Pang abay
- 2. Kahulugan ng Pang-abay • Istruktural na kahulugan : ang pang-abay ay makikilala dahil kasama ito ng isang pandiwa, pang-uri o isa pang pang-abay na bumubuo ng parirala. • Pansemantikang kahulugan : ito ay nagbibigay- turing sa pandiwa, pang-uri o sa iba pang pang-abay.
- 3. Halimbawa: Ang manggang tinda si Maria ay masyadong maasim. (pang-uri) Sadyang malusog ang kanyang katawan. (pang-uri) Dahan-dahan siyang pumanik ng hagdan.(pandiwa) Talagang mabagal umunlad ang taong tamad.(pang- abay)
- 4. Mga Uri ng Pang-abay : 1. pang-abay na kataga o ingklitik 2. pang-abay na pamanahon 3. pang-abay na panlunan 4. pang-abay na pamaraan 5. pang-abay na panggaano 6. pang-abay na pang-agam 7. pang-abay na panang-ayon 8. pang-abay na pananggi
- 5. Pang-abay na kataga o ingklitik - mga katagang lagging suusunod sa unang salita ng kayariang kinabibilangan. • ba daw/raw pala man • kasi din/rin tuloy muna • kaya naman nga pa • na yata lamang/lang
- 6. Halimbawa : Nailigtas daw ang mga minerong nabarahan sa minahan. Alam pala ng kanyang nanay ang nangyaring sakuna. Kumain muna sila bago umalis. Alangan naman yata na sila pa ang lumapit sa atin.
- 7. Pang-abay na Pamanahon – ay nagsasaad kung kailan naganap o magaganap ang kilos na taglay ng pandiwa. Mayroon itong tatlong uri: may pananda, walang pananda, at nagsasaad ng dalas. May pananda: nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, hanggang Halimbawa: Kailangan mo bang pumasok nang araw-araw? Tuwing pasko ay nagtitipon silang mag-anak. Umpisa bukas ay dito ka na manunuluyan
- 8. Nagsasaad ng dalas: araw- araw, tuwing umaga,taun-taon atb. Halimbawa: Tuwing Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng santakrusan. Nag-eehersiyo siya tuwing umaga upang mapanatili ang kanyangkalusugan. Walang pananda: kahapon, kanina, ngayon, ma maya, bukas, sandali,atb. Halimbawa: Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng dulang Pilipino. Ipagdiriwang ngayon ng ating pangulo ang kanyang ika-40 na kaarawan.
- 9. Pang-abay na Panlunan – tumutukoy sa pook na pinangyarihan, o pangyayarihan ng kilos sa pandiwa. Karaniwang ginagamit ang pariralang sa, kay o kina. Ito ay sumasagot sa tanong SAAN. sa – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pambalana o panghalip. kay /kina – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pantanging ngalan ng tao.
- 10. Halimbawa: Maraming masasarap na ulam ang itinitinda sa kantina. Nagpaluto ako kina Aling Ingga ng masarap ng mamon para sa iyong kaarawan. Tumira siya sa gubat ng libimpitong taon.
- 11. Pang-abay na Pamaraan – naglalarawan kung paano naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinahahayag ng pandiwa. Ginagamit ang panandang nang o na/-ng.Ito ay sumasagot satanong na PAANO. Halimbawa: Kinamayan niya ako nang mahigpit. Bakit siya umalis na umiiyak?
- 12. Pang-abay na Panggaano – nagsasaad ng timbang o sukat. Sumasagot sa tanong na Gaano o Magkano. Halimbawa: Tumaba ako nang limang libra . Tumagal nang isang oras ang operasyon.
- 13. Pang-abay na Pang-agam – nagbabadya ng kawalan ng katiyakan sa pagganap sa kilos ng pandiwa. Ginagamit ang mga pariralang marahil, siguro, tila, baka, wari, parang, atb. Halimbawa: Marami na marahil ang nakabalita tungkol sa desisyon ng Sandiganbayan. Higit sigurong marami ang dadalo ngayon sa Ateneo Home Coming kaysa nakaraang taon. Tila patuloy na ang pag-unlad ng turismo sa Pilipinas.
- 14. Pang-abay na Panang-ayon – nagsasaad ng pagsang-ayon. Ginagamit dito ang mga salitang oo, opo, tunay, sadya, talaga, syem pre atb. Halimbawa: Oo,asahan mo ang aking tulong. Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan. Sadyang malaki ang ipinagbago mo.
- 15. Pang-abay na Pananggi – nag-sasaad ng pagtanggi tulad ng hindi/di at ayaw. Halimbawa: Hindi pa lubusang nagagamot ang kanser. Ngunit marami parin ang ayaw tumigil sa paninigarilyo.