際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
RonWarnier
Verpleegkundig SpecialistOuderengeneeskunde
Promovendus UM
Ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling
 Wat is het?
 Hoe vaak komt het voor?
 Signaleren / Signalen
 En dan ???
Ouderenmishandeling ? Ja of nee?
Ouderenmishandeling ? Ja of nee?
Ouderenmishandeling ? Ja ! of nee?
 Alle casussen zijn voorbeeld van ouderenmishandeling
 Bij OM is het slachtoffer (of voelt het slachtoffer zich)
afhankelijk van de pleger. Daarnaast zijn er gevolgen
voor de gezondheid en welzijn van de mishandelde
(bijv. onderkomen, verwonding, materiele schade).
Definitie van ouderenmishandeling
Tweedeling in ouderenmishandeling
 Moedwillige
mishandeling
 Ontspoorde
mantelzorg
Moedwillige mishandeling
Moedwillige mishandeling
- Plegers weten goed wat ze doen
- Handelen uit eigen gewin, desinteresse of wraak
- Soms lange geschiedenis van familiegeweld en conflicten
Ontspoorde mantelzorg
 Gevolg van overbelasting of onmacht van de
mantelzorger
 Geen sprake van opzet
 Goede informele zorg slaat langzaam om in
 Verwaarlozing
 Verkeerde behandeling
 Compassie moeheid
Hoe vaak komt het voor ?
 Onduidelijk
 Onder registratie
 Schatting 200.000 per
jaar = 1/20
 [Comijs et al, 1996]
 2432 meldingen bij
Veilig Thuis in 2014
 [SCP, 2015]
Ouderenmishandeling
Ervaringen professionals
 Wel eens te maken gehad met ouderenmishandeling?
 Ja in mijn directe omgeving
 Ja op mijn werk
 Ik twijfel, wel eens vermoedens gehad
 Nee nog nooit
 Mogelijk in verleden signalen gemist
Ervaringen professionals
 Wel eens te maken gehad met ouderenmishandeling?
 Ja in mijn directe omgeving 2 %
 Ja op mijn werk 29%
 Ik twijfel, wel eens vermoedens gehad 20%
 Nee nog nooit 32%
 Mogelijk in verleden signalen gemist 17%
Typen ouderen mishandeling en aandeel in het
geheel
N % % excl onbekend
Fysiek 503 33 46
Psychisch 762 49 69
Financieel 413 27 37
Verwaarlozing 108 7 10
Seksueel 14 1 1
Onbekend 436 28 nvt
Relatie slachtoffer / pleger
N % % excl onbekend
(ex) partner 416 27 34
(klein) kind 684 44 56
Overig familie 62 4 5
Kennis / buur 65 4 5
Vrijwilliger 3 0 0
Professional 4 0 0
Overig 17 1 2
Onbekend 315 20 nvt
Melders
N % % excl onbekend
Professionals 808 52 74
Familie 146 10 13
Slachtoffer 127 8 12
Omstander 10 1 1
Onbekend 450 29 nvt
 Ouderenmishandeling geassocieerd is met verschillende
negatieve gezondheidsuitkomsten. Dong et al (2015)
 verhoogde mortaliteit en morbiditeit
 groter gebruik van de gezondheidszorg en dan met name
de spoedeisende hulp
 psychologische stress
Ouderenmishandeling naar soort
 Lichamelijke mishandeling
 Psychische mishandeling
 Financi谷le uitbuiting*
 Verwaarlozing
 Seksueel misbruik
Risico factoren slachtoffer
1) Cognitieve beperkingen en dementie
2) Probleemgedrag bij dementie.
3) Een psychiatrische aandoening of psychologische
problemen
4) Functionele afhankelijkheid/beperkingen
5) Lage sociaal economische status
6) Doorgemaakt trauma of eerdere mishandeling
7) Etniciteit
8) Overige risicofactoren zoals: eenzaamheid, alcoholmisbruik,
bepaalde persoonlijkheidstrekken, incontinentie en de
afwezigheid van een vaste hulpverlener
Ouderenmishandeling
Risico factoren pleger / systeem
Taak
hulpverleners
 Herkennen en erkennen (signaleren)
 Werken conform KNMG meldcode
Screening op ouderenmishandeling
 Geen valide screenings instrument voorhanden
 Best Practice:
 Heeft u in welke vorm of mate dan ook een
vermoeden of niet-pluis-gevoel van
ouderenmishandeling?
Ja, want ..
 Interactie met familie/mantelzorger is niet
kloppend/opvallend
 Uitleg/ verklaring van probleem/klacht/letsel is niet
passend / consistent
 Delay in het zoeken van medische hulp
 Signalen van overbelasting
 Andere signalen .
Team Risico ouderen MUMC
 Co旦rdinator Huiselijk geweld MUMC
 Aandacht functionarissen Ouderenmishandeling
 Team risico ouderen
 VS-ouderengeneeskunde
 Geriatrie verpleegkundige
 Internist Ouderengeneeskunde
 Transferpunt
 Vertrouwensarts Veilig Thuis
Doelstellingen van het overleg team risico-
ouderen:
 Werken volgens de wet verplichte meldcode
 Adviseren en ondersteunen van medewerkers op het
gebied van (vermoeden van) ouderenmishandeling
 Toewerken naar of starten van hulpverlening
 Registreren van ieder vermoeden van
ouderenmishandeling
 Optimaliseren van de intra-, trans- en extramurale
samenwerking.
Deskundigheidsbevordering
 Protocollen
 Kennisplein
 E-learning
 Klinische lessen op afdelingen
Meldcode
 Stap 1: Signalen in kaart brengen
 Stap 2: Overleg collega, aandachtsfunctionaris, advies
(anoniem) veilig thuis
 Stap 3: gesprek met pati谷nt en mantelzorg
 Stap 4: Weeg risicos af
 Stap 5: Monitoring, melding veilig thuis
Stap 1: Signalen in kaart brengen
 Heb je in welke vorm of mate dan ook een vermoeden
van ouderenmishandeling en/of niet-pluis-gevoel?
 Interactie niet kloppend
 Uitleg / verklaring probleem niet consistent
 Delay in zoeken van medische hulp
 Overbelast systeem
 Andere signalen
 Draag zorg voor en objectieve rapportage. Rapporteer
wat je ziet.
Stap 2: Overleg / advies inwinnen
 Collega
 Aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling
 Advies inwinnen bij Veielig Thuis (0800-2000)
 Anoniem (geen toestemming nodig)
 Niet anoniem (toestemming patient nodig)
Wat bespreek je?
1) Je vermoeden op ouderenmishandeling
2) Welke acties je mogelijk zou kunnen ondernemen om
meer duidelijkheid te krijgen
3) Op welke manier het vermoeden het beste met
patient en naasten kan worden besproken
4) Welke hulpverlening kan worden ingezet om risico af
te wenden
5) Taken/ verantwoordelijkheden
6) Daadwerkelijk melden
Stap 3: Gesprek met patient en naasten
 Doel gesprek:
 je zorgen uiten
 nagaan of patient veilig is
 nagaan of er hulp nodig is
 nagaan of patient en mantelzorg
open staan voor hulp
Stap 3: Gesprek met patient en naasten
 Patient praat soms niet over ouderenmishandeling
 Schaamte
 Schuldgevoel
 Loyaliteit naar pleger
 Angst niet begrepen te worden
 Ingeslopen rolpatroon
 Angst om geen hulp meer te ontvangen van pleger
 Gesprek niet mogelijk bij wils nbekwame patient, of
indien de veiligheid van de patient in gevaar komt.
Stap 4:
 Inzet van hulp, melding Veilig Thuis
 Op grond van:
 Signalen en risico factoren
 Uitkomsten gesprek (reactie van mantelzorg en
patient)
 Advies Veilig Thuis en aaandachtsfunctionaris
 Overleg met andere betrokken hulpverleners
 Huisarts, POH
 Ouderengeneeskunde
 Thuiszorg
Ouderenmishandeling
Wat kunnen wij er aan doen?
Wat kunnen wij er aan doen?
 Registratie
 Ondersteuning bij inzetten hulp / monitoring
 Samenwerking ketenpartners
 Afspraken maken inzake monitoring
Tips
 Draag zorg voor veiligheid
 Rapporteer objectieve gegevens
 Draag zorg voor adequate dossiervorming
 Verdenking op Ouderenmishandeling betekent niet
per definitie dat er daadwerkelijk sprake is van
mishandeling
 Rapporteer dat pati谷nt is besproken binnen team
risico-ouderen (ipv team ouderen mishandeling)
 Pati谷nt kan dossier meelezen via Mijn MUMC
Ouderenmishandeling
Ouderenmishandeling

More Related Content

Ouderenmishandeling

  • 3. Ouderenmishandeling Wat is het? Hoe vaak komt het voor? Signaleren / Signalen En dan ???
  • 6. Ouderenmishandeling ? Ja ! of nee? Alle casussen zijn voorbeeld van ouderenmishandeling Bij OM is het slachtoffer (of voelt het slachtoffer zich) afhankelijk van de pleger. Daarnaast zijn er gevolgen voor de gezondheid en welzijn van de mishandelde (bijv. onderkomen, verwonding, materiele schade).
  • 8. Tweedeling in ouderenmishandeling Moedwillige mishandeling Ontspoorde mantelzorg
  • 9. Moedwillige mishandeling Moedwillige mishandeling - Plegers weten goed wat ze doen - Handelen uit eigen gewin, desinteresse of wraak - Soms lange geschiedenis van familiegeweld en conflicten
  • 10. Ontspoorde mantelzorg Gevolg van overbelasting of onmacht van de mantelzorger Geen sprake van opzet Goede informele zorg slaat langzaam om in Verwaarlozing Verkeerde behandeling Compassie moeheid
  • 11. Hoe vaak komt het voor ? Onduidelijk Onder registratie Schatting 200.000 per jaar = 1/20 [Comijs et al, 1996] 2432 meldingen bij Veilig Thuis in 2014 [SCP, 2015]
  • 13. Ervaringen professionals Wel eens te maken gehad met ouderenmishandeling? Ja in mijn directe omgeving Ja op mijn werk Ik twijfel, wel eens vermoedens gehad Nee nog nooit Mogelijk in verleden signalen gemist
  • 14. Ervaringen professionals Wel eens te maken gehad met ouderenmishandeling? Ja in mijn directe omgeving 2 % Ja op mijn werk 29% Ik twijfel, wel eens vermoedens gehad 20% Nee nog nooit 32% Mogelijk in verleden signalen gemist 17%
  • 15. Typen ouderen mishandeling en aandeel in het geheel N % % excl onbekend Fysiek 503 33 46 Psychisch 762 49 69 Financieel 413 27 37 Verwaarlozing 108 7 10 Seksueel 14 1 1 Onbekend 436 28 nvt
  • 16. Relatie slachtoffer / pleger N % % excl onbekend (ex) partner 416 27 34 (klein) kind 684 44 56 Overig familie 62 4 5 Kennis / buur 65 4 5 Vrijwilliger 3 0 0 Professional 4 0 0 Overig 17 1 2 Onbekend 315 20 nvt
  • 17. Melders N % % excl onbekend Professionals 808 52 74 Familie 146 10 13 Slachtoffer 127 8 12 Omstander 10 1 1 Onbekend 450 29 nvt
  • 18. Ouderenmishandeling geassocieerd is met verschillende negatieve gezondheidsuitkomsten. Dong et al (2015) verhoogde mortaliteit en morbiditeit groter gebruik van de gezondheidszorg en dan met name de spoedeisende hulp psychologische stress
  • 19. Ouderenmishandeling naar soort Lichamelijke mishandeling Psychische mishandeling Financi谷le uitbuiting* Verwaarlozing Seksueel misbruik
  • 20. Risico factoren slachtoffer 1) Cognitieve beperkingen en dementie 2) Probleemgedrag bij dementie. 3) Een psychiatrische aandoening of psychologische problemen 4) Functionele afhankelijkheid/beperkingen 5) Lage sociaal economische status 6) Doorgemaakt trauma of eerdere mishandeling 7) Etniciteit 8) Overige risicofactoren zoals: eenzaamheid, alcoholmisbruik, bepaalde persoonlijkheidstrekken, incontinentie en de afwezigheid van een vaste hulpverlener
  • 23. Taak hulpverleners Herkennen en erkennen (signaleren) Werken conform KNMG meldcode
  • 24. Screening op ouderenmishandeling Geen valide screenings instrument voorhanden Best Practice: Heeft u in welke vorm of mate dan ook een vermoeden of niet-pluis-gevoel van ouderenmishandeling?
  • 25. Ja, want .. Interactie met familie/mantelzorger is niet kloppend/opvallend Uitleg/ verklaring van probleem/klacht/letsel is niet passend / consistent Delay in het zoeken van medische hulp Signalen van overbelasting Andere signalen .
  • 26. Team Risico ouderen MUMC Co旦rdinator Huiselijk geweld MUMC Aandacht functionarissen Ouderenmishandeling Team risico ouderen VS-ouderengeneeskunde Geriatrie verpleegkundige Internist Ouderengeneeskunde Transferpunt Vertrouwensarts Veilig Thuis
  • 27. Doelstellingen van het overleg team risico- ouderen: Werken volgens de wet verplichte meldcode Adviseren en ondersteunen van medewerkers op het gebied van (vermoeden van) ouderenmishandeling Toewerken naar of starten van hulpverlening Registreren van ieder vermoeden van ouderenmishandeling Optimaliseren van de intra-, trans- en extramurale samenwerking.
  • 28. Deskundigheidsbevordering Protocollen Kennisplein E-learning Klinische lessen op afdelingen
  • 29. Meldcode Stap 1: Signalen in kaart brengen Stap 2: Overleg collega, aandachtsfunctionaris, advies (anoniem) veilig thuis Stap 3: gesprek met pati谷nt en mantelzorg Stap 4: Weeg risicos af Stap 5: Monitoring, melding veilig thuis
  • 30. Stap 1: Signalen in kaart brengen Heb je in welke vorm of mate dan ook een vermoeden van ouderenmishandeling en/of niet-pluis-gevoel? Interactie niet kloppend Uitleg / verklaring probleem niet consistent Delay in zoeken van medische hulp Overbelast systeem Andere signalen Draag zorg voor en objectieve rapportage. Rapporteer wat je ziet.
  • 31. Stap 2: Overleg / advies inwinnen Collega Aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling Advies inwinnen bij Veielig Thuis (0800-2000) Anoniem (geen toestemming nodig) Niet anoniem (toestemming patient nodig)
  • 32. Wat bespreek je? 1) Je vermoeden op ouderenmishandeling 2) Welke acties je mogelijk zou kunnen ondernemen om meer duidelijkheid te krijgen 3) Op welke manier het vermoeden het beste met patient en naasten kan worden besproken 4) Welke hulpverlening kan worden ingezet om risico af te wenden 5) Taken/ verantwoordelijkheden 6) Daadwerkelijk melden
  • 33. Stap 3: Gesprek met patient en naasten Doel gesprek: je zorgen uiten nagaan of patient veilig is nagaan of er hulp nodig is nagaan of patient en mantelzorg open staan voor hulp
  • 34. Stap 3: Gesprek met patient en naasten Patient praat soms niet over ouderenmishandeling Schaamte Schuldgevoel Loyaliteit naar pleger Angst niet begrepen te worden Ingeslopen rolpatroon Angst om geen hulp meer te ontvangen van pleger Gesprek niet mogelijk bij wils nbekwame patient, of indien de veiligheid van de patient in gevaar komt.
  • 35. Stap 4: Inzet van hulp, melding Veilig Thuis Op grond van: Signalen en risico factoren Uitkomsten gesprek (reactie van mantelzorg en patient) Advies Veilig Thuis en aaandachtsfunctionaris Overleg met andere betrokken hulpverleners Huisarts, POH Ouderengeneeskunde Thuiszorg
  • 37. Wat kunnen wij er aan doen?
  • 38. Wat kunnen wij er aan doen? Registratie Ondersteuning bij inzetten hulp / monitoring Samenwerking ketenpartners Afspraken maken inzake monitoring
  • 39. Tips Draag zorg voor veiligheid Rapporteer objectieve gegevens Draag zorg voor adequate dossiervorming Verdenking op Ouderenmishandeling betekent niet per definitie dat er daadwerkelijk sprake is van mishandeling Rapporteer dat pati谷nt is besproken binnen team risico-ouderen (ipv team ouderen mishandeling) Pati谷nt kan dossier meelezen via Mijn MUMC

Editor's Notes

  • #20: Lichamelijke mishandeling Slaan, duwen, schoppen, gooien met voorwerpen (naar slachtoffer) of hardhandig beetpakken waardoor lichamelijk letsel wordt veroorzaakt. Ook bedreigen of letsel toebrengen met een steek- of vuurwapen of een voorwerp vallen hieronder. Psychische mishandeling Herhaaldelijk uitschelden, kleineren, beledigen of structureel negeren of uitsluiten van de oudere, schending van privacy en bewegingsvrijheid. Bij uitsluiting kan men denken aan discrimineren op grond van een ziekte, verstandelijke beperking of leeftijd. Financi谷le uitbuiting* Diefstal, veranderen van het testament, ongewenste bemoeienis met geldzaken, verduisteren van geld of goederen, vernielen van eigendommen, zonder toestemming verkopen van goederen, onbevoegd gebruik maken van iemands pinpas of creditcard. Verwaarlozing Zowel fysieke verwaarlozing, zoals het onthouden van voeding, lichamelijke verzorging of toegang tot medische zorg, als affectieve verwaarlozing, zoals geen aandacht geven aan de zorgafhankelijke oudere. Daarnaast kan men ook denken aan het onthouden van financi谷le middelen zoals zakgeld of geld voor niet-verzekerde zorg. Seksueel misbruik Verbale of fysieke grensoverschrijding, zoals ongewenste seksuele handelingen met of in het bijzijn van de oudere.