9185 adet belediye belgeli te- sis olup, bunlar?n yar?dan fazlas?n? oteller (5730 adet) olu?turmak- tad?r. Ard?ndan s?ras?yla pansiyon (2931 adet), motel (343 adet), kamping (105 adet), kapl?ca (46 adet) ve tatil k?y¨¹ (30 adet) tesisleri gelmektedir. Belediye belgeli tesislerin illere da??l?m?na bak?ld???nda ise Mu?la 1881 tesisle ilk s?radad?r. Antalya 1028 ve ?stanbul 810 tesisle ikinci ve ¨¹?¨¹nc¨¹ s?rada yer almaktad?rlar. T¨¹rkiye¡¯de turizm i?letme belgesi alm?? ve ?u an i?letmede olan 2647 adet tesisin i?erisinde en ?ok stok bar?nd?ran tesis t¨¹r¨¹ 641 adet tesis ile 3 y?ld?zl? otellerdir. Ard?ndan 2 y?ld?zl? oteller (561 adet), 4 y?ld?zl? oteller (523 adet) ve 5 y?ld?zl? oteller (319 adet) gelmektedir. 2010 y?l?nda yat?r?m belgesi alarak bug¨¹ne kadar otel sto?una kat?lm?? veya kat?lmak ¨¹zere olan tesisler aras?nda ise 4 y?ld?zl? oteller (238 adet) ile 3 y?ld?zl? otellerin (224 adet) yo?unluk- ta oldu?u dikkat ?ekmektedir. Di?er yandan, t¨¹m T¨¹rkiye¡¯de 138 adet 5 y?ld?zl? otelin daha sto?a eklenmesi beklenmektedir. Sonu? olarak, 2012 y?l sonu itibariyle T¨¹rkiye¡¯deki turizm i?letme belgeli konaklama tesislerinin say?s?n?n 3 bin 500¡¯¨¹n ¨¹zerine, yatak kapa- sitesinin ise 670 binin ¨¹zerine ??kaca?? ?ng?r¨¹lmektedir.
  • 3. projelerle birlikte, 2015 y?l?nda havalimanlar?n?n say?s?n?n 55¡¯e ??k- mas? beklenmektedir. Ayr?ca kapasite a??s?ndan da ola?an¨¹st¨¹ bir b¨¹y¨¹me g?steren havalimanlar?nda 2007 ve 2011 y?llar? aras?nda yolcu hareketlerinin neredeyse iki kat?na ??kt??? g?r¨¹lmektedir. Yeni A??l??lar Ge?ti?imiz y?l en ?ok otel a??l??? yapan konaklama ?irketi ?stan- bul ve Anadolu¡¯nun ?e?itli ?ehirlerinde a?t??? 3 ve 4 y?ld?zl? toplam 8 otel ile Hilton Worldwide olmu?tur. Yerli otel zincirlerinden ise Divan¡¯?n Bursa¡¯da ve Dedeman¡¯?n Zonguldak¡¯ta birer oteli hizmete girmi?tir. 2011 y?l?nda en dikkat ?eken otel a??l??lar?, ?stanbul¡¯da HSBC eski genel m¨¹d¨¹rl¨¹k binas?nda a??lan The Edition Hotel¡¯in, Etiler¡¯deki Le Meridien Oteli¡¯nin ile Hali?¡¯te Hilton Garden Inn Hali? Oteli¡¯nin a??l??lar?d?r. Bunun yan? s?ra tur operat?rl¨¹?¨¹ ile tu- rizm sekt?r¨¹ne giren ETS Group¡¯un Belek¡¯te a?t??? Maxx Royal Golf&Spa Hotel, yenilik?i tasar?m?yla olduk?a ses getiren oteller aras?ndad?r. 02 Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Gelecek Tesislerin B?lgelere Da??l?m? Turizm ??letme Belgeli Tesislerin Tesis T¨¹rlerine G?re Da??l?m? Kaynak: K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, 2010 T¨¹rkiye Havalimanlar?¡¯nda Toplam Yolcu Hareketi Kaynak: DHM?, 2007-2011 T¨¹rkiye¡¯de Havalimanlar? Say?s? Kaynak: DHM?, 1937-2012 Yat?r?m s¨¹recinde olan tesislerin %29¡¯u Ege B?lgesi¡¯nde, %23¡¯¨¹ Akdeniz B?lgesi¡¯nde ve %12¡¯si ?stanbul¡¯da yer almaktad?r. Ege b?lgesinde Bodrum, Ku?adas?, Marmaris; Akdeniz B?lgesi¡¯nde Fethiye, Alanya, Belek ve Manavgat l¨¹ks ve marka otel giri?imleri- nin h?z kazand??? b?lgelerdir. Di?er yandan, Marmara B?lgesi¡¯nde Bursa, ?anakkale ve Sakarya, Karadeniz B?lgesi¡¯nde Samsun ve Trabzon, Do?u Anadolu B?lgesi¡¯nde ise Gaziantep ve Mardin ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda 3, 4 ve 5 y?l- d?zl? otellerde en ?ok stok art???n?n ya?ana- ca?? ?ehirlerdir. T¨¹rkiye¡¯nin sahip oldu?u turizm potansiyeli hem yurti?indeki, hem de yurtd???ndaki yat?r?mc?lar?n otel projelerine olan ilgisini artt?r- maktad?r. Son d?nemlerde, uluslararas? marka otel zincirlerinin T¨¹rkiye¡¯de, ?zellikle Anadolu¡¯da orta segment i?in kaliteli 3 ve 4 y?ld?zl? otel yat?r?mlar?na y?neldikleri g?r¨¹lmektedir. Orta, Do?u ve Bat? Anadolu¡¯da, h¨¹k¨¹met taraf?ndan planlanan ve hizmete soku- lan karayollar?, h?zl? tren hatlar? ve yeni a??lan u?u?lar sayesinde ula??m altyap?s? da bu giri?imleri destekler niteliktedir. T¨¹rkiye¡¯de ?u an i? ve d?? hatlara hizmet veren 30 havaliman? ve sadece i? hatlara da hizmet veren 17 havaliman? olmak ¨¹zere top- lamda 47 havaliman? bulunmaktad?r. Devam eden ve planlanan
  • 4. Doluluk Oranlar? T¨¹rkiye genelinde konaklama tesisleri y?lda ortalama %49 doluluk oran?yla ?a- l??makta olup, ya- banc? turistlerlerin ortalama kal?? s¨¹resi 4,3 g¨¹nd¨¹r. Doluluk oran?n?n ge?ti?imiz 10 y?l boyunca ayn? seviyelerde kalmas?, yeni otel arzlar?na ra?men otel piyasas?n?n istikrarl? bir ?ekilde b¨¹y¨¹meye de- vam etti?ini g?stermektedir. G¨¹ney ve bat? k?y?lar?ndaki otel- lerde yaz mevsiminde doluluk oranlar? % 90¡¯lara varmakta iken, k?? aylar?nda baz? otellerin kapan- mas?ndan dolay? y?ll?k ortalama doluluk oran? %60¡¯?n alt?na d¨¹?- mektedir. ?stanbul¡¯da ise otel do- luluk oranlar? y?l genelinde %70 civar?nda olup, yo?un d?nemler- de %90¡¯?n ¨¹zerinde ??kmaktad?r. Son zamanlarda kongre turizmin- de b¨¹y¨¹k bir geli?me g?steren ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda hen¨¹z T¨¹rkiye¡¯de olmayan bir?ok uluslara- ras? otel zincirinin T¨¹rkiye pazar?na girece?i ?ng?r¨¹lmektedir. ?r- ne?in, Zorlu Center¡¯da Raffles International ve Be?ikta? sahilinde Shangri-La Hotels 2012 y?l?nda ilk otel a??l??lar?n? yapacak zincirler aras?ndad?r. Bununla birlikte, Wyndam Worldwide, Rezidor Hotel Group, Accor ve Hilton Worldwide¡¯?n da ?stanbul ve Anadolu¡¯da otel yat?r?mlar? devam etmektedir. Rezidor Hotel Group, Radisson Blu markas?yla biri ?stanbul¡¯da, di?eri ise Mersin¡¯de 2 otelin a??- l???n? ger?ekle?tirecektir. 3 y?ld?zl? Ibis Otel markas?n? T¨¹rkiye¡¯de yayg?nla?t?rmay? hedefleyen Accor Grubu¡¯nun ise ?stanbul, Adana ve ?zmir¡¯de 3 otel daha a?mas? beklenmektedir. 03 OTEL P?YASASI RAPORU Konaklama ?irketi Otel ?ehir Oda Say?s? Fairmont Raffles Hotels Raffles ?stanbul Zorlu Center ?stanbul 180 International Shangri-La Hotels and Shangri-La ?stanbul ?stanbul 200 Resorts Wyndham Worldwide Wyndam Kalam?? ?stanbul 210 Rezidor Hotel Group Radisson Blu Hotel, ?stanbul Asia ?stanbul 194 Radisson Blu Hotel, Mersin Mersin 246 Hilton Worldwide DoubleTree by Hilton, Malatya Malatya 88 Hilton Bursa Convention Bursa 170 Center and Spa Hampton by Hilton Bursa Bursa 106 Accor Ibis Otel Esenyurt ?stanbul 156 Ibis Otel Adana Adana 165 Ibis Otel ?zmir ?zmir 140 AYG Grup Titanic Business Hotel Europe ?stanbul 331 2012¡¯de A??lmas?Beklenen Baz? Uluslararas? ve Yerli Marka Oteller YIL ORT. KALI? S?RES? DOLULUK ORANI 2001 4,1 %46 2002 4,4 %49 2003 4,5 %47 2004 4,5 %50 2005 4,3 %52 2006 3,9 %47 2007 3,8 %51 2008 4,2 %52 2009 4,2 %49 2010 4,3 %49 Konaklama ?irketi Otel ?ehir Oda Say?s? Marriott International The Edition Hotel ?stanbul 78 JW Marriott Ankara Ankara 413 Hilton Worldwide Double Tree By Hilton Moda ?stanbul 248 Double Tree By Hilton Tarihi Y. ?stanbul 171 Hilton Garden Inn Golden Horn ?stanbul 210 Hilton Garden Inn Urfa Urfa 159 Hilton Bodrum T¨¹rkb¨¹k¨¹ Bodrum 433 Hilton Garden Inn Mardin Mardin 162 Hampton by Hilton Ordu Ordu 77 DoubleTree by Hilton Avanos Kapadokya 126 Starwood Hotels&Resorts Le Meridien Hotel ?stanbul 259 Rixos Hotels Rixos Downtown Antalya 360 IHG Side Crown Palace Manavgat 270 Aman Resorts Aman R¨¹ya (Tatil K?y¨¹) Bodrum 36 villa Divan Otelleri Divan Bursa Oteli Bursa 105 Dedeman Hotels&Resorts Zonguldak Dedeman Oteli Zonguldak 204 ETS Group Maxx Royal Golf&Spa Hotel Antalya 460 2011¡¯de T¨¹rkiye¡¯de A??lan Baz? Uluslararas? ve Yerli Marka Oteller
  • 5. 2012 ?ng?r¨¹leri ve Yeni Trendler T¨¹rkiye¡¯deki konaklama tesisleri ve otel sto?u giderek markala?- maya ba?lam??t?r. 2012 y?l?nda ve sonraki y?llarda T¨¹rkiye genelin- de hem uluslararas?, hem de yerli marka otellerin say?s? artacakt?r. Daha ?nce de bahsedildi?i ¨¹zere, bu y?l T¨¹rkiye¡¯nin k?y? b?lgele- rinde 5 y?ld?zl? otel ve butik otel yat?r?mlar?, Anadolu¡¯da ise 3 ve 4 y?ld?zl? otel yat?r?mlar? a??rl?kla devam edecektir. ?stanbul ise hala l¨¹ks otel markalar?n?n girmek istedi?i pazarlardan biridir. 2012¡¯de, Avrupa ¨¹lkelerinde ya?anan bor? krizi nedeniyle, bu ¨¹lkelerden T¨¹rkiye¡¯ye gelen turist say?s?nda bir d¨¹?me g?r¨¹lmesi muhtemeldir. Bununla birlikte, ekonomik krizler s?ras?nda genel- likle di?er sekt?rler daha fazla etkilenirken t¨¹m d¨¹nyada turizm sekt?r¨¹ b¨¹y¨¹meye devam etmi?tir. Bu y?l da konaklama end¨¹stri- sinin y¨¹zde 6-7 oran?nda b¨¹y¨¹yece?i tahmin edilmektedir. 2012 y?l? i?in s?k?nt?lara ra?men, T¨¹rkiye¡¯ye gelmesi beklenen yabanc? turist say?s? 32 milyon ve beklenen turizm geliri 27 milyar dolard?r. Otel piyasas?n?n geli?imi a??s?ndan, turizmde farkl?la?ma b¨¹y¨¹k bir ?nem arz etmektedir. T¨¹rkiye¡¯de son 10 y?l i?erisinde g¨¹ne?-kum- deniz turizmi d???nda kongre, sa?l?k, k??, yat ve golf turizmi gibi farkl? alanlarda da varolan potansiyeller ke?fedilmeye ba?lam??t?r. T¨¹rkiye, termal kaynaklar? a??s?ndan d¨¹nyan?n en zengin ¨¹lkele- rinden biri oldu?u halde bu kaynaklar?n hen¨¹z ?ok az bir k?sm? de?erlendirilmektedir. ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda Marmara, Ege ve Orta Anadolu b?lgelerinde yo?unla?an termal kaynaklar?n aktif bir ?ekilde pazarlanmas?yla sa?l?k turizminde b¨¹y¨¹k bir atak yap?lmas? planlanmaktad?r. Yine ?nemi ge? anla??lan k?? turizmi, T¨¹rkiye¡¯de b¨¹y¨¹k gelecek vaadeden alternatif turizm alanlar?ndan biridir. 2011 y?l?nda 25. D¨¹nya ?niversiteler Aras? K?? Oyunlar? Erzurum¡¯da d¨¹zenlenmi? ve k?? turizminin d¨¹nyaya a??lmas?nda ?nemli bir ad?m at?lm??t?r. K?? turizmini geli?tirmek amac?yla devlet, Orta Anadolu, Do?u Anadolu ve Do?u Karadeniz b?lgelerinde k?? turizm merkezlerinin say?s?n? 24¡¯e ??karmay? hedeflemektedir. Bu nedenle k?? turizmi i?in ¨¹lkeye gelen yabanc? turist say?s?nda da ileride b¨¹y¨¹k bir art?? olmas? beklenmektedir. 04 Ortalama Oda Fiyatlar? Kaynak: IGD ve 2011¡¯de bu alanda d¨¹nyada 7. s?raya y¨¹kselen ?stanbul, yak?n gelecekte ?zellikle orta segmentlerde yeni otel yat?r?mlar?n?n odak noktas? haline gelecektir. Turizm Geliri ve Oda Fiyatlar? T¨¹rkiye¡¯ye gelen turist say?s?n?n artmas?yla turizm gelirlerinde de bir art?? ya?anmakla birlikte ziyaret?i ba??na ortalama harcamalar? uzunca bir d?nemdir a?a?? y?nl¨¹ bir trend izlemektedir. Harcama- lar?n azalmas?nda global krizlerin etkisi oldu?u kadar turizm sekt?- r¨¹nde artan rekabet de etkili olmaktad?r. Ziyaret?i ba?? harcama- lar? 2004-2007 y?llar? aras?nda azal?rken, 2008 y?l?nda %4.2¡¯lik bir at?? g?stermi?tir. 2008-2010 y?llar? aras?nda ise yine bir azalma g?r¨¹l¨¹rken, 2011 y?l?nda ise %1¡¯lik bir art?? olmu?tur. T¨¹rkiye genelinde otellerin standart oda fiyatlar?nda ise art?? ya- ?anmaktad?r. ?stanbul¡¯daki 5 y?ld?zl? otellerde oda fiyatlar? 2004 y?- l?nda tek ki?i i?in ortalama 150 Euro civarlar?nda iken, 2011 y?l?nda ortalama 210 Euro¡¯ya ula?m??t?r. Bununla birlikte bo?az kenar?nda veya manzaral? l¨¹ks otellerde suit oda fiyatlar? 1000 dolar?n ¨¹zeri- ne ??kabilmektedir. Di?er yandan, Bodrum, Dalaman, Ku?adas?, Belek ve Manavgat gibi turistik beldelerde son zamanlarda yap?lan spa ve golf otelleri, apart oteller ve l¨¹ks butik tatil k?ylerinde ?ift ki?ilik veya ailelerin kalabilece?i oda/villa fiyatlar? yaz sezonunda ?stanbul fiyatlar?n? ge?mektedir. A?a??daki tabloda ?e?itli ?ehirler i?in verilen de?erler, 5 y?ld?zl? otellerde tek ki?i i?in geneli i?aret eden fiyatlar olup, farkl? b?lgelerde ve farkl? ?zellikteki otellerde fiyatlar ?ok b¨¹y¨¹k de?i?kenlik g?stermektedir.
  • 6. 03 ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmada? - Taksim / ?stanbul Tel: 0212.232.93.13 ekspertiz@igd.com.tr / www.igd.com.tr TEL?F HAKLARI : Tamam?yla ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD)¡¯nin m¨¹lkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kayd? ve izin al?nmak sureti ve de?i?iklik yap?lmamas? kayd? ile kullan?labilir. ?zin ve ?zel izin ile kullan?lan metinler ¨¹zerinde kullan?c?lar?n m¨¹lkiyet hakk? bulunmamaktad?r. Makale veya ara?t?rma kullan?m? i?in l¨¹tfen info@igd.com.tr¡¯a e-posta g?nderiniz ya da 0212.232.93.13 no¡¯lu telefon ile irtibata ge?iniz. ?NEML?: ?stanbul Gayrimenkul De?erleme ve Dan??manl?k A.?. (?GD), herhangi bir ki?i ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kay?p, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz. OTEL P?YASASI RAPORU