ʲDZíپ
- 2. ¡Ola amiguiños e amiguiñas…! Como seguramente deduciriades pola miña vestimenta, eu son un home prehistórico (ou sexa, que vivín na Prehistoria, no tempo das cavernas). Non sei se saberedes moi ben que é iso da PREHISTORIA… Pois eu vóuvolo explicar con moito gusto. A Prehistoria é o periodo de tempo que vai dende a aparición dos seres humanos (hai máis de dous millóns de anos) ata a invención da escritura -arredor do 3.000 a.C- (momento no que da comezo a HISTORIA).
- 3. Debedes de saber que na Prehistoria distínguense dúas etapas principais: O ʲDZíپ (periodo que abrangue dende a aparición do home -hai 2.500.000 anos- ata o descubrimento da agricultura e a gandería –arredor do ano 10.000 a.C-). O Neolítico (que vai dende o descubrimento da agricultura e da gandería -10.000 a.C- ata a invención da escritura -3.000 a.C-). De
- 4. Seguro que vos preguntaredes cando apareceron na Terra os primeiros humanos. Hai 4.000.000 de anos apareceu en África o “Australopithecus” (que camiñaba erguido sobre dúas extremidades). Hai 2.500.000 anos apareceu -tamén en África- o “Homo hábilis” (que -cun cerebro máis grande- foi quen de fabricar e usar ferramentas).
- 5. Máis tarde aparecemos os humanos modernos (“Homo sapiens-sapiens”). Fabricabamos mellores ferramentas, construiamos cabanas e sabiamos usar o lume.
- 6. A evolución humana foi impresionante ¿verdade?
- 7. Os primeiros seres humanos viviamos do que a natureza nos ofrecía (cazabamos, pescabamos, e tamén recolectabamos ovos, sementes, froitos, bagas…). Por iso non podiamos ter unha vivenda fixa; eramos nómades (xa que debiamos de desprazarnos -dun lugar a outro- na procura de alimentos).
- 8. Perseguiamos rabaños de animais grandes como bisontes, mamuts, cervos… Pero tamén cazabamos animais máis pequenos, coma por exemplo lebres, paxaros…
- 9. Cazabamos en grupo, e para atrapar as presas, tendiamoslles trampas e utilizabamos armas de pedra e de madeira.
- 10. As armas utilizadas polos primeiros homes foron simples pedras e estacas de madeira. Despois aprendemos a tallar o sílex e outras pedras duras, para facer machados e temibles puntas de azagaia. Logo inventamos o propulsor, empregando un anaco de corno de reno curvado cara arriba. O cazador colocaba a súa azagaia apoiada sobre esa parte curva. Cando lanzaba o propulsor cara adiante, a azagaia soltábase con forza. Unha azagaia lanzada coa man alcanzaba un branco situado a cincuenta metros, pero lanzada coa axuda dun propulsor, ¡a distancia conseguida podía ser o dobre…!
- 11. Dos animais que cazabamos obtiñamos: carne para comer, peles para vestirnos e ósos e cornamentas para fabricar ferramentas.
- 12. Respecto do proceso seguido para aproveitar as peles dos animais que cazabamos para facer as nosas vestimentas, direivos que… Os cazadores esfolaban o animal con habilidade. Os retallos (fixados ó chan con estacas) tendíanse ó sol e sacábaselles os restos de carne e graxa para evitar que a pel se estragase.
- 14. Unha vez que as peles estaban limpas, poñiamolas a secar na caverna. Cando estaban secas, confeccionabamos as prendas de vestir. No proceso de tratado e confección das peles empregabamos raspadores (para sacar os restos de carne e graxa) perforadores e agullas. Como fío utilizabamos tendóns de reno ou crinas de cabalo. A graxa utilizabamola para impregnar as mechas das nosas lámpadas.
- 15. A pesca era outro dos recursos que empregabamos para a obtención de alimentos. Pescabamos en augas pouco fondas, empregando arpóns e anzois que faciamos con ósos e hastas de animais.
- 16. Os homes prehistóricos viviamos en tribos (colaborando nas actividades de caza e recolección). Procurabamos acubillo entre as rochas e no interior das covas.
- 17. Cando nos desprazabamos, seguindo aos animais, instalabamonos en campamentos ao aire libre, preto dos ríos (construíndo cabanas con troncos de madeira e peles de animais).
- 18. Co tempo chegamos a dominar o lume… Co lume podiamos quentarnos, iluminar o interior da cova, cociñar alimentos e protexernos dos animais salvaxes.
- 19. A domesticación do lume foi o progreso máis importante da historia da humanidade (cousa que ocorreu hai 400.000 anos).
- 21. Os homes prehistóricos fabricabamos armas e ferramentas que nos axudaban na realización das nosas actividades diarias.
- 22. Ao principio, os instrumentos que fabricabamos os homes prehistóricos eran de pedra de sílex tallada (fabricabamolos golpeando unhas pedras con outras). Os fragmentos máis pequenos e afiados, utilizabamolos coma coitelos; as pezas maiores usábanse como martelos e machadas. As principais armas eran as lanzas e as frechas.
- 23. Había homes que eran auténticos expertos no tallado da pedra. Esta habilidade transmitíase de pais a fillos… En cada xeración aparecía un pequeno progreso que melloraba a técnica do tallado do sílex… Dunha mesma pedra, podíanse obter ferramentas diferentes: rascadores, raspadores, punzóns, bureles…
- 24. No proceso de tallado: 1º) Había que comprobar que o sílex non estivera rachado nin agrietado. 2º) Despois -cunha pedra laxa do río, moi dura- golpeábase o bloque de sílex do que se desprendía unha gran lámina (isto había que facelo con habilidade para evitar que o bloque de pedra partise en anacos inservibles). 3º) Cun anaco de corno de reno traballábanse os bordes da lámina desprendida… E coma un miragre, aparecía unha punta delgada, fina, de bordes casi transparentes parecida a unha folla de loureiro…¡Unha auténtica obra de arte…!
- 25. Os homes prehistóricos usabamos tamén os ósos e o marfil para facer instumentos (agullas, arpóns, anzois, puntas de azagaia, pas…).
- 26. Fixádevos por exemplo no proceso de confección dunha agulla. Sobre unha tibia de reno trazábase -cun buril de sílex- a forma dunha agulla; practicabase unha incisión penetrando con exactitude, e logo -cunha presión do pulgar- sacábase a astilla ósea que se pulía contra unha rocha. Logo, cun punzón de sílex practicábaselle un burato, obtendo así unha agulla moi útil para o cosido das peles.
- 27. Tamén confeccionabamos obxectos artísticos (esculpindo cabezas de cabalos ou corpos de mulleres…) e de adorno (coma por exemplo colares que se facían perforando -cun punzón- cunchas e dentes de animais que logo se enfiaban nunha tira de coiro).
- 28. Os homes prehistóricos realizabamos pinturas nas paredes das covas; son as chamadas PINTURAS RUPESTRES. Os artistas da Prehistoria decoraban as cavernas coa finalidade de facer delas santuarios, lugares onde se levaba a cabo a iniciación dos xóvenes cazadores…
- 29. Estas pinturas tiñan un sentido máxico e propiciatorio da caza (pintabamos os animais que desexabamos cazar).
- 30. Pintabamos coas mans, con plumas de aves ou con pinceis feitos de pelos de animal. Utilizabamos cores vivas que extraiamos dos minerais e que mesturabamos con graxa de animais. As cores máis utilizadas eran o vermello, o negro e o ocre (a cor negra, por exemplo, conseguíase gracias ao carbón de madeira).
- 31. Bisontes, cabalos, cervos, renos… eran os animais que debuxabamos no teito e nas paredes das covas…
- 32. Algunhas das covas más representativas da arte rupestre son: A Cova de Altamira (situada na zona cantábrica da península Ibérica) na que predominan os animais aillados (bisontes). As covas da zona levantina da Península Ibérica na que se introduce a figura humana moi estilizada (en escenas de caza, danza ou recolección). A Cova de Lascaux en Francia.